CQBK –nin Az rbaycanda
Geni l ndirilm si Layih si
traf mühit v sosial sah y t sirin qiym tl ndirilm si
Son variant
traf Mühitin v Sosial Sah nin dar edilm si v Monitorinqi Plan
65
Ara d rma, mövcud olduqlar halda, daha yax görülüb öyr nilm si imkan n t min etm k
üçün Süs nin v QK-a dü
n dig r bitki növl rinin böyüm si v çiç kl nm si üçün münasib
vaxt rzind tamamlanacaq. Vaxt n mü yy n edilm si havadan v mövsüm uy unluqdan
as l d r, h r halda, n münasib vaxt aprelin sonlar v may n ortalar aras ndak vaxtd r. n
yax s , ara d rma tikintid n qabaqk yaz mövsümünd yerin yetiril c k (m s l n tikinti
2014-cü
il planla d r larsa, ara d rma 2013-cü ilin yaz nda yerin yetiril c k). T dqiqat
zaman bir s ra bitki növl ri qar ya ç xa bil c yind n, onun yerin yetirilm si üçün t yin
olunmu t dqiqatç rast g lin bil n növl r b l d olan pe
kar v t crüb li botanik olacaq.
T dqiqat rzind KS-d v ya i zonalar nda QK-a dü
n h r hans bitkil r rast g lin rs ,
onlar n i l rin ba lanmas ndan vv l ba qa yer köçürülm si z ruri olacaq. BTC-d n ld
edilmi t crüb y saslanaraq, bitkil rin yaln z bir d f köçürülm si, v köçürülmü bitkil rin
ya amas üçün n münasib imkan yaratmaq
m qs di il onlar n ç xar ld
m sk n uy un
bir yerd t krar kilm si vacibdir.
EKOLOJ DAR ETM ÜZR PODRATÇI a a dak öhd likl ri yerin yetir c k:
X7-23 KS-d bit n süs n dair sah üzr ekologiyan n idar edilm si plan
i l nib haz rlanacaq. Bu i bitkil r görün nd , y ni aprel v may
aylar nda, çiç kl nm mövsümünd v ya sonra yerin yetiril c k.
X7-28a
irk t tikinti önc si ilin n m qs d uy un vaxt nda (ümumiyy tl ,
mövsümd n as l olaraq aprel v may aylar nda) mü yy n edilmi
yerl rd t dqiqat apararaq h r hans Q rm z Kitaba sal nm bitkil ri
t yin ed c k.
X7-28b KS-d v ya i sah l rind tikinti önc si apar lm t dqiqatlarda a kar
edilmi Q rm z Kitab bitkil rini idar etm k üçün sah üçün s ciyy vi
traf mühitin idar edilm si plan haz rlanacaq. Bu, bitkil r gözl
görün bil n olduqda, y ni növl rd n as l olaraq aprel v may aylar
aras nda, bitkil rin çiç kl m fazas nda v ya ondan sonra h yata
keçiril c k.
X7-33a
KG321 - KG 322.9, KG335.4 - KG336.4, KG342- KG346, KG346.1 -
KG351, KG359 - KG370 v KG383 - KG390
aras nda toxumlar eyni
m skunla ma areal ndan, yerli razid mümkün oldu u yerd v
mümkün olan d r c d toplanacaq v K m r sah sind b rpa zaman
yenid n kil c k.
X7-33b
g r uzun müdd tli monitorinql r K m r sah si il KG321 - KG 322.9,
KG335.4 - KG336.4, KG342 - KG346, KG346.1 - KG351, KG359 -
KG370 v KG383 aras nda b rpa prosesinin a a s viyy d getdiyini
göst rirs , b rpa t dbirl ri h yata keçiril c k.
X7-37
KG205-250
Q miqrasiyas zaman ceyranlara potensial t siri azaltmaq m qs dil
sah üzr t sirl rin qar s n almaq üzr t dbirl ri mü yy n etm k
üçün KG205-250-d noyabr v fevral aylar aras nda tikintiqaba
t dqiqat i l ri apar lacaq.
tik narl süs nin t dqiqat
Qobustan razisind (CQBKG-n aid KS-d yox) Q rm z Kitaba dü
n bitki növl rind n
olan tik narl Süs nin populyasiyas m lumdur v CQBKG KS-d KG0 v KG35
göst ricil ri aras nda bu növl r üçün münasib mühit mövcuddur. EKOLOJ DAR ETM
ÜZR PODRATÇI tik narl Süs ni axtarmaq üçün mar rutun bu hiss sind t dqiqat
h yata keçir c k. Ara d rma, mövcud olduqlar halda daha yax görünm si imkan n t min
etm k m qs di il , bu növl rin böyüm si v çiç kl m si üçün lveri li
müdd t rzind ba a
çatd r lacaq. Vaxt n mü yy n edilm si havadan v mövsüm uy unluqdan as l d r, h r
halda, n münasib vaxt aprelin sonlar v may n ortalar aras ndak vaxtd r. Köçürülm
plan n n haz rlanmas üçün kifay t q d r vaxt t min edilm si v münasib reseptor sah nin
mü yy n edilm si üçün, ara d rman n tikintid n qabaqk yaz mövsümünd yerin yetirilm si
CQBK –nin Az rbaycanda Geni l ndirilm si Layih si
traf mühit v sosial sah y t sirin qiym tl ndirilm si
Son variant
traf Mühitin v Sosial Sah nin dar edilm si v Monitorinqi Plan
66
daha yax olar (m s l n, tikinti 2014-cü il planla d r larsa, ara d rma 2013-cü ilin yaz nda
yerin yetirilm lidir).
