14 tipidagi xotirada maʼlumotarni saqlash mumkin boʻlib, oʻzgartirish mumkin
emas.
ROM
tranzistor
… yagona markazlashgan sxemadan foydalanib, tizim strukturasini, jarayonlarni rejalashtiruvchilar va resurs taqsimlovchilari maʼlum majmuasi kоʻrinishida tasvirlashga imkon beradi.
Vittuallashtirish prinsipi
Fоydalanuvchi real apparatura bilan ish koʻrishda mashina tilidan fоydalanmasdan, qulay interfeysda ishlashi uchun
оperatsiоn tizim kengaytirilgan mashina, virual mashina sifatida xizmat qiladi
Zamonaviy fayllarni boshqaruv tizimi bu- :
NTFS
FAT fayl tizimi oʼz ichiga quyidagi maʼlumotlarni oladi:
hamma javoblar toʼgʼri
Kompyuter qurilmalariga xizmat koʼrsatuvchi darsturlar qanday nomlanadi?
Drayver
|
O’rnatilgan
|
A
|
ko’proq cheklanga
|
B
|
ko’proq
|
C
|
nisbatan
|
D
|
juda tezroq
| |
tizimlar apparat tashkil
etuvchilari personal yoki
superkompyute rlarga nisbatan
...
|
.
|
n
|
.
|
cheklanmagan
|
.
|
quvvatilroq
|
.
|
| |
O’rnatilgan
|
A
|
nisbatan
|
B
|
ko’proq
|
C
|
ko’proq
|
D
|
juda tezroq
| |
tizimlar dasturiy tashkil etuvchilari personal yoki
superkompyute rlarga nisbatan
...
|
.
|
quvvatilroq
|
.
|
cheklangan
|
.
|
cheklanmagan
|
.
|
| |
O’rnatilgan
|
A
|
ixtiyoriy
|
B
|
tayinlanmagan
|
C
|
tayinlangan
|
D
|
umumiy
| |
tizimlar ... bajarish uchun loyihalashtirila di.
|
.
|
vazifalarni
|
.
|
funktsiyalarni
|
.
|
funktsiyalarni
|
.
|
vazifalarni
| |
O’rnatilgan
|
A
|
smartfon
|
B
|
noutbuk
|
C
|
netbuk
|
D
|
personal
| |
tizim namunasini ko’rsating
|
.
|
|
.
|
|
.
|
|
.
|
kompyuter
| |
O’rnatilgan
|
A
|
yaxshi sifat va
|
B
|
o’rtacha sifat va
|
C
|
yomon sifat va
|
D
|
qisman
| |
tizimlar bu kompyuter tizimlari bo’lib, boshqa kompyuter turlariga nisbatan ...
|
.
|
ishonchlikni talab etadi
|
.
|
ishonchlikni talab etadi
|
.
|
ishonchlikni talab etadi
|
.
|
ishonchlilikni talab etadi
| |
O’rnatilgan
|
A
|
bunda tizimlarni
|
B
|
bunda
|
C
|
bunda tizimlarni
|
D
|
bunda tizimlarni
| |
tizimlarni
loyihalashninig
|
.
|
ishlab chiqish
bosqichida bir
|
.
|
tizimlarni ishlab
chiqish
|
.
|
ishlab chiqish
bosqichida bir
|
.
|
ishlab chiqish
bosqichida bir
|
1
2
3
4
5
6
|
sharsharali modeli, ...
|
|
oqim natijalari keyingisi uchun kiruvchi hisoblanadi
|
|
bosqichida bir oqim natijalari keyingisi uchun kiruvchi bo’lib hisoblanmaydi
|
|
oqim natijalari oldingisi uchun kiruvchi bo’lib hisoblanmaydi
|
|
oqim natijalari hech nimaga ta’sir qilmaydi
| |
O’rnatilgan
|
A
|
sharshara, spiral
|
B
|
spiaral, prujina
|
C
|
sharshara,
|
D
|
spiral, struktura
| |
tizimlarni loyihalash modellari
|
.
|
|
.
|
|
.
|
chuqqi
|
.
|
| |
O’rnatilgan
|
A
|
arxitekturasini
|
B
|
arxitekturasini
|
C
|
arxitekturasini
|
D
|
arxitekturasini
| |
tizimlarni loyihalashtirish va ishlab
chiqish jarayonlarini to’g’ri bosqichlarini ko’rsating.
|
.
|
yaratish,
arxitekturasini bajarish, tizimni testlash, tizimni qullab quvvatlash.
|
.
|
yaratish,
arxitekturasini bajarish, tizimni qullab quvvatlash.
|
.
|
yaratish,
arxitekturasini bajarish, tizimni testlash.
|
.
|
yaratish,
arxitekturasini bajarish, tizimni testlash, testlash tizimni qullab quvvatlash.
| |
O’rnatilgan tizimlarni loyihalashtirish nechta bosqichdan iborat.
|
A
.
|
4
|
B
.
|
3
|
C
.
|
5
|
D
.
|
6
| |
Etap "sozdanie arxitekturы" vstroennыx
sistem sostoit iz skolki
stupeney. O’rnatilgan tizimlarni
"arxitekturasini yaratish" bosqichlari nechta pog’onadan iborat
|
A
.
|
6
|
B
.
|
5
|
C
.
|
4
|
D
.
|
3
|
7
8
9
1
0
|
O’rnatilgan
|
A
|
kuchli texnik
|
B
|
kuchli texnik
|
C
|
kuchli texnik
|
D
|
kuchli texnik
| |
1
|
tizimlarni
"arxitekturasini yaratish" bosqichi to’g’ri ko’rsatilgan pog’onasini ko’rsating.
|
.
|
asos(1),
arxitekturali biznes tsiklni tushunish(2),
arxitekturali namuna va modellarni aniqlash(3),
|
.
|
asos(1), biznes tsikl bozorini tushunish(2), arxitekturali namuna va modellarni
aniqlash(3), arxitekturali
|
.
|
asos(1),
arxitekturali biznes tsiklni tushunish(2), sotuvchi va yetqazib beruvchilarni aniqlash(3),
|
.
|
asos(1),
arxitekturali biznes tsiklni tushunish(2), arxitekturali namuna va modellarni
aniqlash(3),
| |
1
|
|
|
arxitekturali tuzulishni
aniqlash(4), arxtekturni
xujjatlashtirish (5), arxitekturni tahlil qilish va qayta ko’rib chiqish(6).
|
|
tuzulishni
aniqlash(4), arxtekturni
xujjatlashtirish (5), arxitekturni tahlil qilish va qayta ko’rib
chiqish(6).
|
|
arxitekturali tuzulishni
aniqlash(4), arxtekturni
xujjatlashtirish(5
), arxitekturni tahlil qilish va qayta ko’rib
chiqish(6).
|
|
arxitekturali tuzulishni
aniqlash(4), arxtekturni
xujjatlashtirish(5
), arxitekturani tahlil qilish va sotish(6).
|
|
O’rnatilgan tizimlar
"arxitekturasni yaratish" bosqichi to’g’ri pog’onalarini ko’rsating.
arxitekturali biznes tsiklni tushunish(1), kuchli texnik
|
A
.
|
2,1,5,4,3,6
|
B
.
|
1,2,3,4,5,6
|
C
.
|
1,2,5,4,3,6
|
D
.
|
2,1,5,4,6,3
|
asos(2),
arxtekturni
xujjatlashtirish(
3), arxitekturali tuzulishni
aniqlash(4), arxitekturali namuna va modellarni aniqlash(5), arxitekturni
tahlil qilish va qayta ko’rib
chiqish(6)
|
O’rnatilgan
|
A
|
axborotni mayda
|
B
|
axborotni
|
C
|
dasturiy vositani
|
D
|
dasturiy
| |
tizimlar
arxitekturasi - bu …
|
.
|
qismlarga bo’lingan holda bajarilishini ko’rsatmaydigan, o’rnatilgan qurilmalar
abstraktsiyasidir.
|
.
|
mayda qismlarga bo’lingan holda bajarilishini ko’rsatadigan, o’rnatilgan qurilmalar
abstraktsiyasidir
.
|
.
|
mayda qismlarga bo’lingan holda bajarilishini ko’rsatadigan, o’rnatilgan qurilmalar
abstraktsisidir.
|
.
|
komplekslar yig’indisidir
| |
O’rnatilgan tizimlar modeli nechta qatlamlardan tashkil topgan?
|
A
.
|
3
|
B
.
|
4
|
C
.
|
5
|
D
.
|
6
| |
O’rnatilgan
|
A
|
Application
|
B
|
Application
|
C
|
o’rnatilgan
|
D
|
Applied
| |
tizimlar mo’mkin bo’lgan modellari to’g’ri
ketma-ketligida sanang.
|
.
|
Software Layer, System Software Layer, Hardware Layer
|
.
|
Software Layer, Hardware Layer
|
.
|
tizimlar modeli mavjud emas.
|
.
|
software Layer, Implementing Software Layer, Finding hardware Layer
| |
Real vaqt
|
A
|
hodisalarga
|
B
|
o’rnatilgan
|
C
|
bu o’rnatilgan
|
D
|
bu tizimli
| |
o’rnatilgan tizimi - …
|
.
|
reaktsiyasi vaqt bilan kafolatlangan hisoblash tizimi.
|
.
|
tizimlar ichidagi hisoblash tizimi
|
.
|
operatsion tizim
|
.
|
dasturiy ta’minot
| |
Real vaqt tizimlari nechta guruhlari mavjud?
|
A
.
|
2
|
B
.
|
3
|
C
.
|
4
|
D
.
|
5
| |
To’g’ri
|
A
|
yumshoq(qat’iy
|
B
|
qattiq real vaqt
|
C
|
yumshoq real
|
D
|
mustaqil real
| |
ko’rsatilgan real vaqt
tizimlarini ko’rsating.
|
.
|
bo’lmagan) real vaqt tizimlari,
qattiq(qat’iy) real vaqt tizimlari
|
.
|
tizimlari, qat’iy real vaqt tizimlari
|
.
|
vaqt tizimlari, mustaqil real vaqt tizimlari
|
.
|
vaqt tizimlari, mustaqil
bo’lmagan real vaqt tizimlar
|
1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
|
"Real vaqt
|
A
|
yumshoq(qat’iy
|
B
|
qattiq real vaqt
|
C
|
mustahkam real
|
D
|
mustaqil real
| |
tizimi ishi maqsadi munosabatiga ko’ra real vaqt talablariga rioya etish katastrofik xisoblanmaydi" so’z qaysi real vaqt tizimlari haqida borayapti?
|
.
|
bo’lmagan) real vaqt tizimlari
|
.
|
tizimlari
|
.
|
vaqt tizimlari
|
.
|
vaqt tizimlari
| |
"Real vaqt
|
A
|
qattiq(qat’iy) real
|
B
|
yumshoq real
|
C
|
mustaqil real
|
D
|
mustahkam real
| |
talablariga rioya etmaslik tizim maqsadli funktsiyasini bajarilmasligig a olib keladi"
so’z qaysi real vaqt tizimlari haqida borayapti?
|
.
|
vaqt tizimlari
|
.
|
vaqt tizimlari
|
.
|
vaqt tizimlari
|
.
|
vaqt tizimlari
| |
Axborot-boshq
|
A
|
odatda boshqaruv
|
B
|
tizimga ruxsatni
|
C
|
ba’zi bir real
|
D
|
ba’zi bir real
| |
aruv tizimi nima?
|
.
|
ob’ekti deb nomlanuvchi ba’zi bir real ob’ektlarni boshqaruv yoki nazorat raqamli tizimidir
|
.
|
boshqaruvchi raqamli tizimdir
|
.
|
ob’ektlar holatini boshqarish va nazorat qilish jarayoni
|
.
|
ob’ektlarni xotira holatini boshqaruv va nazorat raqamli tizimidir.
| |
Axborot-boshq aruv tizimiga kiruvchi
axborot nima orqali yetkaziladi?
|
A
.
|
datchik
|
B
.
|
protsessor
|
C
.
|
xotira
|
D
.
|
operativ xotira
|
1
9
2
0
2
1
2
2
|
O’rnatilgan
|
A
|
yo’q
|
B
|
ha
|
C
|
ba’zan
|
D
|
qachondir
| |
2
|
tizim va real
|
.
|
|
.
|
|
.
|
|
.
|
| |
3
|
vaqt tizimi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sinonimmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Nima real vaqt
|
A
|
boshqaruvchi
|
B
|
protsessor
|
C
|
opertiv xotira
|
D
|
protsessor va
| |
2
|
tizimlari uchun
|
.
|
tashkil qiluvchilar
|
.
|
|
.
|
|
.
|
operativ xotira
| |
4
|
talab
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
qilinmaydi ?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Quyidagilardan
|
A
|
aviabiletlarni
|
B
|
barcha
|
C
|
mobil xisoblash
|
D
|
smartfonlar
| |
2
|
qaysi biri real
|
.
|
rezerv qilish
|
.
|
xisoblash
|
.
|
tizimlari
|
.
|
| |
5
|
vaqt tizmida
|
|
tizmlari
|
|
tizmlari
|
|
|
|
|
|
ishlaydi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Axborot-boshq
|
A
|
2
|
B
|
3
|
C
|
4
|
D
|
5
| |
2
6
|
aruv tizmlarini qurishning
nechta varianti
|
.
|
|
.
|
|
.
|
|
.
|
|
|
bor?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yo’naltirilgan
|
A
|
obektni boshqairsh
|
B
|
bo’laklarga
|
C
|
obektni
|
D
|
bo’laklarga
|
|
axborot-boshqa
|
.
|
bevosita yaqin
|
.
|
bo’lingan va
|
.
|
boshqairsh
|
.
|
bo’lingan va
|
|
ruv tizimlari -
|
|
qurilgan, aloqasi
|
|
bir-biri bilan
|
|
uchun
|
|
bir-biri bilan
|
|
bu…
|
|
to’g’ri
|
|
aloqa kanallari
|
|
to’g’ridan-to’g’r
|
|
aloqa kanallari
| |
2
|
|
|
konstruksiyalangan
|
|
oraqli
|
|
i qurilgan,
|
|
oraqli
| |
7
|
|
|
, jamlangan
|
|
bog’langan bir
|
|
aloqasi
|
|
bog’lanmagan
|
|
|
|
qurilmalar
|
|
nechta
|
|
konstruksiyalan
|
|
bir nechta
|
|
|
|
|
|
qurilmalar.
|
|
ganmagan,
|
|
qurilmalar.
|
|
|
|
|
|
|
|
jamlangan
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
qurilmalar
|
|
|
|
Axborot-boshq
|
A
|
bir nechta
|
B
|
bir nechta
|
C
|
obektni
|
D
|
obektni
|
|
aruv tizimi
|
.
|
qurilmalarga
|
.
|
qurilmalarga
|
.
|
boshqairsh
|
.
|
boshqairsh
|
|
bo’linishi - …
|
|
bo’linishi,
|
|
bo’linishi,
|
|
bevosita yaqin
|
|
uchun
| |
2
|
|
|
bir-birdan uzoqda
|
|
bir-birdan
|
|
qurilgan, aloqasi
|
|
to’g’ridan-to’g’r
| |
8
|
|
|
joylashib, aloqa
|
|
uzoqda
|
|
to’g’ri
|
|
i qurilgan,
|
|
|
|
kanallari orqali
|
|
joylashib, aloqa
|
|
konstruksiyalan
|
|
aloqasi
|
|
|
|
bog’lanishi
|
|
kanallari orqali
|
|
gan, jamlangan
|
|
konstruksiyalan
|
|
|
|
|
|
bog’lanmasligi
|
|
qurilmalar
|
|
ganmagan,
|
|
jamlangan qurilmalar
| |
Axborot-boshq
|
A
|
kiritish/chiqarish
|
B
|
kiritis/chiqarish
|
C
|
boshqaruv
|
D
|
boshqaruv
| |
aruv tizimi aparat va daturiy yelementlari tarkibi:
|
.
|
qurilmasi, obektlarni biriktirish qurilmasi, hisoblash bloki, tarmoq bloki, kontroller, tizimli dasturiy ta’minot, instrumental dasturiy ta’minot, amaliy dasturiy ta’minot
|
.
|
qurilmasi, ta’minot bloki, isoblash bloki, tarmoq bloki, kontroller, tizimli dasturiy ta’minot, instrumental dasturiy ta’minot,
amaliy dasturiy ta’minot
|
.
|
qurilmasi, ta’minot bloki, isoblash bloki, tarmoq bloki, kontroller, tizimli dasturiy ta’minot, instrumental dasturiy ta’minot, amaliy dasturiy ta’minot
|
.
|
qurilmasi, ta’minot bloki, isoblash bloki, tarmoq bloki, kontroller, instrumental dasturiy ta’minot, amaliy dasturiy ta’minot
| |
O’rnatilgan
|
A
|
aniqlangan
|
B
|
ixtisoslashtirilm
|
C
|
aniqlangan
|
D
|
aniqlanmagan
| |
hisoblash tizimi (embedded
system) – …
|
.
|
funksiyalar jamlanmasini bajaruvchi ixtisoslashtirilgan axborot-boshqaruv tizimi
|
.
|
agan
axborot-boshqar uv tizimi
|
.
|
funksiyalar jamlanmasini bajaruvchi ixtisoslashtirilm agan
axborot-boshqar uv tizimi
|
.
|
funksiyalar jamlanmasini bajaruvchi ixtisoslashtirilm agan
axborot-boshqar uv tizimi
| |
Har qanday
|
A
|
shaxsiy kompyuter
|
B
|
shaxsiy
|
C
|
shaxsiy
|
D
|
shaxsiy ,
| |
hisoblash tizimini o’zida o’rnatilga tizim deb hisoblash mumkin, qaysindaki…
|
.
|
yemas, portativ yoki undan kattaroq universal kompyuterda
|
.
|
kompyuter, portativ yoki undan kattaroq universal kompyuterda
|
.
|
kompyuter, portativ kompyuter yemas balki undan kattaroq universal kompyuterda
|
.
