224
kosinusa xas olan dəyişmədir. Belə çıxır ki, rəqsi hərəkətdə koordinat zamandan
asılı olaraq sinus və ya kosinus qanunu ilə dəyişməlidir. Fərq ondan ibarətdir ki,
sinus və kosinusun maksimal qiyməti vahidə bərabər olduğu halda, koordinatın
maksimal qiyməti istənilən ədəd ola bilər. Ona görə də asılılığını
və ya
şəklində yazmaq olar.
Burada
– koordinatın maksimal qiymətidir və rəqsin amplitudu
adlanır. Amplitud
ilə də işarə olunur.
Koordinatın maksimal qiyməti, yəni cismin tarazlıq vəziyyətindən ən
böyük yerdəyişməsinin modulu rəqsin amplitudu adlanır .
Amplitudun vahidi
BS - də
1m -dir.
Rəqqasların hərəkət tənliklərinin həllərinin doğrudan da
(və ya
) şəklində olmasını yoxlamaq üçün bunlardan iki tərtib
törəmə alıb hərəkət tənliyində yerinə yazmaq lazımdır.
Bu halda
‘
= (
)’ = -
“ = -
alarıq.
olduğunu nəzərə almaqla, sonuncu ifadədən “ = -
alarıq ki, bu da, göründüyü kimi, hərəkət tənliyi deyil (
- ın qarşısında
və ya
əmsalları yoxdur).
Dediklərimizdən aydın olur ki, hərəkət tənliklərinin
və ya
əmsallarının daxil olduğu həlli
və ya
şəklində olmalıdır.
Doğrudan da, bu ifadələrdən iki tərtib törəmə alsaq, onda
və ya
tənliklərini almış olarıq.
Dediklərimizdən aydın olur ki, öyrəndiyimiz hərəkətlərdə rəqslər sinus və
ya kosinus qanunu üzrə baş verir.
Sinus və ya kosinus qanunu ilə baş verən rəqslər hormonik rəqslər
adlanır.
Verilmiş rəqs sistemi üçün sabit kəmiyyətlər olan
və
ifadələri
ilə işarə olunur və
tsiklik və ya
dairəvi tezlik adlanır.