G`aznachilik fanidan mustaqil ta`lim mavzu: G’aznachilik yagona g’azna hisobraqamini yuritish bajardi: Sadirova Xilola 92-2

G`AZNACHILIK FANIDAN MUSTAQIL TA`LIM MAVZU:G’aznachilik yagona g’azna hisobraqamini yuritish bajardi: Sadirova Xilola 92-2

• REJA
• G`aznachilikning yagona hisobraqami to’g’risida tushuncha.
• Davlat budjetida g‘azna ijrosi.
• Respublika g‘azna hisob varag‘i.

G`aznachilikning yagona hisobraqami to’g’risida tushuncha

G`aznachilikning yagona hisobraqami to’g’risida tushuncha

Yuqoridagi bobda davlat budjeti g’azna ijrosining huquqiy asosini tashkil qiluvchi "Davlat budjeti g’azna ijrosi to’g’risida"gi Qonunning sharhini keltirgan edik. Ushbu Qonunning tegishli moddasida "Yagona g’azna hisobvarag`i g`aznachiliktomonidan boshqariladigan maxsus bank hisobvarag`i bo`lib, bu hisobvaraqqa Davlat budjeti mablag`lari hamda budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari mablag`lari kiritiladi. Yagona g’azna hisobvarag`idan Davlat budjetida mablag`lar nazarda tutilgan yuridik vajismoniy shaxslarning xarajatlari To`lanadi, shuningdek, davlat maqsadli jamg'armalarining xarajatlari amalga oshiriladi"1, - deb belgilab qo`yilgan. 2009-yilga kelib, davlat budjeti g’azna ijrosining tashkiliyhuquqiy hamda meyoriy asoslari ancha takomillashtirildi. 

Bu davrga kelib, O`zbekistoRespublikasi Moliya vazirining 2009yil, 4-avgust-dagi 69-sonli buyrug`i bilan tasdiqlangan va O`zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida 2009-yil, 16sentabrda 2007-son bilan ro`yhatdan o`tkazilgan "Davlat budjetining g’azna ijrosi Qoidalari" qabul qilindi. Ushbu "Qoidalar Budjet tizimi to`g`risida"gi va "Davlat budjetining g’azna ijrosi to’g’risida"gi O`zbekiston Respublikasining qonunlari hamda O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007yil, 28-fevral-dagi PQ-594-son "Davlat budjetining g’azna ijrosi tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida" gi qaroriga muvofiq, O`zbekistoRespublikasi Moliya vazirligi g`aznachiligiva uning hududiy bo`linmalari tomonidan respublika va hududiy g’azna bisobvaraqlarini qo4llash sharoitida respublika budjeti, Qoraqalpog`iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlarning g’azna ijrosini amalga oshirish tartibini belgilab berdi. Mazkur qoidalar respublika g’azna hisobvarag4i va hududiy g’azna hisobvaraqlarini yuritish tartiblariai, Respublika budjeti, Qoraqalpog`iston respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar daromadlari va xarajatlarinmg yoyilmasi budjetdan mablag` oluvchilarning xarajatlar smetalarini va ularga o`zgartirishlarni g’aznachilik bolinmalariga taqdim etish tartiblarini, yuridik majburiyatlarai ro`yhatga olishning umumiy qoidalarini, bud-jetdan mablag` oluvchilarning budjetdan tashqari mablag`lari hisobiga xarajatlarni amalga oshirish tartiblarini belgilab berdi va muqaddam amal qilib kelgan bir qator me'yoriy hujjatlarni o`zida mujassamlashtirdi.

