Dünya həyatında bütün zövqləri tükədənlər

Cahil insanların heç almadıqları bir zövq: "Allah rizası üçün yaşamaq"

Həyatlarını dünya həyatının arxasınca qaçaraq tükədən cahil insanların itirdikləri zövqlərin biri də, Allah rizasına uyğun hərəkət etməyin, Onun sevgisini, dostluğunu və yaxınlığını ummağın verdiyi böyük həyəcandır. Bu, bir çox cahil insanın həyatları boyu heç anlaya bilmədikləri və heç dadmadıqları çox böyük duyğudur. Bir insanın ən yaxın dostu, yeganə köməkçisi və dəstəkçisi, əsil sevdiyi və bütün həyatını rizasını qazanmağa həsr etdiyi Rəbbimiz olan Allahdır. İmanlı bir insan, oyandığı andan etibarən bütün vaxtını Allahın bəyənəcəyi bir əxlaq göstərə bilmək, Onun sevgisini qazana biləcəyi rəftarlar göstərmək məqsədi ilə keçirər. Allahın razı qalacağını ümid etdiyi bir rəftar göstərə bildiyi hər an, imanlı bir insan üçün böyük həyəcan mənbəyi və böyük sevinc vəsiləsi olar.

Allah üstün güc sahibi olan Yaradıcımızdır və Onun qüdrəti qarşısında hər insanın etməli olduğu, qulluq vəzifələrini tam şəkildə yerinə yetirməkdir. İmanlı bir insan özünü, ibadətlərinə göstərdiyi diqqətlə bəlli edər. Allahın fərz buyurduğu 5 vaxt namaz, dəstəmaz və oruc kimi ibadətlərini həyatı boyu şövqlə davam etdirər. İbni Ömər (r.ə)-dən rəvayət edildiyinə görə, Rəsulullah (s.ə.v) belə buyurmuşdur:

"İslam beş təməl üzərində qurulmuşdur: Allahdan başqa ilah olmadığına və Məhəmmədin Allahın Elçisi olduğuna şahidlik etmək. Namazı doğru-düzgün qılmaq, zəkatı layiqincə vermək, Allahın evi olan Kəbəni həcc etmək və Ramazan orucunu tutmaq". (Buhârî, Îmân 1, 2, Tefsîru sûre(2) 30; Müslim, Îmân 19-22. Həmçinin baxın: Tirmizî, Îmân 3; Nesâî, Îmân 13)

Eynilə Allah rizasına uyğun olmayan bir rəftardan, Ona olan sevgisindən ötrü çəkinməsi, Ona olan sədaqətindən və bağlılığından güzəştə getməməsi də, yenə imanlı bir insanın qəlbində böyük xoşbəxtlik hissi yaranmasına səbəb olar.

Saleh mömin bütün həyatı boyu, insanlar arasında Allahın ən sevdiyi, ən çox razı qaldığı, Allaha ən yaxın insan ola bilmək üçün səy göstərər. Bu səyin ruha verdiyi zövq, dünyadakı heç bir nemətdən alınacaq zövqlə müqayisə edilə bilməz.

Allah, bir Quran ayəsində: "...Allah, İbrahimi dost tutmuşdur" (Nisa surəsi, 125) deyə bildirər. Mömin bir insan, peyğəmbərlərin əxlaqını özünə nümunə götürərək, Allahın hz. İbrahimə bəxş etdiyi dostluq nemətinə layiq olub, Allahın yaxınlığını qazana bilmək üçün bütün həyatı boyu səmimi səy göstərər. Allah Quranda iman sahibləriylə əlaqədar belə buyurur:

Önə keçən mühacirlərə və ənsarlara, həmçinin yaxşı işlər görməkdə onların ardınca gedənlərə gəlincə, Allah onlardan razıdır, onlar da Ondan razıdırlar. Allah onlar üçün ağacları altından çaylar axan, içində əbədi qalacaqları Cənnət bağları hazırlamışdır. Məhz, bu, “böyük qurtuluş və xoşbəxtlik”dir. (Tövbə surəsi, 100)

İmanlı bir insan Allahın ayədə bildirdiyi insanlardan ola bilmək və Rəbbimizi razı salmaq üçün, əlindən gələn hər şeyi edər. Bu səmimi səyin ruhda yaratdığı coşğu, vicdanda oyandırdığı rahatlıq və etimad duyğusu insana çox böyük zövq verər. Bütün bu zövqlər möminlərin axirətdə də əbədiyyən alacaqları nemətlərdəndir. Allah, iman sahibi qulları üçün axirətdə də; "rəhmətinin, rizasının və cənnətinin" olduğunu müjdələyir:

