“Ekologiya və torpaqşünaslıq” fakültəsinin əyani şöbəsi “Ekologiya” ixtisası üzrə “Ümumi ekologiya” fənnindən



Yüklə 77,17 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix03.05.2018
ölçüsü77,17 Kb.
#41274


“Ekologiya və torpaqşünaslıq” fakültəsinin 

əyani şöbəsi “Ekologiya” ixtisası üzrə “Ümumi ekologiya” fənnindən 

2017/2018-ci tədris ilində keçiriləcək Yekun Dövlət İmtahanının sualları 

 

Asan: 

1.

 



Mürəkkəb sistemlərin xüsusiyyətləri 

2.

 



Ekoloji sistemlərin səviyyələrinin əsas səciyyələri (populyasiya, biosenoz, biogeosenoz, 

biosfer) 

3.

 

Yerüstü və su ekosistemləri (müqayisəli təhlil)  



4.

 

Şirin su  ekosistemləri (lentik və lotik ekosistemlər)  



5.

 

Dəniz ekosistemləri  



6.

 

Əsas mühit amilləri və orqanizmlərin onlara adaptasiyası (iqlim, edafik, fiziki, kimyəvi, 



biotik)   

7.

 



Əsas yaşayış mühitləri (yerüstü-hava, su)   

8.

 



Əsas yaşayış mühitləri (torpaq, orqanizm)  

9.

 



Populyasiya bioloji sistem kimi (anlayış)  

10.


 

Homeostaz və populyasiyaların dinamikası (say dinamikası, demoqrafik struktur, sıxlığın 

tənzimlənməsi)  

 

Orta: 

1.

 

Populyasiyaların xüsusiyyətləri və sağ qalma əyrilərinin tipləri 



2.

 

Populyasiyanın strukturu (paylanma xarakteri, aqreqasiya, izolə olma, ərazililik)  



3.

 

Biosenoz bioloji sistem kimi (anlayış, trofik və məkan strukturu)   



4.

 

Ekoloji nişa (ekoloji mövqe) və Hauze prinsipi (anlayış, fundamental və realizə olunmuş 



ekoloji nişa (ekoloji mövqe))  

5.

 



Ekoloji diversifikasiya (məkan, qida, aktivlik)  

6.

 



Say tərəddüdləri,  r- və k- seçmənin əsas əlamətləri  

7.

 



Ekosistemlərdə qida əlaqələri (trofik struktur)  

8.

 



Say piramidaları, ekosistemlərdə biokütlə və enerji  

9.

 



Orqanizmlər arasında qarşılıqlı əlaqələrin tipləri (trofik, topik, forik, fabrik) 

10.


 

Orqanizmlərin həyati formaları (bitkilər, heyvanlar)  

 

Çətin: 

1.

 



Y.Libix və V.Şelfordun qanunları ( limitləşdirici amillər anlayışı və tolerantlıq diapazonu)  

2.

 



Əsas məhdudlaşdırıcı fiziki amillərin  səciyyəsi (temperatur, işıq, ionlaşdırıcı şüalanma

su, biogen elementlər, torpaq)  

3.

 

Orqanizmlər arasında biotik qarşılıqlı əlaqələrin ümumi təsnifatı  



4.

 

Orqanizmlər arasında müsbət qarşılıqlı əlaqələr (kommensalizm, kooperasiya, mutualizm)   



5.

 

Yırtıcılıq, parazitlik, allelopatiya  



6.

 

Rəqabət və növlərin birgə yaşaması  



7.

 

Ekotonlar və kənar effekt anlayışı  



8.

 

Ekosistemlərdə enerji və maddə axını (ilkin və ikinci məhsuldarlıq)  



9.

 

Planetin əsas biomlarının səciyyəsi  



10.

