Dövlət qeydiyyatına alınmışdır

Bilməlidir: müəssisə, idarə və təşkilatlarda kadr işləri ilə əlaqədar əsasnamə, təlimat və di-gər rəhbər sənədləri; kadr işinin təşkilini və hesabatlarının tərtib edilməsini; işçilərin işə qəbulu və işdən çıxarılması haqqında qüvvədə olan qanunvericiliyi; kadrların seçilməsi və düzgün yerləşdirilməsini; əmək qanunvericiliyinin əsaslarını; kadrların ixtisas və professionallığının artırılması üsullarını; əmək kitabçalarının, şəxsi işlərin aparılması, pensiyaların təyin edilməsi üzrə lazımı sənədlərin tərtib edilməsini; kadr axınının səbəblərinin öyrənilməsi və onların aradan qaldırılması üsullarını; əməyin təşkilinin əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri: 6-cı dərəcə: müvafiq sahə üzrə orta ixtisas təhsili və müvafiq iş üzrə 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

7-8-ci dərəcələr: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 6-cı dərəcəli kadrlar üzrə mütəxəssis vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı.

TEXNİK (BÖYÜK TEXNİK DƏ DAXİL OLMAQLA BÜTÜN İXTİSASLARDAN VƏ ADLARDAN OLAN TEXNİKLƏR)

Əmək funksiyası. Yüksək ixtisaslı mütəxəssisin rəhbərliyi altında alınan məlumatların emalını, lazım olan texniki hesabların aparılmasını, qeyri mürəkkəb layihələrin və sadə sxemlərin işlənib hazırlanmasını, onların texniki tapşırığa, qüvvədə olan standartlara və normativ sənədlərə cavab verilməsini yoxlamaq işlərini yerinə yetirir. Avadanlığın və sistemlərin laboratoriya şəraitində və obyektlərdə qurulması, tənzimlənməsi, sazlanması və işə salınmasını həyata keçirir, onların saz vəziyyətdə saxlanılmasına nəzarət edir. Eksperiment və sınaqların aparılmasında iştirak edir. Cihazları qoşur, lazım olan xüsusiyyətləri və parametrləri qeydiyyata alır, alınmış nəticələri emal edir. Proqram, təlimat və başqa texniki sənədlərin işlənib hazırlanmasında, maketlərin hazırlanmasında eləcə də aparılan tədqiqat işlərinin hazırlanması zamanı sınaq və eksperiment işlərində iştirak edir. Təsdiq olunmuş metodiki proqram əsasında aparılan tədqiqat işləri prosesində yekun materialları, statistik hesabat məlumatlarının, elmi-texniki məlumatların yığımı, emalı və toplanması işini yerinə yetirir. İşlənib hazırlanan layihə və aparılan tədqiqat işlərinin qeydiyyatına lazım olan diaqrammaları, cədvəl, qrafik və başqa texniki sənədləri tərtib edir. İşdə istifadə məqsədi ilə sorğu kitablarını və xüsusi ədəbiyyatları öyrənir. Yeni texnikanın və texnologiyanın istehsalata tətbiqindən alınan iqtisadi səmərə verən ixtiraların və təkliflərin əsaslandırılmasında iştirak edir. Əlyazmaların, tapşırıq və hesabat sənədlərinin rəsmiləşdirilməsi üzrə texniki işi yerinə yetirir. Sənədlərin qrafiki rəsmiləşdirilməsini həyata keçirir. Görülən işin baxılmasından və müzakirəsindən sonra, qəbul edilmiş qərara əsasən texniki sənədlərə lazımi dəyişikliklər və düzəlişlər edir. Köçürülmə və çoxaldılmadan sonra texniki materialları yoxlayıb düzəlişlər verir. Daxili olan texniki sənədləri və korrespondensiyanı qeydiyyata alır, onların mühafizəsini təmin edərək, sənədlərin daxil olması uçotunu aparır, onların vaxtında yerinə yetirilməsinə nəzarət edir, eləcə də kargüzarlıq sənədlərinin texniki rəsmiləşdirilməsini həyata keçirir. Aparılan işlər haqqında hesabat tərtib etmək üçün alınan məlumatı sistemləşdirərək emal edir və hazırlayır.