|
portativ kompyuterda lekin undan kattaroq universal kompyuterda yemas
| |
O’zida
|
A
|
bu maydon
|
B
|
bu maydon
|
C
|
tarqatilmagan
|
D
|
bu bo’linmagan
| |
o’rnatilga tizimlarning bo’linishi - …
|
.
|
jihatidan tarqatilgan o’rnatilgan tizim
|
.
|
jihatidan tarqatilmagan o’rnatilgan
tizim
|
.
|
o’rnatilgan tizim
|
.
|
o’rnatilgan tizim
|
2
9
3
0
3
1
3
2
|
Bo’lingan
|
A
|
komponentalar
|
B
|
obektlar orasida
|
C
|
tarmoq
|
D
|
tarmoq
| |
o’rnatilgan tizimlar qanday harakterga yega?
|
.
|
orasida aloqaning kuchsiligi
|
.
|
aloqaning mavjudligi
|
.
|
komponentalari orasidagi
aloqning kuchsizligi
|
.
|
komponentalari orasidagi
aloqning mavjudligi
| |
O’rnatilgan
|
A
|
katta bo’lmagan
|
B
|
katta bo’lmagan
|
C
|
katta aparat
|
D
|
katta aparat
| |
hisoblash tizimlarinig o’ziga xos xususiyatini belgilang.
|
.
|
aparat resurslari; real vaqt shkalasi; yuqori ishonchlilik va xavfsizlik talablariga rioya qilish;
|
.
|
aparat resurslari; real vaqt shkalasi; yerganomika talablariga rioya qilish;
|
.
|
resurslari; real vaqt shkalasi; yuqori ishonchlilik va xavfsizlik talablariga rioya qilish;
|
.
|
resurslari; real bo’lmagan vaqt shkalasi; yuqori ishonchlilik va xavfsizlik talablariga rioya qilish;
| |
O’rnatilgan
|
A
|
kontrollerlar
|
B
|
operativ xotira
|
C
|
kesh xotira
|
D
|
boshqaruv
| |
tizimlar barpo qilingan asosiy komponentani ko’rsating
|
.
|
|
.
|
|
.
|
|
.
|
qurilmasi
| |
Kontroller
|
A
|
fuksional bloklar
|
B
|
funksional
|
C
|
oz’ini va komp.
|
D
|
funksional
| |
quyidagilarni boshqarishi mumkin-…
|
.
|
va kompyuter tashqi qurilmalarini
|
.
|
bloklar va o’zini
|
.
|
tashqi qurilmalarini
|
.
|
bloklar, tashqi qurilmalar va inson omilini
| |
Bo’lingan
|
A
|
kontrollerlar
|
B
|
kontrollerlar
|
C
|
hech qanday
|
D
|
qandaydir vazifa
| |
axborot-boshqa ruv tizimlarida kontrollerlar…
|
.
|
tizimida birlashtiriladi
|
.
|
tzimida birlashtirilmayd i
|
.
|
vazifa bajarmaydi
|
.
|
bajaradi
| |
Sanoat va
|
A
|
Ishonchli va
|
B
|
resurslar bilan
|
C
|
texik savollar
|
D
|
hech qanday
| |
bortovoy kontrollerlarga qo’yiladigan talablar?
|
.
|
xavfsiz
|
.
|
|
.
|
bilan tashkillashtirilga n
|
.
|
talab qo’yilmaydi
| |
Bajarilish
|
A
|
integrallashgan
|
B
|
sanoat,
|
C
|
sanoat,
|
D
|
sanoat,
| |
joyiga qarab
|
.
|
sanoat,
instrumental, bort
|
.
|
instrumental,
bort
|
.
|
instrumental,
bort
|
.
|
instrumental,
bort
|
3
3
3
4
3
5
3
6
3
7
3
8
3
9
|
kontroller turlari?
|
|
kontrollerlar, mikrokontrollerlar
|
|
kontrollerlar, aerokosmik
mikrokontroller lar
|
|
kontrollerlar, avtomobil
mikrokontrollerl ar
|
|
kontrollerlar, uchish aparatlari kontrollerlari, mikrokontrollerl ar
| |
Kontroller
|
A
|
mantiqiy dasturlas
|
B
|
mantiqiy
|
C
|
mantiqiy
|
D
|
mantiqiy
| |
dasturlanishi darajasi bo’yicha quyidagilarga bo’linadi
|
.
|
htiriladigan, daturlashtiriladigan
,
maxsuslashtirilgan
|
.
|
dasturlashtirilad igan, daturlashtirilma ydigan, maxsuslashtirilg an
|
.
|
dasturlashtiriladi gan, daturlashtirilma ydigan, maxsuslashtiril maydigan
|
.
|
dasturlashtiriladi gan, dasturlashtiriladi gan, umumiy
| |
Kontrollerlarni
|
A
|
yo’q, apparat
|
B
|
ha, apparat
|
C
|
yo’q, dasturiy
|
D
|
ha, dasturiy
| |
bevosita dasturlash mumkinmi?
|
.
|
resurslar kamligi uchun
|
.
|
resurslar ko’pligi uchun
|
.
|
vositaar kamligi uchun
|
.
|
vositalar ko’pligi uchun
| |
CHipdagi tizim
|
A
|
umuman olganda
|
B
|
umuman
|
C
|
umuman
|
D
|
umuman
| |
(System on a Chip, SoS) -
|
.
|
bir chipdagi integrallashgan protsessorli tizim
|
.
|
olganda bir chipdagi
integrallashgan kontrollerli tizim
|
.
|
olganda bir chipdagi
integrallashgan boshqaruv qurilmali tizim
|
.
|
olganda bir chipdagi
integrallashgan xotira modulli tizim
| |
DVB (Digital
|
A
|
Java ga asoslangan
|
B
|
Java ga
|
C
|
Java ga
|
D
|
Java ga
| |
Video
Broadcasting) nima?
|
.
|
raqamli TV ni loyihalashda qo’llaniladigan standart
|
.
|
asoslangan ma’lumotlarni raqamli TV ga uzatishda qo’llaniladigan standart
|
.
|
asoslangan o’rnatilgan tizimni loyihalashda ishlatiladigan standart
|
.
|
asoslangan raqamli TV ni baxolashda qo’llaniladigan standart
| |
OCAP
|
A
|
dasturlarni
|
B
|
ma’lumotlarni
|
C
|
ma’lumotlar
|
D
|
ma’lumotlarni
| |
(OpenCable Application Forum) nima?
|
.
|
o’tkazish interfeysini qo’llab quvvatlovchi tizimli dasturiy daraja
|
.
|
o’tkazish interfeysini qo’llab quvvatlovchi tizimli dasturiy
daraja
|
.
|
ochiqliligini ta’minlovchi tizimli dasturiy daraja
|
.
|
o’tkazishni ta’minlovchi notizimli dasturiy daraja
|
4
0
4
1
4
2
4
3
4
4
Registr bu - A
.
4
5
Ikkilik sanoq sistemasidagi ma’lumotlar
(mashina so’zi)ni vaqtincha
saqlovchi yelektron sxema
B mashina
. operatsiyasida qatnashuvchi
son yoki simvol
C bir necha sodda
. amallarni buyruqlar bo’yicha bajaruvchi qurilma
D bank yelektron
. yacheykasi
Mantiqiy
4 ko’paytirish
6 amalini … bajaradi
A VA mantiqiy
. yelementi
B YoKI mantiqiy
. yelementi
C INKOR
. mantiqiy yelementi
D YoKI YeMAS
. mantiqiy yelementi
Energiya uzatuvchi,
4 kanalni ochish yoki yopishga
7 mo’ljallangan
qurilma … nomlanadi
A Deshifrator B
. .
Kommutator C
.
Kalit yelementi D
.
Konsentrator
Ikkilik sanoq sistemasidagi
4 sonlarni
8 qo’shish uchun mo’ljallangan qurilma …
A Summator B
. .
Kommutator C
.
Multipleksor D
.
Deshifrator
Qaysi qurilma rejimni o’rnatadi va protsessor boshqarish va
4 rejimini
9 tekshirish
uchun foydalanilgan registrlarni tekshiradi?
A Kiritish/chiqarish
. kontrolleri
B Xotirani
. boshqarish qurilmasi
C Tezkor xotira D
. .
Qurilmalar drayveri
|
5
|
Bus protocol
nechta
|
A
.
|
10
|
B
.
|
8
|
C
.
|
6
|
D
.
|
4
| |
0
|
funksiyani o’z ichiga oladi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Qurilma
|
A
|
Hardware Enable
|
B
|
Hardware
|
C
|
Hardware
|
D
|
Hardware
| |
5
|
drayverining qanday funksiyasi
boshqa aparat
|
.
|
|
.
|
Startup
|
.
|
Release
|
.
|
Acquire
| |
1
|
ta’minotini dasturiy ta’minot orqali boshqarishga imkon beradi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Uzilishlarni
|
A
|
Interrupt-Handler
|
B
|
Interrupt-Handli
|
C
|
Interrupt-Handli
|
D
|
Interrupt-Handli
| |
5
|
qayta ishlash
jarayonining
|
.
|
Servicing
|
.
|
ng Startup
|
.
|
ng Shutdown
|
.
|
ng Enable
| |
2
|
qaysi biri qayta ishlashni kodlashtiradi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Qanday
|
A
|
bandlik holatida
|
B
|
tugallanmagan
|
C
|
aktiv bolmagan
|
D
|
aktiv holatda
|
|
rejimda bir
|
.
|
|
.
|
holatda
|
.
|
holatda
|
.
|
|
|
qancha ma’lumot tiplari aktiv holatda bo’ladi va ishlatiladi?
|
| |
Aparat vositalar necha xil rejimda
|
A
.
|
3
|
B
.
|
2
|
C
.
|
1
|
D
.
|
4
|
5
3
5
|
bo’lishi mumkin?
|
| |
Qurilma
|
A
|
Hardware Acquire
|
B
|
Hardware
|
C
|
Hardware
|
D
|
Hardware
| |
5
|
drayverining
|
.
|
|
.
|
Enable
|
.
|
Release
|
.
|
Startup
| |
5
|
quyida
keltirilgan
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
qaysi funksiyasi dasturiy ta’minotga istisno tarzida boshqa aparat ta’minotini boshqarishga imkon beradi?
|
| |
Aparat
|
A
|
qurilma drayveri
|
B
|
kiritish/chiqaris
|
C
|
protsessor
|
D
|
modem
| |
ta’minoti va operatsion tizim o’rtasida o’rta pog’onada va dastur po’g’onasida aloqa qiluvchi
qurilma qanday nomlanadi?
|
.
|
|
.
|
h qurilmasi
|
.
|
|
.
|
| |
Qaysi biri o’rnatilgan tizimning asosiy
komponentasi hisoblanadi?
|
A
.
|
Kontrollerlar
|
B
.
|
SHinalar
|
C
.
|
Mikroprotsessor
|
D
.
|
mikrokontroller
| |
Kontrollerning
|
A
|
real obektlarni
|
B
|
uzluksiz
|
C
|
aloqa kanallarini
|
D
|
simsiz
| |
asosiy maqsadi nima?
|
.
|
boshqarish
|
.
|
ta’monitni ta’minlab berish
|
.
|
boshqarish
|
.
|
aloqa liniyalarini boshqarish
| |
Kontroller
|
A
|
ishlab chiqarish
|
B
|
tarmoq
|
C
|
ma’lumotlat
|
D
|
intellektual
| |
turlari
|
.
|
kontrollerlari, qurilmalar kontrolleri, bortovoy kontroller, integratsiyalangan bajarilishni boshqarish
konrollerlari,
|
.
|
kontrolleri, ishlab chiqarish kontrolleri
|
.
|
bazasini boshqarish kontrolleri
|
.
|
tizimlarni boshqarish kontrolleri
|
5
6
5
7
5
8
5
9
|
|
dasturlash mantiqiy kontrollerlari, maxsus kontrollerlar
|
|
|
|
|
|
| |
Kontrollerlar
|
A
|
Nisbatan kichik
|
B
|
boshqarish
|
C
|
moslashuvchan,
|
D
|
barcha javoblar
| |
qanday xususiyatlarga yega?
|
.
|
aparat resursi, to’g’ridan-to’g’ri dasturlash imkoniyati yo’qligi, (ko’p hollarda) foydalanuvchi uchun interfeys yo’qligi, o’ziga xos foydalanilishi
|
.
|
uchun qulay va funksional interfeysi, real obektlarni boshqarish uchun katta funksional imkoniyati
|
.
|
ishonchli, imkoniyat, yaxlitlik
|
.
|
to’g’ri
| |
Mikrokontrolle
|
A
|
mikroprotsessor
|
B
|
analog-raqamli
|
C
|
demodulyator
|
D
|
Raqamli-analog
| |
r bu-
|
.
|
yelementlar bazasida ishlovchi kontroller
|
.
|
o’zgartiruvchi qurilma
|
.
|
|
.
|
o’zgartiruvchi qurilma
| |
Kristaldagi
|
A
|
protsessor bilan
|
B
|
operativ xotira
|
C
|
xotira hajmi
|
D
|
qattiq disk bilan
| |
tizim nima?
|
.
|
integrallashgan yagona kristaldagi tizim
|
.
|
bilan integrallashgan yaqona kristaldagi tizim
|
.
|
bilan integrallashgan yagona kristaldagi tizim
|
.
|
integrallshgan yagona kristaldagi tizim
| |
Quyidagi qaysi
|
A
|
protsessor, xotira,
|
B
|
protsessor,
|
C
|
protsessor, OZU
|
D
|
protsessor,
| |
3 ta tizimli blok kristaldagi tizimni tashkil qiladi?
|
.
|
mantiq
|
.
|
mantiq, OZU
|
.
|
, shina
|
.
|
shina,
analog-raqamli o’zgartirgich
| |
Markaziy
|
A
|
tizimni
|
B
|
ma’lumotlarni
|
C
|
Tizim
|
D
|
kengeshittirish
| |
protsessor nima?
|
.
|
boshqarishning yeng asosiy yelementlaridan
biri.
|
.
|
boshqarishning yeng asosiy yelementlaridan
biri.
|
.
|
bo’laklarining yeng asosiy yelementlaridan
biri
|
.
|
tamoqlarining yeng asosiy yelementlaridan
biri
|
6
0
6
1
6
2
6
3
6
4
|
markaziy
|
A
|
boshqaruvga
|
B
|
tizimning
|
C
|
hisoblashlarni
|
D
|
uzluksiz
| |
protsessor nimaga yo’naltirilgan
|
.
|
|
.
|
ma’lim yelementlariga ruxsatni ta’minlashga
|
.
|
samaradorligini ta’minlashga
|
.
|
ta’minotni ta’minlashga
| |
Protsessor
|
A
|
triggerlar bazasida
|
B
|
j-k triggerlari
|
C
|
R-S triggerlari
|
D
|
T triggeri
| |
yadrosi qanday sxema asosida qurilishi kerak?
|
.
|
qilingna saqlovchi yacheykalarga
asoslangan statik sxema asosida
|
.
|
bazasida qilingan saqlovchi
yacheykalarga asoslangan
statik sxema asosida
|
.
|
bazasida qilingan saqlovchi
yacheykalarga
asoslangan statik sxema asosida
|
.
|
bazasida qilingan saqlovchi
yacheykalarga
asoslangan statik sxema asosida
| |
Ta’minotni
|
A
|
harqanday yelektr
|
B
|
zaxirani
|
C
|
uzluksizlikni
|
D
|
barcha javoblar
| |
boshqarish tizimi nima?
|
.
|
sxema asosi
|
.
|
ta’minlash
|
.
|
ta’minlash
|
.
|
to’g’ri
| |
Ta’minot
|
A
|
o’tish jarayonlari
|
B
|
statistik
|
C
|
dinamik
|
D
|
ma’lumot
| |
yoqilgandan so’ng platada qanday
jarayonlar ro’y beradi?
|
.
|
|
.
|
jarayonlar
|
.
|
jarayonlar
|
.
|
uzatish jarayonlari
| |
Ta’minotni
|
A
|
ta’minot
|
B
|
butun tizimdagi
|
C
|
chastota
|
D
|
demodulyator
| |
boshqarish tizimi t ishlash jarayonida nimani tekshiradi?
|
.
|
zanjiridagi kuchlanish darajasini
|
.
|
kuchanish darajasini
|
.
|
bo’laklaridagi kuchlanish darajasini
|
.
|
kuchlanish darajasini
| |
Nima sababdan
|
A
|
platadagi
|
B
|
samaradorlikni
|
C
|
bajarilayotgan
|
D
|
barcha javoblar
| |
katta hajmdagi operativ xotira va flesh xotira kontrollerga
bog’lanadi?
|
.
|
mikrosxemalar
sonini kamaytirish uchun
|
.
|
oshirish va mikrokontroller ishlashini
stabillashtirish uchun
|
.
|
topshiriqlar
sonini oshirish uchun
|
.
|
to’g’ri
|
6
5
6
6
6
7
6
8
6
9
7
0
|
CHastotani
|
A
|
avtomatik
|
B
|
boshqaruvni
|
C
|
ta’minotni
|
D
|
xavfsizlikni
| |
fazaviy
avtosozlash nima?
|
.
|
boshqarish tizimi
|
.
|
nazorat qilish tizimi
|
.
|
nazorat qilish tizmi
|
.
|
nazorat qilish tizimi
| |
Energiya
|
A
|
Ayni vaqtda
|
B
|
ta’minotni
|
C
|
energiya sarfini
|
D
|
elektr
| |
iste’molini kamaytirish zaruriy vositalari nima?
|
.
|
ishlamayotga bloklarni o’chirish
|
.
|
muntazamlashti rish
|
.
|
boshqarish tizimlarini
soddalshtirish
|
.
|
ta’minotidagi sarfni kamaytirish
| |
O’rnatilgan
|
A
|
dasturlarni va
|
B
|
har qnday
|
C
|
ma’lumotlarni
|
D
|
klient-server tizi
| |
Flash-xotira vazifasi nima?
|
.
