92
Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM
N
t
İP
Ə
KYOLU N
ƏŞ
R
İYY
AT
I
olsaq “enerji dalğası”dır. Televiziya yayımı dalğaları ne
cə ki, ekranda
çiçək, quş, və ya insan təsvirləri şəklində təzahür etməsinə sə bəb olursa,
kainatdakı enerji dalğaları da alma, çiçək, quş, insan və hət ta səsin əmələ
gəlməsinə səbəb olur.
34
Və müqayisə edəcək olsaq, ne cə ki elektrik
cərəyanı kəsilən kimi bütün televiziya yayımı dayanıb yox olur sa,
eynən onun kimi də bir əmr ilə kainatın bir anda yox olması da müm-
kün dür.
Eynşteyn, kütlə və enerjinin “eyni şey”in iki fərqli görünüşü olduğunu
ifa də edir. Maddənin əsası super sürətli enerji dalğalarıdırsa və maddə əs-
lin də enerjidirə bəs onda enerji nədir? Maraqlıdır ki, enerjinin maddi vücudu
yox dur. Sobalarımızda yandırdığımız odunlar kül olub havaya uçur. Kütləsi
ener jiyə, yəni evimizdəki maddənin atomlarında yaşanan titrəşim şəklindəki
ki netik enerji istiliyə çevrilir. Odun yanaraq bunun qarşılığında sadəcə ət ra-
fın dakı maddələri tirləşdirir. Elmi baxımdan maddənin əsli, vücudsuz enerji
dal ğalarıdırsa, onda kainatın bütün enerjisi vücudsuz bir zərrəyə sığışa bi-
lər. Necə ki, bu nöqtədə sıxışdırılmış bir vəziyyətdə olan bütün kainat bir
Yaradılış Partlaması (Big Bang) ilə bir anda ortaya çıxmışdır. O halda
mad də atom və ya foton, daha dərinlərdə gizlənən “başqa bir şeyin” yer
üzün dəki fərqli görünüşündən ibarətdir.
35
Atomlari İstədiyi Şəkildə Düzən Bir Qüvvət Var
Buna diqqət etmək lazımdır ki, məsələn, beyin ilə daşın, almaz ilə
kömürün materialları eynidir. Hamısı da elektron, proton və ney tron lar-
dan meydana gəlir. aralarındakı fərq atomların düzülüşünə görə yaranır. O
halda beyinin göstərdiyi fərqliliyi maddəsində deyil, kənardan alıb əks et-
dirdiyi daha fərqli bir şeydə, yəni mənasında axtarmaq lazımdır. Bütün təc-
rübə və müşahidələr kainatda maddə ilə birlikdə arxada çox sayıda mü əz-
zəm məna mərtəbələri olduğunu göstərir. Yəni maddə hər şeyin qaynağı
de yildir.
36
Axıcılar Mexanıkası
Təbiətə baxdığımız zaman bir balığın üzməsi, bir quşun uçması, bir
təy yarənin uçuşu hamısı bəlli prinsiplər (axıcılar mexanikası) daxilində
baş verir. Bir çay və ya dəniz kənarında dincimizi alarkən görəsən suyun
hə rəkətlərinin nə qədər qarışıq bir nizam içində olduğunun fərqinə var-
dıq mı heç? Görəsən təyyarələrmi yoxsa, uçan böcəklərmi bu prinsipləri
da ha yaxşı və səmərəli bir şəkildə tətbiq edirlər? Balığın vücudunun şəkli
34
Çakmak, a.k.ə., səh. 57-58.
35
Çakmak, a.k.ə., səh. 58-59.
36
Çakmak, a.k.ə., səh. 98-103.
93
N
o
İP
Ə
KYOLU N
ƏŞ
R
İYY
AT
I
plan lanarkən görəsən hansı axıcılar prinsipi tətbiq edilmişdir? Təbiətdə
gör düyümüz bu tətbiqatlar görəsən texnologiyada bizə nələr qazandırıb
və qazandıracaqdır? Görəsən balina və qaranquş quşunu incələyərək
təy yarələrdə yanacaq qənaəti təmin etmək olarmı? Ağcaqanadlar su yun
üzərində nə üçün batmadan dayana bilirlər? Hörümçəklərin ani sıç ra ma-
la rında görəsən ayaqlarındakı hansı bir xüsusiyyətin rolu var?
37
Balığın qəlbi, balıq üzərkən suyun vücuda ən az təzyiq etdiyi his sə-
sin də böyük bir həssaslıq ilə yerləşdirilmişdir. Beləliklə də sürət artdıqca
xa rici təzyiq azalır və bu da ürəkyin daha sürətlə döyünəsini asanlaşdırır.
Ba lığın gözü, sürət nə qədər olursa olsun, hər zaman eyni statik/sabit təz-
yiq dəyərini mühafizə edən bir yerə yerləşdirilmişdir. Bunun nəticəsində də
ba lıq istər sürətli, istərsə də yavaş üzsün, onun gözündəki təzyiq fərqliliyi
ya ranmır. Hər birimiz evimizdə/ətrafımızda ani sürətlənən və birdən-birə
ya vaşlama hərəkətləri edə bilən, havada stabil vəziyyətdə asılı imiş kimi
qa la bilən, fırlanıb tərsinə uça bilən və tərs olaraq tavana enən/qonan mil-
çəkləri görmüş olarsınız.
Köpək balığının quyruğundakı
ha ça,
kərkəsin
qanadlarının uclarındakı yastı tüklər, ba linanın quyruğundakı yarım ay
şəklindəki qanad, hərəkətlərində onlara hid rodinamik və ya aerodinamik
imkanlar təmin edir. Qaranquş və tu na bal ğında olduğu kimi ön və arxa
qanadların arxaya tərəf qovsləndiyi hilal şək lindəki qanadlar bu səmərəliliyi
daha da artırır. İnsanlar da təyyarə və gə milərdə bu konseptdən istifadə
edirlər. Köpək balığının dərisi üzərin də kəşf edilən kiçik kanalcıqlar duzlu
suda hərəkət etməkdə optimallığı tə min edir. Analizlər nəticəsində bu
kanalcıqların suda sürtünməni azaltmaq üçün ən ideal forma və ölçüdə
olduğu müşahidə edilmişdir. İnsan və heyvan məf səllərində/oynaq (buğma)
yağlama mexanizması bu günə qədər tex no logiyadakı üç yağlama tipi ilə
də tam olaraq açıqlanmamışdır. Donma tem praturunun altında yaşayan
antifrizli balıqlar, qızmar səhra qumlarında hə rə kət edən ilanlar, mədd-cəzr
olan ərazilərdə yaşayan susuzluğa dözümlü ba lıqlar vardır. Aybalıqları
1600 metr dərinliyə dala bilmə qabiliyyətinə ma lik dir ki, bu təzyiq bizim
məruz qaldığımız təzyiqin 160 qatı qədərsir. Bunula bir likdə dərin dəniz
heyvanlarının bu qədər böyük təzyiq altında həyatlarını ne
cə davam
etdirdiklərinə dair bilmədiyimiz mövzular olduqca çoxdur. Bəzi də niz ilanları
uzun müddətli dərin dalmalarda dəri vasitəsilə azotu ifraz edər və suyun
səthinə çıxdıqları vaxt da hər hansı fiziki prob lem yaşamazlar halbuki bu
gün ən usta dalğıclar belə dərinlikdən su yun üzünə ancaq dincələ-dincələ
uzun bir müddətə çıxa bilirlər.
37
Dos. Dr. Sami Polatöz, Tabiatta Mühendislik, İzmir 2004, səh., 15-16.
İnsan və Kainat