 

Ekosistemlərin dinamikası, inkişaf strategiyası (suksessiyalar və klimaks)



  

 

 



Fakültə dekanı:   

 

 

 

 

prof. N.T.Şəmilov 

 

Metodiki Şuranın sədri: 

 

 

 

dos. A.Q.Hüseyinli 

 

Kafedra müdiri:   

 

 

 

 

prof. N.A.Sadıqova 

 

 


Ekologiya və torpaqşünaslıq»  fakültəsinin əyani  şöbəsi «Ekologiya»  ixtisası üzrə 

«İnsan, ətraf mühit və davamlı inkişaf»  fənnindən 

2017/2018-ci tədris ilində keçiriləcək Yekun Dövlət İmtahanının sualları 

 

 

 

Asan: 

1.

 



Təbiətə  münasibətdə  cəmiyyətin  təkamülü.  İnsanın  ekoloji  nişaları  (ekoloji 

mövqeyi). 

2.

 

 Demoqrafik davranış və insan miqrasiyasının tipləri.  



3.

 

Demoqrafik prosesin idarə olunması mümkünlüyü.  



4.

 

“Ekositi” anlayışı və gələcəyin şəhərləri  



5.

 

Biopozitiv  ölkə  anlayışı.  Ölkənin  və  şəhərin  layihələşdirilməsinin  urboekoloji 



proqramı  

6.

 



Sivilizasiyanın zərərli vərdişləri və xəstəlikləri  

7.

 



Ekoloji fəlakət və böhran anlayışı və onların təsnifatı  

8.

 



Sinergizm effekti və ekoloji problemlərin kompleks xarakteri  

9.

 



Qida ekologiyası və qida rasionu.  

10.


 

Cəmiyyətdə ekoloji-iqtisadi qarşılıqlı əlaqələr 

 

Orta: 

1.

 



Müasir energetikanın səciyyəsi və gələcəyin energetikasının proqnozu  

2.

 



Ərzaq təminatı və aclıq problemi  

3.

 



İnsan ekologiyasında təhlükəsizlik problemləri  

4.

 



Tullantıların və malların istehlakının azaldılması strategiyaları 

5.

 



İnsanın irsiyyəti, genofond və ətraf mühit 

6.

 



İnsanın həyat tərzi və onun keyfiyyəti 

7.

 



Antropogen faktorlar və əhalinin sağlamlığı 

8.

 



İnsanın adaptasiyası və iqlimləşmə anlayışları  

9.

 



Kənd təsərüffatı fəaliyyətinin ətraf mühitə təsiri 

10.


 

İnsanın təlabatlarının təsnifatı (sosial, bioloji və vital) 

 

Çətin: 

1.

 



Təbii-endemik xəstəliklər 

2.

 



Cəmiyyətin davamlı inkişaf konsepsiyası və müasir istiqamətlər  

3.

 



Şəhər və kənd həyat tərzinin fərqləndirici xüsusiyyətləri 

4.

 



Şəhər mühitinin çirklənməsinin əsas növlərinin tipologiyası 

5.

 



Əhalinin sağlamlıq vəziyyətinin göstəriciləri-ölüm, bədxassəli şişlər, reproduktiv 

sağlamlıq, uşaq sağlamlığı 

6.

 

İctimai sağlamlıq və ictimai sağlamlığa təsir edən amillər 



7.

 

İnsan ekologiyasında ətraf mühitin keyfiyyət normativlərinin xarakteri və növləri 



8.

 

Təbiəti dəyişmənin müxtəlif formalarının epidemioloji nəticələri  



9.

 

Xəstəliklərin yayılmasının regional qanunauyğunluqları.Təbii-endemik xəstəliklər.   



10.

 

Təbiətdən  səmərəli  istifadənin  iqtisadi-hüquqi  mexanizmlərinin  inkişafı  (ekosistem 



xidmətlər).  

 

 Fakültə dekanı:   



 

 

 

 

prof.N.T.Şəmilov 

 

Metodik şuranın sədri:  

 

 

 

dos.A.Q.Hüseyinli 

 

Kafedra müdiri:   

 

 

 

 

prof.N.A.Sadıqova 

 


«Ekologiya və torpaqşünaslıq» fakültəsi 

Əyani  və qiyabi şöbə « Ekologiya» ixtisası üzrə  "Coğrafi ekologiyadan»  

2017/2018-ci tədris ilində keçiriləcək Yekun Dövlət Imtahanı sualları 

 

Asan   

1.