Bilməlidir: yerinə yetirdiyi işə aid olan metodiki, normativ və sorğu materiallarını, tədqiqat və layihə, sazlama işlərinin görülməsinin əsas üsullarını; işin ixtisasına uyğun xüsusi ədəbiyyatda, işçi proqramlarda və təlimatlarda istifadə olunan terminləri, qüvvədə olan standartları və texniki sənədlər üçün işlənib hazırlanan texniki şərtlər və onların tərtib edilmə və rəsmiləşdirmə qaydaların; ölçmələrin, müşahidələrin və eksperimentlərin ardıcıllıqla aparılması texnikasını, nəzarət ölçü cihazlarını və onlardan istifadə qaydalarını; istehsal texnologiyasının əsaslarını; istifadə olunan avadanlığın texniki və konstruktiv xüsusiyyətlərini, təyinatını, işləmə prinsipini, istismar qaydalarını; müşahidə metodlarını və defektin aşkar edilməsi qaydalarını; avadanlığın parametrlərini, iş rejiminin xüsusiyyətlərini; ölçmə metodlarını və texniki hesablamaların qrafiki və hesablama işlərinin aparılması vasitələrini; qeydiyyat və hesabat formalarını, onların tətbiqi və tərtibi qaydalarını; yeni texnikanın və texnologiyanın, səmərələşdirici təkliflərin tətbiqinin effektivliyini; kargüzarlığın aparılmasının əsaslarını; iqtisadiyyatın, əməyin və istehsalın təşkili əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

4-cü dərəcə: iş stajına tələb qoyulmadan müvafiq sahə üzrə orta ixtisas təhsili;

5-6-cı dərəcələr: müvafiq sahə üzrə orta ixtisas təhsili və 2 ildən az olmayaraq müvafiq iş üzrə iş stajı;

7-8-ci dərəcələr: müvafiq sahə üzrə orta ixtisas təhsili və 5 ildən az olmayaraq müvafiq olaraq 6-cı və 7-ci dərəcəli texnik vəzifəsində iş stajı.

MÜFƏTTİŞ (BÖYÜK MÜFƏTTİŞ DƏ DAXİL OLMAQLA)

Əmək funksiyası. Müəssisə, idarə və təşkilat rəhbərlərinin əmr, tapşırıq və sərəncamlarının vaxtlı-vaxtında yerinə yetirilməsinə nəzarət edir. Müəssisə, idarə və təşkilat və onların bölmələrində şəxsi heyətin və kadrların qəbul olunmuş sənədlərinin uçotunu aparır. Əmək qanunvericiliyinə, əsasnamə, təlimat və müəssisə idarə və təşkilat rəhbərlərinin əmrlərinə müvafiq olaraq işçilərin işə qəbul edilməsini və çıxarılmasını rəsmiləşdirir. İşçilərin şəxsi işlərini aparır və formalaşdırır, onlarda əmək fəaliyyəti ilə bağlı olan dəyişiklikləri qeyd edir. Kadrlar və əmək üzrə perspektiv və illik planların işlənib hazırlanmasında iştirak edir. attestasiya komissiyalarına, fəhlə və qulluqçuların mükafatlandırılması, təltifə təqdim edilməsi üçün lazım olan materialları hazırlayır. Əmək kitabçalarını doldurur, hesaba dair və mühafizə edir, iş stajının hesabını aparır, işçilərin hazırki və keçmiş fəaliyyəti haqqında arayış verir. İşçilərə məzuniyyətlərin verilməsi qeydiyyatını aparır, növbəti məzuniyyətlərin siyahısının tərtib olunmasına və ona riayət olunmasına nəzarət edir. Müəssisə, idarə və təşkilatların işçilərinə və onların ailə üzvlərinə pensiyalarının təyin olunması üçün lazımi sənədləri rəsmiləşdirir. Kadr axınının səbəblərini öyrənir, onların aradan qaldırılması tədbirlərinin işlənib hazırlanmasında iştirak edir. Şəxsi işlərin arxivləşməsini aparır və cari mühafizənin müəyyən olunmuş müddətləri keçdikdən sonra sənədləri dövlət mühafizəsinə vermək üçün hazırlayır. Nəzarət kartoçkasını doldurur və əmrlərin, sərəncamların, eləcə də icrası nəzarət tələb edən tapşırıqların uçotunu aparır. Sənədlərin operativ qeydiyyatın aparır. Tapşırıqların vaxtında yerinə yetirilməməsinin səbəblərini müəyyən edir. Müəssisə, idarə və təşkilatların rəhbərlərinə tapşırıqların icrasının vəziyyəti haqqında məlumat verir.

