50
5.
Гаибов А.Д. Гельминты и гельминтозы овец Азербайджана: Автореф. дисс. канд. вет.
наук. Москва, 1947, 16 с.
6.
Садыхов И.А. Основные результаты изучения гельминтов хищных и других пушно-
промысловых зверей Азербайджана. / Исследование по гельминтологии в
Азербайджане. Баку: Элм, 1975, с. 95-98.
7.
Садыхов Р.Д. Гельминтофауна домашних и диких птиц Нахичеванской АССР, ее
эколого-географический анализ: Автореф. дис. канд. вет. наук. Баку, 1970, 27 с.
8.
Сеидов Я.М. Гельминты и гельминтозы овец Нахичеванской АССР: Автореф. дис.
канд. вет. наук. Ереван, 1966, 23 с.
9.
Скрябин К.И. Строительство Советской гельминтологии.М.: Изд. Акад. Наук. СССР, 1946
, 211 с.
ABSTRACT
LalaAsgerova
Biomorphological features of trematodes and their studies in the Nakhchivan
Autonomous Republic
Trematodes are referred to the flat helminthes of Plathelminthes, a class of flukes of
Trematoda. Development is completed in intermediate hosts - invertebrate animals. As a rule, all
trematodes are endoparasites. All trematodes– arebiohelminthes, develop with an alternation of
generations and a change of hosts. Sexually mature helminthes (marites) parasitize vertebrate
animals - definitive hosts, the larval phase - in intermediate and additional hosts (aquatic and
terrestrial mollusks, annelids, crustaceans, arthropods and fish).
The article reflects the biomorphological characteristics of trematodes, as well as studies
conducted in the territory of the Nakhchivan Autonomous Republic in different periods by various
research scientists.
РЕЗЮМЕ
Лала Аскерова
Биоморфологические особенности трематод и их исследования в Нахичеваньской АР
Трематод относят к плоским гельминтам Plathelminthes, классу сосальщиков
Trematoda.Развитие завершается в промежуточных хозяевах - беспозвоночных животных.
Как правило, все трематоды - эндопаразиты.Все трематоды - биогельминты, развиваются с
чередованием поколений и смены хозяев. Половозрелые гельминты (мариты) паразитируют
у позвоночных животных - дефинитивных хозяев, личиночная фаза - у промежуточных и
дополнительных хозяев (водные и сухопутные моллюски, кольчатые черви, ракообразные,
членистоногие и рыбы).
В статье отражены биоморфологическая характеристика трематод, а также
исследования, проведенные на территории Нахичеваньской Автономной Республики в
разных периодах различными учеными-исследователями.
NDU-nun Elmi Şurasının 27 aprel 2017-ci il tarixli qərarı ilə çapa
tövsiyyə olunmuşdur. (protokol № 08)
.
Məqaləni çapa təqdim etdi: Biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
M. Piriyev
51
NAXÇIVAN DÖVLƏT UNİVERSİTETİ. ELMİ ƏSƏRLƏR, 2017, № 3 (84)
NAKHCHIVAN STATE UNIVERSITY. SCIENTIFIC WORKS, 2017, № 3 (84)
НАХЧЫВАНСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ. НАУЧНЫЕ ТРУДЫ, 2017, № 3 (84)
ŞƏFA MƏHƏRRƏMOVA
Naxçıvan Dövlət Universiteti
UOT: 57.023
ARI SÜDÜ VƏ ONUN ƏHƏMİYYƏTİ HAQQINDA
Açar sözlər: Arı südü, vitamin, ana arı, zülal, işçi arı
Key words: royal jelly, vitamins, queen bee, protein, worker bee
Ключевые слова: маточное молочко,
витамины, пчелиный, белок, рабочая пчела
Arı südü 5-15 günlük körpə işçi arıların udlaqüstü vəzilərində hazırlanır. Sürfələrin və
yumurtlama dövründə ana arının yemlənməsinə sərf olunur.Saf arı südü xarici görünüşcə sarımtıl-
ağ rəngli, gel konsistensiyasında, axıcı, suda həll olan, kəskin qoxulu , turşaşirin dada malik
xamayabənzər maddədir. Bu qida maddəsinə süd deyilməsinin səbəbi rəng bənzərliyidir. Bununla
yanaşı, ana arının qida qaynağı olması da səbəblər arasındadır. İşçi arılar yalnız sürfə dövrlərində 6
gün arı südü ilə bəsləndiyi halda, ana arılar müntəzəm olaraq arı südü ilə qidalanır. (1.s 115)
Arı südünün tərkibi: Su – 65%, Zülallar 14-18% (əsasən albuminlər və qlobulinlər), arı
südünün zülalları tərkibcə insan qanı zərdabının zülallarına yaxındır, karbohidratlar 9-18%
(qlükoza, fruktoza, saxaroza), vitaminlər A, D, C, B1, B2, B3, B6, B12, B15, H, E, PP, pantoten
turşusu, Ali karbon turşuları (kəhrəba, palmitin, stearin və sair turşular), cinsiyyət hormonları
(estradiol, testosteron, proqestron), mikroelementlər – Fe, Co,Ka, Ca, Na, Mg, Zn, Cu, Ni,Au,
asetilxolin , stearinlər ,lipidlər, fermentlər – amilaza, katalaza, invertaza, proteaza, xolinesteraza,
turş fosfotaza.Təsirləri: antivirus (qrip və stomatit viruslarına təsir edir), güclü biostimullaşdırıcı
uşaqların böyüməsini stimullaşdırır, qanyaratmanı yaxşılaşdırır (qanda hemoqlobini, eritrositləri
artırır, lakin leykositlərin miqdarını azaldır), daxili sekresiya vəzilərinin funksiyasını bərpa edir,
insulin yaranmasını stimullaşdırır, qanda, beyin və qara ciyər toxumalarında xolesterinin miqdarini
azaldır və fosfolipidlərin miqdarini artırır, həzm orqanlarının işini yaxşılaşdırır; qan dövranı
orqanlarının işini yaxşılaşdırır, arterial təzyiqi normallaşdırır, maddələr mübadiləsını stimullaşdırır
və orqanizmin qocalmasını ləngidir, yaddaşı yaxşılaşdırır və həyat tonusunu qaldirir, endokrin (o
cümlədən, cinsiyyət) vəzilərinin funksiyasını stimullaşdırır, immun sistemini gücləndirir.(2.s 10)
Dostları ilə paylaş: |