2023 NOVEMBER 06
Ushbu slayd falsafa fani uchun X. G‘ulomova tomonidan tayyorlandi. Ajratgan vaqtingiz uchun
barchangizdan minnatdorman
MUSTAQIL ISH
FALSAFA
Dunyoqarash
2023 NOVEMBER 06
MUSTAQIL ISH
FALSAFA
Dunyoqarash tushinchasi
Har bir kishining dunyoga nisbatan o’z
qarashi, o’zi va o’zgalar, hayot va olam
to’g’risidagi tasavvurlari, xulosalari bo’ladi.
Ana shu tasavvurlar, tushunchalar, qarash va
xulosalar muayyan kishining boshqa
odamlarga munosabati va kundalik
faoliyatining mazmunini belgilaydi. Shu
ma’noda, dunyoqarash - insonning tevarak
atrofini qurshab turgan voqelik to’g’risidagi,
olamning mohiyati, tuzilishi, o’zining undagi
o’rni haqidagi qarashlar, tasavvurlar, bilimlar
tizimidir.
Dunyoqarash
Dunyoqarash - olamni eng umumiy tarzda
tasavvur qilish, idrok etish va bilishdir.
Dunyoqarashning bir kishiga yoki alohida
shaxsga xos shakli individual dunyoqarash
deyiladi. Guruh, partiya, millat yoki butun
jamiyatga xos dunyoqarashlar majmuasi esa,
ijtimoiy dunyoqarash deb yuritiladi. Ijtimoiy
dunyoqarash individual dunyoqarashlar
yig’indisidan dunyoga keladi, deyish mumkin.
2023 NOVEMBER 06
4
Dunyoqarashning
Shakillanishi
Dunyoqarash muayyan davrda shakllanadi. Shu ma’noda,
har qanday dunyoqarash ijtimoiy-tarixiy mohiyatga ega
bo’lib, kishilarning umri, amaliy faoliyati, hayoti, tabiatga
ta’siri va mehnati jarayonida vujudga keladi. Har bir
avrda ijtimoiy guruh, jamiyat va avlodning o’z
dunyoqarashi mavjudligi ham bu tushunchaning tarixiy
mohiyatga ega ekanini ko’rsatadi. Dunyoqarashning
tarixiyligi yana shundaki, u ma’lum dialektik jarayonda
takomillashib boradi. Uning shakllari o’zgaradi, tarixiy
ko’rinishlari muttasil yangilanib turadi. Ma’lumki,
insoniyat taraqqiyotining ilk bosqichlarida dunyoqarash
nihoyatda oddiy bo’lgan. Agar shunday bo’lmaganida,
har qanday jism o’z hajmiga teng suyuqlik miqdorini siqib
chiqarish xossasiga ega ekanini kashf etgan qadimgi
zamonning buyuk olimi Arximed hammomdan chiqib,
«Evrika!», ya’ni «Topdim!», deyaqichqirmagan bo’lar edi.
Dunyoqarash jamiyat rivojiga mos ravishda asta-sekin
takomillashib borgan.
Dostları ilə paylaş: |