 



Suyun tərkibi  və təbiətdə yaratdığı ekocoğrafi dəyişiliklər 

2.

 



Tarazlı inkişafda coğrafi ekologiya elminin rolu 

3.

 



İqlimin əhəmiyyəti və iqlimlə bağlı ekocoğrafi problemlər 

4.

 



Yer qabığının ehtiyatlarından istifadənin  ekocoğrafi məzmunu   

5.

 



İnsanın təbiətdən asılılığının və yayılmasının ekocoğrafi xüsusiyyətləri 

6.

 



Dünya okeanının ekocoğrafi proseslərdə yeri 

7.

 



Antropogen təsirlərin ekocoğrafi cəhətdən qiymətləndirilməsi 

8.

 



Biosferin başlıca xüsusiyyətləri  və  ekocoğrafi mahiyyəti 

9.

 



Coğrafi ekologiyanın predmeti və başqa elmlərlə əlaqəsi 

10.


 

Günəş  aktivliyinin ekoloji prosesləri və coğrafi təbəqəyə təsiri  

 

 Orta    

1.

 



Məhsuldar qüvvələrdə  coğrafi proseslərin yeri 

2.

 



Vernadskinin biosfer təliminin ekocoğrafi xüsusiyyətləri 

3.

 



Ətraf mühitin coğrafi mahiyyəti və strukturu 

4.

 



Cəmiyyətin inkişafında coğrafi mühitin rolu 

5.

 



Təbii şərait və təbii ehtiyatların ekoloji mahiyyəti  

6.

 



 Dünya okeanının qlobal və regional təsirləri 

7.

 



Yerin sferalarının  ekocoğrafi xüsusiyyətləri 

      8.   İqlimin əhəmiyyəti və dəyişdirilməsinin ekocoğrafi nəticələri 

      9.  Texnika və texnologiyanın  atmosferin öyrənilməsində və nizamlanmasında rolu  

10. Yer qabığında geokimyəvi yayılmaların ekocoğrafi qiymətləndirilməsi 

 

Çətin 

1.

 



Ətraf mühit və onun strukturunun qrafik modelləşdirilməsi  

2.

 



Təbiət və cəmiyyət münasibətlərinin fəlsəfi və ekoloji mahiyyəti  

3.

 



Sistemlər və sistemli yanaşmada ekocoğrafi mahiyyətlərin təhlili   

4.

 



   Günəş aktivliyi  ilə bağlı Çijevskinin fikirləri və  ekocoğrafi mahiyyəti 

5.

 



Təbii sərvətlərdən istifadənin ekocoğrafi mahiyyəti 

6.

 



Qurunun  üzvi aləmi və  onun təsərüfat əhəmiyyətinin coğrafi məzmunu 

7.

 



Təbii  şərait  və  təbii  resursların  ümumi  və  fərqli  cəhətlərinin  müəyyən  edilməsinin 

əhəmiyyəti 

8.

 

Təbii şəraitin etnogenetik proseslərə təsirinin ekocoğrafi məzmunu 



9.

 

Geoloji sistemlərin coğrafi sistemlərə təsirinin ekoloji nəticələri 



10.

 

Canlı maddə nədir, ekoloji və ekocoğrafi mahiyyəti nədən ibarətdir. 



 

 

Fakültə dekanı:   

 

 

 

 

prof.N.T.Şəmilov 

 

Metodik şuranın sədri:  

 

 

 

dos.A.Q.Hüseyinli 

 

Kafedra müdiri:                                         

prof.Ş.Y.Göyçaylı 

 



“Ekologiya və torpaqşünaslıq” fakültəsinin  

əyani və qiyabi şöbəsi “Ekologiya” ixtisası üzrə “Ekoloji kimya” fənnindən 

2017/2018-ci tədris ilində keşiriləcək Yekun Dövlət İmtahanı sualları 

 

Asan 

1.

 



Ekoloji kimyanın predmeti və metodları  

2.

