3
Kitab AMEA-nın Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq İnsti-
tutunun “Dinşünaslıq və mədəniyyətin fəlsə i problem-
ləri” şöbəsində hazırlanmış və İnstitutun Elmi Şurasının
16.XI.2012-ci il tarixli, 11 saylı qərarı ilə çapa məsləhət
görülmüşdür.
Elmi redaktor: Aydın Əlizadə, fəlsəfə elmləri doktoru
Rəyçilər:
Əlikram Tağıyev,
fəlsəfə
elmləri doktoru, prof.
Azər Mustafayev,
fəlsəfə elmləri doktoru, prof.
S.Hüseynov. «Azərbaycanda dini tolerantlıq mədəniyyəti:
tarix və müasirlik».
Bakı, «Təknur», 2012, (176 s.)
Monoqra iyada Azərbaycanda tarixə n dini tolerantlıq mədəniyyə-
tinin formalaşması araşdırılmış, İslam dininin Qafqazda, o cümlədən
Azərbaycanda yayılması, həm İslam dininin özünün tarixən tolerant din
olması, həm də Azərbaycanda dini tolerantlığın formalaşması və mövcud
vəziyyəti faktlar əsasında tədqiq edilmişdir.
Kitabda müstəqillik dövründə Azərbaycanda dövlət-din münasi-
bətlərinin hüquqi tənzimlənməsi şərh edilmiş, dini etiqad azadlığının
hüquqi və sosiloji aspektləri təhlil olunmuş, respublikamızda milli təh-
lükəsizliyin təmin olunmasında dini təhlükəsizliyin əhəmiyyəti izah
edilmiş, davamlı inkişafa keçilməsində dinlərarası və mədəniyyətlərara-
sı dialoqun rolu vurğulanmışdır. Kitabda Azərbaycanda dini tolerantlıq
mədəniyyətinin yüksəldilməsində və dövlət-din münasibətlərinin tən-
zimlənməsində ulu öndər H.Əliyevin rolu işıqlandırılmış və onun layiqli
davamçısı prezident İ.Əliyevin bu sahədə fəaliyyəti şərh edilmişdir.
Ali məktəb tələbələri və doktorantlar üçün nəzərdə tutulan bu kitab
eyni zamanda, dini tolerantlıq məsələləri ilə maraqlanan mütəxəssis və
tədqiqatçılar üçün də faydalı vəsait ola bilər.
İSBN: 978-9952-445-20-6
©
SAKİT HÜSEYNOV
4
MÜNDƏRİCAT
Giriş ...................................................................................................
I Fəsil. Qafqazda islam sivilizasiyası və Azərbaycan .........
1.1. İslam dininin Azərbaycanda yayılması ...................................
1.2. Çarizmin Azərbaycanda müstəmləkəçilik siyasətində
din amili ........................................................................................................
II Fəsil. Müstəqillik dövründə Azərbaycanda dövlət-din
münasibətlərinin hüquqi tənzimlənməsi ............................
2.1. H.Əliyev dini dəyərlərimiz haqqında .......................................
2.2. Mütəqillik dövründə dövlət-din münasibətlərinin tən-
zimlənməsində H.Əliyevin rolu ...........................................................
2.3. Azərbaycanda dini etiqad azadlığının hüquqi və sosioloji
aspektləri ......................................................................................................
2.4. Dini təhlükəsizlik – milli təhlükəsizliyin tərkib hissəsi
kimi .................................................................................................................
III Fəsil. Qloballaşma dövründə mədəniyyətlərarası dia-
loq və davamlı inkişaf .................................................................
3.1. Qloballaşma və Azərbaycan .........................................................
3.2. Davamlı inkişafa keçidin sosial-humanitar aspektləri .....
3.3. Davamlı inkişaf və mədəniyyət ..................................................
3.4. Dinlərarası və mədəniyyətlərarası dialoq davamlı inki-
şafın əsasıdır ...............................................................................................
6
Книга была подготовлена отделом «Проблемы
религиоведения и философии культуры» Институ-
та Философии, Социологии и Права НАНА и принята
к печати согласно решению Учёного Совета данного
института – протокол №11 от 16.12.2012.
Научный редактор: Айдын Ализаде, д.ф.н.
Рецензенты:
Аликрам Тагиев, д.ф.н.,
профессор
Азер Мустафаев, д.ф.н., профессор
С. Гусейнов. «Культура религиозной толерантности в
Азербайджане: история и современность».
Баку: «Текнур», 2012, (176 стр.)
В монографии было исследовано историческое формирование
культуры религиозной толерантности в Азербайджане, распро-
странение исламской религии на Кавказе, в том числе и в Азер-
байджане. Кроме того были выявлены основы толерантности в
доктрине исламской религии, проанализированы процессы фор-
мирования религиозной толерантности в Азербайджане на основе
достоверных фактов.
В книге было показано правовое регулирование государствен-
но-религиозных отношений в период независимости в Азербайд-
жане, проанализированы правовые и социологические аспекты
свободы религиозной веры, разъяснена значимость религиозной
безопасности в обеспечении национальной безопасности респу-
блики, обоснована роль межрелигиозного и межкультурного ди-
алога в устойчивом развитии страны. В книге освещена роль об-
щенационального лидера Г.Алиева и его достойного преемника
И.Алиева в улучшении религиозной толерантности и регулирова-
нии государственно-религиозных отношений.
Книга предназначена для студентов ВУЗов, докторантов, а
также для всех специалистов интересующихся вопросами религи-
озной толерантности.
İSBN: 978-9952-445-20-6
©
САКИТ ГУСЕЙНОВ