Bölmələrdə əmək intizamının vəziyyətinə və işçilər tərəfindən daxili və əmək intizamı qaydalarına riayət edilməsinə nəzarət edir. Müəyyən olunmuş hesabatları tərtib edir.

Bilməlidir: müəssisə, idarə və təşkilatlarda kargüzarlığın təşkilini, icra nəzarətinin forma və metodlarını; müəssisə, idarə və təşkilatların və onların bölmələrinin təkmilləşdirilmiş sistem standartlarını, təşkilati göstəriş sənədlərini; əsasnamə, təlimat və digər rəhbər sənədləri və müəssisə, idarə və təşkilatların işçilərinin şəxsi heyətinin pensiyalarının rəsmiləşdirilməsi, əmək kitabçalarının və şəxsi işlərinin aparılması və mühafizəsi qeydiyyatı üzrə normativ sənədlərini; işçilərin işə qəbulu, bir işdən başqa işə keçirilməsi və çıxarılması haqqında qüvvədə olan qanunvericiliyi, kadr hərəkətinin qeydiyyat qaydasını və əmək intizamının vəziyyəti haqqında hesabatın tərtibini; fəhlə peşələri və qulluqçu vəzifələri üzrə adların ümumrespublika təsnifatına uyğunluğunu; əmək qanunvericiliyinin əsaslarını, daxili əmək intizamı qaydalarını; əməyin təşkilinin əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri: iş stajına tələb qoyulmadan müvafiq sahə üzrə orta ixtisas təhsili və ya orta təhsil və müəyyən edilmiş proqram üzrə xüsusi təlim;

4-cü dərəcə: müfəttiş vəzifəsini yerinə yetirdikdə;

5-ci dərəcə: böyük müfəttiş vəzifəsini yerinə yetirdikdə.

LABORANT (BÖYÜK LABORANT DA DAXİL OLMAQLA)

Əmək funksiyası. Tədqiqat zamanı laboratoriya təhlillərini yerinə yetirir. İş proqramına uyğun olaraq materialların yığılmasında və emalında iştirak edir. Laboratoriya avadanlığı, cihaz və qurğularının təmiz və saz vəziyyətdə saxlanılmasına nəzarət edir, onları təcrübəyə hazırlayır. Təlimatlara əsasən cihaz və aparatları yoxlayır və təmizləyir, eksperimentlərin aparılmasında iştirak edir. Cihazların göstəricilərini, təhlilin nəticələrini işçi jurnalında qeyd edir. Müəssisə, idarə və təşkilatların bölmələrini lazımi cihaz, material və reaktivlərlə təmin edir.

Metodik materiallara uyğun olaraq analiz, sınaq, ölçmə nəticələrini emal edir, sistemləşdirir, rəsmiləşdirir və onların hesabını aparır.

Verilən tapşırıqlara uyğun olaraq məlumatların şərh və məlumat nəşrlərindən, normativ-texniki sənədlər üzrə mənbəyini müəyyən edir. Aparılan eksperiment və tədqiqatlarla bağlı müxtəlif hesablama və qrafik işləri yerinə yetirir. Müəssisə, idarə və təşkilatların bölmələri tərəfindən görülən işlərin texniki sənədlərinin rəsmiləşdirilməsində və tərtib olunmasında iştirak edir.

Bilməlidir: işin mövzusuna aid olan rəhbər, normativ və sorğu materiallarını; analiz, sınaq və başqa növ tədqiqatların aparılması üsullarını, texniki sənədlərin işlənib hazırlanmasını, qüvvədə olan standartları, onların rəsmiləşdirilməsi qaydasını; laboratoriya avadanlığını, nəzarət ölçü cihazlarını və onların istismar qaydalarını; iqtisadiyyatın, əməyin və istehsalın təşkilinin əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri: iş stajına tələb qoyulmadan müvafiq sahə üzrə orta ixtisas təhsili;

4-cü dərəcə: laborant vəzifəsini yerinə yetirdikdə;

5-ci dərəcə: böyük laborant vəzifəsini yerinə yetirdikdə.

