ĠƏRIƏt hökmlərinin izahi ayətullah əl-uzma Məkarim ġirazi

Orqanların köçürülməsi 
Məsələ
2444:
Ürəyin, böyrəyin, bədən üzvlərinin köçürülməsi 
mümkündür. Bu üzvlər diri və ölü Ģəxsdən götürülə bilər. Meyitin 
müsəlman və ya qeyri-müsəlman olmasının fərqi yoxdur. Amma müsəlman 
meyitin orqanını o vaxt götürmək olar ki, baĢqa bir müsəlmanın həyatı 
bundan asılı olsun. Hər halda ehtiyat vacibə əsasən müsəlman meyitdən 
götürülən üzvün diyəsini fiqh kitablarında göstərildiyi qaydada ödəmək 
lazımdır. 
Məsələ_2445'>Məsələ
2445:
Əgər bir Ģəxs həyatda olduğu vaxt orqanlarından istifadə 
üçün icazə versə və ya öldükdən sonra onun qəyyumları belə bir icazə versə, 
diyə və digər hökmlər dəyiĢmir və ehtiyat vacib budur ki, istənilən bir halda 
diyə ödənsin. 
Məsələ
2446:
Sağlam insanın bədən üzvünü götürüb baĢqa bir insana 
köçürmək, məsələn, iki böyrəyi olan Ģəxsin bir böyrəyini böyrəyi 
fəaliyyətdən düĢmüĢ insana köçürmək orqan sahibinin razılığı ilə 
mümkündür. 
Amma 
böyrəyi 
götürülənin 
həyatı 
üçün 
təhlükə 

---

ġəriət risaləsi 
340 
yaranmamalıdır. Ehtiyat vacib budur ki, pul aldıqda üzvün özünə görə yox, 
onun götürülməsinə icazə müqabilində alsın.
Məsələ
2447:
Müalicə, əməliyyat və ya həyatı qorumaq məqsədi ilə bir 
insanın qanını o birinə köçürmək olar. Bu qanın müsəlman və ya kafir, kiĢi 
və ya qadın qanı olmasının fərqi yoxdur. Bu məqsədlə qan alıĢ-veriĢinin 
eybi yoxdur. 
Məsələ
2448
: Ölüdən və ya diridən hər hansı orqanı götürsələr və digər 
bir Ģəxsə köçürsələr bu orqan murdar və meyit sayılmır və onunla namaz 
qılmaq olar.
Məsələ
2449
: Tibbi məqsədlə müsəlman meyitini bir neçə Ģərt ödəndikdə 
yarmaq olar: 
1
. Bu iĢdə məqsəd müsəlmanların qurtuluĢu məqsədi ilə tibbi 
mə’lumatlar əldə edilməsi olmalıdır. Belə ki, meyiti yarmadan bu 
mə’lumatları əldə etmək mümkün olmasın;