CQBK –nin Az rbaycanda
Geni l ndirilm si Layih si
traf mühit v sosial sah y t sirin qiym tl ndirilm si
Son
variant
traf Mühitin v Sosial Sah nin dar edilm si v Monitorinqi Plan
71
mü yy nl
dirilib. Bu t bii ya ay mühitl rinin d qiq yeri v miqyas kameral (masa-arxas )
v çöl t dqiqatlar n n kombinasiyas vasit sil mü yy nl
dirilib v bunlar sah d
yoxlan lmal d r. K si
n h ssas t bii ya ay mühitl ri (17-13) üçün Metod S n di ç xar lma
v b rpa i l ri apar lan zaman torpa n üst qat nda a ac
killi növl rin saxlan lmas n n
m qs d uy unlu unu n z rd n keçir c k. A ac
killi kollar (m s l n Artemisia fragrans
v Salsola nodulosa) ekosistemin f aliyy tinin
mühüm bir hiss sini t
kil edir. Yerüstü
hiss l r nisb t n daha kiçik bitkil rin (xüsus n d cüc r n toxumlar v ting l r) s rt,
quruducu kül kl rd n qorunmas üçün s
nacaq t min edir. Bitkil rin kökl ri torpa n üst
t b q sini örtm y v suyun torpa a infiltrasiyas n yax la d rma a yard m edir. Onlar n
saxlan lmas v KS- köçürülm si bitkil rin b rpas n yax la d ra bil r, h tta bütün
a ac
killi kollar ç xar ld qdan sonra uzun müdd t qalmad
nda bel , onlar n qal qlar n n
(m s l n, budaqlar v kökl ri) fiziki mövcudlu u bitkil rin b rpas n yax la d ra bil r.
Bu qiym tl ndirm y uy un olaraq, PODRATÇI torpa n üst
qat n n ç xar lmas zaman
JCB traktorunun arxa çalovundan (v ya buna b nz r) istifad etm kl kök topas n n
traf ndak torpaq boyunca ayr -ayr kollar v kiçik kol qruplar n qaz b ç xaracaq. Bunlar
KS-d n k narda dik v ziyy td saxlan lmal d r v b rpa i l ri apar lan zaman KS- t krar
kil c k. deal halda onlar yaln z q sa müdd t torpaqdan k narda olacaq v t krar
kildiyind sa lam olacaq. Lakin, g r b zi kollar sa lam qalmazsa, onlar yen d d y rli
hesab edil c k, çünki kök topas n n traf ndak torpa n üst qat nda toxum bank olacaq v
kökl r v yerüstü hiss l r sa lam hiss l rin ekoloji funksiyalar n n b zisini h l d
yerin
yetirm k iqtidar nda olacaq.
PODRATÇI a a dak xüsusi öhd liyi yerin yetir c k:
X7-25a Torpa n üst münbit qat n n v toxum fondunun mühafiz sin laz mi
diqq t veril c k.
g r uzunmüdd tli monitorinq lav ehtiyat t dbirl rin baxmayaraq bitki örtüyünün
gözl nildiyind n daha asta sür tl b rpa olaca n göst r rs ,
o zaman
RK T t l b
olundu u qaydada islahedici t dbirl r gör c k. Metod s n dind cavab t dbirl rinin d yi
n
xüsusiyy tl ri v son h dd göst ricil ri qeyd edilm lidir v cavab t dbiri üzr potensial
müdaxil l rin siyah s haz rlanacaq. Bunlara, yerli m nb d n t chiz olunmu toxumla
normadan art q toxum kini, yerli m nb d n ld edilmi toxumla itillikd böyüy n yeti k n
bitkil rin kilm si v ya torpa n kipl
m sini aradan qald rmaq üçün islahedici t dbirl r
daxil ola bil r.
X7-25b
g r mü yy n edilmi m skunla ma sah sind bitki örtüyünün uzun
müdd tli monitorinqi b rpan n a a s viyy d getdiyini göst r rs ,
b rpa t dbirl ri n z rd n keçiril c k.
8.4.4.4 Fauna
Quru mühitind ki növl rin mühafiz si
PODRATÇI heyvanlar al min t siri v ya itkini minimuma endir c k a a dak öhd likl ri
yerin yetir c k:
X7-36
Kürd mir boru
anbar sah si
Variant 1
(Müsüslü)
Kürd mir boru
anbar sah si
Variant 2
(Müsüslü)
Kürd mir boru anbar sah sind , 1-ci v 2-ci Variant (Müsüslü) bu obyektl rl
ba l giri yolllar n n geni l ndirilm si yay v ya pay z mövsüml rind
planla d r lacaq ki, qu lar n q lamas v ikih yatl lar n/sürün nl rin/qu lar n
yeti dirilm si ba tutsun. Bu mümkün olmasa, i l r yaln z sah üzr t dqiqatdan
v qiym tl ndirm d n sonra
RK T N raz l
il apar lacaq.
