[]

435 

 

Qarabağda  daĢnaklara  qarĢı  döyüĢ lərdə    vuruĢmuĢdur.      Vəzirov    1922          ildə 

Moskvaya  Frunze  adına  Hərb i  Akademiyaya  göndərilmiĢdir.  Təhslin i  baĢa  vurduqdan 

sonra 1925 ilin  avqustunda Azərbaycan BirləĢ miĢ Hə rbi Məktəbinin  rə isi təyin olun muĢ 

və  burada  iĢlədiyi  iki  ildə  özünü    təĢəbbüskar  ko mandir  və    qayğıkeĢ      müə llim  kimi 

göstərmiĢdir.  1927  ildə  Zaqafqaziya  milli  hərb i  məktəbləri  birləĢdirildikdən  sonra 

Vəzirov  3-cü  Qafqaz  atıc ı  div iziyasının,  1928  ildə   isə  A zərbaycan  atıcı  div iziyasının  

qərargah rəisi təyin edilmiĢdi. A zərbaycan atıc ı d iviziyası onun rəhbərliy i  ilə  1929  ilin  

avqust-sentyabrında  Əlahiddə  Qafqa z  ordusunun  ilk  manevrlərində  uğurla  iĢtirak 

etmiĢdi.  Vəzirov  nümunəvi  döyüĢ  komandiri  kimi,  1930-32  illərdə  Belarusiya  hərbi 

dairəsi  111-c i  atıc ı  alay ının  ko mandiri,  eyni  za manda,  Jizd ra  Ģ əhər  qarnizonunun  rəisi 

vəzifələ rində ça lıĢmıĢdı. 1932 ildə Vəzirov Azə rbaycan atıcı div iziyasının  ko mandiri və  

ko missarı təyin edilmiĢ, bilik və təcrübəsini respublikada hərb i kadrların hazırlan masına 

həsr  etmiĢ,  Qırmızı  Ulduz  ordeni  ilə  tə ltif  olun muĢdu.  1937  ilin  iyununda  saxta  ittiha mla r  əsasında  (guya  terrorçu-

əksinqilab i  milli təĢkilatm rəhbəri olub) həbs edilərək güllələn miĢdir.  SSRĠ Ali Məhkəməsinin hərbi  kollegiyasının 1956 

il 28 iyul tarixli qərarı ilə Və zirova ölü mündən sonra bəraət verilmiĢdir. 

Əd.: N ə zi r l i  ġ.. A rxivlərin sirri açılır, B., 1999. 

VƏZĠROV Mirhəsən Seyidkazım oğlu (13.2.1889, ġuĢa -20.9.1918, Zakaspi) - siyasi  xad im  (sol eser). Sol eserlər 

qrupunun üzvü olan  Vəzirov 1917  ildən bolĢeviklərlə birlikdə iĢləmiĢdir.  1917  il iyulun  14-də  Bakı  müsəlman ictimai və 

siyasi təĢkilatları icra iyyə komitəsinin katibi seçilmiĢdir. 1917 il noyabrın 2-də Bakı Sovetinin yeni Ġc raiyyə Ko mitəsinə üzv, 

Bakı qəza kəndli deputatları Sovetinin birinci qurultayında (1918, may) Ġcraiyyə Ko mitəsi sədrinin müavini seçilmiĢdir. 1918 

ilin  mayından  Bakı  Xa lq  Ko missarları  Sovetinin  (XKS)  xalq  torpaq  ko missarı  idi.  XKS-nin   torpaq  haqqında  dekretini 

imzalamıĢ, dekretin həyata keçirilməsində, qəzalarda kəndli qurultaylarının təĢkilində fəal iĢtirak etmiĢdir.  Bakı ko missarları 

ilə b irlikdə qüllə lənmiĢdir. 

Əd.:  A zərbaycan  Ko mraunist  Partiyası  tarixinin   oçerkləri,  B.,  1964;  A zərbaycanda  sosialist  inqilab ının  qələbəsi 

uğrunda  bolĢeviklərin  mübarizəsi.  Sənədlər  və  materiallar.  1917-1918-ci  illər,  B.,1960;  26  Bakı  Ko missarının  xatirəsi 

(sənədlər və materia llar), B.,1968.  

VƏZĠROV Nəcəf bəy Fətəli bəy oğlu (11.4.1854, ġuĢa -9.7.1926,  ġamaxı rayonu,  Çu xuryurd qəsəbəsi) - drama-

turq, publisist, teatr  xadimi, ict ima i  xadim.  Bəy a iləsində doğulmuĢdur. ġuĢada mü lki  məktəbdə (1866-68),  Ba kıda realn ı 

gimnaziyada (1868-74), Moskvada Petrovski-Ra zu movski Kənd təsərrüfatı və meĢəçilik Akade miyasında (1874-78) təhsil 

almıĢdır.Yelizavetpol  (Gəncə)  quber-niyasmm  Tərtər  və  Dilican  nahiyələrində 

meĢəbəyi (1878-90), Ġrəvanda və Qazaxda məmu r (1890-95), Bakıda vəkil (1895-1903), 

Ģəhər idarəsinin məktəb bölməsində katib (1903-20) iĢləmiĢdir.  

 

Mirzə Fətəli A xundzadə d ra maturgiyası ənənələrinin ilk  dava mç ısı olan Və zirov 

teatr alə minə hələ   Bakı rea lnı   gimna ziyasında  o xuyarkən qədəm qoymuĢ,  Həsən bəy 

Zərdazadənin  "Lənkə ran  xa mn ın  vəziri"  və  "Hacı  Qa ra"  ko mediyala rın ın  tamaĢaya 

qoyulmasında    fəal    iĢtirak  etməklə,  professional  milli  teatr  sənətinin  yaranmasında 

əhəmiyyətli  rol  oynamıĢdır.  Vəzirov  "Ev  tərbiyəsinin  bir  Ģəkli"  (1875),  "Sonrakı  peĢ-

mançılıq fayda verməz" (1890), "Daldan atılan daĢ topuğa dəyər" (1891), "Adı var, özü  

yox" (1891), " YağıĢdan çıxd ıq, yağ mura düĢdük" (1895), "Pəhləvanani-zəmanə" (1898-

1900)  və  s.  ko mediya ları  ilə   pulun  hökm  sürdüyü  cəmiyyətin  həyat  tərzini  və  ə xlaq  

normalarını  kəskin  surətdə  tənqid  etmiĢ,  ko med iya  sənətini  yeni  inkiĢaf  mərhələsinə 

qaldırmıĢdır.  Yeniliklə  köhnəliyin  mübarizəsinə,  mütərəqqi  maarifçilik  ideyalarının  

təbliğ  və  tərənnümünə  həsr  olunmuĢ  "Müsibəti-Fə xrəddin"  (1896)  əsəri  ilə  Və zirov 

Azərbaycan  ədəbiyyatında  faciə  janrın ın  əsasını  qoymuĢ dur.  "KeçmiĢdə  qaçaqlar"  (1912),  "Təzə  əsrin  ibtidası"  (1923), 

"Pul düĢkünü Hacı Fərəc" (1924) pyesləri dram janrının dəyərli nü munələrid ir. 

Vəzirov "Əkinç i" (1875-77) qə zetində, 20 əsrin əvvəllərində "Həyat", "ĠrĢad", "Təzə həyat", "Yeni ĠrĢad", "Sədayi-

həqq" və s. qəzet lərdə dərc  etdird iyi publisist  məqalə ləri və  felyetonlan  ilə  həqiqi vətəndaĢlıq cəsarəti nü mayiĢ etdirmiĢ, 

Azərbaycan  xa lqının   azadlığı,  mədəni  tərəqqisi  yolunda  əngələ  çevrilən  ictima i  qüvvələri,  mühafızə kar  düĢüncə  tərzini 

tənqid etmiĢ, vətəndaĢları ölkənin abadlığı, milli müstəqilliyi uğrunda mübarizəyə çağırmıĢdır. 

Azərbaycan  Xalq   Cü mhuriyyəti  dövründə  "Yaşıl  Qələm  Cə miyyəti"  ədəbi  birliy ində  ya xından  iĢtirak  edərək 

publisistik  fəa liyyətini  dava m  etdirmiĢ,  "Quzğunlar"  felyetonunda  müstəqil  dövlətin  bir  sıra  mə murlarını  xa lq  ma lını 

oğurlamaqda, vətənə yox, Ģəxsi mənafelərinə xid mətdə ittiham etmiĢdir. 

Ə sə r lə r i : SeçilmiĢ əsərləri, B.. 1976; SeçilmiĢ əsərləri, B., 2005. 

Əd.: Qasımzadə F., N.B.Vəzirov, B„ 1954; Məmmədov K., Nəcəf bəy Vəzirov, B., 1968; Əs g ər l i  Z., Nəcəf bəy Vəzirov, B., 1998. 

VƏZĠROV  Yusif  Vəzir  -  A zərbaycan  Xalq  Cü mhuriyyətinin  Türkiyədə  səfiri;  yazıçı,  ədəbiyyatĢünas,  ictimai-

siyasi xad im (ba x Çə mənzəminli Yusif Və zir). 

 VƏ ZĠROV  Zeynal  bəy  (?-? )-  Azə rbaycan  milli  a zadlıq  hərə katının  iĢtira kçıla rından  biri.  A zərbaycan  Xa lq 

Cü mhuriyyəti  Parlamentin in  üzvü.  A zərbaycan  Milli  ġu rasının  "Azərbaycan  Məclisi-Məbusanın  təsisi  haqqında  qa-

nun"una  (1918,  19  noyabr)  əsasən,  ġuĢa  Ģəhərindən  Cümhuriyyət  parla mentinin  tərkib inə  da xil  ed ilmiĢdi.  "Ġttihad" 

partiyasının üzvü id i. Parlamentdə "Ġttihad" fraksiyasını təmsil edirdi. 

VĠBORQ  MÜRACĠƏTNAMƏS Ġ,  V ıb o r q     ç a ğ ı r ı Ģ ı - 1-ci  Dövlət  Du masının  buraxılmas ma  etiraz  olaraq 

xalqa  

 

 

---