|
Diplomatik yozishmalar yozma nutqning yuzaga kelishi va rivojlanishiEURASIAN JOURNAL OF ACADEMIC RESEARCHEJAR 0620EURASIAN JOURNAL OF ACADEMIC RESEARCH
Innovative Academy Research Support Center
UIF =
8.1 |
SJIF =
5.685
www.in-academy.uz
Volume 3 Issue 6, Part 3 June 2023 ISSN 2181-2020
Page 121
xizmat qiluvchi grammatik morfologik shakllar ko`p qo`llanadi. Chunonchi, harakat nomining
-moq
shakli, fe’llarning
ishonch bildirgaysiz, qabul etgaysiz
kabi arxaik va kitobiy
shakllarining qo`llanishi va h.k.
Sintaktik jihatdan
- sabab, maqsad, to’ldiruvchi, shart va to`siqsizlik ma’nolarini
ifodalovchi ergash gapli qo`shma gaplardan keng foydalaniladi. Sifatdosh, ravishdoshli
birikmalar,
shunga bog`liq holda
(yoki
ravishda), shu yo`na- lishda, shunga asoslanib
yoki
shunga asoslangan holda, shunga ko’ra
yoki
shunga binoan
kabi birikmalarning;
«Vazirlik
ishonch bildiradi», «
shuni bildirish sharafiga muyassar bo’ladi
(yoki
bo’ldim)», «Fursatdan
foydalanib, yana bir bor
ga ishonch bildiradi (bildiraman)
yoki
umid bildiradi (bildiraman)»,
«Ishonch bildirib aytamanki», «Meni qabul etgaysiz»
kabi qonstruksiyalarning ko`p qo`llanishi
kuzatiladi.
Birinchi qarashda notalarning
«Shuni ma’lum qiladiki...»
yoki
«Shuni ma’lum qilish
sharafiga muyassar bo’ladiki...»
tarzida boshlanishining unchalik farqi yo`qdek tuyuladi.
Biroq bu davlatlarning o`zaro munosabatiga ta’sir qiluvchi muhim omillardan biri bo’lib
qolishi mumkin, chunki betakalluf aytilgan so`z, maqtovlarsiz yozilgan hujjatlar davlatlarning
o`zaro munosabatida kelishmovchiliklar mavjudligini anglatadi. Agar biron-bir davlat o`zi
tomonidan yuborilgan hujjatda shunga yo`l qo‘ysa, ikkinchi tomon ham xuddi shu tarzda
javob beradi va natijada davlatlarning o’rtasiga sovuqchilik tushadi.
Umuman olganda, diplomatik hujjatlarda do`st qiladigan ham, dushman qiladigan ham
so`zdir. «
Aytilgan so`z — otilgan o`q
» deydi xalqimiz. O`z o`rnida aytilgan yoki yozilgan so`z
xalqlarni bir-biriga yaqinlashtiradi, ba’zi kelishmovchiliklarni bartaraf etishga yordam beradi.
Aksincha, noto`g`ri yoki noo`rin aytilgan so`z esa salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin.
Shuning uchun diplomatik yozishmalarda xalqimizning «Tilga ixtiyorsiz — elga e’tiborsiz»,
«So`zdan so`zning farqi bor, o`ttiz ikki naqdi bor» kabi dono o`gitlarini hamisha yodda tutish
kerak. Yuqorida aytib o`tganimizdek diplomatik yozishmalar alohida atamalar tizimiga ega.
Ularning asosiy qismi xalqaro miqyosdaga atama bo’lgani uchun tarjimasiz qo`llanadi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|