CQBK –nin Az rbaycanda Geni l ndirilm si Layih si
traf mühit v sosial sah y t sirin qiym tl ndirilm si
Son variant
traf Mühitin v Sosial Sah nin dar edilm si v Monitorinqi Plan
72
Boru k m ri:
PODRATÇI t min ed c k ki, boru k m ri x nd yinin yaln z q sa seksiyalar aç q olsun (h r
hans bir i çi resursdan maksimum 10km m saf d ) v x nd y gir n h r hans
heyvanlar n oradan ç xa bilm sin imkan yaratmaq üçün aç q x nd kd h r 500 metrd n bir
x nd kd n ç xma a imkan ver n mexanizml r mövcud olsun.
PODRATÇI KS v giri yollar daxilind v bilavasit yax nl
nda tikinti zaman saxlan lm
a aclar t sadüfi ziyan d ym d n qorumaq üçün müv qq ti ç p rl r v ya qoruyucu
mane l r qura d racaq.
Heyvanlar n x nd kd v ya dig r i çi sah l rd ili m si hal nda onlar azad etm k üçün
PODRATÇI sah d laz mi avadanl qlar saxlayacaq.
Qaynaqlanm boru kolonlar n n t xaclanmas
Heyvanlar n izolyasiya edilm mi boru kolonlar na daxil olmas v orada
ili ib qalmas riski
mövcuddur. Buna yol verm m k üçün qaynaqlanm boru kolonlar n n daxilin heyvanlar n
daxil olmas n n qar s n almaq m qs dil onlar n t xaclanmas t min edil c k
PODRATÇI a a dak öhd likl ri yerin yetir c k:
19-04 Qaynaq
edilmi boru seksiyalar borunun daxilin giri in qar s n n
al nmas üçün qapaqla örtül c k.
çi qüvv sinin ov etm sin v bal q tutmas na icaz verilm m si
Tikinti zaman i l y n insanlar t r find n v h i heyvanlar n ovlamas v ya yax nl qdak
çaylardan bal qlar n tutulmas riski mövcuddur ki, bu da yerli heyvanlar al min m nfi t sir
göst r bil r. PODRATÇI Layih nin i çi hey tin ov etm yi, bal q
tutma v odlu silahlar
g zdirm yi, canl v h i heyvanlar alma v ya satma , i sah l rind v ya dü
rg
razil rind ev heyvanlar ld etm yi v ya saxlama qada an ed c k. PODRATÇI
sah d a kar edil n üçüncü t r f ovçular bar d müvafiq s lahiyy tli orqanlara m lumat
verc k. PODRATÇININ Ekoloji dar etm üzr cra Plan nda layih personal na KS-d v
dig r i sah l rind yaban bitkil ri v adi bitkil ri toplama yaxud y ma v yerli
icmalardan mühafiz edil n yaban bitkil ri v ya bu bitkil rd n haz rlanm m hsullar
alma qada an edil c k.
RK T, PODRATÇI v EKOLOJ DAR ETM üzr PODRATÇI a a dak öhd likl ri
yerin yetir c k:
19-05 Layih nin f aliyy t zonas daxilind i çi qüvv sinin ov etm sin , bal q
tutmas na v ya icaz siz m hsul (bitkil r v m d ni irs materiallar )
toplamas na yol verilm y c k.
Torpa n üst qat n n y
ld
qalaqlarda v boru kolonlar nda bo yerl rin qoyulmas
Torpa n üst qat n n y
ld
qalaqlar v boru kolonlar heyvanlar n h r k tinin qar s n
alan mane ola bil r, buna gör d , heyvanlar n keç bilm sin imkan yaratmaq üçün
onlarda bo yerl r saxlan lacaq. PODRATÇI t dbirl r gör r k t min ed c k ki, tikinti zaman
KS qurudak heyvanlar üçün mane v ya risk t
kil etm sin v a a dak öhd likl ri yerin
yetir c k:
20-01 Layih nin t hlük siz hesab etdiyi yerd heyvanlar n v insanlar n
keçm sin imkan verm k üçün torpaq qalaqlar aras nda bo luqlar
burax lacaq.
32-08 T hlük siz olduqda, boru k m rinin qollar nda insanlar n, v h i
heyvanlar n v mal-qaran n K m r sah sini keçm sin imkan verm k
üçün bo luqlar burax lacaq.
Qaynaq i l ri il x nd k i l ri aras ndak vaxt interval n minimuma endirm k
Aç q x nd k heyvanlar n oraya y x lmas v x nd kd ili in qalmas üçün risk t
kil edir v
o, h mçinin d qurudak heyvanlar n h r k ti üçün potensial mane tör dir. PODRATÇI