Educational materials

Investitsion jarayon ishtirokchilari
Davlat 
Kompaniyalar 
Xususiy shaxslar 
Moliya bozori 
Chet el korxonalari 
Qo’shma korxonalar 
Mahalliy investorlar 
 
16.2-rasm.
 
Investitsion jarayon
22

 
Yana boshqa iqtisodiy adabiyotlarda investitsion jarayonni pul taklif 
qiluvchilar (vaqtincha bo’sh mablag’larga ega bo’lganlar) ni pul talab qilayotganlar 
(ularga ehtiyoj sezayotganlar) bilan uchrashtirish mexanizmi sifatida ta’riflanadi. 
Ikkala tomon odatda moliyaviy institutlarda yoki moliyaviy bozorda uchrashadilar. 
Ayrim vaqtda, xususan mulkiy qiymatlar (masalan, ko’chmas mulk) bilan bitim 
imzolanganda sotuvchi va haridorlar bevosita muomalaga kirishadilar. Moliyaviy 
institutlar – masalan, banklar va ssuda omonat assotsiatsiyalari – odatda 
omonatlarni qabul qiladilar va keyin pulni kreditga beradilar yoki boshqa pul bilan 
mablag’larni investitsiyalaydilar. 
22
Uzoqov A., Kenjaev N. Investitsiyalarni tashkil etish va moliyalashtirish. O’quv qo’llanma. - T.: Iqtisod-moliya, 
2007. -217 b. 

---

16.2-rasmda investitsion jarayon aks ettirilgan. Mazkur rasmda pul 
resurslarini taklif qilayotgan shaxslar unga ehtiyoj sezayotganlarga moliyaviy 
institutlar, moliyaviy bozorlar orqali yoki to’g’ridan-to’g’ri berishi mumkin. 
Moliyaviy institutlar moliyaviy bozorda talab tomonida va taklif tomonida turib 
ishtirok etishi mumkin. Moliyaviy bozorni qisqa muddatli sektori pul bozori deb 
ataladi, uzoq muddatlisi esa kapital bozori deb atalib, unda fond birjasi o’rni 
salmoqlidir.
16.2. Investitsiya loyihasining hayotiylik tsikli. Investitsion jarayon 
bosqichlari: investitsiya oldi, investitsiya va ishlab chiqarish (ekspluatatsiya) 
bosqichlari. Investitsion jarayon har bir bosqichining mazmun-mohiyati,