1 vaqif aslan
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İrs və varislik məsələsi XVII
- Nihan Əliyevdir
- Kamil Aydazadənin
- Həmdulla Aslanov
- Abel Məhərrəmov
- Adil Qəribov
- Abuzər Xələfov
97 institutun 57 nəfər Nobel mükafatçısı vardı. Bir bu qədər Nobel mükafatçısının içərisində Məcid Rəsulov böyüklüyünə görə ən çox görünənlərdən və seçilənlərdən biri idi. Qohumluğumuz öz yerində, şəxsi münasibətlərimiz, heç özümüz də bilmədən, get-gedə daha isti və səmimi olmuşdu. Ömrünün sonunda Məcid müəllimlə daha çox yaxınlaşmışdıq. İnsan işıq görər və o işığa doğru gedər. Biz də Məcid müəllimi işıq hesab edirdik. Mən çox fəxr edirəm ki, Məcid müəllimdən sonra bizim nəsildə mən ikinci akademikəm. Əslində mən də tək deyiləm Nəslimizdən bir çox doktor və professor vardır.” ****************************** ***** İrs və varislik məsələsi XVII Varislik təkcə bioloji müstəvidə deyil, həm də elmi müstəvidə şüurun və təfəkkürn davamı kimi özünü göstərir. Məcid Rəsulovun riyazi müstəvisindən göyərən varislər onun süd-sümük varisləri ilə müvazi surətdə gələcəyə tuşlanan təfəkkür və idrak daşıyıvcıları kimi özlərini təsdiq etməkdədirlər. Onlardan biri də Riyaziyyat doktoru Nihan Əliyevdir. O, Məcid müəllimin elmə və insanlara bəxş etdiyi töhfələri belə şərh edir: 98 -Mən 1958-1960-cı illərdə Universitetin tələbəsi olmuşam. ... Biz Məcid Rəsulovun birinci tələbələri olduq. O zaman onun birinci kitabının əlyazması hazır idi. Bizə dərs dediyi İki il yarımda o, kitabı bizə səhifəbəsəhifə oxudu. Mənim tələbə vaxtımda görülən bir iş o kitaba daxil edilib. Bir-iki səhifə və ya iki səhifə yarımda alınan nəticələr o kitabda qeyd olunub. Onun apardığı ixtisas kursu sorğu-sualla gedirdi. Elə bir sual olmaz idi ki, ona təmkinlə, səbrlə cavab verilməmiş olsun. ... Kontur inteqralı üsulu və çıxıqlar usulunu Koşi sabit əmsallı tənliklər üçün başlamışdı. Məcid müəllim həmən nəticələri dəyişən əmsallı tənliklərə köçürtdü. AMEA-nın müxbir üzvü, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, əməkdar müəllim- Kamil Aydazadənin xatirələri isə elm öyrənməyə can atan bir insanın saf və sadə səmimiyyəti ilə diqqəti cəlb edir: “... Mən bir neçə alimdən eşitmişdim ki, onlar öz talelərini özləri, heç kəsin dəstəyi və təsiri olmadan qurmuşlar. Belə düşünürəm ki, həmin şəxslər ya tam səmimi deyillər, ya da ki, unutqandırlar. ... o zamanlar hər həftənin çərşənbə axşamı saat 13 45 -də “Riyazi fizika tənlikləri” kafedrasında elmi seminar keçirilərdi. ... O zaman V kurs tələbəsi olan Yusif Məmmədov məndə həmin seminarlara gəlmək həvəsi yaratmışdı. Beləliklə, mən də tədricən Məcid müəllimin tələbəsi oldum. ... Onun sadəliyi valehedici idi. Səmimiyyəti isə hüdudsuzdu. Hər nahaq sözdən, rəftardan inciməsi bununla izah edilməlidir. Başqalarına kobudluq kimi görünən hərəkətləri də onun daxili-mənəvi saflığından irəli gəlirdi. ... Həyatının son illərini biz daha da yaxın olmuşduq və ... ailəvi dostluq edirdik . O, yay aylarında Qusarda istirahət etməyi sevirdi. ... Mən taleyimə minnətdaram ki, taleyim mənə həyatda ən çox bənzəmək istədiyim belə bir MÜƏLLİM bəxş etmişdir. Riyaziyyat elmləri doktoru, professor Həmdulla Aslanov da Məcid müəllimin ölməz xatirəsini əziz tutanlardan biridir. Budur, öz fikirlərini o belə ifadə edir: -Xalqın tarixində elə şəxsiyyətlər olur ki, onlar xalqın simasını təyin edir. Məcid Rəsulov belə şəxsiyyətlərdəndir. Azərbaycanda Universitet açılmamışdan təkcə bir adam - 1914-cü ildə Petrburq Universitetini qurtaran Məmməd bəy Əfəndiyev riyaziyyat professoru idi. Universitet açılandan sonra Zahid Xəlilov, İbrahim İbrahimov və Əşrəf Hüseynov Azərbaycanda ilk riyaziyyat elmləri namizədi, sonralardan riyaziyyat professoru, akademik oldular. İkinci Dünya müharibəsindən sonra Azərbaycanda alimlərin yeni bir dəstəsi yaranmağa başlamışdır. Xalqımızın böyük oğlu, dahi riyaziyyatçı Məcid Rəsulov həmin dövrdə yetişən alimlərdən biridir. O, “Riyazi