Elmi ƏSƏRLƏR, 2017, №7 (88)



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə64/122
tarix11.04.2018
ölçüsü5,01 Kb.
#37297
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   122

- 132 - 
 
Tipik boz torpaqların humus qatında udulmuş əsasların miqdarı 19,5-23,5 mq/ekv arasında 
dəyişir  və  onun  maksimum  miqdarı  (23,5  mq/ekv)  Gümüşlü  ətrafında  təyin  olunmuşdur.  Uducu 
kompleksdə  kalsium  kationu  üstünlük  təşkil  edir  və  onun  maksimum  miqdarı  20,0  mq/ekv 
Çalxanqalada,  minimum  miqdar  16,0  mq/ekv  Şahtaxtı  kəndi  ətrafında  təyin  olunmuşdur. 
Maqnezium  kationun  miqdarı  3,0-5,5  mq/ekv  arasında  müəyyən  olunmuş,  maksimum  miqdar  isə 
5,5 mq/ekv Şahtaxtı ətrafında təyin olunmuşdur (cədvəl 2). 
Açıq və ibtidai boz torpaqlar. Bu torpaqlar əsasən Sədərək, Şərur, Böyükdüz və Ordubad 
düzənliklərin  nisbətən  hündür  sahələrində  yovşan,  şorangə  və  efemer  bitkilər  altında 
formalaşmışdır. Torpaqəmələgətirən süxurlar əsasən prolüvial, allüvial, karbonatlı, gilli, gillicəli və 
duzlu  aşınma  materiallarından  ibarətdir.  Bu  torpaqlar  rütubət  çatışmazlığı  şəraitində  əmələ 
gəlmişdir. 
 
Cədvəl 1 
Naxçıvan MR-də yayılan torpaqların fiziki-kimyəvi tərkibi (100 qr.quru torpaqda) 
(CCİ-nin fond materialları əsasında) 
                                                                                         
T
orpaq t
iplə
ri
 
K
əs
im
in y
er

və №
 si
 
D
ər
inl
ik, 
sm
-lə
 
Ü
m
um

hu
m
us, 
%
-

 
Ü
m
um
i azo
t, %
-lə
 
Q
uru q
al
ıq,
 %
-lə
 
C
aC
O
3
 
CO
2
-yə
 
görə
 %
-lə
 
pH
-su m
əh
-da
 
Udulmuş əsaslar, mq/ekv 
Qranulom
etrik 
tərkib. 
mm, %-lə 
Ca 
Mg 
Na 
Cəm 
<
0,001
 
<
0,01
 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
T
ipik bo

K-447 
Qıvraq, 
Kəngərli 
ray, 
H.Ə.Əli-
yev, 
Ə.Q.Zey-
nalov, 
1988 
0-22 
22-48 
48-80 
80-
110 
1,6 
1,2 
0,9 
0,6 
0,12 
0,10 
0,05 

0,08 
0,08 
0,05 
0,15 
25,0 
45,9 
46,2 
38,6 
8,2 
8,4 
8,3 
8,5 
15,7 
16,0 
15,4 
15,7 
4,0 
4,2 
4,9 
5,0 
1,2 
0,9 
1,2 
1,0 
20,9 
21,8 
20,9 
21,7 
11,7 
17,7 
14,3 
9,4 
43,8 
44,2 
39,1 
36,5 
Ç
əm
ən
-boz
 
K-505 
Culfa, 
Yaycı 
kəndi, 
H.Ə.Əli- 
yev, 
Ə.Q.Zeyna
lov,1988 
0-25 
25-44 
44-60 
60-90 
1,36 
1,22 
0,96 
0,51 
0,11 
0,08 
0,05 

0,14 
0,47 
0,76 
0,60 
36,4 
32,3 
39,0 
41,8 
8,3 
8,2 
8,0 
8,2 
10,3 
12,5 
14,5 
15,5 
6,3 
6,9 
6,0 
6,0 
0,8 
2,3 
2,7 
3,4 
17,3 
21,7 
22,7 
25,7 
10,4 
17,3 
15,6 
11,8 
32,1 
52,5 
49,7 
43,0 