• Bu davrga kelib, O`zbekistoRespublikasi Moliya vazirining 2009yil, 4-avgust-dagi 69-sonli buyrug`i bilan tasdiqlangan va O`zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida 2009-yil, 16sentabrda 2007-son bilan ro`yhatdan o`tkazilgan "Davlat budjetining g’azna ijrosi Qoidalari" qabul qilindi. Ushbu "Qoidalar Budjet tizimi to`g`risida"gi va "Davlat budjetining g’azna ijrosi to’g’risida"gi O`zbekiston Respublikasining qonunlari hamda O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007yil, 28-fevral-dagi PQ-594-son "Davlat budjetining g’azna ijrosi tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida" gi qaroriga muvofiq, O`zbekistoRespublikasi Moliya vazirligi g`aznachiligiva uning hududiy bo`linmalari tomonidan respublika va hududiy g’azna bisobvaraqlarini qo4llash sharoitida respublika budjeti, Qoraqalpog`iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlarning g’azna ijrosini amalga oshirish tartibini belgilab berdi. Mazkur qoidalar respublika g’azna hisobvarag4i va hududiy g’azna hisobvaraqlarini yuritish tartiblariai, Respublika budjeti, Qoraqalpog`iston respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar daromadlari va xarajatlarinmg yoyilmasi budjetdan mablag` oluvchilarning xarajatlar smetalarini va ularga o`zgartirishlarni g’aznachilik bolinmalariga taqdim etish tartiblarini, yuridik majburiyatlarai ro`yhatga olishning umumiy qoidalarini, bud-jetdan mablag` oluvchilarning budjetdan tashqari mablag`lari hisobiga xarajatlarni amalga oshirish tartiblarini belgilab berdi va muqaddam amal qilib kelgan bir qator me'yoriy hujjatlarni o`zida mujassamlashtirdi.

Davlat budjeti g‘azna ijrosining asosiy prinsiplari kassaning yagonaligi hamda buxgalteriya hisobi va hisobotini tashkil etishning yagonaligidan iborat.
Davlat budjetining g‘azna ijrosi Davlat budjetining barcha daromadlarini yagona g‘azna hisobvarag‘iga kiritishdan, shuningdek Davlat budjetining xarajatlarini shu hisobvaraqdan to‘lashdan iborat.
Davlat budjetining g‘azna ijrosi moliya yili mobaynida hamda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadigan qo‘shimcha vaqt davrida amalga oshiriladi.
Respublika budjetidan moliyalashtiriladigan barcha budjetdan mablag‘ oluvchilar g‘azna ijrosi bilan to‘liq qamrab olingunga qadar, O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi G‘aznachiligiga Markaziy bankning Toshkent shahar Bosh boshqarmasi Hisob-kitob kassa markazida (HKKM) 23402 (006) balans raqami bilan Respublika g‘azna hisob varag‘i ochiladi. Respublika budjetining g‘azna ijrosi bilan qamrab olingan budjetdan mablag‘ oluvchilarning kassa xarajatlarini amalga oshirish uchun mablag‘lar HKKM da 23402 (005) hisob varag‘i bilan ochilgan respublika budjetining asosiy hisob varag‘idan tushadi.
Mablag‘lar taqsimlovchisi O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi g‘aznachiligi hisoblanadi. Respublika budjetidan moliyalashtirishni amalga oshirish uchun ajratilgan budjet mablag‘larining bosh taqsimlovchisi hisoblangan budjetdan mablag‘ oluvchilar, O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining tarmoq boshqarmalariga budjetning g‘azna ijrosi bilan qamrab olingan har bir budjetdan mablag‘ oluvchi bo‘yicha sertifikat summasining yoyilmasini ilova qilgan holda, shuningdek, budjetning g‘azna ijrosi bilan qamrab olinmagan, quyi turuvchi budjetdan mablag‘ oluvchilarga mablag‘larni o‘tkazish uchun budjet rahbarlari bosh taqsimlovchilarining budjet depozit hisob varaqlariga o‘tkazilishi lozim bo‘lgan qismi bo‘yicha mablag‘lariga o‘tkazish uchun rasmiylashtirilgan tayinlash sertifikatlarini taqdim etadi.