45
c.
Logos przyjmuję rolę niewolnika, aby nas ratować
84
(Flp 2,5-8), Baranek Boży (J 1,29)
85
D.
WYWYŻSZENIE I MISJA NIEBIAŃSKA
a.
Zmartwychwstanie w uwielbionym ciele (Flp 3,20.21)
b.
Brat, arcykapłan-rzecznik (Hbr 2,11; 8,1.2; 1 J 2,1
86
)
c.
Król królów (Ap 17,14) i Sędzia (Ap 19,11)
E.
WIEM, KOMU UWIERZYŁEM (2 Tm 1,12)
a.
Wiem – odnosi się do wiedzy, tego, co możemy się dowiedzieć i poznać.
b.
Komu – jest zwrotem ku osobie (odmiana
kto) chrześcijaństwo nie koncentruje się na
czymś, tylko na kimś; tym kimś jest Jezus.
c.
Uwierzyłem – gr. słowo pistis (wiara) oznacza przede wszystkim ufność, zaufanie, zawierzenie.
Chrześcijaństwo nie jest
wierzeniem w Jezusa, ale jest
całkowitym zaufaniem Jemu,
całkowitym powierzeniem Mu swojego życia. Dlatego wiara to nie jest wiedzą o Jezusie
(chociaż wiara nie może być ślepa, dlatego musimy coś wiedzieć o Jezusie – inaczej jak
moglibyśmy mu zaufać?) i nie jest także znajomością Biblii (chociaż jest ona potrzebna).
Wiara to głębokie przekonanie obecności Jezusa w moim życie, tego, że On nim kieruje oraz
że ostatecznie zapewni to, co obiecał – wiecznie życie razem z Nim w odmienionym świecie.
F.
OSOBISTA REFLEKSJA
Nie jesteśmy w stanie zrozumieć Boga, dlatego Jego najlepsze, najpełniejsze i najbardziej jasne
objawienie dla nas jest w osobie Jezusa Chrystusa. Aby lepiej poznać, zrozumieć i pokochać Boga
naszym celem jest „patrzenie na Jezusa” (Hbr 12,2), albo „poświęcanie Pana w naszych sercach”
(1 P 3,15). Co to znaczy? To znaczy, że musimy dowiadywać się o Nim jak najwięcej a następnie
rozmyślać, ponieważ przez poznanie Jezusa nasza wiara – czyli zaufanie do Niego – będzie wzrastać.
Chrześcijaństwo jest skoncentrowane na Jezusie – na tym Kim jest i co dla nas robi. Jedynie rozmyślanie
o tym pozwoli nam przybliżyć się do Niego i otworzyć na Ducha Świętego. Jezus – Stwórca, powód i cel
istnienia wszechświata, dowódca aniołów i obiekt ich czci, aby pokazać swoją miłość i oddanie,
postanowił na zawsze przyjąć postać człowieka, a w tym czasie, w którym był na Ziemi przyjąć postać
niewolnika, który nam służy swoją nauką, mocą, a w końcu i życiem. Potwierdzeniem Jego boskości
i prawdziwości Jego nauki jest cielesne zmartwychwstanie. Teraz reprezentuje On nas przed Bogiem
Ojcem, a gdy dokończy sądu, zaprowadzi wieczną sprawiedliwość, niszcząc diabła i jego zwolenników,
a wyzwalając tych, którzy nie odrzucili zbawiennej łaski. Jeśli nie zamkniemy naszych umysłów przed
Duchem Świętym (a możemy to zrobić, jeśli będziemy się upierać przy dotychczasowym sposobie
życia), to nie tylko poznamy Jezusa, ale również zaufamy Mu, powierzymy Mu całe swoje życie, złożymy
w Nim wszystkie nasze nadzieje i oczekiwania, a On stanie się sposobem i sensem naszego życia.
84
Gr. słowo doulos oznacza dosłownie niewolnika (w przeciwieństwie do słowa diakonos – sługa).
Na potwierdzenie przyjęcia przez Logosa pełnego człowieczeństwa można podać jeszcze kilka tekstów,
np. Rz 8,3; 1 J 4,2.
85
Określenie „Baranek Boży” nawiązuje do symboliki świątynnej i ofiarniczej, gdzie na zwierzę ofiarne wkładano
ręce i wyznawano grzechy (Kpł 4,29), por. Hbr 10,10.12.14.
86
Słowo użyte w J 2,1 przetłumaczone w Biblii Warszawskiej „orędownik”, a w Biblii Tysiąclecia „Rzecznik”,
to greckie słowo
parakletos (niektóre przekłady, w ogóle nie tłumaczą tego słowa). Oznacza ono osobę wezwaną
aby pomóc oskarżonemu w procesie sądowym, chociaż nie jest ona z zawodu prawnikiem. Można to słowo
również tłumaczyć jako „Pomocnik”, „Wspomożyciel”. Tego samego terminu Jan użył spisując słowa Jezusa,
dotyczące Ducha Świętego (J 14,16), gdzie słowo parakletos zostało przetłumaczone „Pocieszyciel” (zarówno
w Biblii Warszawskiej jak i w Biblii Tysiąclecia).
46
DODATEK B: CO TO JEST ARCHE I LOGOS?