De: “Sizə bunlardan daha yaxşısı barədə xəbər verimmi? Allahdan qorxanlar üçün Rəbbi yanında ağacları altından çaylar axan, içində əbədi qalacaqları Cənnət bağları, pak zövcələr və Allahın rizası vardır”. Allah qullarını görür. (Ali İmran surəsi, 15)

Məhz cahil insanlar bütün bu nemətlərin varlığından xəbərsiz həyat tərzi yaşayarlar. Vicdanlarının səsinə qulaq asmadan, yalnız nəfslərinin istəkləri ardınca qaçaraq yaşadıqları üçün, bütün bu gözəlliklərdən məhrum qalarlar. Həmçinin bu məhrumiyyət digər nemətlərdə olduğu kimi, axirət həyatında da Allah istədiyi müddətcə davam edəcək.

İtirilən bütün zövqləri yenidən qazanmaq mümkündür

Dünyanın bir-birindən gözəl nemətləri əlinin altında olduğu, bütün imkanlar özünə təqdim edildiyi halda, bunların heç birindən zövq almadığını, qəti xoşbəxt ola bilmədiyini dilə gətirən bir çox insan var. Bu şəkildə dünya həyatını sıxıntı və çətinlik içində yaşadığını görən bir insan, artıq həyatının müəyyən mərhələsində dayanıb düşünməli, nə etdiyini, hansı məqsəd əsasında, hara doğru sürükləndiyini sorğu-sual etməlidir. Bu insan; "bu cür gözəlliklərlə təchiz edilmiş, zövq verəcək nemətlərlə dolu bir dünyada həyat, bu qədər sıxıntılı, bu qədər bədbəxtlikd və əzab dolu olmamalıdır" deyə düşünməli, ruhundakı boşluğun, həyatındakı mənasızlığın səbəbini araşdırmalıdır. Daha çox vaxt itirməyin bədbəxtliyini artırmaqdan başqa bir işə yaramayacağını anlamalı və ciddi axtarış içində olmalıdır.

Həyatını dünyadan və əlindəki imkanlardan ən böyük faydanı və zövqü qazanmaq üzərində qurduğu halda (düşündüyünün tam əksinə) zövqü və xoşbəxtliyi demək olar ki, heç dada bilməməsində xüsusi hikmət olduğunu görməlidir. Bu vəziyyətin, Allahın mərhəmətinin və rəhmətinin gərəyi olduğunu görməlidir. Allah ona hələ vaxtı olduğu və hələ də ölümlə qarşılaşmadığı bir vaxtda, dayanıb düşünməsi və yanlış yolda olduğunu anlaması üçün fürsət verir.

Əhəmiyyətli olan isə, insanın bütün bunları, gücünün, sərvətinin, sağlamlığının, gəncliyinin, gözəlliyinin əldən getdiyini, ölümün artıq özünə qəti şəkildə yaxınlaşdığını anladığı anda deyil, Allah özünə bu həqiqəti göstərdiyi, vicdanı özünü ilk xəbərdar etdiyi anda qəbul edib sorğu-sual etməlidir.

Səmimi şəkildə bu nöqtəyə gəldiyi vaxt, Allahın icazəsi ilə vicdanı ona doğru yolu göstərəcək və etməli olduğu şeyi söyləyəcək. Bütün insanlara şah damarlarından daha yaxın olan və hər şeyi bilən Rəbbimiz onun qəlbindəki bu istəyi və axtarışı biləcək və ona mütləq doğru yolu, bu sıxıntılı həyatdan qurtulma yollarını göstərəcək.

İnsanların həyatlarında müsbət bir dəyişiklik yaranmırsa, ruhlarında gözəl və yaxşı olana doğru irəliləyiş olmursa, bunun qəti şəkildə özlərindən qaynaqlandığı unudulmamalıdır. Allah bu həqiqəti Quranda: "Sənə yaxşılıqdan hər nə gəlirsə Allahdandır, pislikdən də sənə nə gəlirsə o da özündəndir..." (Nisa surəsi, 79) ayəsiylə insanlara bildirir. Eləcə də, Allahın digər bir ayədə: "Bu, ona görədir ki, bir camaat nəfslərində olanı dəyişməyincə, Allah da onlara verdiyi neməti dəyişən deyildir. Şübhəsiz ki, Allah Eşidəndir, Biləndir" (Ənfal surəsi, 53) deyə bildirdiyi kimi, insanın yaşadığı bu vəziyyətin dəyişməsi üçün, həmin insan ruhunda səmimi dəyişiklik etməlidir. Bu dəyişikliyi etdiyi, səmimi sorğu-sual apardığı və səmimi niyyət dəyişikliyinə qərar verdiyi anda isə, Allah bunu biləcək və bu insanın üzərindəki nemətini dəyişdirəcək.

