Ebedi yol islam kohne indd

183

N

o

İP

Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

Ətrafımıza bir baxdığımız zaman bütün varlıqların bi 

zə xid 

mət 

etdiyini görməyimiz çox da çətin olmaz. Bizi yaradan, səs lər dün-

ya sına qarşı bəndəyəğmızı açmış, rənglər və işıq dünyasına qar şı 

göz vermiş, başımıza bir beyin, sinəmizə bir qəlb və ağzımıza bir dil 

qoymuşdur.

143

 Son illərdə kosmonavtika sahəsində “Antro pik prin-

sipi” çərçivəsində aparılan tədqiqatlar əldə edilən nəticə də bu hök-

mü dəstəkləyir. Belə ki: Bütün kainat −içindəki bütün qa lak ti ka lar və 

ulduzlarla− bu böyüklükdə və bu yaşda olması; Gü nəş Sis te mi kimi 

bir sistemdə, Dünya kimi bir planetdə, insan kimi şü ur lu bir varlığın 

ortaya çıxması və yaşaya bilməsi üçün zəruridir.

144

 Hə qi  qə tən, ət ra-

fımıza baxdığımız zaman insanın canlı-cansız bü tün varlıqlar dan is-

ti fadə etdiyini görürük. Bu gün bakteriyalar be lə dər man istehsalın da 

−bir orqanik kimya reaktoru kimi− istifadə ed ilə bi lər.

145

Göründüyü kimi göylərdə  və yerdəki bütün varlıqlar in 

sa-

na xidmət edir. Çünki Allah-Təala insana əhəmiyyət vermiş

146

  və 

onu yer üzündə  xəlifə etmişdir.

147

 Göylərin, yerin və dağların bo-

yun qaçırdığı ilahi əmanəti insan qəbul etmişdir.

148

 Belə olan hal-

da insan, dünyadakı işləri Allah adına icra edən və idarə edən bir 

və kildir. Onun adına yer üzündə hökm etmə vəzifə və məsuliyyə ti 

ve rmişdir.

Mənəvi Diriliş

Allah-Təala bu dərəcədə  dəyər verdiyi bəşər övladının dünya 

və axi rətdə səadətə qovuşa bilməsi üçün peyğəmbərlər göndərmiş 

və on lar vasitəsilə necə bir həyat yaşamalarının zəruriliyini öy rət-

miş dir. Yəni Uca Yaradanımız, din olaraq ortaya qoyduğu qaydala ra 

ta be olaraq dünya və axirətdə xoşbəxt olmağımızı istəyir. Buna gö rə 

də günah və pisişlər görən kimsələrə mərhəmətlə xitab edərək:

“Ey Mənim (günah törətməklə) özlərinə zülm etməkdə  həddi 

aşmış  bəndələrim! Allahın rəhmindən ümidsiz olmayın. Tövbə 

edərək doğru yola yönəlin”, buyurur. 

(Bax. əz-Zümər, 53-54; ən-Nisa, 97; 

ən-Nəhl, 28)

143 

Prof. Dr. Osman Çaxmaq, Bir Toxumdakı Kainat, səh. 130-131.

144 

Bax. Dos.Dr. Şakir Kocabaş, Quranda Yaradılış, səh., 104. J. D. Barroü və F. 

Tipler, The Antropic Cosmological Priciple, səh., 5.

145 

Bax. Dos.Dr. Şakir Kocabaş, Quranda Yaradılış, səh., 149.

146 

Sad, 75.

147 

əl-Bəqərə, 30; əl-Ənam, 165; Yunus, 14; 73; əl-Fatir, 39; Sad, 26.

148 

əl-Əhzab, 72.

İslamin Başlıca Xüsusiyyətləri

---

184

Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM

N

t

İP

Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

Rəsulullah (s.ə.s) insanların  şirk və batil inancalarından xi las 

ola raq nicat tapmaları üçün o qədər cəhd edib çalışırdı ki, bə zən 

özü nü bu dərəcədə dərdə salıb incitməməsi üçün ilahi xəbərdarlıq 

sa dir olur du.

149

 Bu hədisi-şərif Peyğəmbərin (s.ə.s) əzm və cəhd lə-

ri ni göstərməsi baxımından çox ibrətlidir: 

“Mənimlə sizin halınız buna bənzəyir: Bir nəfər od qalayar, od 

da  ətrafa işıq saçdıqca pərvanələr və  işığı sevən bəzi həşarat lar 

öz lərini bu oda atmağa başlayar. O da onlara mane olmağa çalı şır, 

an caq həşaratlar üstün gələrək bir çoxu oda düşər. Mən sizin oda 

düş  məməyiniz üçün sizin belinizdən tuturam, ancaq siz oda atıl maq 

üçün qaçışırsınız!” 

(Buxari, Riqaq, 26)

Allaha doğru bir şəkildə iman edən insan həqiqi dirilişə çatdı ğı 

üçün Allah Rəsulu (s.ə.s) hər kəsin iman etməsi üçün son dərə cə 

səy göstərirdi. Ən azğın düşmənlərini belə kəlimeyi-şəhadət gəti rib 

mü səlman olduqları zaman dərhal əfv edir və əshabına da onla rın 

keç mişdəki zalımlıqlarını xatırladacaq söz və davranışlardan uzaq 

ol malarını tənbeh edirdi. 

(Vakidi, II, 857-858)

Rəsulullah (s.ə.s) ona işgəncə verən insanlara belə bəd dua et-

mir, zaman keçdikcə düşüncələrini dəyişər və ya nəsillərin dən bəl kə 

saleh insanlar gələr deyə onlara dua edirdi. Bir gün hət ta mə ləklər, 

ona çox ağır işgəncə verərək təhqir edən Taif camaatı nı iki böyük 

dağ arasında əzmək istədikləri vaxt Allah Rəsulu (s.ə.s) bu na razı 

olmamış, onların nəsillərindən tövhid əhli insan   la rın gəlməsi üçün 

dua etmişdir.

150

 Taif camaatı hicri 9-cu ilə qədər inancsızlıqda şid-

dət lə müqavimət göstərib müsəlmanlara xeyli itkilər verdirmişdir di-

lər. Nəhayət müsəlmanlar:

“Ya Rəsulallah! Saqif qəbiləsinin oxları və mizraqları bizi qı  rıb 

ba  tırdı. Bəlkə onlara bəddua edəsən?!” dedikdə:

“Ya Rəbb! Saqif qəbiləsinə hidayət nəsib et! Onları bizə gön-

dər!” -deyə dua etdi. Duasının nəticəsində bir müddət sonra Sa-

qif heyəti müsəlman olmaq üçün Mədineyi-Münəvvərəyə gəldi. 

(İbn 

Hişam, IV, 134; Tirmizi, Mənaqib, 73/3942)

Bir gün müşriklərin törətdikləri  şərlərdən təngə  gəl miş  sə ha-

bələrdən bəziləri, Həzrət Peyğəmbərdən onları  lənətləməsi ni is tə-

miş  dir. Bunun qarşılığında isə Allah Rəsulu (s.ə.s):

149

  əl-Kəfh, 6; əş-Şüəra, 3.

150 

Buxari, Bədul-Xalk, 7; Müslim, Cihad, 111. İbn Hişam, II, 29-30; Heysəmi, VI, 35.

---