epidemiya
- alohida xavfli infektsiyalarga tegishli bo’lmagan, yuqish manbai bitta yoki yuqish omili bir
xil bo’lgan odamlarning guruh bo’lib yuqumli kasallanishi,
epizootiya
- hayvonlarning ommaviy kasallanishi yoki nobud bo’lishi;
epifitotiya
- o’simliklarning ommaviy nobud bo’lishi.
*
EKOLOGIK TUSDAGI FAVQULODDA
VAZIYaTLAR
Quruqlik (tuproq, yer osti)ning holati
o’zgarishi
bilan
bog’liq
vaziyatlar:
Atmosfera (havo muhiti) tarkibi va xossalari
o’zgarishi
bilan
bog’liq bo’lgan
vaziyatlar:
Gidrosfera holatining
o’zgarishi
bilan
bog’liq
vaziyatlar:
*
Quruqlik (tuproq, yer osti)ning holati
o’zgarishi
bilan
bog’liq
vaziyatlar:
Halokatli ko’chkilar - foydali qazilmalarni qazish chog’ida yer ostiga ishlov
berilishi va insonning boshqa faoliyati natijasida paydo bo’luvchi yer yuzasining
o’pirilishi, siljishi; tuproq va yer ostining sanoat tufayli kelib chiqqan
toksikantlar bilan ifloslanishi, og’ir metallar, neft mahsulotlari,
shuningdek qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishida odamlarning sog’lig’i uchun
xavf soluvchi kontsentratsiyalarda qo’llaniladigan pestitsidlar va boshqa zaharli
ximikatlar mavjudligi.
*
Atmosfera (havo muhiti) tarkibi va xossalari
o’zgarishi
bilan
bog’liq bo’lgan
vaziyatlar:
Havo muhitining quyidagi ingridientlar bilan ekstremal yuqori
ifloslalishi:
oltingugurt dioksid, dioksid va azotli oksid, uglerodli oksid, dioksin, qurum,
chang va odamlar sog’lig’iga xavf soluvchi kontsentratsiyalarda antropogen
tusdagi boshqa zararli moddalar;
katta ko’lamda kislotali zonalar hosil bo’lishi va ko’p miqdorda kislota
chiqindilari yog’ilishi;
radiatsiyaning yuqori darajasi.
*
Gidrosfera holatining
o’zgarishi
bilan
bog’liq
vaziyatlar:
er yuzasi va yer osti suvlarining sanoat va qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishi
oqovalari: neft mahsulotlari, odamlarning zaharlanishiga olib kelgan yoki olib kelishi
mumkin bo’lgan tarkibida og’ir metallar, har xil zaharli ximikatlar bor bo’lgan
chiqindilar va boshqa zararli moddalar bilan ekstremal yuqori darajada ifloslanishi;
binolar, muhandislik kommunikatsiyalari va uy-joylarning yemirilishiga olib kelishi
mumkin bo’lgan yoki olib kelgan sizot suvlar darajasining oshishi;
suv manbalari va suv olish joylarining zararli moddalar bilan ifloslanishi oqibatida
ichimlik suvning keskin yetishmasligi.
Document Outline
Dostları ilə paylaş: |