CQBK –nin Az rbaycanda
Geni l ndirilm si Layih si
traf mühit v sosial sah y t sirin
qiym tl ndirilm si
Son variant
traf Mühitin v Sosial Sah nin dar edilm si v Monitorinqi Plan
75
Çay yata ndak v sahilind ki materiallar n saxlan lmas
Çay k si m l rind qaz l b ç xar lm yataq v sahil materiallar müxt lif ekoloji
xüsusiyy tl r malikdir v onlar n ayr ca saxlan lmas v yerinin d yi dirilm si mühüm
h miyy t k sb edir.
PODRATÇI a a dak öhd likl ri yerin yetir c k:
3.23 Su
ax nlar nda, sahil v yataq materiallar ayr ca, i l k kanallardan
k narda, ax n v drenajlara mane tör tm d n yerl
diril c k.
Bal qlar n tutulmas v b ndl rin traf na köçürülm si
Çay k si m l rinin in as zaman b ndl r
qura d r ld
nda onlar bal qlar n su axar
boyunca h r k tin mane yarada bil r. Bal qlar tutulacaq v b ndl rin
traf na
köçürül c k. Mümkün oldu unda PODRATÇI su ax nlar quru oldu u zaman çay
k si m l rini in a ed c k v bu mümkün olmad
nda is , k si m nin in a zaman çay n
a a s nda su ax n saxlan lacaq. g r su ax n n saxlamaq üçün b ndl rin v nasoslar n
t tbiqini n z rd tutan metodlardan istifad edil rs , o zaman PODRATÇI i l rin apar ld
sah d ax n n yuxar s nda v a a s nda
torlar qura d racaq ki, nasoslar n bal qlara, cavan
bal qlara, krevetl r v dig r su orqanizml rin ziyan vurmas na yol verilm sin.
8.4.5
B rpa v m liyyatlar
8.4.5.1 T bii mühitl r
Bataqla m sah l r
(EKOLOG YANIN
DAR ED LM S ÜZR PODRATÇI haz rlad
) Sah üzr
ekologiyan n idar edilm si plan na uy un olaraq KG35.6-da bataql qlar v qam l qlar
PODRATÇI t r find n b rpa edil c k.
Eroziya il mübariz v kin i i
KS-d eroziya il mübariz v kin i i bioloji b rpan n müv ff qiyy tli olmas üçün son
d r c d vacib h miyy t k sb edir v EKOLOJ DAR ETM üzr PODRATÇIDAN bu
f aliyy tin müv ff qiyy tli olmas na imkan yaratmaq üçün texniki t crüb v bilikl r t min
etm k t l b olunacaq. KS-d v i sah l rind kin i i yaln z eroziya
il mübariz aparmaq
üçün t l b olundu unda v ya h ssas t bii ya ay mühitl rinin b rpas üçün n z rd
tutulan t sirin azald lmas t dbirl rinin bir hiss si oldu unda h yata keçiril c k.
EKOLOJ DAR ETM üzr PODRATÇI kin i l ri zaman PODRATÇI t r find n istifad
olunmal toxum qar
n mü yy nl
dir n Ekoloji dar etm üzr cra Plan haz rlayacaq.
kin i l ri üçün istifad edil c k növl rin seçimi tikinti-önc si t dqiqat n qeydl rin sas n
EKOLOJ DAR ETM üzr PODRATÇI t r find n t klif olunacaq. Buraya h m toxum
y
m n n, h m d sat da olan h r hans toxumlar n n z rd n keçirilm si daxil olacaq.
EKOLOJ DAR ETM üzr PODRATÇI k m r sah sind v dig r Layih sah l rind
toxum i i apar lan zaman istifad edil c k müvafiq toxum qar
n mü yy nl
dir c k ki,
bu qar
q da h m B rpa l rinin Spesifikasiyas ndak Eroziya Göst ricil ri üzr H d fl r ,
h m d bioloji b rpan n bir hiss si kimi bitki örtüyünü v növl rin müxt lifliyini b rpa etm k
üzr uzunmüdd tli h d fl r cavab verm k m qs dil nüsx si
art r lacaq ilkin bitki
növl rinin müxt lifliyin v paylanma xüsusiyy tin imkan yaradacaq. EKOLOJ
DAR ETM üzr PODRATÇI t min ed c k ki, ilkin kin i i t bii bitki örtüyünün sonrak
b rpas n n qar s n almas .
