CQBK –nin Az rbaycanda
Geni l ndirilm si Layih si
traf mühit v sosial sah y t sirin qiym tl ndirilm si
Son
variant
traf Mühitin v Sosial Sah nin dar edilm si v Monitorinqi Plan
55
Ekologiya il ba l PODRATÇI bütün i çi hey tinin a a dak lar ba a dü m sini t min
ed c kdir:
Boru
k m ri seksiyalar n n, obyekt sah l rinin v giri yollar n n ekoloji h ssasl qlar
Layih nin potensial ekoloji t sirl ri, h min t sirl ri n z rd tutan q bul olunmu
t sir azaltma t dbirl ri v bu t dbirl rin t tbiq olunma üsullar v yerl ri
sah l rind rast
g lin bil c k
sas h ssas növl rin
3
mü yy n olunmas ,
m s l n Qafqaz t sba as
V h i t bi tin fiziki narahatl a v s s-küy h ssasl
S rh d ç kilmi i sah l rind v t sdiq olunmu giri mar rutlar ndan k narda
t bii ya ay mühitl rin m cburi müdaxil y yol verilm m si
Ya l a aclar n gövd l rin , kökl rin v ya tac na fiziki ziyan vurulmas ndan
qorunma t l bi
Faunan n t sadüfi z d l nm si v ya ölümü il n tic l n n
ist nil n hadis nin
hesabat verilm si
nsan t hlük sizliyi üçün t hlük tör d n heyvanlar n hücum etm riskl ri.
PODRATÇI bu razid v ya mühüm ekoloji t sir potensial olan razil rd xüsusi
cavabdehlikl ri olan Menecerl r v Supervayzerl r üçün ekoloji idar etm m s l l rin dair
daha trafl t lim t
kil ed c k. T lim zaman supervayzerl rd n ld olunan m lumatlar
i çi qrupun qalan hiss sin , o cüml d n i çil r v ümumi operator hey tin günd lik sah
söhb tl ri vasit sil çatd r lacaq, h min t limatlara mövsümi m hdudla d r c amill r, nadir
v qorunan növl rin tan nmas kimi xüsusi yerli m s l l r dair yeni m lumatlar daxildir.
Sah y aid i l rin apar lma üsuluna dair plan i çil rin flora v fauna növl rinin mü yy n
olunmas üzr s ri t sini v i çil r üçün t l b olunan ist nil n lav t limi n z rd tutacaq.
8.4.2
Tikinti Önc si I l rin Planla d r lmas
8.4.2.1 Planla d rma v sah nin haz rlanmas
Giri
Bu bölm d planla d rma m rh l sind PODRATÇI v EKOLOJ DAR ETM ÜZR
PODRATÇININ potensial ekoloji t sirl rin qar s n almaq v ya
onlar azaltmaq üçün
görm li olduqlar laz mi t dbirl r t svir edilir. Bu t dbirl r ona gör laz md r ki, KS t sirl r
xüsusil h ssas olan ya ay m sk nl rind n keçir v mar rut boyunca v trafdak t bii
mühitd i l rin t sirin m ruz qala bil n çox vacib heyvan növl rin rast g linir. Mar rutda
potensial olaraq rast g lin n sas h ssasl qlar:
Torpaq
kipl
m sin h ssas olan ya ay m sk nl ri v bitki örtüyünün çox l ng
b rpa olmas (ad t n, mar rutun
rq hiss sind , KG0 v KG157.1 aras ndak ayr -
ayr seksiyalarda)
Növ
müxt lifliyinin yava b rpas na h ssas, bitki növl ri il z ngin, Q rm z Kitaba
daxil edilmi bitki növl rini d st kl y n t bii mühitl r (ad t n,
mar rutun q rb
hiss sind , KG321 v KG390 aras ndak ayr -ayr seksiyalarda, üst torpaq qat
dayaz olan yerl rd )
M lumdur ki, KS-d Q rm z Kitaba daxil edilmi növl r rast g linir (Iris camillae) v
ya onlara rast g lm k ehtimal var (KG0 v KG35 aras nda Iris acutiloba üçün
münasib ya ay m sk ni var)
Çaylardak bal qlar ((o cüml d n Q rm z Kitaba daxil edilmi b zi növl r v IUCN
Q rm z Siyah s na daxil edil bil c k növl r) kürü tökm mövsümünd xüsusil
h ssas olurlar – ad t n, mövsüml ba l olaraq mart-iyul aylar nda.
