ƏSƏRLƏRİ I ciLD
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
141 burda da ailə qurasan?!) toyunda İsgəndər kişinin məzarın- dan götürdüyüm torpaq bükməsini dəstəyə və toydakılara göstərib soruşdum, – “Bilirsiniz bu torpaq nə torpağıdır? İsgəndər babanın məzarından götürdüyüm Xırnaz torpağı- dır... Di göstərin mənə Xırnaz torpağını!”. Hamı bu saat dalına dəyəcək zopa yerini ovxalayarkən, Rəxşəndə xala arvadların arasından çıxıb ortaya girdi. Əlini sinəsinə salıb ürəyinin başından burun dəsmalına bükülmüş torpağı çı- xardı. Dəsmalın düyünlərini açıb torpağı göyə sovurdu. Onun dedikləri qulaqlarımızda barıt kimi partladı, musi- qiçilər gərgin və bərəlmiş gözlərin qamçısına susdular. Rəx- şəndə xala zopanı əlimdən qapıb: – Budur Xırnazın son qalan torpağı! Zibeydənin qəb- rindən götürmüşdüm! İndi o da Azərbaycanın torpağına Sumqayıtda qarışdı. İllərdir vətən yadıma düşdükcə bu tor- pağı tutiya kimi yemişəm – qalanım bu qədər idi! Di dizin- dizin iməkləyib ayırın mənim torpağımı bu yerdən, ya da arsız-arsız şıllaq atın Xırnaz torpağını tapdalayaraq! Di yığın mənim bir çeynəmlik torpağımı!!! Hamı yerində qurumuşdu. Əlimdəki torpağı ovcuma yığıb Rəxşəndə xalaya uzatdım. Bu yallının qaydasına uyğun toybaşının çıxardığını göstərmək deyildi, bu ən qiymətli və- tən torpağını onunla bölüşmək istəyi idi. Lakin Rəxşəndə xala hələ Xırnazda düzəltdiyim, illərlə qoruyub saxladığım naxışlı zopunu mənim harama gəldi vurduqca daha da hid- dətlənir, – “Mənə torpağımı qaytar! Qaytar mənə öz dağ- larımı, meşələrimi, bulaqlarımı” – deyib zopa qırılınca məni o ki var döydü. Heç cıqqırımı da çıxarmırdım – qamçıdan da acı şaqqıldayan sözləri bütün bədənimi keyitmişdi – mil kimi yerimdə donub qalmışdım. Təkcə zopunun əl tutacağı qalan- 142 da, çubuğun ucu qaşımı cırıb gözümü qanla dolduranda Rəxşəndə xalanı bağrıma basdım. Göz yaşlarım qan-su oldu. Rəxşəndə xalanın ürəyinin döyütüsünü bütün sinəmdə hiss edirdim. Kəlağayısı sürüşüb düşmüş, ağ birçəkləri dəli kimi pırtlaq-pırtlaq olmuşdu. Handan-hana üzünü məndən aralı- yıb gözlərimin içinə hiddətlə baxdı: – Axı sən savadlısan! Axı sən yuxarılara yaza bilərdin! Axı sən Xırnazın yolunu tanıyırsan! Axı sən elə bir silah icad edə bilərsən ki, bütün ermənini yer üzündən silib atasan! Axı sənin əlin hələ silah tutur! Axı sən Xırnazdan başqa da hər şeyini itirmisən!... Yer yarılsaydı, yerə girərdim. Rəxşəndə xala qollarımın arasında ağırlaşırdı. Birdən yavaş-yavaş qucağımda dizüstə sürüşdü. Bircə, – “Kəlağayımı başıma çək.., mən Xırnazıma gedirəm... Qızlığımın şən çağlarına dönürəm... Sizsə burda yanıb-yaxılın, biqeyrətlər...”. Rəxşəndə xala canını elə quca- ğımdaca tapşırdı. Qadınlar üzlərini cıra-cıra, saçlarını yola- yola bizi dövrəyə aldılar. Özümə gələndə ətrafa baxdım, bir-iki cavandan başqa bütün kişilər salonu tərk etmişdilər. 92 yaşlı Absəməd dayı kirli burun yaylığı ilə gözünün mütüyünü silə-silə qalmışdı – çıxış qapısının yerini tapa bilmirdi. Yanlış anlamayın, onlar qaçıb aradan çıxmamışdılar! Rəxşəndə öz ölümüylə onlara xırnazlı olduqlarını xatırlatmışdı – Rəxşəndə onların qeyrətini tərpətmişdi, onlardan kişi qeyrətli, həm də xoşbəxt çıxmışdı! * * * 143 Rəxşəndə xalanım ölümündən bir neçə ay ötmüşdü. Bir gün Qədim dedi ki, – “Dostəli əmi, toyumun kassetinə bircə siz baxmamısınız, istəyirsinizsə, verim siz də baxın?”