Starożytni, pogańscy filozofowie greccy, uważali, że świat powstał z odwiecznie istniejącej
materii, która początkowo znajdowała się w stanie chaosu (nieładu). Następnie materia ta została
uporządkowana wedle pewnej pierwotnej i nadrzędnej zasady, która jest zarazem pierwszą przyczyną
istnienia świata uporządkowanego (gr. kosmos – ład, porządek; w filozofii greckiej słowo kosmos
odnosi się w ogóle do całego świata, a nie tylko do przestrzeni międzygwiezdnej) – zasada ta i pierwsza
przyczyna nazywała się arche. Inaczej mówiąc, filozofia została zbudowana na pytaniu: „Dlaczego?” –
„Dlaczego ten świat jest taki, jaki jest? Dlaczego rządzą nim te, a nie inne prawa?”
87
, a odpowiedzią
miało być
arche.
Różni filozofowie w czym innym doszukiwali się tej zasady:
Tales z Miletu (ok. 624 r. p.n.e. – 545-547 r. p.n.e.): arche = woda
88
;
Anaksymander z Miletu (610 r. p.n.e. – 546 r. p.n.e.): arche = apieron
89
;
Anaksymenes z Miletu (585 r. p.n.e. – 525 r. p.n.e.): arche = powietrze
90
;
Pitagorejczycy: arche = liczby
91
;
Heraklit z Efezu (535 r. p.n.e. – 475 r. p.n.e.): arche = ogień / Logos
92
.
Apostoł Paweł nawiązywał do tych koncepcji, ostrzegając: „Baczcie, aby kto was nie zagarnął
w niewolę przez tę filozofię będącą czczym oszustwem, opartą na ludzkiej tylko tradycji, na żywiołach
świata, a nie na Chrystusie” (Kol 2,8). Jednak nie sposób w ogóle nie zastanowić się nad znaczeniem
pojęcia arche skoro występuje ono również w Biblii, a w tym momencie interesują nas szczególnie te
miejsca, gdzie odnosi się ono do Jezusa (J 1,1.2; Kol 1,18; Ap 3,14; 21,6; 22,13).
Z punktu widzenia słownikowego, greckie słowo arche oznacza: I. 1. zaczęcie, początek;
2. pierwsza zasada, element; 3. koniec (np. sznurka); 4. odgałęzienie (gdy mowa o rzece); 5. sumę,
całość; 6. główne organy (gdy mowa o ciele); II. 1. pierwszeństwo, władzę; 2. państwo, kraj, dziedzinę;
3. urząd, stanowisko; 4. władzę, urzędy; 5. oddział wojska; 6. moce niebieski lub piekielne
93
. Od słowa
arche pochodzą słowa z przedrostkiem
arch- lub
arcy-, jak na przykład: archikatedra, arcybiskup,
archanioł, arcydzieło, arcyksiążę, archetyp. W każdym z tych przypadków zastosowanie przedrostka
pochodzącego z języka greckiego arche oznacza wywyższenie, wskazując na to co pierwsze, ponieważ
ważniejsze. Odpowiednikiem greckiego słowa arche jest hebrajskie rosz – może odnosić się ono do
początku (jak w Rdz 1,1 Bereszit – oznacza: na początku…), ale i górę, głowę lub dowódcę wojsk.
W takim przypadku ciekawym zabiegiem jest tekst J 1,1, gdzie apostoł Jan piszę: „En arche en ho logos”
(Na początku było Słowo), gdzie słowo arche z jednej strony odnosi nas do Rdz 1,1 (Na początku Bóg
87
D. Kubok, Filozofia starożytna, [w:] Podstawy filozofii dla uczniów i studentów, (red.) K. Wieczorek,
Wydawnictwa Videograf SA, Chorzów 2012 s. 98.
88
Woda, ponieważ jest źródłem życia, wszystkie nasiona istot żywych mają wilgotną naturę oraz woda może
przybierać różne stany skupienia, co oznaczało dla Talesa z Miletu, że z niej mogły powstać pozostałe żywioły:
powietrze, ziemia, ogień.
89
Apeiron, to znaczy, coś nieskończonego, nieograniczonego a jednocześnie nieokreślonego. Według
Anaksymandra
arche (przyczyna i zasada istnienia wszystkiego) nie może posiadać swojej własnej
arche
(przyczyny i zasady istnienia), dlatego nie może posiadać początku jest więc to coś nieskończonego.
90
Powietrze, według Anaksymenesa, było nieskończone co do ilości (podobnie jak apeiron), ale określone
(w przeciwieństwie do
apieronu Anaksymandra). Anaksymenes porównywał ludzką duszą (wyobrażoną czasem
jako tchnienie) do tego, co wypełnia cały świat – to jest powietrze.
91
Pitagorejczycy uważali, iż wszystko na tym świecie jest w pewnym sensie ograniczeniem nieograniczonego,
takim przykładem jest liczba, jako punkt na skali nieograniczoności (od minus nieskończoności do plus
nieskończoności).
92
W dalszej partii tekstu koncepcja Heraklita z Efezu zostanie obszerniej wyjaśniona; teraz jedynie wystarczy
dodać, iż ogień jest wyłącznie obrazem/symbolem
arche – Heraklit nie miał na myśli dosłownie ognia.
93
Słownik grecko-polski, tom 1, (red.) Z. Abramowiczówna, Warszawa 1958, s. 340.