3
Burada t hlük kateqoriyas na gör Az rbaycan n Q rm z Kitab na v / v ya IUCN Q rm z
Siyah s na dü
n az qay t l b ed n növl rd n daha (lakin onlar daxil olmamaqla) h ssas olan
bütün növl r mü yy n olunur.
CQBK –nin Az rbaycanda Geni l ndirilm si Layih si
traf mühit v sosial sah y t sirin qiym tl ndirilm si
Son variant
traf Mühitin v Sosial Sah nin dar edilm si v Monitorinqi Plan
56
Çay
sahilind yuva tik n fauna növl ri(m s l n, su samuru/Lutra lutra), çoxalma
mövsümünd , ad t n, aprel-may aylar nda mövsüml laq dar olaraq xüsusil
h ssas olurlar
Çay
v ax nlardak sürün nl r v suda-quruda ya ayanlar (o cüml d n QK v IUCN
Q rm z Siyah s na daxil edilmi b zi növl r) çoxalma mövsümünd (ad t n, aprel-
iyul) v q lama (ad t n, oktyabr-mart) mövsümünd xüsusil h ssas olurlar
Mar rutda tez-tez rast g lin n Testudo graeca (Aral q d nizi t sba as )
sas n adi növl ri hat ed n, yerd yuva tik n, lakin aras nda az sayda turac
(Francolinus francolinus) olan v b zg k (Tetrax tetrax) kimi q layan qu lar – QK,
IUCN NT.
RK T layih Ekoloqu t yin ed c k ki, bu h ssasl qlar i zaman n z r al ns n.
Layih nin bütün m rh l l rind v h r m rh l ç rçiv sind t sirl rin qar s n almaq v
azaltmaq üzr t dbirl r h yata keçirilm li, t sirl rin azald lmas üçün
öhd likl r ard c l
kild , aid olduqlar traf mühit aspektl ri üzr t qdim edil c k, y ni:
1. Planla d rma v sah nin haz rlanmas
2. Tikinti
önc si i l r
3. Tikinti
4. B rpa v istismar m liyyatlar
5. Yoxlama
v monitorinq.
C dv l 8-4, Bölm 8.4.2.4-d layih nin bu sas m rh l l rind laz m olan t dbirl rin q sa
icmal verilir, h r m rh l y dair lav m lumat is a a dak bölm l rd t qdim olunur.
C dv l 8-2-d t svir edildiyi kimi, PODRATÇI tikinti önc si t dqiqat üçün a a dak
avadanl q v i çi qüvv sini t min ed c k.
C dv l 8-2: PODRATÇI T r find n Tikinti Önc si Bitki Örtüyünün
K silm si/T mizl nm si i l ri üzr
T dqiqatlara Dair T l bl rin
D st kl nm si
Yer
çi Qüvv si
Texnika/Avadanl q
Tikinti önc si t dqiqat
n tic sind mü yy n
edilmi dir
EKOLOJ
DAR ETM
ÜZR PODRATÇI
Boya; qorunmal h ssas
obyektl rin ni anlanmas
üçün dir kl r/baryer lenti v
ya b nz r materiallar
Tikinti önc si t dqiqat
n tic sind mü yy n
edilmi dir
PODRATÇI
Bitki örtüyünün s viyy sini 5
sm-d k azaltmaq üçün
traktor üz rind
qura d r lm toxmaq v ya
disk b çaql avadanl q. Ox
üz rin dü
n yükü az v
t mas zonas nda a a
t zyiqli, traktor üz rind
qura d r lm – dörd t k ri
h r k tli v ya t rt ll
ma nlar n istifad si
n z rd n keçiril c k
Tikinti önc si t dqiqat
n tic sind mü yy n
edilmi dir
PODRATÇI
Çay
keçidl rind böyük
kollar n v kiçik a aclar n
(Yul un) k silm si üçün
kolq ran, motorlu d ryaz v
z ncirli mi ar kimi l al tl ri