 



Çirklənmə. Antropogen mənşəli kimyəvi çirkləndiricilər  

3.

 



Canlı orqanizmlərə təsir xarakterinə görə kimyəvi maddələrin təsnifatı 

4.

 



Toksiklik və kanserogenlik. Molyar toksiklik.  

5.

 



Kimyəvi maddələrin toksiki təsir mexanizmi. Metabolizm və detoksikasiya   

6.

 



Kanserogen təsirin mexanizmi. Üzvi kanserogenlər 

7.

 



Yol verilən qatılıq və hədd səviyyəsi anlayışları 

8.

 



Ətraf mühitin keyfiyyətinin normallaşdırılması prinsipləri 

9.

 



Hava və su mühitində yol verilən qatılıq həddi. Suyun inteqral göstəriciləri 

10.


 

Ağır metalların torpaqda yol verilən qatılıq həddi  



 

Orta  

1.

 



Canlı orqanizmlərdə kimyəvi elementlər. Makro və mikroelementlərin fərqli xüsusiyyətləri 

2.

 



V.İ.Vernadskiyə və V.V.Kovalovskiyə görə kimyəvi elementlərin sinifləndirilməsi 

3.

 



Canlı  orqanizmlərin  əsas  kimyəvi  birləşmələri  (su,  üzvi  birləşmələr  və  qeyri-üzvi 

birləşmələr) 

4.

 

Kimyəvi elementlərin biokimyəvi miqrasiya tsiklləri. Antropogen miqrasiya 



5.

 

Çirkləndiricilərin miqrasiya sxemi (birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü və beşinci mərhələ) 



6.

 

IA qrup elementlərinin biokimyəvi rolu və toksiki xassələri (Li, Na, K, Rb, Cs, Fr) 



7.

 

IIA qrup elementlərinin biokimyəvi rolu və toksiki xassələri (Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Ra) 



8.

 

IIIA qrup elementlərinin biokimyəvi rolu və toksiki xassələri (B, Al, Ga, In, Tl) 



9.

 

IVA qrup elementlərinin biokimyəvi rolu və toksiki xassələri (C, Si, Ge, Sn, Pb) 



10.

 

VA qrup elementlərinin biokimyəvi rolu və toksiki xassələri (N, P, As, Sb, Bi)



 

 

Çətin 

1.

 

VIA qrup elementlərinin biokimyəvi rolu və toksiki xassələri (O, S, Se, Te, Po) 



2.

 

VIIA qrup elementlərinin biokimyəvi rolu və toksiki xassələri (F, Cl, Br, I, At) 



3.

 

IIB qrup elementlərinin biokimyəvi rolu və toksiki xassələri (Zn, Cd, Hg) 



4.

 

VIB qrup elementlərinin biokimyəvi rolu və toksiki xassələri (Cr, Mo, W) 



5.

 

VIIIB qrup elementlərinin biokimyəvi rolu və toksiki xassələri (Fe, Co, Ni) 



6.

 

Üzvi birləşmələrin təsnifatı və toksiki xassələrinin onların kimyəvi tərkibindən və 



quruluşundan asılılığı 

7.

 



Dioksinlərin yaratdığı ekoloji problemlər 

8.

 



Spirtlərin toksiki xassələri 

9.

 



Karbon turşularının və sadə efirlərin toksiki xassələri 

10.


 

Aminlərin, alkilhidrazinlərin və nitrobirləşmələrin toksiki xassələri

 

 

 



  Ekologiya və torpaqşünaslıq 

 

  fakültəsinin dekanı 

 

 

 

 

 

 

prof. N.T.Şəmilov 

 

 

  Ekoloji kimya 

 

  kafedrasının müdiri 

 

 

 

 

 

 

prof. S.R.Hacıyeva 

 

 

   Tədris Metodik Şuranın sədri 

 

 

 

 

dos. A.Q.Hüseyinli 

 


“Ekologiya və torpaqşünaslıq” fakültəsinin  

əyani və qiyabi şöbəsi “Ekologiya” ixtisası üzrə “Sənaye ekologiyası” fənnindən 

2017/2018-ci tədris ilində keşiriləcək Yekun Dövlət İmtahanı sualları 

 

Asan 

1.