. Gətir- di və Rəxşəndənin ölümünə, məni dəlicəsinə zopa ilə döy- düyü səhnəyə baxdıqca, zopaların yerini sığalladım. Onun gözlərimin içinə baxıb dediyi sözləri qulaqlarımda zoqqul- dadığını eşitdim, – “Axı sən yuxarılara yaza bilərdin! Axı sən Xırnazın yolunu tanıyırsan! Axı sənin əlin hələ silah tutur! Axı sən Xırnazdan başqa da hər şeyini itirmisən!..”. Ancaq Qədimin öz toyunda göz yaşları axa-axa hərbi forma geymiş İsmilin paqonlarından yapışıb onu silkələyərək bağırdığını indi xatırlayıram: – Bizi qürbətdəki Xırnazımızı azad etməyə səsləyən bir əlizopalı “toybaşı” yoxdurmu bu ölkədə! O “toybaşı” döş ci- bindən bizim Xırnazın quruca şəklini çıxarsın, qabağa düş- məyi əmr etsin, biz ona doğma Xırnazımızı göstərək – onu Xırnazın “Örən”ində qarşılamasaq kişi deyilik. Hardadır görəsən o Ağ Atlı Oğlan! Gəl al İsgəndər kişinin öz əliylə bəzədiyi yallı zopasını bizim əlimizdən! Əlimizə zopa əvə- zinə silah ver! Bizi Xırnazımıza səslə! Ölək bu yolda, amma heç olmazsa, Xırnazımıza bir addım da olsa yaxınlaşaq! Fik- riniz ancaq Xırnazdakı qızılların yanındadır, şərəfsizlər! Vəhabi olduğundan saqqalı onu yaşından xeyli yaşlı göstərən Fərzalı da Qədimə qoşulmuşdu: – İsmil, çox gecikirsiniz qaqa! Dəliqanlı xırnazlıların artıq sizin siyasətinizlə oynamağa səbri çatmır! Ya qabağa düş, ya da, bu davada sənə ehtiyacımız qalmayacaq – dalda qalan tənbəl sərkərdə xırnazlılara lazım deyil! Səni oxudub 144 hərbçi etdik, daha nə lazımdır sənə?! Onsuz da sıralarımız günbəgün seyrəlir – biz qırılırıq! Bizə Azərbaycansız yaşa- maq da olar! Onsuz da burda basdırdıqlarımızın sümük- lərini də doğma Xırnaza daşıyacağıq. Ancaq heç olmasa Sumqayıtda doğulan xırnazlılara qeyrət uğrunda cihadın nə olduğunu daddırmaq istəyirik. Çünki, bir xırnazlıya göstərə biləcəyimiz bir şey varsa, o da, əsl xırnazlının dağ vüqarı və kişi qeyrətidir! Başa düş, biz gözləməkdən qeyrət daşıyan başımızı itiririk! Bir azdan biz bir şeyə yaramayan qoyun sürüsünə dönəcəyik – əlimiz silah tutmayacaq! Allah elə- məsin ki, sənə də ancaq bu lazım olsun! Yoxsa, qiyamətin ilk qığılcımlarına Azərbaycan dözə bilməyəcək! Bizə qeyrəti- mizi göstərməyə meydan verin! Düşmənə zopa çəkmək üçün döyüş meydanı verin! Kimdədir bu ixtiyar – de, qabağa çıxsın!!! Xırnazı erməninin donuz yaylağına çevirmək oğraş- lıqdan da betərdir. Qoy xırnazlılar şərəfsiz, qorxaq olsun, ancaq Xırnazı donuz yaylağı olmasına göz yuman Azərbay- canı bu şərəfsizlikdən qurtarın!” Mənim zarıyaraq söylədiklərim isə lap yersiz alınıbmış: – Qızıl pulların yerini ancaq mən bilirəm. Çünki, İsgən- dər kişinin gözləri qarşısında çar Nikolayın kəlləsi olan 971 ədəd “onluq” qızılı mən öz əllərimlə basdırmışdım. Bu sirri isə məndən başqa heç kim bilmir və bilməyəcəkdi – Xırnazın torpağına and içmişəm! And içmişəm ki, yalnız Xırnazda qalan xırnazlılara xərcləyəcəyəm – xırnazlılar isə vətəndən və qızıl küpündən çox uzaqlardadırlar. Qızıllar Xırnazdadır. Bu qeyrətlə xırnazlılar qulaqlarının dibini görərlər, amma qızıllara qovuşa bilməzlər. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|