DİSPETÇER; ƏLAQƏLƏNDİRİCİ (BÖYÜK DƏ DAXİL OLMAQLA)

Əmək funksiyası. İstehsalat, təqvim planına və növbə-gün tapşırıqlarına uyğun olaraq, müəssisə, idarə və təşkilatlarda və ya onların bölmələrində istehsalın gedişini və əsas fəaliyyətinin digər növlərini operativ tənzimləyir. Müəssisə, idarə və təşkilatların və onların bölmələrinin lazımı material, konstruksiya, komplektləşdirmə məhsulları və eləcə də nəqliyyatla, yükləmə-boşaltma vasitələri ilə təmin olunmasına nəzarət edir. İstehsalın gedişinə, istehsalat gücündən tam istifadə olunmasına, istehsalın ritmik hərəkətinə, hazır məhsulun təhvil verilməsinə, işin (xidmətin) yerinə yetirilməsinə, qrafikdə nəzərdə tutulan anbar və yükləmə-boşaltma əməliyyatlarının təmin edilməsinə nəzarəti həyata keçirir. Sahələrdə və sexlərdə müəyyən olunmuş artıq məhsulların normasına, buraxılış normalarına və onların verilmə müddətinə riayət edilməsini təmin edir. Lazım olduqda müəssisə, idarə, təşkilatların müvafiq xidmətlərini cəlb etməklə istehsalatın gedişində pozuntuların qarşısının alınması və aradan qaldırılması üçün tədbirlər görür. Texnoloji avadanlıqların tam, ahəngdar işləməsi, məhsulun istehsalına sərf olunan müddətin ixtisar edilməsi üçün istehsalat ehtiyatlarını üzə çıxarır. İstehsalatın operativ idarə olunması üçün texniki vasitələrdən səmərəli istifadə edilməsini təmin edir. Dispetçer (əlaqələndirmə) jurnalını aparır, istehsalın gedişi haqqında hesabat raportlarını və digər texniki sənədləri tərtib edir. Müəssisə, idarə və təşkilatların bölmələrinin fəaliyyətinin təhlil və qiymətləndirilməsində, daxili istehsalat ehtiyatlarının aşkara çıxarılmasında iştirak edir. Dispetçer (əlaqələndirmə) xidməti operatorlarının işinə rəhbərlik edir.

Bilməlidir: yuxarı orqanların qərar, əmrlərini, istehsalatın operativ idarə olunması və planlaşdırılması haqqında metodiki, normativ və digər materialları; idarə və təşkilatlarda dispetçer (əlaqələndirmə) işinin təşkilini; müəssisənin və onun bölmələrinin istehsal güclərini; müəssisə, idarə və təşkilatların bölmələrinin ixtisaslaşmasını və onların arasında istehsal əlaqələrini; müəssisədə istehsal anbarlarının işini, nəqliyyat və yükləmə-boşaltma işinin təşkilini; müəssisə, idarə və təşkilatlarda məhsulun istehsal texnologiyasının əsaslarını; müəssisə, idarə və təşkilatların məhsuluna qoyulan texniki tələbləri; istehsalın gedişinin tənzimlənməsi və operativ uçotunun təşkili texnikasını və mexanikləşdirmə vasitələrini; iqtisadiyyatın, əməyin təşkilinin əsaslarını; istehsalatın və idarəetmənin təşkilini; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri: müvafiq sahə üzrə orta ixtisas təhsili və müvafiq iş üzrə 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

4-cü dərəcə: dispetçer (əlaqələndirici) vəzifəsini yerinə yetirdikdə;

5-ci dərəcə: böyük dispetçer (böyük əlaqələndirici) vəzifəsini yerinə yetirdikdə.

III. TEXNİKİ İCRAÇILAR (DİGƏR QULLUQÇULAR)
KOMPÜTER OPERATORU

6-cı dərəcə

Əmək funksiyası. Mətn redaktorunda sadə və xüsusi növ mətnlərin yığılması. Mətnin daxil edilməsi, ona əlavələrin edilməsi və səhvlərin düzəldilməsi. Fayllarla iş (daxil edilmiş mətnin yaddaşa verilib saxlanılması, mətnin ekrana çağırılması, ekranın təmizlənməsi, faylların adlarının dəyişdirilməsi və birləşdirilməsi və s.). Mətnin redaktə edilməsi (mətnin üzərində kursor ilə yerdəyişmə edilməsi, mətnin ayrı-ayrı hissələrinin ayrılması, ləğvi, başqa fayla keçirməklə surətin çıxarılması, kontekstdə axtarış və əvəz edilmə). Faylların disketə yazılması. Yığılmış mətnin printerlə çap edilməsi. Kompüter şəbəkəsində iş.