KS-d v ya i zonalar nda h r hans tik narl Süs n
bitkil ri a kar edil rs , onlar n i l rin
ba lanmas ndan
vv l köçürülm si z ruri olacaq. BTC-d n
ld edilmi t crüb y
saslanaraq, bitkil rin yaln z bir d f köçürülm si, v köçürülmü bitkil rin ya amas üçün
n münasib imkan yaratmaq m qs di il onlar n ç xar ld
m sk n uy un bir yerd t krar
kilm si vacibdir.
PODRATÇI a a dak öhd likl ri yerin yetir c k:
X7-32
irk t tikinti önc si t dqiqat (aprel v may aylar nda, mövsümd n as l
olaraq) apararaq K m r sah si v ya KG0 - KG35 aras nda i çi
sah l rd itik narl süs n ( ris acutiloba)
bitkisinin mövcudlu unun
mü yy n edilm sini n z rd tutacaq v sah üçün s ciyy vi
traf
mühitin idar edilm si plan haz rlanacaq. Bu, bitkil r gözl görün bil n
olduqda, y ni aprel v may aylar aras nda, bitkil rin çiç kl m
fazas nda v ya ondan sonra h yata keçiril c k.
Fauna
Yarasalar n gec l m yerl ri il ba l qabaqlay c t dbirl r
Mar rut boyunca rast g lin bil n bir s ra yarasa növl ri, o cüml d n QK-a dü
n növl r
mövcuddur:
Palazqulaq Yarasa (Barbastella leucomelas) - pRDB
Böyük Nalburun Yarasa (Rhinolophus ferrumequinum) - pRDB
Kiçik Nalburun Yarasa (Rhinolophus hipposideros) - pRDB
S hra Gönülç si (Eptesicus battoae) - pRDB
tiqulaq Gec
bp r si (Myotis blythii) - pRDB.
Yarasalar ilin vaxt ndan as l olaraq müxt lif tikilil rd gec l yirl r (q da
gec l m t l bl ri
yay mövsümünd gec l m t l bl rind n f rql nir). Ümumi t l bl r s rt hava
raitind n
mühafiz olunan, y rt c lardan uzaq v sabit temperaturun mövcud oldu u yerl r üçün
n z rd tutulur. Mar rut boyunca rast g lin bil n, yarasalar n gec l y bil c kl ri yerl r
a a dak lar daxildir:
Binalar
(xüsus n dam bo luqlar nda)
ri, köhn a aclar n oyuqlar nda.
Mar rut h r hans bel yerl rd n keç rs (daha do rusu, binalar v ya a aclar
k narla d r lmal olarsa (m s l n, D ll r Da bulaqda – KG286), onlar n yarasalar t r find n
gec l m k üçün istifad olunub-olunmad
n mü yy n etm kd n ötrü, ilk növb d
ara d rma i l ri apar lmas z ruri olacaq. Müvafiq qabaqlay c t dbirl rin görülm si üçün
vaxt
t min etm k m qs di il , bel yerl r tikintid n qabaqk il rzind mü yy n edilm li v
ara d r lmal d r. Ara d rmalar iki qaydada apar lmal d r:
o
Yarasalara
aid
h r hans d lill rin (m s l n ifrazatlar n, l k l rin v ya qida
qal qlar n n) axtar lmas üçün h rt r fli bax . Bu, ilin ist nil n vaxt h yata keçiril
bil r.
o
Bax n tic sind , mü yy n bir yerin yarasalar n gec l m si üçün münasib yer
oldu u a karlanarsa v ya onlar n gec l m yerl ri oldu unu t sdiql y n d lill r
mövcud olarsa, t cili ara d rmalar h yata keçirilm lidir. Bu i l r yarasalar n f al
oldu u zaman – aprel v avqust aylar (avqust ay daxil olmaqla) aras nda ba a
çatd r lacaq.
Ax am vaxt apar lan t cili ara d rmalar zaman ekoloq sah y alaqaranl qda – yarasalar n
öz gec l m yerl rind n ç xmalar ehtimal edil n vaxtda g l c k. Ara d rmalar alaqaranl q
dü m zd n vv l
t xmin n yar m saatdan, alaqaranl q dü
nd n sonra bir saat yar ma
q d r, yarasalar n gec l m yerl rin ç xd qlar vaxt yerin yetirilir. T dqiqatç lar