fizika tənlikləri” kafedrasının müdiri olandan sonra ətrafına istedadlı gəncləri toplayaraq güclü bir məktəb yaratmışdır. Onları içərisindən Niyaz Məmmədov, Nihan Əliyev, Vaqif Namazov, Yusif Məmmədov kimi nüfuzlu alimlər yetişmişdir. Onun tələbələri içərisindən 10-a qədər elmlər doktoru yetişmişdir. Təkcə tələbələri deyil, həmkarları, dostları, hətta, yamanlayıb danladıqları adamlar da çox istəyirdilər. Göründüyü kimi olub, olduğu kimi göründüyündən onu çox sevirdilər. BDU-nun rektoru, akademik Abel Məhərrəmov da elə bu sevgi ilə Məcid Rəsulovun parlaq xatirəsini yad edir: “Akademik Məcid Rəsulov Azərbaycan xalqının XX əsrdə yetişdirdiyi nadir alimlərdən biri olub. ... O, Bakı Universitetini bitirməsə də, 99 bütün həyatını Bkı Universiteti ilə bağlayıb. ... O, riyaziyyat elmi məktəblərində ikinci nəslə mənsub idi. Birinci nəsildən danışanda Rəşid bəy Əfəndiyevin oğlu Məmməd bəy Əfəndiyevdən danışmaq lazımdır. O, Petrburq Universitetini qurtarıb gəlmişdi. Əslində o, Şəkidəydi, gimnaziya rəhbəriydi. İkinci nəsil 1960-cı illərin riyaziyyat məktəbini yaratdı: Zahid Xəlilov, İbiş İbrahimov, Əşrəf Hüseynov . Kitabı xaricdə çap ediləndən sonra onu (Məcid Rəsulovu) Moskvaya – Ümumittifaq “Bilik” Cəmiyyətinə Moskva alimlərinə mühazirələr oxumaq üçün dəvət etdilər. Onun 85 məqaləsindən 25-iSSRİ m iqyaslı jurnallarda çap edilmişdir. O, mövqeli adam idi. Onu BDU-nun sütunu hesab etmək olardı. BDU-da kafedrası üzərində Məcid Rəsulovun baralyefi asılmışdır, adına təqaüd və auditoriya vardır. 1970-ci illərin sonu-1980-ci illərin əvvəllərində tez-tez görüşürdük. Ətir iyi gələn çayı içməzdi. Fəlsəfə elmləri doktoru, professor Fərman İsmayılov şəxsiyyətlərdən söz düşəndə bir qayda olaraq Məcid Rəsulovun mübarək adına duz salmadan ötüşə bilmir: “Elmlərin dünya miqyasında klassifikasiyanda riyaziyyat birinci yerdə durur. Azərbaycanda riyaziyyat elminin formalaşması, inkişafı bilavasitə Şəkililərlə çox bağlıdır. Belə ki, Azərbaycanlı riyaziyyat professoru Məmməd bəy Əfəndiyev Şəkili olmuşdur. Azərbaycan riyaziyyat elmini dünya miqyasına çıxaran bir dahi varsa, o da Məcid Rəsulovdur. Mən onu Odessa İnstitutunun Bakı filialında işlədiyi dövrdən tanıyırdım. O orada saathesabı dərs deyirdi. Elə ki, mən Universitetdə işləməli oldum, elm sahələrimiz ayrı- ayrı olsa da, dostluqda bir olduq. Məcid müəllim sadəcə olaraq riyaziyyat professoru, akademik deyildi. O- yaradıcı şəxsiyyət idi.” Kimya elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü Adil Qəribovun Məcid Rəsulov fenomeninə münasibəti oxucuda maraq doğurmaya bilməz: “Onun yaradıcılığı Azərbaycan mühiti üçüm böyük bir hadisə idi. ... O, artillerya alayında hesablacı işləyirdi. O, atəşin atılması prosesini hesablayırdı. ... O, Ukraynadan, Moskvadan, Steklov adına Riyaziyyat İnstitutundan böyük bir məktəb keçib gəlmiş alim idi. Onun kitabları həm fiziklərin, həm də riyaziyyatçıların stolüstü kitabıdır. Riyaziyyat elmlərin açarıdırsa, differensiyal tənliklər həm də fizikanın və riyaziyyatın ümumi açarıdır.” Azərbaycanda kitabşünaslıq elminin banisi, BMT yanında Beynəlxalq İnformasiyalaşdırma Akademiyasının akademiki, BDU-nun kitabxanaşünaslıq kafedrasının müdiri, tarix elmləri doktoru, professor Abuzər Xələfov yaxından tanıdığı Məcid müəllim haqqında vəcd ilə danışır: “Mənə təklif elədilər ki, Məcid Rəsulov haqqında fikirlərimi bildirim. ... Siz də bilirsiniz ki, mən riyaziyyatçı deyiləm. Mən razılıq verdim. ... Çünki böyük bir şəxsiyyət, böyük bir insan kimi onun xətrini çox istəyirdim. ... Etiraz etsəydim, onun ruhu məndən inciyərdi. Biz köhnə binada eyni mərtəbədəydik. Onun kafedrası ilə mənim kafedram üz- üzəydi. O çox zəhmli adam idi. Xırda-xuruş işlərdən xoşu gəlməzdi. O ciddi adamlara hörmət edirdi. Hamı onu sevirdi. O, Şəkili idi: ondan Şəkili sözü istəyirdilər. Onun məşhur bir sözü var idi: “Mən heç özümə də elmdə güzəştə getmərəm.” Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|