Elşən Misir oğlu Nəsibov
Yüklə 2,85 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- KİV-in cəmiyyətin mədəni əsaslarla formalaşmasında əhəmiyyətini bu şəkildə ümumiləşdirmək olar
198 -verilişlər vasitəsilə insanların hüquqları haqqında maariflənmə həyata keçirilir. Dövlətin hüquq siyasətinin məzmunu işıqlandırılır; -verilişlər vasitəsilə dövlətin və cəmiyyətin hüquqi, sosial və siyasi vəziyyəti barədə məlumatlar çatdırılır; -efir yaradıcılığı məhsulu ilə xalqın şifahi yaradıcılığı, şifahi ədəbiyyatı və yazılı ədəbiyyatı geniş oxucu kütləsinə çatdırılır. Yazılma tarixi -04 fevral 2016-cı il Cəmiyyətin mədəni əsaslarla formalaşmasında tele və radio efirin, elektron və mətbu informasiya vasitələrinin rolu Cəmiyyət sosial bir fenomen olaraq, insanların maraqlarının mərkəzləşdiyi ali bir ünsiyyət sferasıdır, əlaqələr qurumudur. Cəmiyyət insan maraqlarını müdafiə edən əsas ümumiləşdirici və təbəqələndirici mərkəzdir. Cəmiyyət insan maraqlarını təmin edən baza dəyər müstəvisidir. İnsanlar öz mədəni yaradıcılığı və quruculuğu ilə cəmiyyət sferasına dəyərlər qatırlar. İnsanlar öz varlıqları ilə cəmiyyətə faydalar verirlər və şəxsi maraqlarını da ümumi maraqlar kontekstindən təmin etməyə çalışırlar. Cəmiyyətdə olan mədəni normaların çoxluğu özlüyündə dəyərlərin çoxluğundan xəbərt verir. Cəmiyyətdə müxtəlif potensiala malik olan elementlər: subyektlər, ünsürlər, vasitələr qarşılıqlı əlaqələr fonunda ümumi bir panoramanı təşkil edirlər. Cəmiyyət istifadə edən və istifadə olunan tərəflərdən ibarətdir. Cəmiyyət öz tərkib elementlərinə görə rəngarənglikdən, müxtəlif çalarlardan təşkil olunur. Bu çalarlar həm subyektlərdə əks olunur, həm də subyektlərin maraqlarında əksini tapır, ifadə olunur. Cəmiyyət onda olan müxtəlif proseslər və hadisələr məcmusu baxımından rəngarəng bir müstəvidən ibarətdir. Rəngarənglik 199 bir tərəfdən cəmiyyətin stratifikasiyasını meydana gətirir, təbəqələrini yaradır, digər tərəfdən də baza və üst qatlar arasında olan şərti bağlılığı və bütövlüyü üzərə çıxarır. Cəmiyyət öz-özünü idarə edən və maarifləndirən bir strukturdur. Cəmiyyətin maariflənməsi onun biliklə və savadla təmin olunmasından ibarətdir. Biliklər və savad qaydaları təşkil edir, norma və ifadələrdən ibarət olur. Bu norma və ifadələr ölçüləri müəyyən edir və ölçülər də insan həyatının təminatını həyata keçirir. Bu baxımdan da maariflənmə elə həyatda yaşayış qaydalarını müəyyən etməkdən ibarət olan bir prosesdir. Maariflənmə bilik və savaddan ibarət olmaqla müəyyənləşdirmə, qeyri-müəyyənliyi müəyyənliyə çevirmə prosesidir. Maariflənmə aydınlaşma və aydınlaşdırma prosesidir. Cəmiyyətin mədəni əsasları onun üzvlərinin mədəni (burada əxlaqi və yaradıcı, qurucu) qabiliyyətindən, ali davranış nümunələrindən meydana gəlir. O cəmiyyətlər daha çox mədəni olurlar ki, onlarda inkişaf sistemli olur, üzvləri rasional təfəkkürə malik olurlar, həmçinin fəlsəfi dəyərləri özlərində, düşüncə və əməllərində əks etdirirlər. Cəmiyyətin mədəni əsasları həmin cəmiyyətin sistemli qaydada qurucu və yaradıcı olmasından irəli gəlir. Eləcə də əxlaqi və normativ davranış modelinin yüksək səviyyəsi məhz cəmiyyətin mədəni olmasını şərtləndirən amillərdəndir. Cəmiyyətin mədəni normalarla geniş şəkildə təmin olunmasında, norma və qaydaların, bilik və savadın yayılmasında, artmasında kütləvi informasiya vasitələrinin rolu danılmazdır. İnsanlar informasiyaları, hadisələr haqqında olan məlumatları müxtəlif vasitələrlə bir-birilərinə ötürürürlər. Burada informasiya vasitələrinin: informasiya hazırlayan, emal edən, yayan vasitələrin rolu danılmazdır. İnformasiya vasitələri hər an informasiyanı yayan ünsürlər kimi əhəmiyyət kəsb edirlər. İnformasiya özü də insanların hazırlıqlı həyatları üçün xüsusi rola malik olur. Müasir zamanda informasiyalar 200 cəmiyyətin müstəvisini formalaşdıran dəyərlər, ünsürlər rolunda çıxış edir. İnformasiyalar insanları idarə edir. Dövlət hakimiyyəti də insanları informasiya yolu ilə idarə edir. Dövlətin siyasəti, qanunvericiliyi, qanunvericilik normaları informasiya və bu baxımdan bilik və savad rolunu oynayır. Bilikləri yayan vasitələr qismində həm də kütləvi informasiya vasitələri çıxış edir. Biliklərin yayılması və mənimsənilməsi maariflənmə proseslərini həyata keçirir. Cəmiyyətin mədəni əsaslarla formalaşması onun etik- estetik baxımdan formalaşması mənasını verir. Cəmiyyət üzvlərinin əxlaqi davranışı onun mədəni müstəvisinin formalaşmasında mühüm rol oynayır. Kütləvi informasiya vasitələri davranış kodekslərinin formalaşmasında əvəzsiz rola malik olurlar. Belə ki, cəmiyyətdə fərdlərin yaratdığı normalar əsasında davranış kodekslərini KİV cəmiyyətə çatdırır. Burada olan qaydalardan cəmiyyət faydalanır. Cəmiyyət mədəni cəhətdən idarəçilik məzmununu özündə əks etdirir. Kütləvi informasiya vasitələrinin təşkili də cəmiyyətdə bir mədəni fenomendir. KİV-lər mədəni proseslərin təmin olunmasında da təşkiledici ünsür kimi əhəmiyyət kəsb edir. KİV-lərdə mədəni proseslər yaranır və cəmiyyətlərə ötürülür. KİV-in cəmiyyətin mədəni əsaslarla formalaşmasında əhəmiyyətini bu şəkildə ümumiləşdirmək olar: -KİV (kütləvi informasiya vasitələri) hadisələrin obrazlanmasını təmin edən vasitə rolunu oynayır; -KİV hadisələrin təfərrüatının işıqlanmasında mühüm funksiya daşıyır; -KİV fərdi düşüncələrdən meydana gələn ifadələri cəmiyyətə çatdırır, cəmiyyətdə bilik və savad mənbəyini yaradır; -KİV informasiya yayım yolu ilə düşüncələrin vəhdət- ləşməsini meydana gətirir və norma bütövlüyünü yaradır; -KİV cəmiyyətlə onun üzvü arasında əyani və qiyabi bağlılıq yaradır; Yüklə 2,85 Kb. Dostları ilə paylaş:
|