Allah sonsuz rəhmli və bağışlayan, rəhməti çox geniş olandır. Allah: "Yalnız tövbə edənlər, (özlərini və başqalarını) düzəldənlər və (endiriləni) bəyan edənlər istisnadır. Mən onların tövbəsini qəbul edərəm. Mən tövbələri qəbul edənəm, Rəhmliyəm!" (Bəqərə surəsi, 160) ayəsi ilə insanlara sonsuz rəhmətini xatırladır.

Allahın istədiyi əxlaqı yaşadığı təqdirdə, Rəbbimiz, kimliyindən və əvvəllər necə rəftarlar göstərdiyindən asılı olmayaraq, həmin insanı bağışlayacağını, pis əməllərinin yaxşı əməllərə çevirəcəyini, gözəl əxlaqına qarşılıq axirətdə olduğu kimi, dünya həyatında da yaxşılıq və gözəllik yaradacağını bildirir. Allahın bu həqiqəti bildirdiyi ayələrindən bəziləri belədir:

Xeyr! Kim yaxşı işlər görüb Allaha təslim olarsa, Rəbbi yanında onun mükafatı olar. Onlara heç bir qorxu yoxdur və onlar kədərlənməyəcəklər. (Bəqərə surəsi, 112)

Beləliklə Allah onlara həm dünya mükafatını, həm də gözəl axirət mükafatını verdi. Allah yaxşı iş görənləri sevir. (Ali İmran surəsi, 148)

Kim yaxşılıq gətirərsə, ona gətirdiyinin on qat əvəzi verilər... (Ənam surəsi, 160)

... Həqiqətən, Allahın mərhəməti yaxşılıq edənlərə yaxındır. (Əraf surəsi, 56)

...Həqiqətən, yaxşı işlər pis əməlləri silib aparır. Bu, öyüd alanlar üçün bir öyüddür. Səbir et! Həqiqətən, Allah yaxşı iş görənlərin mükafatını puç etməz (Hud surəsi, 114-115)

Ancaq tövbə edən, iman gətirən və saleh əməllər edənlərdən başqa. Allah onların pis əməllərini yaxşı əməllərlə əvəz edər... (Furqan surəsi, 70)

Hər kim yaxşı əməllə gəlsə, ona daha yaxşısı verilər. Onlar o gün qorxusuna qarşı əmin-amanlıq içində olacaqlar. (Nəml surəsi, 89)

...Bu dünyada yaxşılıq edənləri yaxşılıq gözləyir. Allahın yaratdığı yer üzü genişdir. Yalnız səbir edənlərə mükafatları hesabsız veriləcəkdir. (Zumər surəsi, 10)

İman gətirib yaxşı işlər görən qullarına Allahın müjdə verdiyi nemət budur. De: “Mən sizdən bunun əvəzində yaxın sevgidən başqa bir şey istəmirəm”. Kim bir yaxşılıq etsə, onun savabını artırarıq. Həqiqətən, Allah Bağışlayandır, şükrün əvəzini verəndir. (Şura surəsi, 23)

...Biz yaxşı iş görənləri belə mükafatlandırarıq. (Yusif surəsi, 22)

Allah, səmimi axtarış içində olan insanlara mütləq yol göstərəcək və mütləq kömək edəcək. Əvvəllər həyatlarına hakim olan qorxunu, qaranlığı, kədəri, sıxıntı yox edəcək, bunların yerinə qəlblərinə rahatlıq və etimad duyğusunu yerləşdirəcək.

Bütün bu həqiqətləri görən və səmimi şəkildə: "Allahın ipindən möhkəm yapışaraq" (Ali İmran surəsi, 103) Rəbbimizə təslim olan bir insan artıq "qopmayan dəstəkdən yapışdığını" (Loğman surəsi, 22) və Allahın diləməsi istisna olmaqla, qətiyyən ziyana uğramayacağını, dünyada və axirətdə bütün nemətlərdən ən çox zövqü alaraq, ən gözəl həyatı yaşayacağını bilməlidir. Allah Quranda belə bildirir:

Əgər Allah sənə bir zərər toxundursa, bunu Ondan başqa heç kəs aradan qaldıra bilməz. Əgər sənə bir xeyir diləsə, heç kəs Onun lütfünün qarşısını ala bilməz. O, bunu Öz qullarından istədiyinə nəsib edər. O, Bağışlayandır, Rəhmlidir. (Yunis surəsi, 107)

Mömin olaraq yaxşı iş görən kişi və qadınlara, əlbəttə, gözəl həyat bəxş edəcək və etdikləri ən yaxşı əməllərə görə onları mütləq mükafatlandıracağıq. (Nəhl surəsi, 97)