FəNNİn adi: “İnformasiya texnologiyaları” Şayəstə Həsənova MÜhaziRƏ 4 MÜhaziRƏNİn mövzusu

GUI

Əməliyyat sisteminin komponentləri
Window manager
Window manager - pəncərələri idarə edən proqram.
Pəncərələri kompüterin ekranında yerləşdirir və pəncərələrin hansı proqramlara məxsus olduğunu izləyir. Hər hansı bir proqram ekrana müəyyən informasiya çıxarmaq istəyəndə, o, Window manager-ə xəbərdarlıq edir, Window manager isə lazım olan təsviri həmin proqramın pəncərəsində yerləşdirir. İstifadəçi mausun düyməsini basarkən, Window manager ekranda olan maus göstəricisinin koordinatlarını hesablayır və həmin yerdə yerləşən proqramı aktivləşdirir.

Əməliyyat sisteminin nüvəsi

Nüvə
File manager
Memory manager
Planlaşdırıcı Dispetçer

• File manager - faylları idarə edən proqram.
• kompüterin yaddaş qurğularının istifadəsini uzlaşdırır;
• kompüuterdə yerləşən bütün fayllara nəzarət edir, yəni fayllar harada yerləşir, hansı istifadəçi onlarla işləyə bilər;
• yaddaşın hansı hissələri boşdur və ya tutulub;
• faylları qovluqlara (ing. folder) qruplaşdırır;

D:\Musics\Azeri\Classics\Qarayev_simfoniya.mp3
Faylın marşrutu (path) - lazımı fayla gətirib çıxaran qovluqlar ardıcıllığı.

Əməliyyat sisteminin nüvəsi

• Memory manager - əməli yaddaşa nəzarət edən proqram.
• Cari məsələni əməli yaddaşa yerləşdirir və yerinə yetirir;
• Çoxməsələlik şəraitində bir neçə proqram eyni zamanda yerinə yetirilirməlidir. Memory manager onları əməli yaddaşın boş olan hissələrində yerləşdirir və ardıcıl olaraq yerinə yetirir;
• Virtual yaddaşa nəzarət edir.

Əməliyyat sisteminin nüvəsi

Proqram – göstərişlərin statik yığımıdır.
Proses - proqramın yerinə yetirilməsidir (dinamik fəaliyyət).

• Prosesin vəziyyəti:
• proqramın hal-hazırda yerinə yetirilən hissəsi;
• prosessor registrlərının tərkibi;
• əməli yaddaş xanalarının tərkibi.
• Prosesin vəziyyəti – zamanın konkret anı üçün kompüter ehtiyatlarının ani surətidir.