Bilməlidir: kompüterin texniki istismar qaydalarını, mətn redaktorunun funksional dillərinin mənalarını; monitorun texniki imkanlarını və parametrlərini; topoqrafik ölçülər sistemini və mətn redaktorunda istifadə olunan ölçülər sistemini; korrektura nişanlarının standartlarını; printer üçün kağızın və sərf edilən materialların keyfiyyətinə, elastik maqnit disklərə texniki tələbləri.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri: iş stajına tələb qoyulmadan ümumi orta təhsil və ya ixtisaslaşdırılmış kurs təhsili.

KOMPÜTER OPERATORU

7-ci dərəcə

Əmək funksiyası. Mətn redaktorunda on barmaqlı üsulla xüsusi terminləri, müxtəlif alfavitləri olan mətnin sətirlərdə şriftləri göstərməklə yığılması. Fayllarla iş (yığılmış mətnin yaddaşa verilib saxlanılması, mətnin ekrana çağırılması, ekranın təmizlənməsi, faylların adlarının dəyişdirilməsi və birləşdirilməsi, çap edilməsi və s.) Mətnin redaktə edilməsi (mətnin üzərində kursor ilə yerdəyişmə edilməsi, mətnin ayrılması, axtarış və əvəz edilmə). Mətnin sistemə daxil edilməsi üçün əvvəlcədən maketin yaradılması. Mətnin proqram üzrə səhifələnməsi, mətnin, vərəqin, sütunların poliqrafik üsulla və şriftli tərtibatı. Faylların maqnit daşıyıcılarına yazılması. Həmin printerdə çap edilməsi. Əməliyyat sistemində iş aparılması, əsas komandalardan istifadə olunması.

Bilməlidir: kompüterin texniki istismar qaydalarını; monitorun və prosessorun, matrisa və lazer printerlərin texniki imkanlarını və parametrlərini; mətn redaktorunun funksional dillərinin mənalarını; mətn redaktorunda istifadə olunan topoqrafik ölçülər sistemini; korrektura nişanlarının standartlarını; çap etmək üçün komandaları; səhifələnmənin texniki qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri: orta ixtisas təhsili və operator vəzifəsində 1 ildən az olmayaraq iş stajı.

KOMPÜTER OPERATORU

8-ci dərəcə

Əmək funksiyası. Daha mürəkkəb işlərin (redaktə, maketin qurulması, tətbiqi proqramlardan və qrafik dizayndan istifadə, səhifələnmə və s.) görülməsi, məlumatın emalı prosesinin aparılması, məlumatın texniki məlumat daşıyıcıları və rabitə kanalları ilə ötürülməsi. Faylların maqnit daşıyıcılarına yazılması. Mətnin printerdə çap edilməsi. MS DOS, MS-WİNDOWS əməliyyat sistemlərində Norton Commander servis komandasından istifadə edilməklə iş.

Bilməlidir: kompüterin texniki istismar qaydalarını; mətnin mürəkkəb şriftli tərtibatı üsullarını; texniki yığma və səhifələnmə qaydalarını; mətn redaktorundan və tətbiqi proqramlardan istifadə etməklə mətnin poliqrafik tərtibatı qaydalarını; Norton Commander servis komandasında işi; MS DOS fayl sistemini və əsas komandaları; DOS MS-WİNDOWS və başqa əməliyyat sistemlərini; qrafik dizaynın tətbiqi metodlarını; məlumatın emalı üçün işçi təlimatları, məlumatın texniki daşıyıcılarını, iş vaxtı kompüterdə dayanmaları aşkar etmək üçün çıxış cədvəlinin quruluşunu, xırda təmir işlərini.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri: orta ixtisas təhsili və operator vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı.

STENOQRAFÇI

Əmək funksiyası. Məruzələrin, mühazirələrin, çıxışların (konfranslarda və s.) iclas və müşavirə protokollarının (xəbərlər, təklif və qərarlar) stenoqrafik yazılarını aparır.