ıq
 v
ə 
ib
ti
d
ai
 b
oz
  
K-505 
Xok  kəndi 
H.Ə.Əli- 
yev, 
Ə.Q.Zeyna
lov, 1988 
0-25 
25-60 
60-90 
 
1,4 
1,2 
0,9 
 
0,11 
0,10 
0,5 
 
0,14 
0,47 
0,76 
36,4 
32,3 
30,2 
8,3 
8,2 
8,2 
9,3 
12,5 
15,5 
6,3 
6,9 
6,0 
0,8 
2,3 
3,4 
17,4 
21,7 
24,9 
 
10,4 
17,4 
15,6 
 
32,1 
52,5 
49,7 
Şab
al
ıd
ı 
K-842 
Bənənyar 
kəndi.  
H.Ə.Əli-
yev, 
Ə.Q.Zeyna
lov,1988 
0-24 
24-47 
47-78 
78-
115 
2,97 
2,66 
1,07 
0,67 
0,17 
0,15 
0,06 

0,10 
0,14 
0,17 
0,20 
8,6 
8,8 
9,9 
10,3 
7,8 
8,0 
8,0 
8,1 
13,9 
20,7 
16,7 
14,0 
2,3 
4,0 
5,8 
7,1 
1,0 
1,1 
1,5 
1,6 
17,2 
25,8 
24,0 
22,7 
19,0 
26,9 
20,0 
10,2 
46,3 
52,0 
47,5 
36,9 
 
 
 
 
 
 
 


- 133 - 
 
 
Cədvəl 2 
 
Naxçıvan  MR-də  yayılan  torpaqların  humus  qatının  fiziki-kimyəvi  tərkibi  (100  qr. 
qurutorpaqda) (CCİ 2016-cı ildə aparılmış çöl tədqiqatları əsasında) 
                                                                                        
T
or
p
aq
 tip
lər

Kəsimin
 ye
ri
 
Kəsimin
 №
-si
 
Üm
u
m

h
u
m
u
s %
-lə
 
Hi
q
rosk
op
ik
 
n
əm
li
k
, %
-lə
 
Qu
ru
 q
alı
q
, %
-lə
 
CaC
O
3
 
CO
2
-yə
 
gör
ə, %
-lə
 
pH
-su
 m
əh
 
lu
lu
n
d
a
 
Udulmuş 
əsaslar, mq/ekv 
Qranulometrik 
tərkib, mm, %-
 
Ca  Mg  Cəm 
< 0,001
 
< 0,01
 
T
ip
ik
-b
oz
 
S
ələsüz
 
 86 
 1,3  
  3,3 
  0,10  20,0 
 8,1 
16,5  3,0  19,5  13,5 
  45,4 
Qıvra

 
 100   1,5 
  3,2 
  2,14  28,9 
  8,3 
17,0  5,2  22,2  26,5 
  62,7 
Gümüşl
ü 
 103    1,1 
  2,9 
  0,20  6,9 
  8,0 
19,0  4,5  23,5  14,8 
  37,1 
Ş
ahtaxlı
 
 104   1,4 
  3,9  
  0,10  24,6 
  8,1 
16,0  5,5  21,5  16,9 
  49,7 
Ç
alxanqa
la 
 
 105   1,5 
  4,7 
  0,10  17,6 
  8,2  
20,0  3,2  23,2  25,2 
  52,3 

ıq
 və
 ib
tid
ai b
oz
  
Duz
da
ğ 
 89 
 1,3 
  6,5 
  2,79   2,9  
  8,5 
20,5  4,9  25,0  30,8 
  67,9 
Kota
m
 
 90 
 1,1 
  3,9 
  0,14  36,6  
  8,0 
18,0  3,5   21,5  13,5 
  47,5 
Or
duba
d
 
 91 
 1,2 
  3,7 
  0,11  2,4 
  8,1 
18,5  4,5  23,0  17,2  
  46,4 
Düylün 
 
 93 
 1,3 
  3,0 
  0,10        
  13,7    8,3 
16,0  4,5  20,5  18,2  
  38,5 


Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   122




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə