Fəhlə peşələri və işlərin Vahid Tarif-İxtisas Sorğu Kitabçası (hissə 1)

29. Elektron hesablama maşınlarının operatoru

İşin xüsusiyyəti.

4-cü dərəcə

İdarəetmə pultundan işçi təlimatlara əsasən, elektron hesablama maşınlarında məlumatın emalı prosesinin aparılması. Məlumatların texniki məlumat daşıyıcılar və rabitə kanalları ilə elektron hesablama maşınlarına verilməsi və maşından çıxarılması. Maşından sonrakı əməliyyatlar üçün alınan hesabat göstəricilərinin rabitə kanalları ilə verilməsi. Mühəndis konstruktor hesabı ilə hesablanmış məlumat göstəricilərinin cəmlənməsi yolu ilə ilkin sənədlərin müxtəlif tipli hesablama maşınlarında emalı. Məlumatı perfolentə salmaqla hesab-fakturasının çıxarılışı və siyahıların, cədvəllərin, yekun məlumatın, hesabatın mexaniki üsulla tərtibi.

Hesablamaya nəzarət, ilkin sənədlərlə tutuşdurulma. Maşının işə hazırlanması, verilmiş işə idarəetmə işinin və ya blok sxemin qoyulması. Perfokartın perforasiyası, verifikasiyası, dublikasiyası, reproduksiyası və tabulyasiyasının aparılması. Kodlaşmış məlumatın dəliklərinin vurulması və oxunulması.

İlkin sənədlərdən məlumatın perfokarta keçirilmə düzgünlüyünün «işığa» yoxlanılması və tabulyaqramda uyğun göstəricilərin və yekunların düzəldilməsi.

Mexaniki üsulla tərtilə edilmiş tabulyaqrama nəzarət, yekun göstəricilərin yoxlama rəqəmlər ilə tutuşdurulması, tabulyaqrammanın sahəsində qeyd etməklə seçmə balanslaşdırmanın aparılması, nəzarət rəqəmləri jurnalına tabulyaqramların yekunlarının qeyd edilməsi, yoxlanılmış tabulyaqramların tərtibi və buraxılması. Kommutasiyanın sadə sxemi üzrə maşının sazlanması və qeyri-mürəkkəb yenidən kommutasiyalaşmanın sərbəst həyata keçirilməsi. Perfokartların bir neçə dəfə buraxılmasını həyata keçirmək üçün buraxılma xətkeşinin, söykənəcəyin və tabulyasiya plastinin yerləşdirilməsi. Riyazi sorğu kitabları və cədvəlləri ilə işləmək, yerinə yetirilmiş işlərin naryadlarının və müşayiətedici sənədlərinin rəsmiləşdirilməsi.

Bilməlidir: hesablama maşınlarının texniki istismar xüsusiyyətlərini, idarəetmə pultunun quruluşunu və EHM (Elektron Hesablama Maşınları) texniki istismar qaydalarını, yerinə yetirilmiş texnoloji proseslərin mahiyyətini və ardıcıllığını təyin edən rəhbər materialları; qüvvədə olan şifr və kodları; məlumatın nəzarət texniki daşıyıcılarını; hesablama işlərini və hesablamanın aparılma metodlarını; kommutasiyanın və maşının saxlanılmasında sadə blok sxemlərin əsaslarını; ilkin və buraxılan sənədlərin formasını; proqramlaşmanın orta ixtisas və ya ümumi təhsil həcmində əsasını və kurs hazırlığını.