Müəssisə, idarə və təşkilatların rəhbər və mütəxəssislərinin diqtəsi altında işgüzar məktubların, əmrlərin, rəylərin, təlimatların, məruzə yazılarının və digər xidməti sənədlərin, telefonla verilən xəbərlərin məzmununun stenoqrafiyasını edir və eləcə də maqnit daşıyıcılarından çıxışları yazır (diktofondan, maqnitofondan istifadə etməklə), stenoqrafik yazıların şifrlərini açır, makinada çap edir və ya makinaçıya diktə edir.

Bilməlidir: stenoqrafiyanı, orfoqrafiyanı, punktuasiyanın qaydalarını; müxtəlif sənədlərin çapında materialın yerləşdirilmə qaydasını; çap maşınlarının, diktofonların, maqnitofonların istismar qaydalarını; əməyin təşkilinin əsaslarını; əməyin mühafizəsini, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

4-cü dərəcə: ümumi orta təhsil və stenoqrafiya yazısında nəzərdə tutulmuş surətə əsasən dəqiqədə 85-90 sözdən az olmayaraq yazmaqla xüsusi təlim üzrə hazırlıq;

5-ci dərəcə: ümumi orta təhsil və stenoqrafiya yazısında əldə edilmiş surətə əsasən dəqiqədə 10 söz yazmaqla xüsusi təlim üzrə hazırlıq və ya ümumi orta təhsil və dəqiqədə 85-90 sözdən az olmayaraq stenoqrafiya yazısı surətinin əldə edilməsini nəzərdə tutan proqram üzrə xüsusi təlim və 2 ildən az olmayaraq 4-cü dərəcəli stenoqrafçı vəzifəsində iş stajı;

6-cı dərəcə: ümumi orta təhsil və 5 ildən az olmayaraq 5-ci dərəcəli stenoqrafçı vəzifəsində iş stajı.

STATİSTİK

Əmək funksiyası. Rəsmi orqanların təyin etdiyi forma və müddətdə müəssisə, idarə və təşkilatların statistik hesabatlarının tərtib olunması işini yerinə yetirir. Müəssisə, idarə və təşkilatların bölmələri tərəfindən təqdim olunan, müvafiq bölmələrin işini və texnoloji avadanlığın, nəqliyyatın keyfiyyət xüsusiyyətlərini əks etdirən məlumatları toplayır.

Alınan məlumatların düzgünlüyünü, onların ayrı-ayrı bölmələri üzrə keçmiş məlumatlar ilə tutuşdurmaqla yoxlayır. Verilən məlumatları sistemləşdirir və emal edir (onları qruplaşdırır, nəticələrini, nisbi göstəriciləri hesablayır və s.). Müəssisə, idarə və təşkilatların istehsalat və təsərrüfat-maliyyə fəaliyyətinin təhlilində iştirak edir. Statistik uçotun məlumatları əsasında müxtəlif arayışlar hazırlayır.

Bilməlidir: müəssisələrdə statistik hesabatın təşkilini; iqtisadi statistikanın əsaslarını; müəssisə, idarə, təşkilat və onun bölmələrinin işinin göstəricilərinin texniki-iqtisadi təhlili metodlarını; statistik uçot və hesabat üzrə ilkin sənədlərin formalarını və onların doldurulması üzrə əsasnamə və təlimatlar istehsalın təşkilinin əsaslarını; hesablama texnikasının istismarı qaydasını; əməyin təşkilinin əsaslarının əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını;

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri: iş stajına tələb qoyulmadan müvafiq sahə üzrə orta ixtisas təhsili və ya ümumi orta təhsil və müvafiq iş üzrə 1 ildən az olmayaraq iş stajı;

4-cü dərəcə: daha yüksək ixtisaslı mütəxəssisin bilavasitə rəhbərliyi altında vəzifə borcunu yerinə yetirdikdə;

5-ci dərəcə: daha yüksək ixtisas mütəxəssisin ümumi rəhbərliyi altında vəzifə borcunu yerinə yetirdikdə.
KATİB-STENOQRAFÇI

Əmək funksiyası. Müəssisə, idarə və təşkilatlarda və onların bölmələrində rəhbərliyin işini təmin edir və xidmət üzrə texniki funksiyaları yerinə yetirir. Bölmələrdən və icraçılardan rəhbərliyə lazım olan məlumatları alır, onun tapşırığı ilə işçiləri çağırır.