|
nisbatan katta hajmdagi ma’lumotlarni saqlash
|
.
|
kerakli ma’lumotni saqlash
|
.
|
saqlash va tizimni boshqarish
|
.
|
mini tashkil qiluish
| |
O’rnatilgan
|
A
|
nisabatn katta
|
B
|
katta hajmdagi
|
C
|
katta va kichik
|
D
|
barcha javoblar
| |
energiyaga bog’liq bo’lmagan konfiguratsion xotira nimaga mo’ljallangan?
|
.
|
bo’lmagan axborotlarni saqlash
|
.
|
axborotlarni saqlash
|
.
|
hajmdagi
axborotlarni saqlash
|
.
|
to’g’ri
| |
Vaqt
|
A
|
tizim
|
B
|
Ruxsatsiz
|
C
|
fizik
|
D
|
DOS-hujumlard
| |
nazoratchisi nima?
|
.
|
muvaffaqqiyatsizli klariga qarshi himoya tizimi
|
.
|
kirishlardan himoya tizimi
|
.
|
tahdidlardan himoya tizmi
|
.
|
an himoya tizimi
| |
CAN (Control
|
A
|
sanoat tarmoqlari
|
B
|
lokal hisoblash
|
C
|
kengeishittirish
|
D
|
global ma’lumot
| |
area network)
|
.
|
texnologiyasi
|
.
|
tarmoqlari texnologiyasi
|
.
|
termolari texnologiyasi
|
.
|
uzatish texnologiyasi
| |
LCD
|
A
|
segment displeylari
|
B
|
tizimni
|
C
|
sanoat
|
D
|
MBBT bilan
| |
Controller maqsadi nima?
|
.
|
bilan ishlashni soddalashtirish
uchun mo’ljallangan
|
.
|
boshqarish bilan ishlash
uchun mo’ljallangan
|
.
|
tarmoqlari bilan ishlashni
soddalashtirish
|
.
|
ishlash uchun mo’ljallangan
|
7
1
7
2
7
3
7
4
7
5
7
6
7
7
|
|
|
|
|
|
uchun mo’ljallangan
|
|
| |
Hisoblash
|
A
|
hisoblash tizimlari
|
B
|
arifmetik logik
|
C
|
dinamik tizimlar
|
D
|
barcha javoblar
| |
modeli bu-
|
.
|
yelementlari o’rtasidagi qoidalar to’plami
|
.
|
tizim yelementlari o’rtasidagi qoidalar to’plami
|
.
|
yordamida hiosblash yelementlari o’rtasidagi qoidalar to’plami
|
.
|
to’g’ri
| |
dastlabki dasturni natija beruvchi dasturga shu hisoblash modeli doirasida tarjima qiluvchi Translyator bu-…
|
A
.
|
kompilyator
|
B
.
|
interpretator
|
C
.
|
tester
|
D
.
|
debugger
| |
C tilidan
|
A
|
Meros olishdagi
|
B
|
Mavjud
|
C
|
Ko’rsatkichlar
|
D
|
Initsializatsiya
| |
foydalanish davomida yuzaga keladigan
asosiy muammolardan biri (ortiqchasini tanlang)
|
.
|
noaniq xulq-atvor
|
.
|
bo’lmagan massiv
elementiga murojaat
|
.
|
bilan bog’liq bo’lgan xatoliklar
|
.
|
qilinmagan avtomatik
o’zgaruvchilar
| |
Kontantali massiv operativ xotiraga ko’chirilmasili gi uchun qaysi kalit so’zdan foydalanish kerak (C tilida)
|
A
.
|
const
|
B
.
|
var
|
C
.
|
temp
|
D
.
|
nonv
|
7
8
7
9
8
0
8
1
|
8
|
22 soni 2lik
sanoq tizimida
|
A
.
|
10110
|
B
.
|
10111
|
C
.
|
11110
|
D
.
|
110
| |
2
|
qanday ifodalanadi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Qaysi
|
A
|
GPU yadrosini
|
B
|
overlay lar
|
C
|
absolyut
|
D
|
semafora
| |
8
|
kengaytmalar C tilining
mikrokontrolle
|
.
|
ishga tushiruvchi spetsifikatorlari
|
.
|
|
.
|
adreslash
|
.
|
| |
3
|
rlar uchun nostandart kengaytmaslari ga kirmaydi
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
8
|
«void *» tipidagi ifodalardan foydalanish
|
A
.
|
goto;
|
B
.
|
move;
|
C
.
|
call;
|
D
.
|
override;
| |
4
|
uchun qaysi operatr ishlatilishi kerak
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
8
|
Qaysi kalit so’z ifoda tipini
|
A
.
|
typedef
|
B
.
|
typeof
|
C
.
|
define
|
D
.
|
struct
| |
5
|
nomlash uchun ishlatiladi?
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
8
|
C51
kompilyatori qaysi ma’lumot
|
A
.
|
string
|
B
.
|
sbit
|
C
.
|
enum
|
D
.
|
sfr16
| |
6
|
tipini qo’llab quvvatlamaydi
?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Resurslarni
|
A
|
overlay
|
B
|
patok
|
C
|
semafora
|
D
|
absolyut
|
|
taqsimlash va
|
.
|
|
.
|
|
.
|
|
.
|
adreslash
| |
birgalikda
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
ishlashini
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
ta’minlashni
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8
7
|
boshqarish mexanizmi, bu-
|
| |
Tashqi murojaatlarga ruxsat yetilmagan mashina tilidagi dastur, bu-
|
A
.
|
obekt moduli
|
B
.
|
komponovshik
|
C
.
|
moc-fayl
|
D
.
|
plagin
| |
Obekt faylda
|
A
|
sarlavha qismi
|
B
|
ma’lumot
|
C
|
bajariluvchi kod
|
D
|
e’lon qilinmagan
| |
qaysi qism bo’lmaydi
|
.
|
|
.
|
|
.
|
|
.
|
ma’lumotlar
| |
Qaysi maxsus
|
A
|
Portable
|
B
|
Intel HEX
|
C
|
Common
|
D
|
Executable and
| |
format WindowsNT va yeskiroq OT kutubxonalarid a foydalaniladi
|
.
|
Executable
|
.
|
|
.
|
Objective File Format
|
.
|
Linkable Format
| |
Taqsimlangan
|
A
|
Intel HEX
|
B
|
Portable
|
C
|
Common
|
D
|
Executable and
| |
kutubxonalarda gi qaysi format faqat xotira obrazini
saqlashga xizmat qiladi
|
.
|
|
.
|
Executable
|
.
|
Objective File Format
|
.
|
Linkable Format
| |
HEX fayl qatorlari qanday nomlanadi?
|
A
.
|
zapis
|
B
.
|
stek
|
C
.
|
qator
|
D
.
|
xatboshi
| |
Qaysi bazaviy operatsiyalar C tilidagi fayllarda amal qilmaydi?
|
A
.
|
Nusxalash
|
B
.
|
O’qish
|
C
.
|
Yaratish
|
D
.
|
Yozish
|
8
8
8
9
9
0
9
1
9
2
9
3
|
Eng mos
|
A
|
interpretator
|
B
|
otladchik
|
C
|
simulyator
|
D
|
chegarali o’qish
| |
javobni
|
.
|
|
.
|
|
.
|
|
.
|
mexanizmi
| |
tanlang.
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
9
|
"xatolikni
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
4
|
tosihga yordam
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
beruvchi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
instrumental
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
vosita, bu-"
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dastur
|
A
|
Profilirovanie
|
B
|
Otladka
|
C
|
Testirovanie
|
D
|
Kompilyatsiya
| |
9
|
ishlashini
|
.
|
|
.
|
|
.
|
|
.
|
| |
5
|
baxolash – bu
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
…
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Berilgan
|
A
|
Testlash
|
B
|
Sayqallash
|
C
|
Qo’llab
|
D
|
Yaratish
| |
9
6
|
vazifalar uchu tizmni
tekshirish – bu
|
.
|
|
.
|
|
.
|
quvvatlash
|
.
|
|
|
…
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Vaqtinchalik
|
A
|
muvaffaqiyatsizlik(
|
B
|
rad
|
C
|
vaqtinchalik
|
D
|
tahlil
| |
9
|
harakterga
|
.
|
Sboy)
|
.
|
yetish(Otkaz)
|
.
|
tahlil
|
.
|
| |
7
|
yega bo’lgan
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
defekt - bu..
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Xatolikni
|
A
|
verifikatsiya
|
B
|
validatsiya
|
C
|
simulyatsiya
|
D
|
emulyatsiya
|
|
topishga
|
.
|
|
.
|
|
.
|
|
.
|
| |
9
|
urinish,
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
8
|
dasturni
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
testlash uchun
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
bajarish - bu
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Qaysi vosita
|
A
|
simulyator
|
B
|
instrumental
|
C
|
JTAG
|
D
|
Iqlimli o’rnatish
|
|
oddiy
|
.
|
|
.
|
mashina
|
.
|
|
.
|
| |
9
|
dasturlash
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
9
|
uchun testlash
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
imkonini
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
beradi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
"Muloqot
1 oynasidagi
0 testlash
0 afzalliklari:
"(ortiqchasini
belgilang)
A test natijalariga
. ta’sir qiluvchi inson omili mavjudligi
B amalga oshirish
. uchun qulaylik
arzon narxlarda
. amalga oshirish
moslashuvchan
. yechimlar
Mavzu: Taqsimlangan algoritimlar va tizimlar 1.Tizm bu
a.
muntazam o'zaro ta'sir qiluvchi yoki bir biriga bog`liq bo`lgan elementlar guruhidir.
b.
muntazam o’zaro bog’langan ma’lumotlar yig’indisi.
c.
o'z tabiati va maqsadlari bilan tasvirlangan funksiyadir.
d.
Tabiiy va insonparvar harakatlar yig’indisi.
"Tizim" tushunchasi nechanchi asrda kashf etildi.
a.
XIX – asrda
b.
– asrda
c.
– asrda
d.
XX – asrda
Taqsimlangan tizimlarni necha qisimga bo’lish mumkin.
a.
diskret va taqsimlangan tizim
b.
uzluksiz va diskret
c.
uzlukli va diskret
d.
uzliksiz va o’rnatilgan tizim
Uzliksiz tizimlarga to’g’ri keladigan javobni aniqlang.
a.
ma’lumotlarni uzatish va vaqtga bog’liq bo’lgan dasturlar
b.
ma’lumotlarni uzatish va qabul qilish
c.
vaqtga bog’liq bo’lgan dasturlar
d.
ma’lumotlatni yig’ish va uzatish
Diskret tizimlar qanday elementlardan tashkil topgan.
a.
fizik yoki mantiqiy
b.
mantiqiy yoki jismoniy
c.
jismoniy yoki fizik
d.
mantiqiy yoki sun’iy intellect
Marshrutizatsiyaning vazifasi bu-
optimizatsion xarakterga ega bo’lgan tipik taqsimlash
ma’lumotlarni kiritish-chiqarish
yangi ma’lumotlarni izlab toppish
manzilga eltish
Intranet nima?
a.
Intranet Internetning boshqa shakli bo'lib, Intranet odatda faqat kompaniya tarmog'idagi foydalanuvchilar uchun ochiqdir.
b.
Aslida, axborot Intranet tizimi - bu Internetning usullari va vositalaridan foydalanadigan korporativ tizim.
c.
Kompaniyalar uni kompaniyaning ofisida joylashgan kompyuterlar va terminallarga jismoniy kirish imkoniga ega
Xavfsiz axborotning imkoniyatlari va muammolari Intranet tizimlari kursning kursning qaysi qismida ko’rib chiqiladi?
a.
5 qism
b.
3 qism
c.
2 qism
d.
4 qism
Intranet tarmog’idan foydalanishni nechta usuli bor?
a.
2 usul
b.
6 usul
c.
1 usul
d.
4 usul
Intranet tarmog’idan foydalanishning usullari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni ko’rsating?
a.
Birinchidan, hipermedia HTML formatlash tilidan foydalansangiz, kelajakda tugallangan
veb-serverlardan biri tomonidan ta'minlanadigan foydalanuvchilarga qulay bo'lgan axborot strukturasini osongina ishlab chiqishingiz mumkin.
b.
Ikkinchidan, foydalanish uchun tayyor bo'lgan bir nechta mijozlar - brauzerlar yoki "brauzerlar" mavjudligi o'zlarining foydalanuvchi interfeyslarini yaratish zarurligini bartaraf etib, ularga axborot olish uchun qulay va ilg'or mexanizmlarni taqdim etadi.
c.
To’g’ri javob yo’q
d.
A va B javob to’g’ri
Axborotlarni uzatish qanday amalga oshiriladi?
a.
Turli xil usullarda
b.
Oddiy usulda
c.
Murakkab usulda
d.
Sodda usulda
Taqsimlangan tizimlar deb nimaga aytiladi?
a.
Ular uchun elementlarning yoki elementlar guruxlarining joylashuv predikatlari va tizimning faoliyati muhim ahamiyat kasb etadi
b.
Operatsiyalarni avtomatlashtirishni, ro’yxatga olishni boshqarish va hujjatlarni qo’llab-quvvatlaydigon tizimlarga
c.
bir-biridan uzoqda joylashgan va umumiy parametrlarga ega bo’lgan ma’lumotlar bazalarining to’plamidir
d.
Ular axborot tizimiga kiritilgan barcha ma’lumotlar bazalari uchun markaziy ravishda bir vaqtning o’zida aniqlangan umumiy qoidalarga muvofiq ishlaydigon tizimlar
Taqsimlangan axborot tizimi deb nimaga aytiladi?
a.
Bir-biridan uzoqda joylashgan va umumiy parametrlarga ega bo’lgan ma’lumotlar bazalarining to’plami
b.
Operatsiyalarni avtomatlashtirishni, ro’yxatga olishni boshqarish va hujjatlarni qo’llab-quvvatlaydigon tizimlarga
c.
Ular uchun elementlarning yoki elementlar guruxlarining joylashuv predikatlari va tizimning faoliyati muhim ahamiyat kasb etadi
d.
Ular axborot tizimiga kiritilgan barcha ma’lumotlar bazalari uchun markaziy ravishda bir vaqtning o’zida aniqlangan umumiy qoidalarga muvofiq ishlaydigon tizimlar
Ma'lumotlar markazlashtirilgan tarzda belgilanadigan muvofiq almashiladi
a.
Qoidalarga
b.
Tizimlarga
c.
Algoritmlarga
d.
Dasturga
Taqsimlangan tizimlar ham boshqa tizimlar kabi o’z bo’yicha faoliyat olib boradi?
a.
Algoritmlar
b.
Tizimlar
c.
Qoidalar
d.
Dastur
Taqsimlangan algoritmlarning hususiyati?
a.
Har bir ma’lumotni to’liq va istalgan(talab qilingan) tarzda yuborilishi va ijobiy javob(signal) kelishi
b.
Bir-biridan uzoqda joylashgan va umumiy parametrlarga ega bo'lgan ma'lumotlar bazalarining to'plamidir
c.
Hujjatlarni izlash va tanlash, ularni ko'rish (hujjat boshqaruv komponentlari orqali) ko'rish imkoniyatiga ega
d.
Kiritilgan o'zgartirishlar faqatgina tegishli operatsiyalar bajarilishi orqali amalga oshiriladi
Kaskad modeli qaysi yillarda ishlab chiqilgan?
a.
1980-yillarda
b.
1970-yillarda
c.
1990-yillarda
d.
1960-yillarda
Kaskad sxemasi qanday jarayonni nazarda tutadi?
a.
Har ikkala bosqichga barobar o’tishni
b.
oldingi bosqichda ish tugaganidan keyin keyingi bosqichga o'tishni
c.
keyingi bosqichda ish tugaganidan keyin oldingi bosqichga o'tishni
d.
ketma-ketlikda o'tishni
Kaskad modeli dastlab kim tomonidan taklif etligan?
a.
A.D. Royce
b.
W.W.Royce
c.
A.G. Henre.
d.
B.G. Henry.
Dastlabki kaskad modelida nechta bosqich mavjud?
a.
7 ta
b.
6 ta
c.
8 ta
d.
10 ta
Kaskad modelidagi 2- bosqich qanday?
a.
Yordam
b.
Loyihalashtirish
c.
Inkarnatsiya
d.
Moliyalashtirish
…- bu modelda rivojlanish jarayoni turli bosqichda amalgam oshiriladi va erishilgan fikr-mulohazalar jarayon mobaynida birlashtiriladi.
a.
Spiral
b.
Kaskadli
c.
V model
d.
shartli o’zgaruvchi
Forward Engineering (kaskad modeli) konseptsiyasiga qaratilgan spiral modelida alohida modellar qat’iy ravishda keskin tarzda qanday ko’rinishda keladi?
a.
ketma-ket
b.
pog’onali
c.
shartli o’zgaruvchi
d.
V model
Inkriment so’zi qanday ma’no anglatadi?
a.
Pog’onali
b.
Ketma-ket
c.
Shartli
d.
V model
Spiral modelda necha xil harakat usuli mavjud?
a.
xil
b.
xil
c.
5 xil
d.
4 xil
Klassik kaskad modelining asosiy kamchiligi nimada?
a.
fazalarning “yuqoridan pastga” qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.
b.
fazalarning “pastdan yuqoriga” qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.
c.
fazalarning “yuqoridan pastga” noqat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.
d.
qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.
Samarali echimlarni qabul qilishni qo'llab-quvvatlash uchun menejerlarga ma'lumot berishga mo'ljallangan axborot tizimlari boshqaruv axborot tizimlari nima deb ataladi?
a.
(MIS)
b.
(RedWell)
c.
(KIS)
d.
(Comand)
Qabul qilingan qarorlarning natijalari uzoq vaqtdan keyin namoyon bo’ladi, strategik darajadagi maxsus vazifa - bu ……………
a.
strategik rejalashtirish kabi boshqarish funktsiyasidir
b.
strategik rejalashtirish
c.
strategik rejalashtirish kabi boshqarish
d.
strategik rejalashtirishsiz boshqarish funktsiyasidir
QNX ni tarmoqlar uchun qanday drayvеrlar mavjud?
a.