 



Suların ağır metal və radionuklidlərdən təmizlənməsi.  

2.

 



Sənaye  tullantılarının  sinifləndirilməsi  və  tətbiqi.  Bərk  məişət  tullantılarının        

zərərsizləşdirilməsi metodları. 

3.

 

Bərk məişət tullantılarının komposlaşdırılması, termiki utilizasiyası və basdırılması. 



4.

 

Açıq və qapalı dövranı ilə istilik energetikasının soyudulması. Ətraf mühitə təsiri.  



5.

 

Neft sızmalarının kənarlaşdırılması üsulları. 



6.

 

Təbii qaz yataqları.  Müşaiət olunan qazların utilizasiya problemləri 



7.

 

Dağ-mədən və metallurgiya sənayesinin tullantıları. Tullantıların utilizasiyası.  



8.

 

Avtonəqliyyatın ətraf mühitə təsiri. Tüstü qazları. 



9.

 

Tüstü  qazların  tərkibinin  yanacağın  yanma  rejimindən  asılılığı.  Yol  verilən  qatılıq  həddi 



normaları 

10.


 

Antidetonator əlavələri, onların ətraf mühitə təsiri  

 

Orta 

1.

 



Aztullantılı sənayenin prinsipləri. Resurs qoruyucu texnologiya. 

2.

 



Absorbsiya-tullantı  qazların  təmizlənmə  metodu  kimi.  Tullantı  qazların  bərk 

hissəciklərdən təmizlənməsi.  

3.

 

Tullantı sularının fiziki və kimyəvi təmizlənmə metodları 



4.

 

İstilik elektrik stansiyalarının bərk  və qazşəkilli tullantıları. Tullantılarının utilizasiyası. 



5.

 

Radioaktiv tullantıların təsnifatı. Onların utilizasiya metodları. 



6.

 

Ətraf mühitin radioaktiv çirklənmə mənbələri. Uran yataqlarının işlənilməsi metodları. 



7.

 

Karbohidrogen  xammalının nəqli və hasilatının ətraf mühitə təsiri 



8.

 

Texnologiyanın ekoloji qiymətləndirilməsi. Tulantısızlıq əmsalı 



9.

 

Dağ-mədən sənayesinin ətraf mühitə təsiri.  



10.

 

Qara və əlvan metallurgiyanın ətraf mühitə təsiri. Şlamlardan istifadə. 



 

Çətin 

1.

 



Su mühitində neftin biokimyəvi xüsusiyyətləri. Su ekositemində öz-özünü təmizləmə 

prosesləri. 

2.

 

Texnogen qaz tullantıları, onların atmosferdə kimyəvi və fiziki çevrilmələri. 



3.

 

Kəsafət və onun növləri. Atmosferdə fotokimyəvi reaksiyalar. 



4.

 

Tullantı  qazların  təmizlənməsinin  reagent  metodları.  Qazların    kükürd  və  azot 



birləşmələrindən təmizlənməsi. 

5.

 



Tullantı sularının mexaniki, biokimyəvi və kimyəvi təmizlənmə üsulları. 

6.

 



Neft emalı sənayesinin tullantıları. 

7.

 



Neft-kimya senayesinin xarakteristikası. Onun ətraf mühitə təsiri. 

8.

 



Azot sənayesinin ətraf mühitə təsiri. 

9.

 



Sulfat turşusunun istehsalının ətraf mühitə təsiri. İstehsalat tullantıları. 

10.


 

Kalium və fosfor gübrələrinin istehsal tullantıları və onların utilizasiyası 



 

Ekologiya və torpaqşünaslıq 

fakültəsinin dekanı 

 

 

 

 

 

 

prof. N.T.Şəmilov 

 

Ekoloji kimya kafedrasının müdiri  

 

 

 

prof. S.R.Hacıyeva 

 

Tədris Metodik Şuranın sədri 

 

 

 

 

dos. A.Q.Hüseyinli 

Yüklə 77,17 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə