311
Qarabağ probleminin sülh yolu ilə həll olunmasının
tərəfdarıyıq.
Ermənilər havadarlarına arxalanaraq, özlərini son qətli-
amlarda cəzasız hiss edirlər. Təəssüflər olsun ki, nəinki
Avropa Birliyi, hətta özlərini demokrat adlandıran digər
ölkələr də ermənilərin bəşəri cinayətə, Azərbaycan xalqının
başına açılan müsibətə göz yumur.
- Əziz qonaq, bilmirəm sizin ermənilərə münasibətiniz
necədir, - deyə Əvəz səbirsizliklə əlavə etdi. - amma
səmimiyyətlə bildirməliyəm ki, onlar yırtıcı heyvanlardan
da amansızdırlar. Mənim, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı
Allahverdi Bağırov adlı dostum olmasaydı, əsirlikdə olan
hər iki qardaşımın nəinki dirisini, hətta meyidlərini də ala
bilməyəcəkdim. Allah qəni-qəni ona rəhmət eləsin!
- Amin! – deyə ətrafdakılar bir ağızdan dilləndilər.
Yuxarıda qeyd olunduğu kimi, Qarabağ müharibəsində
həddindən artıq şücaət göstərmiş Allahverdi Bağırovun
fəaliyyəti nəticəsində İlqarla Mariz başqa girovlarla birlik-
də erməni əsirləri ilə dəyişdirilərək qohumlarına təhvil
verilmişdilər. O, döyüşlər apara-apara yüzlərlə azərbay-
canlıları girovluqdan azad edərək, onları ailələri ilə
qovuşdurmuşdu.
Allahverdinin ən böyük hərbi uğuru 1992-ci ilin 12 iyun-
da Aranzəmin və Naxçıvanlı kəndi döyüşlərində olmuşdur.
312
O zaman Naxçıvanlı kəndində işğalçıların bütün canlı qüv-
vəsi və texnikası darmadağın edilmiş, döyüşçülər Əsgəran
qalasına qədər irəliləmiş, Pircamal kəndindəki bütün
yüksəkliklər tutulmuşdu. Onun taburu Kətük kəndi ilə
üzbəüz mövqe tutmuşdu. Həmin döyüşdən Ağdama qayı-
dan Allahverdi Bağırov minaya düşərək şəhid olmuşdur.
Onlar nəzərdə tutulan mənzilə çatanda gördülər ki, Klara
elə qonşularla birlikdə həyətdə qurulan çadırda idi.
Qonşulardan kimsə dünyasını dəyişmiş və erməni qadını da
bir qonşu kimi yas mərasimində iştirak edirdi. Daha
doğrusu o, mətbəx adlanan çadırda yemək hazırlanmasında
hüzr sahibinə köməklik göstərirdi. Belə olan halda qonaqlar
elə bina girişinin ağzında Nazimlə görüşüb, ondan hal-
əhval öyrəndilər. O, da tərəddüd etmədən onları evinə dəvət
etdi. Müharibə veteranlarından başqa hamı Nazimgilə
qalxdı. Füzuligil mənzildə diskomfort yaratmasınlar deyə,
belə bir addımı atmalı oldular.
Nazimin evi üç otaqdan ibarət idi və yaxşı təmir
olunmuşdu. Bahalı mebellər və aksesuarlar burada yaşayan
ailənin pis yaşamadığından xəbər verirdi. Sergey Nazimlə
Klaranın bizneslə məşğul olduğundan hali idi və onların
Rüfət adlı oğlu isə Neft Şirkətində mühafizə sektorunda
işləyərək, öz dolanışığını təmin edirdi.
313
Ev sahibi tələm-tələsik qonaqlar üçün çay dəmlədi və
süfrəni şirniyyatla bəzədi. Onlar bir qədər söhbət edəndən
sonra Klara evə gəldi. Gördüklərindən müəmma təsirinə
düşən rus qonaq özünü saxlaya bilməyib hövsələsiz halda
dedi:
- Müdriklər söyləyirlər ki, bir şeyi mükəmməl bilmək
üçün gərək eşitdiklərinlə gördüklərin üst-üstə düşsün. Lakin
mənim eşitdiklərimlə gördüklərimin arasında xeyli fərq var.
Klara, əslində mən elə zənn etdim ki, sənin Bakıda yaşa-
mağın üçün, Nazimə olan sonsuz məhəbbət amili məcbur
edir. Buradakı ab-havadan gördüm ki, Bakıda qalıb yaşa-
maq Nazimə olan məhəbbətdən çox, qonşularının, ətrafdakı
insanların sənə olan mehriban münasibəti vadar edir. İki
dövlətin müharibə vəziyyətində olmasına baxmayaraq, bu
məmləkətdə yaşayanlar heç də öz qonşularına qarşı
düşmənçilik münasibəti bəsləmirlər.
O birilər tarixçinin dediklərini yaxşı anlaya bilməsələr
də, Abram həmin söhbətin məğzini tutdu və cavab vermək
üçün təmkinlə dedi:
- Əziz dostum, hələ Pyatiqorskidə olarkən sənə demədim
ki, qalmaqallardan uzaq olmaq istəyən hər bir kəs gəlib
Azərbaycanda yaşasın? Azərbaycanlılar pisliklə üzləşsələr,
hətta fiziki məhrumiyyətlərə məruz qalsalar da, onlar qısa
müddət ərzində həmin fəsadları tez unudur və əks tərəfə
314
növbəti dəfə kömək əllərini uzatmağa hazır olduqlarını
bütün varlıqları ilə nümayiş etdirirlər. Onların qanı huma-
nizm toxumları ilə boldur və xasiyyətləri də o cür hisslərlə
yoğrulubdur.
- İndiki məqamda məni bircə sual düşündürür, - deyə
bilmədiyi şeyə nail olmaq istəyən tarixçi səbirsizliklə
dilləndi. – Klara, sən hüzürdə olan zaman, erməni olmağın
oradakı insanları qıcıqlandırmırdı?
- Sergey Vladimiroviç, qonşularla o qədər sıx münasi-
bətdəyəm ki, biz bir-birimizə “bacı” deyərək, müraciət
edirik. – deyə erməni qadın həvəslə dilləndi. – Axşamlar,
həyətə çıxıb bir-birimizlə doyunca söhbət edir, sirlərimizi
bölüşürük.
- Bəs, elə olmur ki, əzizlərini müharibədə itirmiş yerli
sakinlərdən kimsə, öz qəzəblərini sənin üzərinə yönəltsin?
– deyə pedaqoq soruşdu.
- Xoşbəxtlikdən belə hallarla üzləşməmişəm. – deyə
Klara tərəddüd etmədən cavab verdi. – İş ondadır ki, bir
neçə addımlıqda öz yurd-yuvasından qovulmuş, ev-eşikləri
əlindən alınmış qaçqınlar məskunlaşıblar, hətta onlar da
mövcud şəraitlə barışaraq, bir neçə hal istisna olmaqla,
mənə güldən artıq söz deməyiblər. Əksinə onlardan bəziləri
ilə, demək olar ki, bir kənddə böyümüş həmyerlilərimlə
yaxşı əlaqədəyəm.
Dostları ilə paylaş: |