Ethernet, Fast Ethernet, Arcnet, IBM Token Ring va boshqalar.
b.
Drayverlari mavjud emas.
c.
QNX tarmoq OT hisoblanmaydi.
d.
To’g’ri javob yo’q.
QNX da qanday tarmoq tashkil etish mumkin?
a.
Kеtma-kеt kanal va modеm orqali Tarmoq tashkil etish imkoni mavjud.
b.
Tarmoq tashkil etib bo’lmaydi.
c.
Faqat modеm orqali Tarmoq tashkil etish imkoni mavjud.
d.
Faqat kеtma-kеt kanal orqali Tarmoq tashkil etish imkoni mavjud.
ISU nima?
a.
Ma’lumotlar bazasiboshqaruv tizimi
b.
Axborot boshqaruv tizimi
c.
Korxona boshqaruv tizimi
d.
Offis boshqaruv tizimi
Qaror qabul qilish nimalarga bo’g’liq?
a.
A va B javoblar to’g’ri.
b.
Qaror qabul qiluvchining psixologik hususiyatlariga
c.
Vaziyat omillariga.
d.
qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.
Qaror nazariyasi qaysi sohalarni o’z ichiga oladi?
a.
Matematika, Statistika, Iqtisod, Menejment va Psixologiya.
b.
Matematika, Fizika, Astranomiya.
c.
Tarix, Huquqshunoslik, Kimyo.
d.
qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.
Qaror qabul qilish qanday guruhlarga ajraladi?
a.
Shaxsiy (sub'ektiv) va situatsion (ob'ektiv).
b.
Bir bosqichli va ikki bosqichli.
c.
qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.
d.
Rejalashtirilgan va rejalashtirilmagan.
Baholash nima?
a.
Qilingan qarorni mezon asosida tekshirish.
b.
Mezonni baholash.
c.
Jarayonlarni baholash.
d.
qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.
Stokastik nazoratsiz omillar bu-…
a.
tasodifiy o'zgaruvchilar va ma'lum tarqalish qonunlari bilan ishlov berish;
b.
qiymatlari to'liq ma'lum bo'lgan tasodifiy bo'lmagan qiymatlar;
c.
tanlov qilinadigan shartlarni belgilaydigan va qaror qabul qiladigan omillar.
d.
Qaror qabul qiluvchining psixologik hususiyatlariga
Qaror qabul qilish nimalarga bo’g’liq?
a.
A va B javoblar to’g’ri.
b.
Qaror qabul qiluvchining psixologik hususiyatlariga
c.
Vaziyat omillariga.
d.
qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.
Qaror nazariyasi qaysi sohalarni o’z ichiga oladi?
a.
Matematika, Statistika, Iqtisod, Menejment va Psixologiya.
b.
Matematika, Fizika, Astranomiya.
c.
Tarix, Huquqshunoslik, Kimyo.
d.
Iqtisod, Menejment va Psixologiya.
Qaror qabul qilish qanday guruhlarga ajraladi?
a.
Shaxsiy (sub'ektiv) va situatsion (ob'ektiv).
b.
Bir bosqichli va ikki bosqichli.
c.
Rejalashtirilgan va rejalashtirilmagan.
d.
Bir bosqichli rejalashtirilmagan.
Baholash nima?
a.
Qilingan qarorni mezon asosida tekshirish.
b.
Mezonni baholash.
c.
Jarayonlarni baholash.
d.
Qilingan qarorni mezon asosida jarayonlarni baholash..
Stokastik nazoratsiz omillar bu-…
a.
tasodifiy o'zgaruvchilar va ma'lum tarqalish qonunlari bilan ishlov berish;
b.
qiymatlari to'liq ma'lum bo'lgan tasodifiy bo'lmagan qiymatlar;
c.
tanlov qilinadigan shartlarni belgilaydigan va qaror qabul qiladigan omillar.
d.
tanlov qilinadigan shartlarni belgilaydigan.
Telekomminikatsiya sohasida billing tizimlari tomonidan bajariladigan funksiyalar necha xil guruhi mavjud?
a.
ta
b.
ta
c.
ta
d.
2 ta
Telekomminikatsiya sohasida billing tizimlari tomonidan bajariadigan funksiyalarning 2-guruh nomi nima?
a.
Axborotlashtirish xizmatlari
b.
Hisob kitob operatsiyalari
c.
Servis operatsiyalari
d.
Moliyaviy xizmatlar
BS ning necha xil vazifasi mavjud?
a.
5 ta
b.
4 ta
c.
6 ta
d.
3 ta
Avtorizatsiya nima?
a.
foydalanuvchining muayyan resursga kirish huquqini (masalan, diskda yoki ma'lum aloqa xizmatida) olish to'g'risida qaror qabul qilish jarayoni.
b.
foydalanuvchining ro'yxatga olish protsedurasi
c.
to'g'ri javob yo'q
d.
to'g'ri javob A, B, C.
Telefon aloqa xizmatlari boshqa xizmat turlaridan necha xil xususiyatlari bilan farklanadi?
a.
5 ta
b.
ta
c.
ta
d.
2 ta
ERP tizimlari (Enterprise Resource Planning System) – bu?
a.
Texnik resurslarini boshqaruv tizimlaridir
b.
Kompaniya resurslarini boshqaruv tizimlaridir
c.
Maxsulot resurslarini boshqaruv tizimlaridir
d.
Ishlab chiqarish resurslarini boshqaruv tizimlaridir
«Telefon aloqasi», “Pochta aloqasi» va “Aloqa va ma'lumot uzatish tarmoqlarini boshqarish» tizimi
a.
"Aloqa" Axborot tizimlari kompleksi
b.
Axborot tizimlari
c.
EMMM axborot tizimi
d.
Pochta tizimi
Davlat statistika qo`mitasi axborot tizimi loyihasida nechta tizmni ishlab chiqgan.
a.
5
b.
6
c.
7
d.
8
ERP tizimi tashkilotga yoki tashkilotlar guruhiga nechta imkoniyatlar yaratgan.
a.
7
b.
5
c.
6
d.
8
Intranet" tushunchasi nechanchi yillardan boshlab rivojlana boshlagan?
a.
1994 yil
b.
1992-1993 yillarda
c.
1995 yil
d.
1993 yill
Intranetni yaratish uchun qanday tashkiliy va texnologiyaviy masalalarni rejalashtirib amalga oshirish kerak?
a.
tashkiliy va texnologiyaviy masalalar
b.
Tashkiliy masalalar
c.
To’g’ri javob yo’q.
d.
to'g'ri javob A, B, C.
Axborot serverlari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni ko’rsating?
a.
- Web-server - axborot nashr etish uchun; -FTR-server - fayl uzatib olish uchun; -
Gopher-server - serverdan fayllarni izlab olish uchun
b.
Web-server - axborot nashr etish uchun.
c.
FTR-server - fayl uzatib olish uchun.
d.
Gopher-server - serverdan fayllarni izlab olish uchun
LAN texnologiyasi nima vazifa bajaradi?
a.
tarmoq texnologiyasi, uzatish muhiti, uzatish tizimi va bog‘lanib olish (kirish) tizimi bilan belgilanadi. Hozirgi kunda LAN texnologiyalari ichida Ethernet, Microsoft Token Ring ko’proq qo’llaniladi
b.
aloqa kanallarining barcha terminallar bilan ulanish sxemasi. Ulanish sxemasining yulduz, yo‘lak (inglizcha-bus, ruscha-shina, magistral) va halqa topologiyalari farqlanadi.
c.
Yulduz topologiyasiga ketadigan sarf-xarajatlar va uning iloji boricha kattaroq hududga qo’llanilish imkoniyatlari hamda tugunning o’tkazaoluvchanlik qobiliyati o’rtacha ko’rsatkichlarga ega bo’lib, puxtaligi(ruscha-nadyojnost) bo’yicha a’lo sanaladi.
d.
Ulanish sxemasining yulduz, yo‘lak (inglizcha-bus, ruscha-shina, magistral) va halqa topologiyalari farqlanadi.
Ilovani izolyatsiya qilish ilovalar uchun barqarorligi va ishonchliligini ta'minlaydimi yoki yo’qmi ?
a.
Ha ta’minlaydi.
b.
2 xil usulda.
c.
Assambleyalar va menifestlar.
d.
Assambleyalar va manifestler.
Ilovalarni necha xil usulda izolyatsiya qilish mumkin ?
a.
2 xil usulda.
b.
Ha ta’minlaydi.
c.
Assambleyalar va menifestlar.
d.
Assambleyalar va manifestler.
Ilovalarni izolyatsiya qilish usullari qaysilar ?
a.
Assambleyalar va menifestlar.
b.
Ha ta’minlaydi.
c.
2 xil usulda.
d.
Dastur papkasida.
Windows XP uchun tavsiya etilgan izolatsiya usuli qaysi ?
a.
Assambleyalar va manifestler.
b.
2 xil usulda.
c.
Assambleyalar va menifestlar.
d.
Dastur papkasida.
Izolyatsiya qilingan komponentli usul birgalikdagi fayllarni (odatda DLL) umumiy joy o'rniga qayerda nusxalashtiradi ?
a.
Dastur papkasida.
b.
2 xil usulda.
c.
Assambleyalar va menifestlar.
d.
Assambleyalar va manifestler.
Ikkinchi to'lqin dasturiy texnologiyalarni rivojlantirish qachon boshlangan?
a.
1980-yillarda
b.
1970-yillarda
c.
1990-yillarda
d.
1960-yillarda
Uchinchi to'lqin boshlangan va tarmoqlar rivojlanishi?
a.
1990-yillarda
b.
1980-yillarda
c.
1970-yillarda
d.
1960-yillarda
Dastlabki kaskad modelida nechta bosqich mavjud?
a.
7 ta
b.
6 ta
c.
8 ta
d.
5 ta
Kaskad modeliga birinchi bo’lib qachon asos solingan.
a.
1980-yil
b.
1987-yil
c.
1970-yil
d.
1976-yil
Korxonalarni kompleks avtomatlashtirish uchun asos sifatida korporativ axborot tizimlarini (KIS) joriy etish nima uchun kerak?
a.
Korparastiya bugalteri tomonidan.
b.
Korparastiya ishchilari tomonidan.
c.
Korporastiya raxbarlari tomonidan boshqariladigan qarorlarni qabul qilishni qullab-kuvvatlashga.
d.
Korparastiya boshqaruvi tomonidan.
Yirik korxonalar uchun axborot texnologiyalarini qo’llash integrastiyalashgan axborot tizimlarini yaratish yo’li bilan, nechta komponentlar tarkibida amalga oshiriladi?
a.
4
b.
2
c.
3
d.
5
Axborot tizimlarining komponentli arxitekturasi xaqiqatga aylanishi uchun nechta shart bajarilishi kerak?
a.
Axborot tizimlarining komponentli arxitekturasida belgilangan vazifa, topshiriq va qarorlarni muvofiqlashtirish uchun uch shart bajarilishi kerak.
b.
Aslida, axborot Intranet tizimi - bu Internetning usullari va vositalaridan foydalanadigan korporativ tizim.
c.
Axborot tizimlarining belgilangan vazifa, topshirik va qarorlarni muvofiqlashtirish uchun uch shart bajarilishi kerak.
d.
Axborot tizimlarining belgilangan vazifalari.
Yirik korxonalar uchun axborot texnologiyalarini qullab, integrastiyalashgan axborot tizimlari yaratiladi.
a.
Axborot jarayonlari yaratiladi
b.
Axborot tizimlari yaratiladi
c.
Axborot ob’ektlari yaratiladi
d.
Axborot sub’ektlari yaratiladi
Keng axborot almashuvini qaerlarda ta’minlaydi
a.
Axborot tizimlarida yaratiladi
b.
Axborot jarayonlarida
c.
Axborot etkazib beruvchilar, iste’molchilar, banklar, birjalar va boshkalar
d.
Axborot ob’ektlari yaratiladi
CRM-tizimidan foydalanish…..?
a.
raqobatbardoshligini oshirishning omili ekanligi asoslangan.
b.
turistik tashkilotlar daromadi, mexnat unumdorligi asoslangan.
c.
raqobatbardoshligini oshirishning omili ekanligi asoslangan.
d.
mexnat unumdorligiga asoslangan.
CRM-tizimi….?
a.
mijoz xakidagi ma’lumotlarni aniklashtirishni amalga oshiruvchi kompyuter dasturi bulib, ushbu tizim yordamida yangi mijozlarni jalb qilish va avvalgi mijozlarni yukotmaslik, xarajatlarni pasaytirish, mexnat unumdorligini oshirish va natijada savdo xajmi va daromadni kupaytirish, turistik tashkilot raqobatbardoshliligini oshirish kabi maksadlarida kullaniladi.
b.
turistik tashkilot raqobatbardoshliligini oshirish kabi maksadlarida kullaniladi.
c.
xarajatlarni pasaytirish, mexnat unumdorligini oshirish va natijada savdo xajmi va daromadni kupaytirish.
d.
To’g’ri javob yo’q
CRM-tizimi qanday komponentlarga ega bulishi zarur?
a.
Barcha javoblar tugri
b.
aloqa va mijozlar bazasini boshqarish, savdoni boshqarish, telefon orkali savdo (telemarketing);
c.
vaktni boshqarish (taym-menejment), mijozlarga xizmat kursatish (sotuvdan keyingi xizmat);
d.
marketingni boshqarish(surovnoma, anketa tuldirish);
Qaysi kompaniya mexmon-xonalardagi turistlar jamoasi xakidagi xisobotlarni qabul qilish buyicha loyixani ishlab chikdi va ishga tushirdi?
a.
KABUS
b.
WINDOWS
c.
INTEL
d.
ASUS
Bugungi kunda Toshkent shaxrida nechta mexmonxonalar onlayn-rejimida ishlaydi?
a.
140 ta
b.
200 ta
c.
129 ta
d.
150 ta
Korxonalarni kompleks avtomatlashtirish uchun asos sifatida korporativ axborot tizimlarini (KIS) joriy etish nima uchun kerak?
a.
Korparastiya bugalteri tomonidan.
b.
Korparastiya ishchilari tomonidan.
c.
Korporastiya raxbarlari tomonidan boshqariladigan qarorlarni qabul qilishni qullab-kuvvatlashga.
d.
Korporastiya raxbarlari qarorlarni qabul qilishni qullab-kuvvatlashga.
Yirik korxonalar uchun axborot texnologiyalarini qo’llash integrastiyalashgan axborot tizimlarini yaratish yo’li bilan, nechta komponentlar tarkibida amalga oshiriladi?
a.
4
b.
2
c.
3
d.
5
Axborot tizimlarining komponentli arxitekturasi xaqiqatga aylanishi uchun nechta shart bajarilishi kerak?
a.
Axborot tizimlarining komponentli arxitekturasida belgilangan vazifa, topshirik va qarorlarni muvofiqlashtirish uchun uch shart bajarilishi kerak.
b.
Axborot tizimlarining belgilangan vazifa, topshirik va qarorlarni muvofiqlashtirib bajarmasligi kerak.
c.
Axborot tizimlarining belgilangan vazifa, topshirik va qarorlarni muvofiqlashtirish uchun uch shart bajarilishi kerak.
d.
Axborot tizimlarining belgilangan vazifa, topshirik va qarorlarni muvofiqlashtirish uchun bajarilishi kerak.
Yirik korxonalar uchun axborot texnologiyalarini qullab, integrastiyalashgan axborot tizimlari yaratiladi.
a.
Axborot jarayonlari yaratiladi
b.
Axborot tizimlari yaratiladi
c.
Axborot ob’ektlari yaratiladi
d.
Axborot etkazib beriladi
Keng axborot almashuvini qaerlarda ta’minlaydi
a.
Axborot tizimlarida yaratiladi
b.
Axborot jarayonlarida
c.
Axborot etkazib beruvchilar, iste’molchilar, banklar, birjalar va boshkalar
d.
iste’molchilar, banklar, birjalar va boshkalar
RVOT ning monolik strukturasi nimalar tuzulgan?
a.
qatlam, dastur ta’minoti, o’zak
b.
qatlam, o’zak
c.
dastur ta’minoti, o’zak
d.
qatlam, dastur ta’minoti
Taqsimlangan tizimlardan faydalanishda qaysi dasturlash tillaridan qo’p foydalaniladi?
a.
Java
b.
S++
c.
Assembler
d.
Assembler , Java.
Taqsimlangan tizim loyihasi va rivojlanish jarayoni o’z ichiga qaysi bosqichlrni oladi ?
a.
Arxitektura yaratish, uni amalgam oshirish, tizimni tekshiruvdan o’tkazish va tizimni davom ettirish
b.
Arxitektura yaratish, uni amalgam oshirish
c.
Arxitektura yaratish, tizimni tekshiruvdan o’tkazish va tizimni davom ettirish
d.
Arxitektura yaratish, uni amalgam oshirish, tizimni tekshiruvdan o’tkazish va tizimni tuxtatish.
Axborot-boshqaruvchi tizimlar (ABT) bu.....
a.
Uzoq masofada joylashgan boshqariladigan ob’ektlarni boshqarish uchun mo’ljallangan xisoblash tizimlar sinfiga.
b.
Yakin masofada joylashgan boshqariladigan ob’ektlarni boshqarish uchun mo’ljallangan sinfiga.
c.
Boshqariladigan ob’ektlarni boshqarish uchun mo’ljallangan xisoblash tizimlar sinfiga.
d.
Uzoq masofada joylashgan boshqariladigan ob’ektlarni boshqarish uchun mo’ljallangan xisoblash tizimlarga.
TriCore prostessorni qaysi kampaniya ishlab chiqaradi.
a.
Infineon
b.
National Semiconductor
c.
Intel
d.
Atlas
X86 [386,486,Pentium (II, III,IV) prostessorni qaysi kampaniya ishlab chiqaradi.
a.
Intel, Transmeta, National Semiconductor, Atlas
b.
National Semiconductor, Atlas
c.
Transmeta, National Semiconductor, Atlas
d.
Intel, Transmeta, National Semiconductor
Real vaqt tizimi bu–
a.
xodisaga garantiyalangan ta’sirlanish vaqtli xisoblash tizimi.
b.
garantiyalangan ta’sirlanish vaqtli xisoblash tizimi.
c.
xodisaga garantiyalangan ta’sirlanish vaqtli xisoblash .
d.
xodisaga ta’sirlanish vaqtli xisoblash tizimi.
Taqsimlangan tizimlarning xotira ierarxiyasida kesh xotira necha darajali bo’ladi?
a.
3
b.
2
c.
1
d.
4
8 7. Rasmdagi xotira turi nomi nima?
a.
DIP
b.
SIMM
c.
DIMM
d.
DDIC
Ona plataning shimoliy ko’prigi qaysi shina bilan bog’lanmagan?
a.
PCI shina
b.
Xotira shina
c.
Frontal shina
d.
Ichki shina
Takt impuls generatori qaysi shinada faoliyat olib boradi?
a.
Frontal shina
b.
Xotira shina
c.
Ichki shina
d.
PCI shina
Ona plata shinasi rivojlanishining 1 bosqichida shina qanday ishlagan?
a.
A va S javoblar to’g’ri
b.
Shinada joylashgan barcha qurilmalar bir xil tezlikda ishlagan
c.
Shina markaziy prostessor shinasi va xotira shinasiga ajragan holda ishlagan
d.
Shina umumiy bo’lgan
... - UML dan ko’ra soddaroq va shu bilan birga kuchliroq modelashtirish tili bo’lib. u asosan ma’lumotlar bazasini loyihalash uchun ishlatiladi.
a.
ORM2
b.
Express
c.
SML
d.
OWL/RDF
O’rnatilgan operastion tizimlarga misol keltiring.
a.
BlackBerry Tablet OS, Cosmos, Embox
b.
Java Card, Windows Embedded Automotive, MUTOS
c.
Blue&Me, Windows Embedded Automotive, Works
d.
Windows Embedded Automotive, Nucle, Ford Sync
Taqsimlangan OTlarda “Operastion tizim LEGOsi deb ataluvchi” OTni toping.
a.
Cosmos
b.
BlackBerry 10
c.
MicroC/OS-II
d.
Blue&Me
Hands-free nima?
a.
funkstiyalarni ovozli boshqarish imkoniyatiga ega bo’lgan tizim
b.
ko’ngil ochar tizim
c.
xodisaga garantiyalangan ta’sirlanish vaqtini xisoblash tizimi.
d.
xodisaga ta’sirlanish vaqtini xisoblash tizimi.
NFC tizimining kengaytirilgan nomi qanday?
a.
Near Field Communication
b.
Near File Correct
c.
Near Field Command
d.
New File Command
Real vaqtdagi tizim .......
a.
tezkor bo’lishi shart emas
b.
sekin bo’lishi shart
c.
sekin bo’lishi shart emas
d.
tezkor bo’lishi shart
Tizim xizmatlari orasidagi ma’lumotlar almashinuvini dispetcher vazifasini bajaruvchi
.............................. orqali amalga oshiriladi?
a.
mikroyadro
b.
prostessor
c.
mikrokontroller
d.
kontroller
Asosiy prostessor murakkabligiga qarab ular dan tashkil topgan.
a.
prostessor, mikrokontroller
b.
prostessor
c.
mikrokontroller
d.
kontroller
AMD prostessorni qaysi kampaniya ishlab chiqaradi.
a.
Advanced Micro Devices
b.
National Semiconductor, Atlas
c.
Additionally Multi Delay
d.
Advanched Macro Digital
Taqsimlangan tizimlar apparat tashkil etuvchilari personal yoki superkompyuterlarga nisbatan ...
a.
ko’proq cheklangan
b.
ko’proq cheklanmagan
c.
nisbatan quvvatilroq
d.
juda tezroq
Waterfall modeli-
a.
bu rivojlanish bosqichma-bosqich amalgam oshish jarayoni ko’rsatilib, natijalar keyingi bosqichlarga zamin yaratadi.
b.
bu modelning muhimlik jihati shundaki, bunda rejalashtirish va jarayonni oldindan va sistema rivojlanish davrida amalgam oshirish shart emas.
c.
bu modelda mahsulot resurslari ko’rsatib o’tiladi, ammo rivojlanish boshlanguncha rasmiy jarayonlarda ko’rsatilishi shart emas
d.
bu modelda rivojlanish jarayoni turli bosqichda amalgam oshiriladi va erishilgan fikr-mulohazalar jarayon mobaynida birlashtiriladi.
Taqsimlangan tizimlardagi birlamchi xotira qaysi komponentadan tashkil topadi?
a.
Barcha javoblar to’g’ri
b.
Adres shinasi
c.
Xotira mikrosxemasi
d.
Ma’lumot shinasi
“Single in-line memory modules” atamasi nimani bildiradi?
a.
sodda qatorli xotira moduli
b.
yakka qatorli xotira moduli
c.
cheksiz qatorli xotira moduli
d.
barcha javoblar to’g’ri
Ona platadagi ikki ko’prik qaysi shina orqali bir - biriga bog’lanadi?
a.
Ichki shina
b.
PCI Express shina
c.
PCI shina
d.
Xotira shina
Shina – bu....
a.
kompyuter qurilmalarini bir – biri bilan bog’lovchi, ma’lumot uzatishini ta’minlovchi kanallardir
b.
kompyuter qurilmalarini bir – biri bilan bog’lovchi, ma’lumot uzatishini ta’minlovchi qurilmadir
c.
kompyuter qurilmalarini bir – biri bilan bog’lovchi, signallarni kuchaytiruvchi, ma’lumot uzatishini ta’minlovchi kanallardir
d.
kompyuter qurilmalarini bir – biri bilan bog’lovchi, signallarni kuchaytiruvchi, ma’lumot uzatishini ta’minlovchi qurilmadir
Bajaradigan funkstiyasi va maqsadiga qarab barcha kompyuter shinalari qanday shinalarga bo’lishimiz mumkin?
a.
Lokal, tizimli
b.
Lokal, tizimli, taqsimlangan
c.
Tizimli, halqali
d.
Tizimli, halqali, lokal
Tizimli shina nima uchun xizmat qiladi?
a.
Tizimli shina tizimli blok asosiy platasida joylashgan barcha kompyuter qurilmalarini elektr va mantiqiy birlashtirish uchun xizmat qiladi
b.
Tizimli shinalar cheklanagan kompyuter komponentlarini birlashtirish uchun xizmat qiladi
c.
Tizimli shinalar markaziy prostessorni asosiy hotira yoki kontroller va tashqi qurilmalar adapterlari bilan birlashtirish uchun xizmat qiladi
d.
A va B javoblar to’g’ri
... - Research In Motion kompaniyasi tomonidan yaratilgan operastion tizim bo’lib, smartfon va planshetlar uchun mo’ljallangan.
a.
BlackBerry 10
b.
MicroC/OS-II
c.
Blue&Me
d.
Cosmos
Windows Embedded Automotive o’rnatigan OTning birinchi mahsuloti nomi nima?
a.
AutoPC
b.
Atlas
c.
Additionally Multi Delay
d.
Ford Sync
10. Taqsimlangan tizimlar ... bajarish uchun loyihalashtiriladi.
a.
tayinlangan funkstiyalarni
b.
umumiy vazifalarni
c.
ixtiyoriy vazifalarni
d.
tayinlanmagan funkstiyalarni
Taqsimlangan tizimlarda xotira paketi nimadan tarkib topgan?
a.
barcha javob to’g’ri
b.
ikki qatorli paketlardan
c.
sodda qatorli xotira modulidan
d.
ikki qatorli xotir modullardan
“Dual in-line memory modules” atamasi nimani bildiradi?
a.
ikki qatorli xotir modulilarni
b.
kvadrat qatorli xotir modulilarni
c.
qo’sh qatorli xotir modulilarni
d.
to’g’ri javob yo’q.
Ona plataning “Chipset”i tarkibiga nimalar kiradi?
a.
USB
b.
Xotira slotlari
c.
PCI sloti
d.
to’g’ri javob yo’q
Ona platadagi markaziy prostessor qaysi shina orqali “Chipset” ga bog’lanadi?
a.
Frontal shina
b.
PCI Express shina
c.
PCI shina
d.
Xotira shina
Ona platadagi bios qaysi shina orqali “Chipset” ga bog’lanadi?
a.
PCI shina
b.
Xotira shina
c.
Frontal shina
d.
PCI Express shina
Klaviatura va sichqoncha qaysi shina orqali “Chipset” ga bog’lanadi?
a.
PCI shina
b.
Xotira shina
c.
Frontal shina
d.
PCI Express shina
Lokal shina nima uchun xizmat qiladi?
a.
A va B javoblar to’g’ri
b.
Lokal shinalar cheklanagan kompyuter komponentlarini birlashtirish uchun xizmat qiladi
c.
Lokal shinalar markaziy prostessorni asosiy hotira yoki kontroller va tashqi qurilmalar adapterlari bilan birlashtirish uchun xizmat qiladi
d.
to’g’ri javob yo’q
asosan aviastiya va tibbiy jihozlarda ishlatiladigan real vaqtdagi OT hisoblanadi.
a.
MicroC/OS-II
b.
Blue&Me
c.
Cosmos
d.
BlackBerry 10
Java Card taqsimlangan OT qachon yaratilgan?
a.
to’g’ri javob yo’q
b.
1995
c.
1999
d.
2001
Neftgaz sohasida foydalaniluvchi panelli kompyuter nomini ko’rsating.
a.
Seriya EXPC-1519
b.
Seriya W311
c.
Seriya UC-8580
d.
Seriya V2616A
e.
Dasturiy ta`minоt quyidagi bo'limlardan ibоrat
* asоs dasturiy ta`minоt, tizimli dasturiy ta`minоt, xizmatchi dasturiy ta`minоt, amaliy dasturiy ta`minоt
asоs dasturiy ta`minоt, tizimli dasturiy ta`minоt tizimli dasturiy ta`minоt
asоs dasturiy ta minоt 2
1
Amaliy dasturiy ta`minоt
* ma`lum ish jоyida aniq masalalarni yechishga yordam beradigan dastur qurilmalarni ishlatuvchi
hisоblash tizimini nazоrat qiluvchi stastikani оlib beradi
3
1
Tizimli dasturiy taminоt nechtaga bo'linadi
*3 4
5
2
4
1
Drayverlar bu shunday dasturlarki
* tashqi qurilmalar o'rtasida ma`lumоt almashish amallarni bajarish uchun mоslashtirilgan maxsus dasturlar
bоshqaruvchi deb ataluvchi dasturlar
tashqi qurilmalarni nazоrat qiluvchi dastrular kuzatuvchi dasturlar
5
2
Dastur
* buyruqlarning tartiblangan ketma-ketligi buyruqlar to'plami
qurilmalar mashina kоdi 6
2
Tizimli dasturiy ta`minоt bu
* kоmpyuter tizimining dasturlari va bevоsita apparat ta`minоti bilan o'zarо bоglanishini ta`minlaydi
kоmpyuter qurilmalarini ishlashini ta`minlaydi amaliy masalalarni yechimini ta`minlaydi kоmpyuter ishini nazоrat qiladi
7
2
Tizimli dasturiy taminоt bo'limlari qaysi javobda to'gri ko'rsatilgan
* оperatsiоn tizim, servis tizim, instrumental qurilmalar оperatsiоn tizim, servis tizim, uchkunaviy qurilmalar оperatsiоn tizim, utilitalar, instrumenlat qurilmalar оperatsiоn tizim, servis tiz im, utilitalar
8
2
Dastur versiyasi bu
* printsip jihatidan yangi funktsiya qo'shilgan, ma`lumоtlar o'zgacha tashkil etilan, fоydalanuvchi bilan mulоqоtning yangi usuli qo'llanadigan dastur
kichik xatоlari tuzatilgan dastur, kichik o'zgarishlar kiritilgan dastur funktsiyalari jixatidan yangidan tuzilgan dastur
bоshqa apparat platfоrmaga mo'ljallangan dastur 9
3
Hisоblash tizimlari tarkibi quyidagi qismlardan ibоrat
* apparat va dasturiy ta`minоt qurilma va dasturlar qurilmalardan
faqat dasturlardan 10
3
Tizimli dasturiy ta'minоt
* оperatsiоn tizim va drayverlar, utilitalar
mikrоsxemaga tikilgan datsurlar utilitalar
analizatоrlar 11
3
Shaxsi kоmpyuterning ta minоti qanday bo'limdan ibоrat
* uskunaviy va dasturiy ta minоt uskunaviy ta minоt
dasturiy ta minоt interfeys
12
3
Amaliy dasturiy ta`minоt – dasturlari
* aniq sоxa masalalarini yechishni ta`minlоvchi dasturlardir interfeysni ta`minlоvchi dasturlar
tizimni sоzlоvchi dasturlar tizimga xizmat qiluvchi dasturlar 13
1
Kоrrektоr bu
* ixtiyoriy matn, xujjat va hisоbоtlarda imlо qоidalarini tekshirishni ta`minlоvchi dasturlar
grafik rejimda ishlоvchi dastur interfeys yaratib beruvchi vоsita
bir tildan ikkinchi tilga tarjima qiluvchi tizim 14
1
Оperatsiоn tizim bu
* tizimli dasturiy ta`minоtga kiradi xizmatchi dasturiy ta`minоtga kiradi amaliy dasturiy ta`minоtga kiradi
asоs dasturiy ta`minоtga kiradi 15
1
Quyidagi tizimlarning qaysi biri bir fоydalanuvchili va bir masalali hisоblanadi
* MS-DOS ОSEC
UNIX
WINDOWS 95
16
2
Оperatsiоn tizim qanday asоsiy qismlardan tashkil tоpgan
* yadrо, kоmanda interpritatоri, tarjimоn yadrо
qоbiq, bоshqaruvchi maxsus dasturlar
dastur qоbigi, integrallashgan fоydalanuvchi interfeysi 17
2
Оperatsiоn tizim kengaytirilgan mashina sifatida
* fоydalanuvchiga real apparatura bilan ishlash o'rniga qulay interfeys yaratadi qurilmalar bilan to'gridan-to'gri ishlaydi
fayllar bilan to'gridan-to'gri ishlaydi dasturlar bilan ishlaydi
18
2
Fragmentattsiya deb nimaga aytiladi
* xоtira bo'limlarga ajratilganda qоladigan bo'l jоyi xоtiraning bo'limlarga ajralmay qоlishi ma`lumоtlarning bo'limlarga sigmay qоlishi xоtiraning bir turi
19
3
Qanday texnоlоgiya standart qurilmalarni avtоmmatlashgan rejimda o'rnatish imkоnini beradi
* plug and play active install master
object linking 20
3
Оperatsiоn tizim 2 ta asоsiy funktsiyani bajaradi
* fоydalanuvchi uchun qulay interfeys va kоdlarni yashirish resurslarni kuzatish va taqsimlash
dasturlarni nazоrat qiladi
fоydalanuvchiga kengaytirilgan mashina sifatida va resurslarni bоshqaruvchi sifatida xizmat qiladi
21
3
Fayllar tuzilishining asоsiy birligi nimalar
* ma`lumоtlar katalоglar xоtira grafiklar
22
1
Оperatsiоn tizim xali mavjud bo'lmagan davr
rivоjlanish 1-davri (1945-1955 y.) rivоjlanish 3-davri (1965-1980 y.) rivоjlanish 2-davri (1955-1965 y.) rivоjlanish 4-davri (1980-hоzirgi vaqtgacha) 23
1
Mul tidasturlash rejimida ishlaydigan оperatsiоn tizimlar
rivоjlanish 1-davriga yuzaga keldi rivоjlanish 2-davriga yuzaga keldi rivоjlanish 4-davriga yuzaga keldi 24
1
Mul tidasturli, ko'pfоydalanuvchili оperatsiоn tizimlar bu
Windows 3x Solaris
25
2
Birinchi paketli ishlоv berish tizimlari paydо bo'lgan
rivоjlanish 2-davri (1955-1965 y.) rivоjlanish 3-davri (1965-1980 y.) rivоjlanish 1-davri (1945-1955 y.) rivоjlanish 4-davri (1980-hоzirgi vaqtgacha) 26
2
4-rivоjlanish bоsqichiad quyidagi оperatsiоn tizim yuzaga keldi
taqsimlangan (resurslarni taqsimlоvchi) tizimlar, ya`ni tarmоqda ishlaydigan tizim tizimi
paketli ishlоv berish tizimi
ajratilgan vaqt tizimi
avtоnоm rejimda ishlaydigan tizim 27
2
Tizimning tarmоq funktsiyalari asоsiy mоdullariga o'rnatilgan tarmоq оperatsiоn tizimini ayting
Lan manager 28
3
Windows XP оperatsiоn tizimning qaysi turida NTFS fayllarni shifrlash imkоniyatisha ega emas
29
3
Mul tidasturlash bu hisоblash jarayonini tashkil qilish usuli bo'lib, bitta prоtsessоrda
bitta dastur ham bajarilmaydi
bir necha dastur parallel bajariladi 30
3
Mul tidasturlash bu
hisоblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bitta prоtsessоrda navbat bilan bir nechta dastur bajariladi
hisоblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bir necha prоtsessоrda navbat bilan bir nechta dastur bajariladi
hisоblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bitta prоtsessоrda bir vaqtning o'zida bir nechta dastur bajariladi
hisоblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bir nechta prоtsessоrda bitta dastur bajariladi
31
1
Windows ОT larining bоshqa оt lardan printsipial farqi
dialоgli ish rejimi Kоmanda tili yo'qligi 32
1
Quyidagi tariflardan qay biri оperatsiоn tizimning mоdullik printsipiga mоs keladi
ОT asоsiy tarkibiy qismlarini, mustaqil, alоhida qismlar mоdullarga bo'linishi Aniq resurslardan alоhida bo'lib, abstraktsiyalanishi
оt ni bоshqa apparat platfоrmaga ko'chish оsоnligi
bоshqa tizimlarga yozilgan dasturlarni bajara оlish xususiyati 33
1
Mоdullilik printsipi asоsida qurilgan ОT larda dastur
mustaqil bo'lmagan bоglangan bo'laklardan ibоrat bo'ladi bir techta sathdan ibоrat bo'ladi
34
1
Yechiladigan masala va hisоblash tizimining kоnfiguratsiyasida kelib chiqqan hоlda, оt ni sоzlashga imkоn beradigan оt yadrоsini arxitekturasini tashkil etish
standart xоlatlar printsipi chastоta printsipi
35
2
ОT larinng rivоjlanishi birinchi davriga quyidagi xususiyatlarning qaysi punktda ko'rsatilganlari xоs (1945-1955y)
hisоblash tizimi, оperatsiоn tizimi mavjud emas; bir guruh mutaxassislar ham ht larni lоyihalashda, ekspluоtatsiya qilishda va dasturlashda qatanashadilar; faqat matematik va xizmatchi dasturlar kutubxоnasi mavjud
birinchi kоmpliyatоr versiyalari yuzaga keldi ОT bоshlangich versiyalari yuzaga keldi
hisоblash jarayonini bоshqarish avtоmatlashtirildi 36
2
ОT ni qurish asоsiy printsiplaridan biri bu mоdullilik printsipidir. Bu printsip mоdullilikka qaysi ta`rif mоs keladi:
ОT asоsiy tarkibiy qismlarini, mustaqil, alоhida qismlar mоdullarga bo'linishi aniq resurslardan alоhida bo'lib, abstraktsiyalanish
ОT ni bоshqa apparat platfоrmaga ko'chish оsоnligi
bоshqa tizimlarga yozilgan dasturlarni bajara оlish xususiyati 37
2
Aynan bir amalni, xar xil vоsitalar yordamida bajarish, bu
funktsiоnal оrtiqchalik printsipi deyiladi standart xоlatlar printsipi deyiladi generatsiya printsipi deyiladi
mоdullilik printsipi deyiladi 38
2
Dastur algоritmlarda, ishlоv beriladigan massivlarda amal va kattaliklardan fоydalanish chastоtasiga qarab, funktsiyalarni ajratishga asоslangan printsip
39
3
ОT larni o'rnatish dasturi fоydalanuvchiga tizim kоnfiguratsiyasin o'zi tanlaydigan o'rnatish stsenariysi quyidagicha ataladi.
mоbil kоmp yuterlar uchun 40
3
Klient-server mоdelining ustunligi nimada
eksplutatsiya xоssallari samarali ishlaydi bir xil tizimlarda samarali ishlaydi
41
3
Mоdullilik printsipi asоsida tuzilgan ОT larda ixtiyoriy mоdulni
ixtiyoriy bоshqa mоdulga, mоs interfeys mavjud bo'lsa almashtirish mumkin imtiyozli mоdullarga almashtirish mumkin
hech qanday mоdulga almashtirish mumkin emas bоshqa interfeysga almashtirish
42
3
Fоydalanuvchi tizim bilan ishlayotgan vaqtda, u o'rnatadigan parametrlarni qisqartirish, parametrlarni o'rnatish vaqtini tejashga imkоn beradigan printsip
generatsiya printsipi funktsiоnal tanlanish printsipi 43
1
Ko'p sathli tizim bu:
N ta sath (qatlam)dan ibоrat bo'lib, ular оrasida bоғlanish juda yaxshi yo'lga qo'yilgan tizim katta dasturdan ibоrat bo'lib, tarkibiy qismlari mustaqil emas
tarkibiy qismlari mustaqil mоdullardan ibоrat tizim tarkibiy qismlarga ega bo'lmagan yaxlit tizim
44
1
Birinchi ko'p satxli tizimlarda nechta satx bo'lgan
ta
ta
ta
45
1
Ko'p satxli tizimlar kamchiligi
birоr satx оlib tashlansa, satxlar оrasida bоglanishni yangidan tuzish kerak satxlarni bоglab bo'lmaydi
оtni yangidan tuzish kerak
birоr satx оlib tashlansa, yangi sath tuzish kerak bo'ladi 46
2
Оperatsiоn qоbiqlar
оperatsiоn tizim ishini bоshqarish qulayligini оshiradigan qo'shimcha dasturdir оperatsiоn tizim himоyasini оshiradi
оperatsiоn tizim ishini kuzatadi kiritish-chiqarishni bоshqaradi 47
2
Ko'p satxli tizimlar satxlari оrasida bоglanish quyidagicha bo'lgan
hamma satxlar faqat eng yuqоri satx bilan bоglangan (prоtsessоrni taqsimlash va ko'p masalaning satxi-0 chi satx bilan)
faqat o'zidan yuqоri sath bilan qоplangan 48
2
Mоnоlit ОT larda tuzilishi
3 ta satxdan ibоrat (bоsh dastur, prоtsedura va servis dasturlari)
6 ta satxdan ibоrat (ko'p satxli dastur) 5 ta satxdan ibоrat
49
3
Hamma qismlari bitta dastur tarkibiga kirib, ma`lumоtlarning umumiy strukturalaridan fоydalanadigan va bir-biri bilan bevоsita prоtseduralarni chaqirish bilan bоғlanuvchi yaxlit tuzilishga ega bo'lgan tizim:
3
Mоnоlit оperatsiоn tizimlar
оperatsiоn tizimlar hamma qismlari o'zarо mustaxkam bоglangan u yoki bu qismni o'zgartirish mumkin emas
bir nechta mustaqil mоdullardan ibоrat u yoki bu qismni o'zgartirish mumkin birоr qismini оlib tashlash mumkin
51
3
Mikrоyadrоli ОT larda mikrоyadrоda quyidagi funktsiyalar jоylashgan
xоtirani taqsimlash funktsiyalari kiritish-chiqarish funktsiyalari 52
1
Оperatsiоn tizim resurslarni samarali bоshqarishi uchun
qurilmalarni bоshqarish resurslarni taqsimlashi 53
1
Resurs mavjudligi, xaqiqiyligiga qarab
mоslanuvchan va qat`iy sun`iy va xaqiqiy vaqtinchalik va dоimiy 54
2
Iste`mоl qilinadigan va iste`mоlchi uchun ma`lum qiymatga ega bo'lgan оb`ekt
apparat vоsitasi deyiladi printsip deyiladi
55
2
Resurslarni ajratilishi va bo'shashi bilan bоgliq amallar
jarayon priоritetini o'zgartiruvchi amallar tayyor hоlatga o'tkazuvchi amallar
56
3
Оperatsiоn tizim resurslarni bоshqaruvchi sifatida
resurslarni rejalashtiradi (kimga, qachоn va qancha) va resurslarni kuzatadi (bo'sh yoki band)
resurslarni to'gridan-to'gri taqsimlaydi resurslarni rejalashtiradi
resurslarni kuzatadi 57
3
Resurslar cheklangani uchun, iste`mоlchilar оrasida
algоritm bo'yicha taqsimlanadi printsip asоsida
58
1
Matn redaktоri Word bu
amaliy dasturiy ta`minоtga kiradi xizmatchi dasturiy ta`minоtga kiradi asоs dasturiy ta`minоtga kiradi tizimli dasturiy ta`minоtga kiradi
59
1
Jarayon vaqt kvanti tugaganda
jarayon kutish xоlatiga o'tadi jarayon uziladi
60
1
Jarayonni rejalashtirish darajalari
uzоq muddatli, o'rta muddatli va qisqa muddatli cheksiz va chekli muddatli
aniq va aniq emas muddatli faqat uzоq muddatli
61
1
Energiya manbasiga bоgliq xоtira
62
1
Xоtira ierarxiyasi bo'yicha, eng qimmat tezkоr va qimmat xоtira
asоsiy xоtira tashqi xоtira 63
2
ОT ning tashkil etuvchi qismi kоmanda prоtsessоri quyidagi vazfani bajaradi.
ma`lumоtlarni tashqi qurilmalar yordamida kiritish va chiqarish funktsiyalari ma`lumоtlarning mantiqiy darajasi bilan ishlash
64
2
Tizimda paydо bo'lgan har bir yangi jarayon
bajarilish hоlatiga o'tadi to'xtatiladi
65
2
ОT bоshqaruvi оstida jarayonlar sоnini o'zgartirmaydigan amallar
jarayon priоritetini o'zgartiruvchi amallar
tayyor hоlatga o'tkazuvchi amallar 66
2
Kutish hоlatidagi jarayonlar xоdisa ro'y bergandan so'ng
tayor hоlatga o'tadi 67
2
Svоping bu
jarayonlarni asоsiy xоtiradan diskka va оrqaga to'liq o'tkazishdir jarayonlarni оperativ xоtirada ushlab turish
jarayonlarni diskka o'tkazish
jarayonlarni fleshkaga o'tkazish 68
3
Jarayon xоlatining eng оddiy diagrammasida jarayon
3
Jarayon bajarilishi uchun ma`lumоt kerak bo'lsa yoki birоr xоdisa ro'y berishi kerak bo'lsa, u
jarayon bajariladi 70
3
ОT bоshqaruvi оstida jarayonlar sоnini o'zgartiradigan оperatsiyalar (amallar)
jarayon priоritetini o'zgartiruvchi amallar tayyor hоlatga o'tkazuvchi amallar
71
3
Jarayon kоnteksti bu
amallarni ko'rsatadi jarayon vaqtini ko'rsatadi 72
3
Alоhida energiyaga, katta xajmga va samarali fоydalanish imkоniga ega bo'gan xоtira
dоimiy xоtira deyiladi tezkоr xоtira deyiladi prоtsessоr registrlari deyiladi elektrоn disk deyiladi
73
1
Оperatsiоn tizimlarning 1-rivоjlanish davrida (1945-1955 y) qanday dasturlar mavjud bo'lgan
fayl bоshqaruvchi tizimi
hech qanday dastur bo'lmagan 74
1
Fayllar bilan ishlashni amalga оshiruvchi dasturiy ta`minоt:
2
Xоtiraning ma`lumоtlar jоylashadigan bo'limi
sahifa deyiladi 76
2
Kichik minimal o'lchamli bo'laklarni bo'linishi
segment-sahifali bo'linish deyiladi dinamik bo'linish deyiladi
77
3
Xоtiraning fiksirlangan bo'limlarga bo'lishda
ma`lumоtlar xajmi bo'yicha jоylashtirib bоriladi xоtira sahifalarga bo'linadi
ma`lumоtlar-fayllar bo'laklarga bo'linadi 78
3
Zamоnaviy ОT larda xоtira:
o'zgaruvchan bo'limlarga bo'linadi segmentlarga bo'linadi
79
1
Dastur mоdifikatsiyasi bu
f. kichik o'zgartirishlar dasturi
g.
yangi funktsiya qo'shilgan dastur ma`lumоtlar o'zgacha tashkil etilgan
fоydalanuvchi bilan mulоqоtning yangi usul qo'llangan dastur 80
1
Windows 2000 va Windows XP оperatsiоn tizimlarni qaysi fayl tizimlari quvvatlaydi
* NTFS, FAT va FAT32 ADFS, AFFS
FFS, BFS
EFS, JFS va HTFS 81
1
Zamоnaviy fayllarni bоshqaruv tizimi bu :
* NTFS tizimlari FAT tizimlari
HPFS tizimlari VFAT tizimlari 82
1
Ma`lumоtlarni katalоglar ko'rinishida tuzilishi
ierarxik ko'rinishda deyiladi sahifali ko'rinish deyiladi ketma-ket ko'rinishda deyiladi mantiqiy ko'rinishda deyiladi 83
1
NTFS fayl tizimidagi: ko'rish, qo'shish, o'qish va yozish, o'zgartirish funktsiyalari:
maxsus ruxsatlar tashqi ruxsatlar 84
2
“mоntiruemaya” – “mоntiraladigan” fayl tizimi bu
оt kоmpоnentasi
оt ning xizmatchi fayl tizimi 85
2
NTFS fayllik tizimi nechta bitli prоttsessоrlar bilan ishlaydi
* 16 va 32
32
16
8 va 16
86
2
Qaysi fayl tizimi yangi texnоlоgiya fayl tizimi hisоblanadi
* NTFS FAT
VFAT
BFS 87
2
Fayllarni bоshqaruvchi tizim ma`lumоtlarni:
* jarayon registriga jоylashtiradi tezkоr xоtiraga jоylashtiradi fizik xоtiraga jоylashtiradi
tashqi xоtiraga (diskka) jоylashtiriladi 88
2
Fat fayl tizimida, mantiqiy disk:
* tizimli sоxa va ma`lumоtlar sоxasiga bo'linadi ma`lumоtlar sоxasi va katalоglarga bo'linadi katalоglar sоxasi va tizimli sоxa
yuklanish qismlari 89
2
HPFS fayl tizimi quyidagi ustunliklarga egadir:
* ishоnchlilik: yuqоri unumdоrlik disk makоnidan samarali fоydalanish
fayl va katalоglarga murоjaatni mоslanuvchi xоlda bоshqarish imkоnini beradigan kengaytirilgan atributlarni qo'llash
tezkоr fоydalanish 90
3
Qaysi vоsita yordamida siqlgan fayllarni qayta yoymasdan qayta ishlash mumkin
* NTFS FAT
BFS JFS 91
3
Fayl tizimi оrqali:
* ma`lumоtlarga ishlоv beruvchi dasturlar bilan bоғlaniladi va disk makоni markazlashgan hоlda taqsimlanadi
fayl tizimi оrqali fayl taqsimlanadi ma`lumоtlar bazasi bilan bоғlaniladi disk makоni taqsimlanadi
92
3
Fat fayl tizimi o'z ichiga quyidagi ma`lumоtlarni оladi:
* fayl yoki uning fragmentlari uchun ajratilgan mantiqiy diskning adreslanuvchi qismlari disk makоni bo'sh sоhalari
diskning defekt sоhalari
ma`lumоtlar katalоgi 93
3
Yuqоri unumdоrlikka ega bo'lgan fayl tizimi –
* HPFS tizimi FAT tizimi
VFAT tizimi NTFS tizimi 94
1
Tarmоq оperatsiоn tizimining qaysi qismi redirektоrоm deb ataladi
* klient qismi kоmmunikatsiоn vоsitalar server qismi
kоmpyuterni lоkal resurslarini bоshqaruvchi vоsita 95
2
Tarmоq оperatsiоn tizimining qaysi qismi ilоvalardan barcha so'rоvlarni qabul qilib ularni analiz qiladi
* server qismi kоmmunikatsiоn vоsitalar klient qismi
kоmp yuterni lоkal resurslarini bоshqaruvchi vоsita 96
3
Tarmоq ОT i
* to'rt qismdan ibоrat ikki qismdan ibоrat besh qismdan ibоrat uch qismdan ibоrat 97
1
Оchiq kоdli ОT larda
* tizim kоdlari оchiq, ixtiyoriy fоydalanuvchi uni o'zgartirishi mumkin tizim kоdlari оchiq, ammо ularni o'zgartirish mumkin emas
tizim kоdlari faqat tizim mualliflari uchun оchiq dastur kоdlari оchiq emas
98
2
Quyidagi ОT larning qaysi biri ko'p masalali va ko'p fоydalanuvchili hisоblanadi
* UNIX
MS-DOS, MSX WINDOWS 95
ОS YeS, OS/2 99
3
Оperatsiоn tizimning interfeysda milliy tillardan fоydalanadigan versiyalari
* lоkallashtirilgan versiya deb ataladi milliy versiyasi deb ataladi
mоdifikatsiyalashtirilgan versiyasi deb ataladi glоbal versiyasi deb ataladi
100
1
Hisоblash tizimi bоshqaradigan jarayonlar qat`iy vaqt chegaralarini qоniqtiradigan оperatsiоn tizimlar
* real vaqt rejimida ishlaydigan оperatsiоn tizimlar
paketli ishlоv berish rejimida ishlaydigan оperatsiоn tizimlar taqsimlangan rejimida ishlaydigan оperatsiоn tizimlar mоnоlit оperatsiоn tizimlar
101
1
Prоtsessоr vaqti
* chegaralangan resurs chegaralanmagan resurs dоimiy resurs
vaqtinchalik resurs 102
2
Xesh tablitsasida fayl nоmlari katalоglardaqanday turda saqlanadi
* chiziqli tizim raqamli turida grafika turida matn turida 103
2
Fоydalanuvchi real apparatura bilan ish ko'rishda mashina tilidan fоydalanmasdan, qulay interfeysda ishlashi uchun
* оperatsiоn tizim kengaytirilgan mashina, virual mashina sifatida xizmat qiladi оperatsiоn tizim resurslarni bоshqaruvchi sifatida xizmat qiladi
dasturlarni bоshqaruvchi sifatida xizmat qiladi qurilmalarni bоshqaruvchi sifatida xizmat qiladi 104
3
Tarmоq оperatsiоn tizimining qaysi qismi ma`lumоtlarni adreslash, buferlash, va uzatilishidagi xavfsizlikni ta`minlaydi
* kоmmunikatsiоn vоsitalar klient qismi
server qismi
kоmp yuterni lоkal resurslarini bоshqaruvchi vоsita 105
3
Asоsiy maqsadi va samaradоrlik ko'rsatkichi-maksimal o'tkazish qоbiliyati, ya`ni vaqt birligida maksimal sоn masalalarni yechishdan ibоrat bo'lgan ОT lar bu:
* ma`lumоtlarga paketli ishlоv berish tizimlari ma`lumоtlar ketma-ket ishlоv berish tizimlari vaqtni bo'lish tizimlari
real vaqt tizimlari 106
1
Win NT, Win 2000 va Win Xp оperatsiоn tizimlar
* bitta оila hisоblanadi bitta versiya hisоblanadi
bitta mоdifikatsiya hisоblanadi turli оila hisоblanadi
107
2
Grafik qоbiqqa ega bo'lgan оperatsiоn tizimni ko'rsating
OS/2 MSX 108
3
Windows NT/2000/XP ijrо tizimi quyidagi kоmpоnentalardan ibоrat
jarayonlar, virtual xоtira, оb`ektlar dispetcheri, xavfsizlik mоnitоri, kiritish chiqarish dispetcheri, lоkal prоtseduralarni chaqirish vоsitasi
jarayonlar, virtual xоtira, оb`ektlar dispetcheri lоkal prоtseduralarni chaqirish vоsitalari
jarayonlar, virtual xоtira, оb`ektlar kiritish chiqarish dispetcherlari 109
1
Qanday buyruq yordamida mmc da xavfsizlikning lоkal parametrlarini o'rnatish mumkin
security/ pol.mss 110
1
Qanday bayonnоma faylni lоkal shifrlashga va shifrlangan hоlda uzutishga imkоn beradi
TLS EFS 111
1
Eng xavfsiz, o'zining bоshqarish mexanizmlari bilan prоtsessоrning 90% vaqtini оluvchi, nisbatan past unumdоrlikka ega bo'lgan xavfsizlik sinfi bu:
2
Arxivatоrlar bu
ma lumоtlarni arxiv nusxasini yaratadi, hajmini qisqartiradi va tashqi xоtiraga jоylashtiradi
ma`lumоtlar arxiv nusxasini yaratadi ma`lumоtlar xajmini qisqartiradi ma`lumоtlarni tashqi xоtiraga jоylashtiradi 113
2
Kasperskiy antivirus dasturining shaxsiy versiyasi (uy va shaxsiy kоmp yuterlarga mo'ljallangan) quyidagi xоssalarga ega
qat`iy chegaralangan resurslar bilan ishlaydi katta xajmdagi ma`lumоtlar bazasi bilan ishlaydi
masоfadan markazlashgan hоlatda bоshqarishni ta`minlaydi 114
2
«оranjevaya kniga» talablari bo'yicha nechta xavfsizlik sinflari mavjud
3 ta xavfsizlik sinf 4 ta xavfsizlik sinf 115
3
Qanday axbоrоtlar security accounts manager da saqlanadi
* fоydalanuvchilarning qayd yozuvi haqidagi Windows оperatsiоn tizim fоydalanuvchilari haqidagi ro'yxatdan o'tgan fоydalanuvchilar haqidagi
ma lumоtlar bazasidagi axbоrоtlar 116
3
Kasperskiy antivirus dasturining (kоrpоrativ versiyasi), katta tarmоqlarda ishlaydigan va ular xavfsizligini ta`minlaydigan versiyasi quyidagi xоssalarga ega:
* masоfadan markazlashgan hоlatda bоshqarishni ta`minlaydi, to'liq statistik ma`lumоtlar
beradi va katta xajmda ma`lumоtlar bazasi bilan ishlaydi qat`iy chegaralangan resurslar bilan ishlaydi
katta xajmdagi ma`lumоtlar bazasi bilan ishlaydi o'rnatish va sоzlash qulayligi
117
3
«оranjevaya kniga» da keltirilgan talabalar bo'yicha xavfsizlik darajas eng past sinf:
* D xavfsizlik sinfi B xavfsizlik sinfi C xavfsizlik sinfi A xavfsizlik sinfi 118
1
Dasturlash tillari va kоmpilyatоrlar
*2-rivоjlanish davrida yuzaga keldi 1-rivоjlanish davrida yuzaga keldi 3-rivоjlanish davrida yuzaga keldi 4-rivоjlanish davrida yuzaga keldi 119
2
Kоmpyuter tarkibiga kiruvchi turli qurilmalarni bоshqaruvchi maxsus dasturlar deb
ataladi.
* drayverlar оperatsiоn tizim
plug and play texnоlоgiyasi xizmatchi dasturlar
120
3
Utilitalar bu shunday fоydali dasturlarki
xajmi kichik dasturlar bo'lib, apparat vоsitalar ishini bоshqaradi, turli yordamchi funktsiyalarni, ishlоvchanlik qоbilyatini, sоzlashni tekshiradi
faqat sоzlaydi
xizmat qiladi, ishlоvchanligini tekshiradi apparat vоsitalar ishini kuzatadi
Operatsion tizim bu:
tizimli Dasturiy taʼminotga kiradi
Process Managerning vazifasi nima?
Jarayonlarni kuzatadi, yaratadi va olib tashlaydi.
Windows operatsion tizimi qachon paydo bo‘lgan? 1995
Linux tizimini kim yaratgan? Linus Torvalds
Resurs mavjudligi, xaqiqiyligiga qarab quyidagi turlarga bo‘linadi: fizik va virtual
Bitta оila operatsion tizimlarini toping?
Win NT, Win 2000 va Win Xp оperatsiоn tizimlar
Informatsion tizimning asosiy maqsadi?
Ma’lumotlarni yaratish, yigish, qayta ishlash va masofaga uzatish
Fоydalanuvchi real apparatura bilan ish ko‘rishda mashina tilidan fоydalanmasdan, qulay interfeysda ishlashi uchun
оperatsiоn tizim kengaytirilgan mashina, virual mashina sifatida xizmat qiladi
Operatsion tizimning yadrosi nima?
Maxsus fayllardan tashkil topgan dasturiy modullar.
Zamonaviy OT larda xotira:
segment sahifali boʼlinadi
Hisoblash tizimlari tarkibi quyidagi qismlardan iborat:
apparat va dasturiy taʼminot
Operatsion tizim bu Tizimli dastur
Quyidagilardan qaysi biri masalalar va resurslarni boshqarish, sinxronlashtirish va о‘zaro bog‘lanishi bо‘yicha asos funksiyalarni ta’minlaydi?
yadro
Windows Vistaning tugallangan versiyasi qachon chiqarilgan? 2007
ОT bоshqaruvi оstida jarayonlar sоnini o‘zgartiradigan оperatsiyalar (amallar) bir martalik amallar
Fon Neyman printsipiga ko‘ra kompyuter qanday qurilmalardan tashkil topgan bo‘lish kerak? Arifmetik-mantiqiy, Boshqarish, Xotirlash va Tashqi qurilmalardan tashkil topishi kerak.
CLS buyrug‘ining vazifasi
ekranni ma’lumotlardan tozalash
Jarayon xоlatining eng оddiy diagrammasida jarayon ikki hоlatda bo‘ladi
MS DOS operatsion tizimining disk va katalog mundarijasi xaqidagi ma’lumotlarni olish buyrugi:
dir
PCB nima?
|
Hisoblash tizimlari tarkibi quyidagi qismlardan
iborat:
|
apparat va dasturiy taʼminot
|
qurilma va dasturlar
|
qurilmalardan
|
faqat dasturlardan
| |
Dastur:
|
buyruqlarning tartiblangan ketma-ketligi
|
buyruqlar toʼplami
|
qurilmalar
|
Buyruqlarning istalgan ketma ketligi
| |
Dasturiy taʼminot quyidagi boʼlimlardan iborat:
|
Аsos Dasturiy taʼminot, tizimli Dasturiy taʼminot,
xizmatchi Dasturiy
taʼminot, amaliy Dasturiy taʼminot
|
Аsos Dasturiy taʼminot, tizimli Dasturiy taʼminot
|
tizimli Dasturiy taʼminot
|
Аmaliy qismlardan
| |
Аmaliy dasturiy taʼminot:
|
maʼlum ish joyida
aniq masalalarni yechishga yordam beradigan dastur
|
qurilmalarni ishlatuvchi
|
hisoblash tizimini nazorat qiluvchi
|
hamma javoblar toʼgʼri
| |
Tizimli dasturiy taʼminot bu:
|
kompyuter
tizimining dasturlari va bevosita apparat taʼminoti bilan
oʼzaro bogʼlanishini taʼminlaydi
|
kompyuter qurilmalarini ishishni taʼminlaydi
|
amaliy masalalarni yechimini taʼminlaydi
|
kompyuter ishini nazorat qiladi
| |
Matn redaktori Word bu:
|
amaliy Dasturiy taʼminotga kiradi
|
xizmatchi
Dasturiy taʼminotga kiradi
|
asos Dasturiy taʼminotga kiradi
|
tizimli Dasturiy
taʼminotga kiradi
| |
Operatsion tizim bu:
|
tizimli Dasturiy taʼminotga kiradi
|
xizmatchi
Dasturiy taʼminotga kiradi
|
amaliy Dasturiy taʼminotga kiradi
|
asos Dasturiy
taʼminotga kiradi
| |
Operatsion tizim kengaytirilgan mashina sifatida:
|
foydalanuvchiga real apparatura bilan ishlash oʼrniga qulay
interfeys yaratadi
|
qurilmalar bilan toʼgʼridan-toʼgʼri ishlaydi
|
fayllar bilan toʼgʼridan-toʼgʼri ishlaydi
|
dastur bilan ishlaydi
| |
Operatsion tizim 2 ta asosiy funktsiyani bajaradi:
|
foydalanuvchiga kengaytirilgan mashina sifatida va resurslarni boshqaruvchi
sifatida xizmat qiladi
|
foydalanuvchi uchun qulay interfeys va kodlarni yashirish
|
resurslarni kuzatish va taqsimlash
|
qurilmalar va fayllarni taqsimlaydi
|
Jarayonni boshqarish bloki
|
Operatsion tizim resurslarni boshqaruvchi sifatida
|
resurslarni rejalashtiradi (kimga, qachon va qancha) va resurslarni kuzatadi
(boʼsh yoki band)
|
resurslarni toʼgʼridan-toʼgʼri taqsimlaydi
|
resurslarni rejalashtiradi
|
resurslarni kuzatadi
| |
Operatsion tizim bu:
|
hamma javoblar toʼgʼri
|
foydalanuvchi interfeysini bajaradi
|
dasturlar bilan dastur interfeysi
|
dasturlar bilan qurilmalar oʼrtasidagi interfeys
| |
Operatsion tizim xali mavjud boʼlmagan davr:
|
rivojlanish 1-davri (1945-1955 y.)
|
rivojlanish 2-davri
(1955-1965 y.)
|
rivojlanish 3-davri
(1965-1980 y.)
|
rivojlanish 4-davri
(1980-hozirgi vaqtgacha)
| |
Operatsion tizimning
asosiy funktsiyalari nechta?
|
6 ta
|
5 ta
|
3 ta
|
1 ta
| |
Operatsion tizim-
|
foydalanuvchilar
uchun interfeysni tashkil
etadi,bajariluvchi dasturlar uchun interfeysni tashkil etadi
|
xizmatchi dasturlar uchun interfeysni tashkil etadi
|
dasturlar uchun interfeysni tashkil etadi
|
fayllar uchun interfeysni tashkil etadi
| |
Dasturiy taʼminot deganda:
|
kompyuterning shu
modelida bajarilishi mumkin boʼlgan dasturlarni va dasturiy xujjatlarni oʼz ichiga olgan majmuani (komplektni) tushunamiz
|
dasturlash tillarini tushunamiz
|
apparat taʼminotni tushunamiz
|
dasturiy modellarni tushunamiz
| |
SOFTWARE-bu:
|
dasturiy taʼminot
|
apparat taʼminot
|
yordam tizimi
|
qoʼshimcha
tizim
| |
Hardware - bu
|
apparat taʼminot
|
dasturiy taʼminot
|
dasturiy modul
|
protsessor
| |
Kompyuter resurslari-
|
apparat vositalari, dasturiy vositalar va turli maʼlumotlar toʼplamidan iboratdir
|
maʼlumotlar toʼplami
|
dasturlar toʼplami
|
kiritish qurilmalari
| |
Hisoblash tizimi:
|
apparat taʼminot va
dasturiy taʼminotga boʼlinadi
|
apparat
taʼminotidan iborat
|
dasturiy
taʼminotdan iborat
|
qurilmalardan iborat
|
|
Аssimetrik va simmetrik OT larga boʼlinish:
|
Hisoblash jarayonini tashkil etishda koʼprotsessorli ishlov berish usuli boʼyicha sinflarga
ajratishga toʼgʼri keladi
|
Hisoblash koʼpoqimli tashkil etish boʼyicha
sinflashga toʼgʼri keladi
|
Hisoblash jarayonini tashkil etish usuli boʼyicha
sinflashga toʼgʼri keladi
|
Koʼpfoydalanuv chili rejimni quvvatlash boʼyicha
sinflashga toʼgʼri keladi
| |
MS Office ilovalari bu:
|
amaliy Dasturiy taʼminot dasturlaridir
|
xizmatchi
Dasturiy taʼminot dasturlaridir
|
asos Dasturiy taʼminot dasturlaridir
|
tizimli Dasturiy taʼminot dasturlaridir
| |
Operatsion qobiqlar bu:
|
tizimli Dasturiy
taʼminot dasturidir
|
xizmatchi
dasturdir
|
amaliy dasturdir
|
asos dasturiy
taʼminot
| |
Operatsion tizimlar:
|
kompyuterning (hisoblash tizimining) hamma apparat vositalarining ishini samarali va uning barcha resurslarini boshqarish imkonini beradi
|
faqat apparat vositalarini ishini taʼminlaydi
|
faqat maʼlumotlarni boshqaradi
|
faqat fayillarni boshqaradi
| |
Operatsion qobiqlar:
|
operatsion tizim ishini boshqarish qulayligini oshiradigan qoʼshimcha
dasturdir
|
operatsion tizim himoyasini oshiradi
|
operatsion tizim ishini kuzatadi
|
kiritish-chiqaris hni boshqaradi
| |
Utilitalar bu shunday foydali dasturlarki:
|
xajmi kichik dasturlar boʼlib, apparat vositalar
ishini boshqaradi, turli yordamchi funktsiyalarni, ishlovchanlik qobilyatini,
sozlashni tekshiradi
|
faqat sozlaydi
|
xizmat qiladi, ishlovchanligini tekshiradi
|
apparat vositalar ishini kuzatadi.
| |
Operatsion tizimning
asosiy komponentalaridan biri buyruqlar protsessori quyidagi funktsiyalarni bajaradi
|
Tashqi qurilmalar yordamida kiritish va chiqarishni
amalga oshiradi
|
Masala va resurslarni boshqaradi
|
Buyruqlarni qayta ishlaydi va bajaradi
|
Maʼlumotlarni mantiqiy darajasi bilan ishlaydi
| |
Win NT, Win 2000 va Win XP operatsion tizimlar:
|
bitta oila hisoblanadi
|
bitta versiya hisoblanadi
|
bitta
modifikatsiya hisoblanadi
|
turli oila hisoblanadi
|
|
Operatsion tizimning interfeysda milliy tillardan
foydalanadigan versiyalari:
|
lokallashtirilgan versiya deb ataladi
|
milliy versiyasi deb ataladi
|
modifikatsiyalas htirilgan versiyasi deb
ataladi
|
global versiyasi deb ataladi
| |
Foydalanuvchi real
apparatura bilan ish koʼrishda mashina tilidan foydalanmasdan, qulay interfeysda ishlashi uchun:
|
operatsion tizim
kengaytirilgan mashina, virual mashina sifatida xizmat qiladi
|
operatsion tizim
resurslarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi
|
dasturlarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi
|
qurilmalarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi
| |
Operatsion tizim resurslarni samarali boshqarishi uchun:
|
resurslarni
rejalashtirish va resurs xolatini kuzatishi zarur
|
dasturlarni boshqarishi
|
resurslarni taqsimlashi
|
resurs holatini kuzatadi
| |
Hisoblash tizimi
boshqaradigan jarayonlar qatʼiy vaqt chegaralarini qoniqtiradigan operatsion tizimlar:
|
real vaqt rejimida ishlaydigan operatsion tizimlar
|
paketli ishlov
berish rejimida ishlaydigan operatsion tizimlar
|
taqsimlangan
rejimida ishlaydigan operatsion tizimlar
|
monolit operatsion tizimlar
| |
Monolit operatsion tizimlar:
|
operatsion tizimlar
hamma qismlari oʼzaro mustaxkam bogʼlangan u yoki bu qismni oʼzgartirish mumkin emas
|
bir nechta mustaqil modullardan iborat
|
u yoki bu qismni oʼzgartirish mumkin
|
Tizimni barcha qismlarini oʼzgartirish mumkin
| |
Koʼp satxli tizimlar
satxlari orasida bogʼlanish quyidagicha boʼlgan
|
har bir satx oʼzidan yuqori va pastki sath bilan bogʼlanadi
|
hamma satxlar bir-biri bilan bogʼlangan
|
hamma satxlar faqat eng yuqori satx bilan
bogʼlangan
|
xech qaysisi bogʼlanmagan
| |
Koʼp satxli tizimlar kamchiligi
|
biror satx olib tashlansa, satxlar orasida bogʼlanishni yangidan tuzish kerak
|
OTni yangidan tuzish kerak
|
Tizimni bir sathini olib boʼlmaydi
|
Bir sathni olib boʼlmaydi
| |
Mikroyadroli OT larda mikroyadroda quyidagi
funktsiyalar joylashgan
|
minimal zaruriy funktsiyalar
|
OT ni yuklash funktsiyalari
|
xotirani taqsimlash
funktsiyalari
|
kiritish-chiqaris h funktsiyalari
| |
OT jarayonlar ustida quyidagi amallarni bajaradi:
|
hamma javoblar toʼgʼri
|
jarayon yaratish va tugallash
|
jarayonni toʼxtatib turish, jarayonni blokirovka qilish, blokirovkadan chiqarish
|
jarayon prioritetini oʼzgartirish
|
|
Quyidagi OT larning qaysi
biri ochiq kodli tizim hisoblanadi
|
Linux
|
MS DOS
|
UNIX
|
WinXP
| |
Zamonaviy OT larda resurs deb quyidagilardan qaysi biri tushuniladi:
|
protsessor vaqti
xotira, kirish-chiqish kanallari, periferik qurilmalar dastur modullari axborot resurslari (operativ xotiradagi oʼzgaruvchilar, yoki fayllar) xabar va
sinxrosignallar
|
dastur modullari
|
xabar va
sinxrosignallar
|
axborot resurslari (operativ xotiradagi oʼzgaruvchilar, yoki fayllar)
| |
Аlohida energiyaga, katta xajmga va samarali foydalanish imkoniga ega boʼgan xotira:
|
doimiy xotira deyiladi
|
tezkor xotira deyiladi
|
protsessor registrlari deyiladi
|
elektron disk
| |
Xotiraning maʼlumotlar
joylashadigan boʼlimi:
|
segment deyiladi
|
stek deyiladi
|
overley deyiladi
|
sahifa deyiladi
| |
Xotiraning fiksirlangan boʼlimlarga boʼlishda:
|
xotira qatʼiy oʼlchamli
boʼlaklarga oldindan boʼlingan boʼladi
|
maʼlumotlar-fayl lar boʼlaklarga boʼlinadi
|
maʼlumotlar xajmi boʼyicha
joylashtirib boriladi
|
xotira
sahifalarga boʼlinadi
| |
Ochiq kodli OT larda:
|
tizim kodlari ochiq,
ixtiyoriy foydalanuvchi uni oʼzgartirishi mumkin
|
tizim kodlari
ochiq, ammo ularni oʼzgartirish mumkin emas
|
Tizim kodlari faqat avtorlari uchun ochiq
|
dastur kodlari ochiq emas
| |
Zamonaviy OT larda xotira:
|
segment sahifali boʼlinadi
|
oʼzgaruvchan
boʼlimlarga boʼlinadi
|
segmentlarga boʼlinadi
|
qatʼiy
boʼlimlarga boʼlinadi
| |
Fayl tizimi orqali:
|
maʼlumotlarga
ishlov beruvchi dasturlar bilan bogʼlaniladi va disk makoni markazlashgan holda taqsimlanadi
|
disk makoni taqsimlanadi
|
maʼlumotlar bazasi bilan bogʼlaniladi
|
Fayl tizimi orqali fayl taqsimlanadi
| |
Zamonaviy fayllarni
boshqaruv tizimi bu- :
|
NTFS
|
FAT
|
Super FAT
|
HPFS
| |
Fayllar bilan ishlashni amalga oshiruvchi dasturiy taʼminot:
|
fayl menedjeri
|
dastur menedjeri
|
xotira mennedjeri
|
qurilma menedjeri
| |
Fayllarni boshqaruvchi tizim maʼlumotlarni
|
Doimiy xotiraga (diskka)
joylashtiradi
|
tezkor xotiraga joylashtiradi
|
fizik xotiraga joylashtiradi
|
svopingni bajaradi
|
|
Maʼlumotlarni kataloglar koʼrinishida tuzilishi
|
ierarxik koʼrinishda deyiladi
|
sahifali koʼrinish deyiladi
|
ketma-ket
koʼrinishda deyiladi
|
mantiqiy
koʼrinishda deyiladi
| |
FAT fayl tizimi oʼz ichiga quyidagi maʼlumotlarni oladi:
|
hamma javoblar toʼgʼri
|
fayl yoki uning
fragmentlari uchun ajratilgan mantiqiy diskning
adreslanuvchi qismlari
|
disk makoni boʼsh sohalari
|
diskning defekt sohalari
| |
FAT fayl tizimida, mantiqiy disk:
|
tizimli soxa va maʼlumotlar
soxasiga boʼlinadi
|
maʼlumotlar
soxasi va kataloglarga boʼlinadi
|
kataloglar soxasi va tizimli soxa
|
yuklanish qismlari
| |
NTFS fayl tizimi bu:
|
yangi texnologiya fayl tizimi
|
yuqori unumdorlikka
ega boʼlgan tizim
|
ishonchlilikka ega boʼlgan tizim
|
disk makonidan samarali
foydalanadi
| |
Operatsion tizim qanday asosiy qismlardan tashkil topgan
|
yadro, komanda interpritatori, tarjimon
|
yadro
|
qobiq, boshqaruvchi maxsus dasturlar
|
dastur qobigi, integrallashgan foydalanuvchi interfeysi
| |
Operatsion tizim kengaytirilgan mashina sifatida
|
foydalanuvchiga real apparatura bilan ishlash o'rniga qulay
interfeys yaratadi
|
qurilmalar bilan to'gridan-to'gri ishlaydi
|
fayllar bilan to'gridan-to'gri ishlaydi
|
dasturlar bilan ishlaydi
| |
Fragmentattsiya deb nimaga aytiladi
|
xotira bo'limlarga ajratilganda qoladigan bo'l joyi
|
xotiraning bo'limlarga
ajralmay qolishi
|
ma`lumotlarning bo'limlarga
sigmay qolishi
|
xotiraning bir turi
| |
Qanday texnologiya
standart qurilmalarni
avtommatlashgan rejimda o'rnatish imkonini beradi
|
plug and play
|
active install
|
master
|
object linking
| |
Operatsion tizim 2 ta
asosiy funktsiyani bajaradi
|
foydalanuvchi uchun qulay interfeys va kodlarni yashirish
|
resurslarni kuzatish va taqsimlash
|
dasturlarni nazorat qiladi
|
foydalanuvchiga
kengaytirilgan mashina sifatida va resurslarni boshqaruvchi
sifatida xizmat qiladi
| |
Fayllar tuzilishining
asosiy birligi nimalar
|
ma`lumotlar
|
kataloglar
|
xotira
|
grafiklar
| |
Operatsion tizim xali mavjud bo'lmagan davr
|
rivojlanish 1-davri (1945-1955 y.)
|
rivojlanish 3-davri
(1965-1980 y.)
|
rivojlanish 2-davri
(1955-1965 y.)
|
rivojlanish 4-davri
(1980-hozirgi vaqtgacha)
|
|
Mul tidasturlash rejimida
ishlaydigan operatsion tizimlar
|
rivojlanish 3-davriga yuzaga keldi
|
rivojlanish
1-davriga yuzaga keldi
|
rivojlanish
2-davriga yuzaga keldi
|
rivojlanish 4-davriga
yuzaga keldi
| |
Mul tidasturli,
ko'pfoydalanuvchili operatsion tizimlar bu
|
UNIX operatsion tizimlar
|
Ms Dos
|
Windows 3x
|
Solaris
| |
Birinchi paketli ishlov berish tizimlari paydo bo'lgan
|
rivojlanish 2-davri (1955-1965 y.)
|
rivojlanish 3-davri
(1965-1980 y.)
|
rivojlanish 1-davri
(1945-1955 y.)
|
rivojlanish 4-davri
(1980-hozirgi vaqtgacha)
| |
4-rivojlanish bosqichiad quyidagi operatsion tizim yuzaga keldi
|
taqsimlangan
(resurslarni taqsimlovchi) tizimlar, ya`ni tarmoqda ishlaydigan tizim tizimi
|
paketli ishlov berish tizimi
|
ajratilgan vaqt tizimi
|
avtonom rejimda ishlaydigan tizim
| |
Tizimning tarmoq funktsiyalari asosiy modullariga o'rnatilgan tarmoq operatsion tizimini
ayting
|
Windows NT
|
Ms Dos
|
Lantastic
|
Lan manager
| |
Windows XP operatsion tizimning qaysi turida
NTFS fayllarni shifrlash imkoniyatisha ega emas
|
home edition
|
standart edition
|
professional
|
portable
| |
Multidasturlash bu
hisoblash jarayonini tashkil qilish usuli bo'lib, bitta protsessorda
|
bir necha dastur navbat bilan bajariladi
|
bitta dastur bajariladi
|
bitta dastur ham bajarilmaydi
|
bir necha dastur parallel bajariladi
| |
Multi dasturlash bu
|
hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bitta protsessorda navbat bilan bir nechta dastur bajariladi
|
hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bir necha protsessorda navbat bilan bir nechta dastur
bajariladi
|
hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bitta protsessorda bir vaqtning o'zida bir nechta dastur bajariladi
|
hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bir nechta protsessorda bitta dastur bajariladi
| |
Windows OT larining boshqa ot lardan printsipial farqi
|
grafik interfeysi va bir nechta ilovalar
bilan birgalikda ishlash
|
hisoblashlar ishonchliligi
|
dialogli ish rejimi
|
Komanda tili yo'qligi
| |
Quyidagi tariflardan qay biri operatsion tizimning
|
OT asosiy tarkibiy
qismlarini, mustaqil, alohida
|
Aniq
resurslardan alohida bo'lib,
|
ot ni boshqa
apparat platformaga
|
boshqa
tizimlarga yozilgan
|
|
modullik printsipiga mos keladi
|
qismlar modullarga bo'linishi
|
abstraktsiyalanis hi
|
ko'chish osonligi
|
dasturlarni
bajara olish xususiyati
| |
Modullilik printsipi
asosida qurilgan OT larda dastur
|
aloxida mustaqil bo'laklardan iborat bo'ladi
|
bitta monolit bo'lakdan
|
mustaqil
bo'lmagan boglangan bo'laklardan iborat bo'ladi
|
bir techta
sathdan iborat bo'ladi
| |
Yechiladigan masala va
hisoblash tizimining konfiguratsiyasida kelib chiqqan holda, ot ni
sozlashga imkon beradigan ot yadrosini arxitekturasini tashkil etish
|
OT ni generatsiya qilish printsipi deyiladi
|
modullilik printsipi
|
standart xolatlar printsipi
|
chastota printsipi
| |
OT larinng rivojlanishi birinchi davriga quyidagi xususiyatlarning qaysi punktda ko'rsatilganlari xos (1945-1955y)
|
hisoblash tizimi,
operatsion tizimi mavjud emas; bir guruh mutaxassislar ham ht larni loyihalashda,
ekspluotatsiya qilishda va dasturlashda qatanashadilar; faqat matematik va xizmatchi dasturlar kutubxonasi mavjud
|
birinchi kompliyator versiyalari yuzaga keldi
|
OT boshlangich versiyalari yuzaga keldi
|
hisoblash jarayonini boshqarish
avtomatlashtiril di
| |
OT ni qurish asosiy printsiplaridan biri bu modullilik printsipidir. Bu printsip modullilikka qaysi ta`rif mos keladi:
|
OT asosiy tarkibiy qismlarini, mustaqil, alohida qismlar modullarga bo'linishi
|
aniq resurslardan alohida bo'lib,
abstraktsiyalanis h
|
OT ni boshqa apparat platformaga
ko'chish osonligi
|
boshqa
tizimlarga yozilgan dasturlarni bajara olish xususiyati
| |
Aynan bir amalni, xar xil
vositalar yordamida bajarish, bu
|
funktsional
ortiqchalik printsipi deyiladi
|
standart xolatlar printsipi deyiladi
|
generatsiya printsipi deyiladi
|
modullilik
printsipi deyiladi
| |
Dastur algoritmlarda, ishlov beriladigan massivlarda amal va kattaliklardan foydalanish chastotasiga qarab, funktsiyalarni ajratishga
asoslangan printsip
|
chastota printsipi
|
modullilik printsipi
|
xavfsizlik printsipi
|
generatsiya printsipi
|
|
OT larni o'rnatish dasturi foydalanuvchiga tizim konfiguratsiyasin o'zi tanlaydigan o'rnatish
stsenariysi quyidagicha ataladi.
|
foydalanuvchi
|
ixcham (kompakt
|
Tipik
|
mobil komp yuterlar uchun
| |
Klient-server modelining ustunligi nimada
|
taqsimlangan tizimlarga qulay moslashadi
|
imtiyozli rejimda ishlaydi
|
eksplutatsiya xossallari
samarali ishlaydi
|
bir xil
tizimlarda samarali ishlaydi
| |
Modullilik printsipi
asosida tuzilgan OT larda ixtiyoriy modulni
|
ixtiyoriy boshqa
modulga, mos interfeys mavjud bo'lsa almashtirish mumkin
|
imtiyozli modullarga almashtirish mumkin
|
hech qanday modulga
almashtirish mumkin emas
|
boshqa interfeysga almashtirish
| |
Foydalanuvchi tizim bilan
ishlayotgan vaqtda, u o'rnatadigan parametrlarni qisqartirish, parametrlarni o'rnatish vaqtini tejashga imkon beradigan printsip
|
standart xolatlar (po umolchaniyu) printsipi
|
chastota printsipi
|
generatsiya printsipi
|
funktsional tanlanish printsipi
| |
Ko'p sathli tizim bu:
|
N ta sath (qatlam)dan iborat bo'lib, ular orasida bog‘lanish juda
yaxshi yo'lga qo'yilgan
|
tizim katta dasturdan iborat bo'lib, tarkibiy qismlari mustaqil emas
|
tarkibiy qismlari mustaqil modullardan iborat tizim
|
tarkibiy qismlarga ega bo'lmagan yaxlit tizim
| |
Birinchi ko'p satxli
tizimlarda nechta satx bo'lgan
|
6 ta
|
3 ta
|
4 ta
|
5 ta
| |
Ko'p satxli tizimlar kamchiligi
|
biror satx olib tashlansa, satxlar orasida boglanishni yangidan tuzish
kerak
|
satxlarni boglab bo'lmaydi
|
otni yangidan tuzish kerak
|
biror satx olib tashlansa, yangi sath tuzish kerak bo'ladi
| |
Operatsion qobiqlar
|
operatsion tizim ishini boshqarish qulayligini
oshiradigan qo'shimcha dasturdir
|
operatsion tizim himoyasini oshiradi
|
operatsion tizim ishini kuzatadi
|
kiritish-chiqaris hni boshqaradi
| |
Ko'p satxli tizimlar
satxlari orasida boglanish quyidagicha bo'lgan
|
har bir satx o'zidan yuqori va past sath bilan boglangan
|
hamma satxlar bir-biri bilan boglangan
|
hamma satxlar
faqat eng yuqori satx bilan boglangan (protsessorni taqsimlash va
|
faqat o'zidan yuqori sath bilan qoplangan
|
|
|
|
ko'p masalaning
satxi-0 chi satx bilan)
|
| |
Monolit OT larda tuzilishi
|
2 ta bo'lakdan iborat (bosh dastur va protseduralar)
|
3 ta satxdan
iborat (bosh dastur, protsedura va
servis dasturlari)
|
6 ta satxdan iborat (ko'p satxli dastur)
|
5 ta satxdan iborat
| |
Hamma qismlari bitta dastur tarkibiga kirib, ma`lumotlarning umumiy strukturalaridan foydalanadigan va bir-biri bilan bevosita protseduralarni chaqirish bilan bog‘lanuvchi yaxlit tuzilishga ega bo'lgan tizim:
|
monolit tizim
|
ko'p sathli tizim
|
makroyadroli tizim
|
mikroyadroli tizim
| |
Monolit operatsion tizimlar
|
operatsion tizimlar hamma qismlari o'zaro mustaxkam boglangan u yoki bu
qismni o'zgartirish mumkin emas
|
bir nechta mustaqil modullardan iborat
|
u yoki bu qismni o'zgartirish mumkin
|
biror qismini olib tashlash mumkin
| |
Mikroyadroli OT larda
mikroyadroda quyidagi funktsiyalar joylashgan
|
minimal zaruriy funktsiyalar
|
ot ni yuklash funktsiyalari
|
xotirani
taqsimlash funktsiyalari
|
kiritish-chiqaris h funktsiyalari
| |
Operatsion tizim resurslarni samarali boshqarishi uchun
|
resurslarni
rejalashtirish va resurs xolatini kuzatishi zarur
|
dasturlarni boshqarishi
|
qurilmalarni boshqarish
|
resurslarni taqsimlashi
| |
Resurs mavjudligi,
xaqiqiyligiga qarab
|
fizik va virtual
|
moslanuvchan va
qat`iy
|
sun`iy va xaqiqiy
|
vaqtinchalik va
doimiy
| |
Iste`mol qilinadigan va iste`molchi uchun ma`lum qiymatga ega bo'lgan ob`ekt
|
resurs deyiladi
|
dastur vositasi deyiladi
|
apparat vositasi deyiladi
|
printsip deyiladi
| |
Resurslarni ajratilishi va bo'shashi bilan bogliq
amallar
|
ko'p martalik amallar
|
bir martalik amallar
|
jarayon prioritetini o'zgartiruvchi
amallar
|
tayyor holatga o'tkazuvchi
amallar
| |
Operatsion tizim resurslarni boshqaruvchi sifatida
|
resurslarni rejalashtiradi (kimga, qachon va qancha) va
|
resurslarni to'gridan-to'gri taqsimlaydi
|
resurslarni rejalashtiradi
|
resurslarni kuzatadi
|
|
resurslarni kuzatadi
(bo'sh yoki band)
|
|
|
| |
Matn redaktori Word bu
|
amaliy dasturiy ta`minotga kiradi
|
xizmatchi dasturiy ta`minotga kiradi
|
asos dasturiy ta`minotga kiradi
|
tizimli dasturiy ta`minotga kiradi
| |
Jarayon vaqt kvanti
tugaganda
|
jarayon tayyor
holatga o'tadi
|
jarayon tugatiladi
|
jarayon kutish
xolatiga o'tadi
|
jarayon uziladi
| |
Jarayonni rejalashtirish darajalari
|
uzoq muddatli, o'rta muddatli va qisqa muddatli
|
cheksiz va chekli muddatli
|
aniq va aniq emas muddatli
|
faqat uzoq muddatli
| |
Energiya manbasiga
bogliq xotira
|
tezkor xotira
deyiladi
|
doimiy xotira
deyiladi
|
ikkilamchi xotira
deyiladi
|
asosiy xotira
deyiladi
| |
Xotira ierarxiyasi bo'yicha, eng qimmat tezkor va qimmat xotira
|
protsessor registrlari
|
elektron disklar
|
asosiy xotira
|
tashqi xotira
| |
Tizimda paydo bo'lgan har
bir yangi jarayon
|
tayyor xolatga o'tadi
|
kutish holatiga
o'tadi
|
bajarilish
holatiga o'tadi
|
to'xtatiladi
| |
Kutish holatidagi jarayonlar xodisa ro'y bergandan so'ng
|
bajarilish holatiga o'tadi
|
kutish holatiga o'tadi
|
tugatiladi
|
tayor holatga o'tadi
|
Dostları ilə paylaş: | 
