Fərqanə HÜseynova müSTƏQİLLİk döVRÜNDƏ azərbaycan – TÜRKİYƏ ƏlaqəLƏRİNİn kulturoloji aspektləRİ
Yüklə 2,79 Kb. Pdf görüntüsü
|
__________Milli Kitabxana__________ 36 pinə əsaslanan münasibətlərimiz siyasi və iqtisadi sahələrdə əl- də edilən inkişaf sayəsində hazırkı mükəmməl səviyyəsinə çat- mışdır. Ortaq keçmişimizdən doğan sıx tellər müasir mədəniy- yət hədəfinə istiqamətlənmiş gələcək ideallarımızla daha da güclənəcəkdir. Türkiyə 1991-ci il noyabrın 9-da Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyan ilk dövlət olmuşdur. 1991-ci ildən etiba- rən inzalanan 100-dən çox sənəd ikitərəfli münasibətlərimizin əsas çərçivəsini təşkil etmişdir (93, s.18-24). Hələ 1994-cü il fevral ayının 8-11-də Azərbaycan Respub- likasının Prezidenti cənab Heydər Əliyev Türkiyə Respublika- sına dövlət başçısı kimi ilk dəfə rəsmi səfərini edərkən iki ölkə arasında 16 sənəd imzalanmışdı. “Əsrlərlə formalaşan birlik, əsası hələ 70-ci illərdə qoyulan Türkiyə – Azərbaycan dostluğu bu ziyarətdən başlayaraq yeni bir forma kəsb etdi və rasional bazaya əsaslanan bir təməl əsasında inkişaf etməyə başladı” (55, s.123). İlk rəsmi ziyarətin bu gözəl akkordlarını bir növ simfoniya halına gətirərək, Azərbaycan Prezidenti 2001-ci ildə Bakıda Atatürk Araşdırmalar Mərkəzi yaradılması barədə fərman vermiş, bununla da Türkiyə – Azərbaycan dostluğunun əbədiləşdirilməsi yolunda daha bir qətiyyətli addım atmışdır. Lakin bununla da kifayətlənməyərək o, bildirirdi ki, indiyə qədər yaranmış əlaqələr yüksək qiymətləndirilməklə yanaşı, gələcək işlər haqqında da düşünülməli, bunun üçün möhkəm bünövrə yaratmaq məqsədi ilə yeni müqavilələr, sənədlər, anlaşmalar imzalanmalı, beləliklə də ikitərəfli əlaqələrimizin yeni səhifələri açılmalı, yeni mərhələsi başlanmalıdır. 8 fevral 1994-cü ildə Ankarada “Çankaya” köşkündə Azərbaycan Pre- zidentinin şərəfinə verilən ziyafətdə söylənilən bu fikirlər son- ralar əlaqələrimizin inkişaf etdirilməsi üçün hədəf seçilən bir mayaka çevrilmiş, irəliyə doğru hərəkətə istiqamət vermişdir. Səfər zamanı TBMM-də çıxış edən Azərbaycan Prezidenti Türkiyənin keçdiyi 70 illik yola böyük ehtiram və hörmətlə nəzər salmış, Azərbaycan – Türkiyə mədəni əlaqələri tarixinə nəzər salaraq demişdir: “Türkiyə ilə Azərbaycan arasında __________Milli Kitabxana__________ 37 əlaqələrin böyük tarixi var. Biz kökü bir olan xalqıq. Bizim tariximiz bir, dilimiz bir, dinimiz birdir. Əsrlər boyu xalqları- mız bir-birinə oxşayan, yaxud azca fərqlənən adət və ənənə- lərini, mədəniyyət və elmini qoruyub saxlamış və inkişaf etdir- mişdir. Əsrlər boyu xalqlarımız bir olmuş, çiyin-çiyinə vermiş- lər. Azərbaycan ilə Türkiyə arasında əlaqələri dostluq, qardaş- lıq əlaqələri adlandırmışlar. Bu əlaqələr bir xalqdan, bir kökdən gələn xalqların əlaqələridir. Bu, keçmişdə də belə olmuşdur və əlaqə saxlamağa imkanımız olmadığı vaxtlarda da qəlbimizdə məhz belə olmuşdur, indi də belə olaraq qalır. Ona görə də tari- ximiz, milli köklərimiz, adət və ənənələrimizin hamısı bizi bir- birimizə sıx bağlayıbdır. Əsrlər boyu tarixin bütün mərhələ- lərində bizi bir-birimizdən çox ayırmağa çalışsalar da, buna müvəffəq olmamışlar. Odur ki, bundan sonra da heç bir qüvvə bizi bir-birimizdən ayıra bilməyəcəkdir” (55, s. 126-127). Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev 2001-ci il 12-17 mart tarixlərində üçüncü dəfə Türkiyədə rəsmi səfərdə olmuş- dur. Səfər zamanı Azərbaycan – Türkiyə mədəni əlaqələrinin müxtəlif aspektlərinə toxunan Heydər Əliyev çoxsaylı tarixi faktlar ortaya qoyurdu. Həqiqətən də böyük öndərin çıxışlarını təhlil etsək və əgər ölkələrimiz arasındakı mədəni əlaqələrin inkişaf dinamikasına ardıcıl şəkildə nəzər salsaq, onun dedik- lərinin tam bir həqiqət olduğu aydın görünər. Türkiyə Respublikasının Prezidenti cənab S.Dəmirəlin də- vəti ilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab Heydər Əliyev 5-8 may 1997-ci il tarixlərində Türkiyə Respublikasına ikinci dəfə rəsmi səfər etmişdir. Səfər iki ölkə arasındakı müna- sibətləri daha yüksək səviyyəyə qaldırmış və müxtəlif sahələri əhatə edən 9 sənəd imzalanmışdır. Bunlardan xüsusi əhəmiyyət kəsb edən və iki qardaş ölkənin gələcək əlaqələrinə təsir göstə- rən “Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasın- da strateji əməkdaşlığın dərinləşməsi haqqında bəyannamə” oldu. __________Milli Kitabxana__________ 38 Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev 12- 17 mart 2001-ci ildə Türkiyədə rəsmi səfərdə olmuşdur. Səfər zamanı o, Türkiyənin Prezidenti Ə.Sezər, Baş Nazir B.Ecevit, TBMM-nin sədri Ö.İzgi ilə görüşüb danışıqlar aparmış, parla- mentdə çıxış etmişdir. Səfər zamanı 9 sənəd imzalanmışdır. 26-27 aprel 2001-ci il tarixlərində İstanbulda Türkdilli Dövlət Başçılarının VII Zirvə toplantısı keçirilmişdir. Zirvə iştirakçıları aprel ayının 27-də birgə bəyanat imzalamışlar. Zirvə toplantısı zamanı Prezident H.Əliyev Türkiyə Prezidenti Ə.Sezər, Baş Nazirin müavini D.Bahçeli və Xarici İşlər Naziri İ.Cem ilə gğrüşmüş və danışıqlar aparmışdır (55, s.258-264). Müasir mərhələdə əsasi Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan Azərbaycan – Türkiyə mədəni əlaqələri son dövrdə daha yük- sək templə inkişaf etməkdədir, bunu son vaxtlarda dövlət və hökumət rəhbərləri səviyyəsində, cəmiyyətlər və diasporalar əməkdaşlığında qeyd edilən tədbirlər də təsdiqləməkdədir. Küt- ləvi informasiya vasitələrində də geniş işıqlandırıldığı kimi, 2007-ci il martın 9-da Heydər Əliyev adına Sarayda Dünya Azərbaycan və Türk diaspor təşkilatları rəhbərlərinin I forumu- nun açılışı oldu. Forumda 48 ölkədən ümumilikdə 513 nəfər iştirak edirdi. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, Türkiyənin Baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğan forumda nitq söylədilər. Forumdakı nitqində prezident İlham Əliyev bəyan edirdi ki, heç bir qüvvə Azərbaycan – Türkiyə əlaqələrini sarsıda bilməz. “İndi nümayiş etdirilən bu kiçik filmdə bir daha gördük ki, Azərbaycan – Türkiyə birliyi nə qədər güclüdür, xalqlarımızın həyatında onun nə qədər böyük əhəmiyyəti var. Biz əsrlər boyu bir yerdə olmuşuq. Amma müxtəlif tarixi hadisələr bizim xalq- larımızı bir-birindən ayrı salmışdır. Yalnız Azərbaycanın döv- lət müstəqilliyinin bərpasından sonra bizim birliyimiz də bərpa olundu və bu gün Türkiyə və Azərbaycan – iki qardaş ölkə bərabər addımlayır. Biz bütün tədbirlərdə bərabər iştirak edirik, aramızda ən yüksək fikir birliyi var. Bəlkə də, dünyada ikinci belə ölkələr yoxdur ki, bir-birinə bu qədər bağlı olsun. Həm Yüklə 2,79 Kb. Dostları ilə paylaş:
|