D118
D119
D120
Qarşu yatan qara dağlar sana 1 yaylaq olsun!
Sovuq-sovuq suları sana içət olsun!
2 Q ulum -xəlayığım sana qım aq olsun!
Şahbaz atlarım sana 3 binət olsun!
Q atar-qatar dəvələrim sana yüklət olsun!
4 Ağayılda ağca qoyunum sana şülən olsun!
A ltun-aqçam 5 sana xərchq olsun!
Dünlügi altun ban evim sana 6 kölgə olsun!
Q ara başım qurban olsun sana, gəlincigüm ! - 7 dedi.
Bu m əhəldə bəglər Beyrəgi gətürdilər. Q azan bəg a y d ır:8
“M uştuluq, Baybörə bəg! Oğlun gəldi!” - dedi. B ay9börə bəg
aydır: “Oğlum idigin andan biləyim , sırça parm ağm ı 10 qanat-
sun, qanını dəstmala dürtsün, gözümə sürəyin, 11 açılacaq
olursa, oğlum B eyrəkdir!” - dedi. Zira ağlam aqdan 12 gözləri
görm əz olm ış idi. Dəstm alı gözinə silcək 13 A llah Taalanın
qüdrətiylə gözi açıldı. A tası-anası 1 güldilər. B eyrəgin aya-
ğma düşdilər. Aydır:
Oğul! D ü n lü g i2 altun ban evimin qəbzəsi oğul!
Qaza bənzər qızum un-3gəlinim in çiçəgi oğul!
G örər gözüm aydmı oğııl!
Tutar belüm 4 qüvvəti oğul!
Qalın Oğuz im rəncəsi, canım oğul!” -d eyübən
çoq 5 ağladı,
Allahına şükrlər eylədi.
Yalançı oğlı Yalancuq 6 bunı eşitdi. Beyrəgin qorqusından
qaçdı, özini 7 Dana sazına saldı. Beyrək ardına düşdi, q o v a-
qova saza 8 düşürdi. Beyrək aydır: “M ərə, od gətü rü n !” G ə -
türdilər. Sazı 9 oda urdılar.
Yalançıq gördi kim, yanar, sazdan çıqdı. 10 B eyrəgin ayağına
düşdi. Qılıcı altmdan keçdi. Beyrək 11 dəxi suçından keçdi.
Qazan bəg aydır: “Gəl muradına yetiş!” 12 Beyrək aydır: “Yoldaş-
larımı çıqarmayınca, hasarı almayınca 13 murada irm əzəm !” -
dedi. Qazan bəg Oğuzuna: “Bəni sevən yetsün!” - 1 dedi.
Qalın O ğuz bəgləri atlandılar. Bayburd hasarına 2 çapar
yetdilər. K afirlər dəxi bunları qarşuladılar.
Qalın 3 O ğuz bəgləri arı sudan abdəst aldılar. Ağ alınların
4 yerə qodılar. İki rü k ət nam az qıldılar. Adı görklü M əhəm -
m ə d i5 yad gətürdilər. G um bur-gum bur naqaralar dögüldi. Bir
q iy am ət6 savaş oldı, m eydan dolu baş oldı.
Şökli M əliki 7 bögürdübəni Q azan bəg atdan yerə saldı.
Qara Təküri Dəli 8 D ondar qılıcladı, yerə saldı. Qara Arslan
M ə lik i9 Q arabudaq yerə saldı. D ə rə lə rd ə kafırə qırğun girdi.
10 Yedi kafir bəgi qılıcdan keçdi.
Beyrək, Y egnək, Q azan bəg, 11 Q arabudaq, D əli Dondar,
Qazan oğlı U ruz bəg - bunlar 12 hasara yürüş etdilər. B eyrək
otuz doquz yigidinin üzərin ə gəldi. A nları sağ v ə əsən gördi.
D121
Allaha 1 şükr eylədi. K afırin kəlisasın yıqdılar, yerinə m əscid
yap d ılar.2 K eşişlərdən öldürdilər. B an banlatdılar. Əziz Tanrı
adına qudbə 3 oqıtdılar. Quşun ala qatını, qum aşın arusını, qı-
zın gögçəgini, 4 doquzlam a çırğab çuxa xanlar xanı Bayındıra
pəncik 5 çıqardılar.
Baybörə bəgin oğlancuğı B eyrək Baybican bəgin 6 qızın
aldı. A ğ-ban evinə, ağ otağına gerü döndi. D ügünə 7 başladı.
Bu qırq yigidifi bir qaçına xan Q azan, bir q a ç m a 8 Bayındır xan
qızlar verdilər. Beyrək dəxi yedi qız qanndaşını 9 yedi yigidə
verdi. Qırq yerdə otaq dikdi. Otuz doquz 10 qız “talelü” “tale” inə
birər ox atdı. O tuz doquz yigit oxının 11 ardınca getdi. Qırq
gün-qırq gecə toy-dügün eylədilər. B eyrək 12 yigitləriylə m u-
rad verdi, m urad aldı.
D122
D ədəm Q orqud gəldi, şadlıq 13 çaldı. Boy boyladı, soy
soyladı. Qazı ə rə n lə r 1 başına nə gəldügin söylədi. “ Bu O ğuz-
nam ə Beyrəgin olsun!” - 2 dedi. Y um verəyin, xanım:
Yerlü qara dağların yıqılm asun!
