Доноры крови

IKKILAMCHI GEMOSTAZ Koagulyatsion gemostaz

2- ikkilamchi gemostaz yoki koagulyasion gemostazga qon zardobidagi hamma qon ivishining 13 ta faktori kiradi. Ikkilamchi gemostaz diametri 100 mikrondan katta bo’lgan qon- tomirlari jarohatlangan paytda qon to’xtatishga qatnashadi. Koagulyasion gemostazda qon ivishi 2 ta ichki va tashqi mexanizm asosida boradi.

I omil – fibrinogen. Qon plazmasining eng katta molekulali oqsili. Qon ivish jarayonida fibrinogen zol holatida suvda erimaydigan gel holatiga bo‘ladi. Qon ivishining mohiyati ham shunda II omil – protrombin. Jigarda sintezlanadigan glikoprotein. Tromboplastin ta‘sirida faol ferment trombinga aylanadi. Trombin esa fibrinogenning fibringa aylanishi uchun zarur.

I omil – fibrinogen. Qon plazmasining eng katta molekulali oqsili. Qon ivish jarayonida fibrinogen zol holatida suvda erimaydigan gel holatiga bo‘ladi. Qon ivishining mohiyati ham shunda II omil – protrombin. Jigarda sintezlanadigan glikoprotein. Tromboplastin ta‘sirida faol ferment trombinga aylanadi. Trombin esa fibrinogenning fibringa aylanishi uchun zarur.

III omil – tromboplastin. Hamma hujayralar membranasida uchraydigan fosfolipid.

IV omil – kalsiy ionlari. Qon ivishida ishtirok etadigan hamma fermentlarni nofaol holatdan faol holatga o‘tishi uchun zarur.

V va VI omil – proakselerin va akselerin. Tromboplastin va trombin hosil bo`lishini tezlashtiradi.

VII omil – prokonvertin. Tromboplastin hosil bo`lishida ishtirok etadi.

VIII omil – antigemofil A globulin. Qon ivishining boshlanishida qon tromboplastini hosil bo`lishi uchun zarur. Kalsiy ta‘sirida faollashadi. Ushbu omilning yetishmovchiligi og‘ir irsiy gemofiliyaga sabab bo`ladi.

IX omil – antigemofil B globulin (Kristmas omili). Bu omil ham tromboplastin hosil bo`lishi uchun kerak. Uning yetishmovchiligi irsiy gemofiliyaga olib keladi.

X omil – Styuatr-Prauer omili. Tromboplastin hosil bo`lishini tezlashtiradi.

XI omil – trombboplastinning plazmadagi o‘tmishdoshi. Yetishmovchiligi gemofiliyaga olib keladi.