Rəhbərliyin telefon danışıqlarını təşkil edir, telefonoqrammaları qəbul edir, göndərir və rəhbərliyin olmadığı vaxtda alınan xəbərləri yazır və aldığı məlumatların məzmununu rəhbərliyə çatdırır. Rəhbərliyin iclas və müşavirələrin hazırlanması işini görür (lazım olan sənədlərin yığılmasını, iclas və müşavirənin keçiriləcək vaxtı, yeri və gündəliyi haqqında iştirakçıları xəbərdar edir, onların qeydiyyatını aparır). Rəhbərin iş yerini dəftərxana ləvazimatı, texniki-təşkilatı vasitələrlə təmin edir, onun səmərəli işləməsinə imkan verən şərait yaradır. Rəhbərlə birlikdə hazırlanmış əmr, sərəncam, məktub və digər təşkilati-göstəriş sənədlərin mətnini sonradan yazı makinasında çap etməklə stenoqrafiyasını götürür.

Qəbuledici danışıq vasitələri ilə xəbərləri verir və qəbul edir. Kargüzarlıq işini aparır, rəhbərliyin adına gələn korrespondensiyanı qəbul edir, müəssisə, idarə və təşkilatlarda qəbul olunmuş qaydaya uyğun olaraq onları sistemləşdirir, rəhbərlik baxdıqdan sonra iş prosesində istifadə etmək və ya cavab hazırlamaq üçün onu bölmələrə və ya konkret icraçılara verir və nəzarət altına alır, rəhbərliyin tapşırığının yerinə yetirilməsi müddətinə nəzarət edir. Rəhbərin qol çəkməsi üçün sənədləri və işçilərin şəxsi ərizələrini qəbul edir. Gələnlərin qəbulunu təşkil edir, onlarla nəzakətli və diqqətli rəftar edir, işçilərin təklif və xahişlərinə tez baxılmasına kömək edir. Təsdiq olunmuş nomenklaturaya uyğun olaraq işləri formalaşdırır, onların mühafizəsini təmin edir və təyin edilmiş vaxtda arxivə təhvil verir.

Bilməlidir: kargüzarlığın aparılması üzrə əsasnamə və təlimatları; müəssisə, idarə və təşkilatların və onların bölmələrinin rəhbər işçi heyətini; iclas və müşavirənin qısa protokolunu aparmaq üçün stenoqrafiyanı; makinada çap etməyi, orfoqrafiya və punktuasiya qaydalarını; müxtəlif sənədləri yazdıqda materialın yerləşdirilməsi qaydasını; nümunəvi çap formasından istifadə etməklə işgüzar məktubların çap olunma qaydalarını; diktofonların, maqnitofonların, qəbuledici-danışıq vasitələrinin istifadə qaydasını; təşkilati-göstəriş sənədlərinin vahid şəklə salınmış sisteminin standartlarını; daxili əmək intizamının qaydasını, əməyin təşkilinin əsaslarını; əməyin mühafizəsi; təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizə norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri: ümumi orta təhsil, qəbul olunmuş proqram üzrə xüsusi təlim;

4-cü dərəcə: müəssisə, idarə və təşkilatın struktur bölmələrinin rəhbərliklərinə xidmət işini yerinə yetirdikdə;

5-ci dərəcə: müəssisə, idarə və təşkilatların rəhbərliklərinə xidmət etdikdə.

İNKASSATOR (BÖYÜK İNKASSATOR DA DAXİL OLMAQLA)

Əmək funksiyası. Müəyyən olunmuş qayda ya uyğun olaraq müəssisə, idarə və təşkilatların kassasından pul vəsaitlərini və qiymətli kağızları alır və onların qorunmasını təmin edərək dövlət bank idarələrinə müvafiq qaydalara riayət etməklə carı hesabın olduğu yerə çatdırır.

Bilməlidir; pul vəsaitinin qəbul edilməsi, nəql etdirilməsi və təhvili üzrə əsasnamə və təlimatları; çatdırılmanın təminat qaydasını və qorunmasını; daxili əmək intizamı qaydasını; əməyin təşkilinin əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.