ĠƏRIƏt hökmlərinin izahi ayətullah əl-uzma Məkarim ġirazi

2
. Dostcasına çek odur ki, bu çek tələb edilmədiyi halda verilir. Belə bir 
halda onunla müamilə edilməsinə irad var. 
Məsələ
2430:
Həqiqi siftəni bir Ģəxs baĢqa birinə aĢağı məbləğə versə, 
(üç ay müddəti olan 1000 manatlıq siftəni 900 manata nağd dəyiĢsə) bu 
qəbil siftə müamiləsinə irad yoxdur. Amma dostcasına siftə ilə müamiləyə 
irad var. Çünki burada həqiqi borc yoxdur. Problemin aradan qaldırılması 
üçün göstərilən yolların heç biri nöqsansız deyil. 
Məsələ_2431'>Məsələ
2431:
Siftədə imzası olan Ģəxsə müraciət edilə bilər. Yə’ni siftə 
verən borcunu vaxtında ödəməsə borc sahibi siftə üzərində imzası olan 
Ģəxsdən tələb edə bilər. Siftəni imza edənlər borca zamin qalır. Həmin Ģəxs 
ödəmədikdə imza edənlər ödəyir. 
Məsələ
2432:
Müxtəlif valyutaların müamiləsi halaldır. Yə’ni Ġran 
pulunu Səudiyyə rialına müamilə etmək olar. Amma bir Ģəxsə müəyyən 
miqdarda borc verən Ģəxs həmin pulun Ġran və ya xarici pul olmasından asılı 
olmayaraq, verdiyi qədər ala bilər. Aldığı artıq sələm sayılır və haramdır. 
Məsələn, bir Ģəxs 
100
dollar borc versə, sonra əvəzində iran rialı almağa 
məcbur olsa, günün qiyməti ilə hesablaĢmalıdır.Məgər belğ ki,tələbkar 
ondan azına razı olsun. 
“Sərqofli” 
Məsələ
2433:
“Sərqofli” dedikdə icarəçinin sahibə ödədiyi və ona 
icarədə üstünlük haqqı verən pul nəzərdə tutulur. Bu pulu ödəyən icarəçi 

---

ġəriət risaləsi 
337 
mülkün icarəsində baĢqalarından önəmli haqqa malikdir. Qədimdə sərqofli 
olmamıĢdır. Bu gün belə bir məfhumdan istifadə olunur və sərqofli 
aĢağıdakı Ģərtlərlə düzgün sayılır: 
Sərqofli miqdarı mə’lum olmalıdır. Tərəflər razılıqla müamiləni yerinə 
yetirməlidir. Onlar büluğ həddinə çatmıĢ, ağıllı, yetkin olmalı, sərqofli və 
onun Ģərtlərini bilməlidirlər.