T klifd Layih sah sind v ya mar rutun h r bir seksiyas nda ilkin olaraq mövcud olan
növl rd n istifad edilm si v /v ya s x, lifli, üfüqi, s th yax n kök strukturuna malik olan v
eroziya il mübariz nin mühüm oldu u razil rd zilm nin v ya ax nt lar n s b b oldu u
z d l nm y qar dayan ql olan, sür tli inki af ed n növl rd n istifad edilm si n z rd
tutulmal d r. T klifl r boru k m rinin m rk zi oxu boyunca t tbiq olunan bitkil rin kilm si
m hdudiyy tl rin uy un olacaq.
CQBK –nin Az rbaycanda Geni l ndirilm si Layih si
traf mühit v sosial sah y t sirin qiym tl ndirilm si
Son variant
traf Mühitin v Sosial Sah nin dar edilm si v Monitorinqi Plan
76
EKOLOJ DAR ETM PODRATÇININ Ekoloji dar etm üzr cra Plan nda yerli
toxumlar n alternativ m nb l ri (m s l n kin m rh l sinin sonunda yerli
kild yeti diril n
ot biçini) n z r al nacaq ki, kilm mi yerli bitki növl rinin sat da olmamas ehtimal
n z r al nm olsun.
CQBKG üzr MSSTQ-d yerli növl ri s x d rmayacaq bitki növl rinin seçilm si v bioloji
b rpa üçün invaziv növl rd n istifad edilm m sinin t min olunmas haqq nda öhd lik
götürülüb.
kin i inin icras
EKOLOJ DAR ETM PODRATÇI qorunub saxlan lan torpa n üst qat nda qalm
növl rinin toxum bank na t chizatç lardan al nm müvafiq toxumlar n, so anaqlar n v
bitkil rin lav edilm sini n z rd n keçir c k kin i üzr Metod S n di haz rlayacaq v
RK T bax üçün t qdim ed c k.
3-cü Eroziya Sinfin nail olmaq, bitki örtüyü b rpa etm k v razil ri MÜQAV L N N
Z MAN T Müdd tind n traf razil r vizual
kild ox ar v ziyy t qaytarmaq üçün
PODRATÇI t r find n ilkin kin i l ri h yata keçiril c k.
kin i i üzr metod s n din a a dak lar daxil olacaq:
Növl rin qar
Toxumun
m nb yi
Keyfiyy t n zar t (yad v /v ya invaziv növl rin mövcud olub-olmamas n n
yoxlan lmas daxil olmaqla)
Toxum
yata n n
haz rlanmas t dbirl ri
kin normalar
kin metodlar
Torpa a qatq lar n seçilm si v istifad si
Suvarma
il ba l t l bl r
kin sxemi (vegetasiya dövrünü v sah y xas meteoroloji
rtl ri n z r almaqla)
Toxumun
mühafiz si üzr t dbirl r
Pestisidl rd n istifad .
Metod s n di:
T min ed c k ki, kin i l ri müvafiq vegetasiya dövrün planla d r ls n ki, onun
ard nca cüc rm y v inki afa imkan yaradacaq kifay t q d r ya nt ehtimal olsun
T chizatç lardan
toxumlar kütl vi
kild sat n almazdan vv l toxumlar n
keyfiyy tini mü yy nl
dir n test aparacaq
H r bir sah üçün müvafiq olan kin metodlar t klif ed c k (m s l n s pgi üsulu
v hidro kin metodlar)
Mümkün
oldu unda tikinti-önc si t dqiqatda mü yy nl
dirilmi ilkin v ziyy ti b rpa
etm k üçün kin normalar n v növl rin qar
qlar n planla d racaq
H r hans t klif olunan pestisidl rd n istifad nin Çirkl nm nin Qar s n n Al nmas
Plan na uy un olmas n t min ed c k.
Eroziya il mübariz aparmaq üçün sür tli vegetativ inki af
laz m olan razil r üçün
EKOLOJ DAR ETM üzr PODRATÇININ Metod S n dl rind az h r k tli gübr l rin
(m s l n: ammonium sulfat nitrat v ya kalsium ammonium nitrat) t tbiqi n z rd tutula
bil r ki, yax nl qdak ekosisteml rd b sl yici madd l rin t bii balanslar nda d yi iklik ba
verm sin. EKOLOJ DAR ETM üzr PODRATÇI gübr l rin t tbiqi normalar na dair
m sl h t almaq üçün yerli Universitetl r, Nazirlikl r v torpaq sahibl ri il m sl h tl
c k
v onlar yoxlamaq üçün çöl s naqlar yerin yetir c k.