K ölgəlicə 3 qaba ağacın kəsilm əsün!
Ağ saqallu baban yeri uçm aq olsun!
4 A ğ birçəklü anan yeri behişt olsun!
Oğulla qarındaşdan 5 ayırm asun!
Axır vaqtında arı im andan ayırm asun!
“Amin! A m in !” 6 d ey ə n lə r didar görsün!
Yığışdırsun, durışdırsun 7 günahınızı
Adı görklü M ə h ə m m ə d M ustafa yüzi suyına
bağışlasun, xanım , hey!..
8 Q AZAN BƏG O Ğ LI URUZ BƏ G İN T U T SA Q O LDIĞ I
BOYI 9 BƏYAN EDƏR , XANIM , HEY!
B ir gün Ulaş oğlı Qazan bəg 10 yerindən durmışdı. Qara
yerin üzərinə otaxların tikdirmişdi. 11 Bin yerd ə ipək xalıcası
döşətm işdi. Ala sayvan gög 12 yüzinə aşanmışdı. D oqsan tü-
m ən gənc oğuz söhbətinə dərilm işdi. 13 Ağzı böyük xüm rələr
D123
ortalığa salınmışdı. D oquz yerdə badyalar 1 qurılm ışdı. Altun
ayaq, surahilər dizilmişdi. Doquz 2 qara gözli, örm ə saçlı, ə l-
ləri biləgindən qınalı, p arm a q ları3 nigarlı, boğazları b irər qa-
n ş kafır qızlan al ş ə r a b ı4 altun ayağla Qalın O ğuz bəglərinə
gəzdirirlerdi. H ər birindən 5 Ulaş oğlı Salur Q azan içmüşdi.
Ç ırğab-çırğab 6 çadır, otaq bağışlardı. Q atar-qatar d əv ə lə r ba-
ğışlardı. 7 Oğlı Uruz qarşusında yay söykənib durardı. 8 Sağ
yanında qardaşı Qaragünə oturmışdı. Sol yanında 9 dayısı Aruz
oturmışdı.
Qazan sağına baqdı, qas-'°qas güldi. Solına baqdı, çoq se-
vindi. Qarşusına 11 baqdı, oğlancığmı - Uruzı gördi. Əlin əlinə
çaldı, 12 ağladı. Oğlı U ruza bu iş xoş gəlm ədi; ilərü 13 gəldi,
D124
diz çökdi. Babasına çağırub soylar, görəlim , 1 xanım , n ə soy-
lar. Aydır:
Ünüm anla mənim , sözüm dinlə, ağam 2 Qazan.
Sağına baqdın, qas-qas güldün.
Soluna b a q d ın ,3 çoq sevindin.
Qarşuna baqdın, bəni gördün, ağladın.
S əbəb 4 nədir, degil mana,
Q ara başım qurban olsun, babam, sana! - dedi.
5 D im əz olursan,
Qalqubanı yerim dən m ən duraram.
Q ara g ö z li6 yigitlərimi boyum a aluram.
Qan Abqaz elinə m ən gedərəm ,
A ltun 7 xaça mən əlümi basaram,
Pilon geyən keşişin əlin öpərəm ,
8 Q ara gözlü kafır qızın m ən aluram.
Dəxi sənin yüzünə mən 9 gəlm əzəm .
D125
D 126
A ğladuğuna səbəb nə, degil mana!
Qara başım qurban olsun, 10 ağam, sana! - dedi.
Qazan b ə g alaldı. Oğlanın yüzinə " baqdı. Çağırıb soylar,
görəlim, xam m , nə soylar.
Qazan aydır:
12B ərü gəlgil, qulunum oğul!
Sağım ə lə baqduğum da
qardaşım Q ara13günəyi gördüm, -
Baş kəsübdür, qan dökübdür,
Çöndi alubdur, 1 ad qazanubdur.
Solum ə lə baqduğumda
dayım Aruzı gördüm, -
2 Baş kəsübdür, qan döküpdür,
Çöldi alubdur, ad qazanıbdır.
3 Q arşum ələ baqduğum da səni gördüm,
On altı yaş yaşladın.
4 Bir gün ola, düşəm öləm, sən qalasan -
Yay çekm ədün, ox 5 atmadın,
Baş kəsm ədin, qan dökmədin,
Qanlu O ğuz içində 6 çöldi almadın.
Yannkı gün zaman dönüb, bən ölüb sən 7 qalıcaq tacım-
taxtım sana verməyələr, - deyü sonumı andım, ağladım ,8 oğul! -
dedi. Uruz burada soylamış, görəlim, xanım, nə soylam ış;9 aydır:
A bəg baba!
D əv əcə böyüm işsən, köşəkcə aqlın yoq!
10 D ə p əcə böyüm işsən, darıca beynin yoq!
H ünəri oğul 11 atadanm ı görər, ögrənər,
yoxsa atalar oğuldanmı ögrənür?
12 Q açan sən m əni alub
kafir sərhəddinə çıqardm,
qılıc çalub 13 baş kəsdin?
M ən sən d ən nə gördüm , nə ögrənim ? - dedi.
Qazan 1 b əg əlin əlin ə çaldı, qas-qas güldi. Aydır: “A
bəglər! 2 U ruz xub söylədi, şəkər yedi. B əglər, siz yegünüz-
Dostları ilə paylaş: |