Fərqanə HÜseynova müSTƏQİLLİk döVRÜNDƏ azərbaycan – TÜRKİYƏ ƏlaqəLƏRİNİn kulturoloji aspektləRİ
Yüklə 2,79 Kb. Pdf görüntüsü
|
__________Milli Kitabxana__________ 39 xalqların etnik mənsubiyyəti baxımından, həm də siyasi baxış- lar, həm də ortaq maraqlar baxımından. Biz elə etməliyik ki, birliyimiz daha da güclənsin, hərtərəfli olsun. Təbii ki, bu işlərdə xaricdə yaşayan soydaşlarımızın da fəaliyyəti çox əhə- miyyətlidir” (48). Azərbaycan Prezidenti elmi-tarixi və mədəni əlaqələr tari- xinə də yer ayıraraq qeyd edirdi ki, Türkiyəni Azərbaycanla birləşdirən tarixi əlaqələr çox güclüdür. Həm siyasi, həm də iq- tisadi, mədəni, hərbi – bütün sahələrdə bizim aramızda ən yük- sək iş birliyi, anlaşma var. Belə forumların keçirilməsi bizim birliyimizi daha da gücləndirir. Bütün türk dünyasının birliyini gücləndirir. Biz böyük qüvvəyik. Gərək elə edək ki, maraqları- mız tam şəkildə təmin olunsun, bizi narahat edən problemlər aradan qaldırılsın, ədalət zəfər çalsın və xalqlarımız rahat yaşa- sınlar. Biz buna layiqik və birgə səylərlə, birgə işlərlə buna nail olacağıq. Bu gün Azərbaycana bütün türk dünyasının nüma- yəndələrinin və qonaqlarının gəlməsi bu gözəl birliyin əyani sübutudur. Öz maraqlarımızı təmin etmək üçün biz güclü olma- lıyıq (48). Dünya Azərbaycan və türk diaspor təşkilatları rəhbərliyi- nin I forumunda nitq söyləyən Rəcəb Tayyib Ərdoğan da hər kəsin nəzərinə çatdırırdı ki, “Türkiyə və Azərbaycan tarixləri- nin ən çətin dövrlərində bir-birinə dəstək olmağın ən gözəl nü- munələrini göstərmişlər. 1918-ci ildə Nuri Paşanın komandan- lığı ilə Türk Qafqaz islam ordusunun uzun mübarizələr nəticə- sində Bakını xilas etməsi Azərbaycan üçün önəmli dönüş nöq- təsi idi. Eynilə, Anadoluda Qazi Mustafa Kamal Atatürkün ön- dərliyi ilə aparılan milli mücadilə həm də azərbaycanlı qardaş- larımızdan gələn maddi və mənəvi yardımlar nəticəsində mü- vəffəqiyyət qazanmışdır. Bunu xüsusi vurğulayıram. Həm də qarşılıqlı olaraq, bu yardım və dəstək, sadəcə, qardaşın qardaşa borc verməsi kimi yox, yalnız yardım etmək düşüncəsi ilə göstərilmişdir” (52). __________Milli Kitabxana__________ 40 Azərbaycan-Türkiyə birliyinin möhkəmlənməsinin bütün türk dünyası və ümumən dünyada gedən proseslər üçün çox əhəmiyyətli olduğunu Dünya Azərbaycan və türk diaspor təşki- latları rəhbərliyinin I forumu əyani surətdə göstərdi. Belə ki, Dünya Azərbaycan və türk diaspor təşkilatları rəhbərliyinin I forumunda dünyanın 48 ölkəsindən ümumilikdə 513 nəfər işti- rak edirdi ki, onlardan 173 nəfəri Azərbaycan, 150-dən çoxu türk diaspor təşkilatlarının rəhbərləri idi. Foruma xarici ölkə- lərdən 170-dək qonaq dəvət olunmuşdu. Qeyd edək ki, Azərbaycan – Türkiyə mədəni əlaqələrinin əhəmiyyətini yalnız bu iki ölkə xalqlarının nümayəndələri de- yil, həmçinin ümumilikdə bütün dünya türklərinin nümayəndə- ləri də təsdiqləyirdilər. Qazaxıstanın YUNESKO yanında səfi- ri, yazıçı Oljas Süleymanov forumdakı çıxışında bildirirdi ki, “Dünyada 40-dan artıq türkdilli xalq var. Bu gün biz burada filmə baxdıq, coğrafiyanı gördük. Tarix bizi Monqolustandan Aralıq dənizinədək əraziyə yaymışdır. Epoxaların məkanları