23
#
Cismin X oxunun əksinə bərabəryeyinləşən hərəkəti zamanı isə
asılılığı aşağıdakı kimi olacaq (şəkil 26):
S
t
(
=0 )
X
Şəkil 26.
#
İndi də
bərabəryeyinləşən hərəkət üçün yerdəyişmə düsturunu
çıxaraq.
Məlum olduğu kimi, gedilən yol və ya yerdəyişmənin modulu sürət
qrafikinin t oxu ilə əmələ gətirdiyi fiqurun sahəsinə bərabər olur:.
Onda aşağıdakı hallarda gedilən yol və ya yerdəyişmənin modulu,
uyğun olaraq, düzbucaqlının (a), üçbucağın (b) və trapesiyanın (c) sahəsinə
bərabər olacaqdır (şəkil 27):
a)
,
t
b)
=
t
24
c)
t
Şəkil 27.
Öyrəndiyimiz hərəkətdə sürət qrafikinin zaman oxu ilə əmələ gətirdiyi
fiqur trapesiya olduğundan (
), gedilən yol və ya yerdəyişmənin modulu
düsturu
ilə
tapılacaqdır.
Bu
ifadədə
olduğunu nəzərə alsaq, onda bərabəryeyinləşən hərəkətdə yol və
ya
yerdəyişmə üçün
2
2
0
at
t
S
ifadəsini alarıq (
o
≠ 0).
Əgər cismin başlanğıc sürəti
o
=0 olarsa, onda sonuncu ifadə
2
2
at
S
şəklində olacaq.
İfadələrdən bərabəryeyinləşən hərəkətdə yerdəyişmənin zamandan
kvadratik asılı olması görünür.
# Cismin
X oxu boyunca bərabəryeyinləşən hərəkəti zamanı
yerdəyişmənin proyeksiyasının zamandan asılılıq qrafiki aşağıdakı kimi olacaq
(şəkil 28):
x
S
S
t X
Şəkil 28.