Ə liyev İlham Yaylaqalı oğlu 1968-ci il aprel ayının
Yüklə 0,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- DAĞLIQ QARABAĞ MÜNAQİŞƏSİNİN HƏLLİNİ İSTƏMƏYƏN DÖVLƏTLƏR
İllıam Əliyev münasibətləri qurmaqla pozubdur. Bu gün xo- meneyizm ideologiyasının mühüm prinsiplərin- dən biri də islam inqilabının ixracıdır. Amma bu- rada da fərqli mövqe görünür. Yəməndə, Misir- də, Tunisdə inqilablar baş verəndə İran rəhbər- liyi elan etdi ki, bu xomeneyizm ideologiyasına əsasən İran inqilabının ixracının təntənəsidir. İran Suriyaya qarşı münasibətdə isə əks-mövqe sərgilədi. Halbuki oxşar ssenari, oxşar proses- lərdir. Deməli, lazım gələndə, siyasətdə xome- neyist də olmaq olar, başqa halda isə xomeney- zim ideologiyasının əleyhinə siyasət də yürüt- mək də olar. İranın ali dini rəhbərliyinin apardığı bu yanlış siyasət regionda vəziyyəti gərgin- ləşdirməklə yanaşı, islam dünyasında da parça- lanma yaradır. Bu nöqteyi-nəzərdən o qənaətə gəlmək olar ki, əgər yaxın qonşu müsəlman dövləti olan İran ikili siyasət yeridirsə, o zaman Azərbaycandan uzaq olan ərəb dövlətlərindən Ermənistana qarşı sərt mövqe sərgiləyəcəklərini gözləmək olarmı? Burada Azərbaycanın regio- nun lider dövlətinə çevrilməsi beynəlxalq müna- sibətlər sistemində söz sahibi olması da ölkə- mizə qarşı qısqanclıq hissinin yaranmasına sə- bəb olur. Bəzi dövlətlər zahirən özlərini dost ölkə kimi göstərsələr də, əslində, Azərbaycanın dünyada artan gücü, yüksələn iqtisadi potensialı onları narahat edir. Bir çox müsəlman ölkələ- 168 Qafqazda imperiyalar və ermənildrin Azsrbaycan əraü!şnnəjiö£ürülməsi_ rində hakimiyyət ilə xalq arasında dərin uçurum yaranıb. Onlar bundan da qısqanırlar ki, Azər- baycan sabit, sakit dövlətdir. Azərbaycanda milli birlik, mövcuddur. DAĞLIQ QARABAĞ MÜNAQİŞƏSİNİN HƏLLİNİ İSTƏMƏYƏN DÖVLƏTLƏR Çox təəssüf ki, Dağlıq Qarabağ münaqişə- sinin həlli ilə ATƏT-in Minsk Qrupunun həm- sədrləri kimi ABŞ, Rusiya və Fransa məşğul olur. Hansı ki, bu dövlətlər bu problemin həl- lində maraqlı deyillər. Ona görə ki, hər üç dövlət I l hanı Əliyev Ermənistana bütün hallarda himayədarlıq edir- lər. Fransa Ermənistanı bacısı hesab edir. 2012- ci il yanvarın 23-də isə Fransa Senatı qondar- ma "erməni soyqırımı"nı kriminallaşdıraraq, bu soyqırımı etiraf etməyənlərə cəza tətbiq edil- məsi barədə qərar qəbul etdi. Bununla da Fran- sa tərəfliyinin hansı formada olduğunu ortaya qoyur. Düzdür sonradan Fransa Konstitusiya Şurası Senatm qərarını ləğv etdi. Amma fakt ondan ibarət oldu ki, Sarkozi kim ilər erm ənipərəstlikdən boyun qaçırmaq fıkrində deyillər. Rusiyanın isə Ermə- nistana bir quberniyası kimi baxdığı hər kəsə bəllidir. Ermənistanın istənilən hakimiyyət dəyi- şikliyi Rusiya tərəfindən müəyyənləşir. D üzdür sonradan Fransa K onstitusiya Şurası Senatın qərarını ləğv etdi. Amma fakt ondan ibarət oldu ki, Sarkozi kim ilər erm ənipərəstiikdən boyun qaçınnaq fıkrində deyillər. Serj Sarkisyanı Ermənistan əhalisi pre- zident kimi qəbul etməsələr də, Rusiyanın siyasi maraqlarına təpki göstərir və istəyinə də nail olur. Rusiya Ermənistanı qoruyur və müdafiə edir. Rusiyanın Gümrüdə 102 saylı hərbi bazası yerləşir. Heç bir əsas və səbəb olmadan hərbi kontingentin 49 il müddətinə Ermənistanda qal- ması haqqında müqavilə imzalanıb. Yəni Ermə- nistan bütün mənalarda Rusiyadan asılı olan qeyri-real dövlətdir. Rusiya necə tərəfsiz ola bilər ki, Dağlıq Qarabağı işğal edən Ermənis- 170 Qafqazda im p eriy alar va e rm m ild rin A zərhaycan əraziforiııə köçüriilm əsi tanda hərbi bazası var. Hələ 1997-ci ildə Ru- siya Ermənistana 1 milyard dollar həcmində haqqı ödənilməyən silah-sursat hədiyyə edib. Sonrakı mərhələlərdə də Rusiya dilənçi payını Ermənistandan əsiirgəməyib. Rusiya necə Dağ- lıq Qarabağ münaqişəsinin həllində ədalətü mövqe tuta bilər ki, işğalçı Ermənistan onun he- gemonluğu ilə yaradılan KTMT-də təmsil olunur. Hava məkanı, sərhədlərini Rusiyanın qoruduğu Ermənistanın müstəqil dövlət olduğunu iddia etməsi yalnız gülüş doğurur. Bir məsələni də yaddan çıxarmaq olmaz ki, Rusiya münaqişəsinin dondurulmuş vəziyyətdə qalmasında maraqlıdır. Əgər münaqişə öz həi- lini taparsa, o zaman Rusiyanın vacibiiyi və ha- zırlıq əmsalı da aşağı düşə bilər. Münaqişə qalarsa Ermənistanın Rusiyadan asılılığı qalar. Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həll edilməsi üçün Azərbaycanın hərbi variantdan istifadə edə biləcəyindən qorxan Ermənistan Rusiyaya yarınmaq, yaltaqlanmaq fəaliyyətini davam et- dirməli olacaq. Nə qədər paradoksal olsa da, Rusiya Dağlıq Qarabağ probleminin həllinin öz əlaltısının xeyirinə olmasını belə istəməz. Ame- rika Birləşmiş Ştatları isə prinsip etibarı ilə mü- naqişənin həllini istəyir, amma onun üçün münaqişənin kimin xeyirinə həllinin fərqi yoxdur. ABŞ üçün əsas odur ki, münaqişənin həlli çərçi- _________ ________________________________________________________ 171 - — ----------------------------------------------------------------------------------------------------- Yüklə 0,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|