xalqlarımızı bir-birindən ayırmışdır. Buna baxmayaraq, biz başlıca amalları eyni ağrı ilə qavrayır və ümumi sevincimizlə fəxr edirik. Ona görə də bütün türkdilli xalqlar sanki böyük türk superetnosunun, böyük türk dünyasının diasporlarıdır” (14). Bu ərəfədə Azərbaycan-Türkiyə birliyinin möhkəmlənmə- sinin bütün türk dünyası və ümumən dünyada gedən proseslər üçün əhəmiyyətinə nümunə olacaq digər bir tarixi hadisə ya- şandı – Bakıda Türkiyə səfirliyinin yeni binasının açılışı oldu. Martın 9-da Bakının Nəsimi rayonunda Türkiyə Respubli- kasının ölkəmizdəki səfirliyinin yeni binasının təntənəli açılışı oldu. Mərasimə toplaşanlar Azərbaycan Prezidenti İlham Əli- yevi, Türkiyənin Baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğanı, Şimali Kiprin lideri Mehmet Əli Tələti və onların xanımlarını hərarətli alqışlarla qarşıladılar (14). Tarixi mənbələr təsdiqləyir ki, Türkiyə ilə Azərbaycan ara- sında diplomatik əlaqələr ilk dəfə Xalq Cümhuriyyəti dövründə __________Milli Kitabxana__________ 41 qurulmuş və səfirliklər fəaliyyət göstərmişdir. Azərbaycan 1991-ci ildə müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra onu tanıyan ilk dövlət Türkiyə olmuş, Bakının mərkəzində, Xaqani küçəsində qardaş ölkənin səfirliyi fəaliyyətə başlamışdır. 2005-ci il iyu- nun 30-da Prezident İlham Əliyev və Baş nazir Rəcəb Tayyib Ərdoğan tərəfindən Türkiyə səfirliyinin yeni binasının təməli qoyulmuşdir. Bakıda Türkiyə səfirliyinin yeni binasının açılışı mərasimində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin, Baş nazir Rəcəb Tayyib Ərdoğan, Şimali Kiprin lideri Mehmet Əli Tələt və digər rəsmi şəxslər Azərbaycan – Türkiyə mədəni əlaqələ- rini özündə əks etdirən nitq söyləmişlər. Türkiyənin Azərbaycandakı səfiri Hüseyn Avni Qarslıoğlu çıxışında bildirirdi ki, bu gün çox həyəcanlıyam. Bu gün Azər- baycan – Türkiyə əlaqələrində yeni bir tarix yazılır. Dünya tari- xində önəmli dönüm nöqtələri olur. Amma bunların şəxsən şa- hidi olmaq hər kəsə nəsib olmur. Azərbaycanın tarixindəki ilk müstəqillik günlərinin şahidi ola bilmədik. Ancaq Allaha şü- kürlər olsun ki, müstəqilliyini, istiqlalını yenidən qazanmasının hamımız şahidi olduq. İnşallah, bu, əbədi davam edəcəkdir. Hüseyn Avni Qarslıoğlu tədbir iştirakçılarına müraciətlə məlumat verdi ki, Azərbaycanın Türkiyədəki səfiri İbrahim Əbilov 1921-ci ilin oktyabrında etimadnamə məktubunu Tür- kiyə Böyük Millət Məclisinin sədri Mustafa Kamal Paşaya təqdim edərkən səmimi çıxış etmiş və demişdir ki, “Rusiyada baş verən inqilabdan sonra əsarətdən qurtulan və muradlarına nail olan azəri türkləri bir vücud kimi türk xalqının sevincini öz sevinci və matəmini öz matəmi hesab edərək, sona qədər Tür- kiyənin və bütün Şərq aləminin xilas olması, müstəqil olması üçün əziz övladlarını qurban verməkdən vaz keçməyəcəkdir. Azərbaycan türkləri lazım gələrsə, canları ilə Türkiyənin qurtu- luşuna dəstək verəcəklər”. Bu ifadələr, əslində, o dövrün Azər- baycan rəhbərliyinin Türkiyəyə baxışını və Azərbaycanda mövcud olan ab-havnı göstərirdi. Bu, əlaqələrin inkişafında, dərinləşməsində önəmli bir nümunədir. Yüklə 2,79 Kb. Dostları ilə paylaş:
|