2-Cİ NƏŞR Əlavə VƏ DÜZƏLİŞLƏR

1. Nəşidləri dəvət və ibadət məqsədilə istifadə etməmək.

2. Nəşidləri “İslami Nəşidləri” adlandırmamaq. Bunun qadağan olunması barədə alimlərin sözləri zikr edildi.

3. Vacibdir ki, Nəşidlərin sözləri özündə xeyirdən başqa bir şey əhatə etməsin və şəriət çərçivəsindən kənara çıxmasın.

4. Nəşidləri onlarda olan mənalara görə qulaq asmaq lazımdır, səsin gözəlliyinə görə deyil.

5. Nəşidlər musiqi alətləri ilə müşayət olunmamalıdır.

6. Nəşidlər Xor şəkilində oxunmamalıdır.

7. Nəşidlər şer formasında oxunsun, melodik şəkildə deyil.

8. Nəşidlərdə gözəl, cəlb edici (kişi və qadın) səsləri olmasın.

9. Nəşidlər qrup halında oxunmasın.

10. Bütün bu şərtlərə əməl edilsə də belə Nəşidlərlə çox vaxt keçirməmək. Əbu Hureyrə - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Sizdən birinizin içi irin ilə dolub xarab olması, onun üçün şer ilə dolmasından daha xeyirlidir»¹⁰⁸⁷.

Peyğəmbər – Sallallahu Aleyhi Və Səlləm – Nəyi Dinləyərdi? – Bu ümmətin nümunəsi Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm – Allahın kəlamı olan Qurani Kərimi dinləyərdi. Qəlbi onunla rahatlanar, hüzn tapar və gözləri onunla yaşarardı. «Bilin ki, qəlblər (möminlərin ürəkləri) yalnız Allahı zikr etməklə aram tapar! (rahat olar)». (ər-Rəd 28). «Biz Quranda möminlər üçün şəfa və mərhəmət olan ayələr nazil etdik…». (əl-İsra 82). İbn Məsud - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm – mənə buyurdu: «Ey İbn Məsud! Mənə Quran oxu» dedi. Mən: «Ya Rəsulullah! Quran sizə nazil olduğu zaman mən sizə Quran oxuyacağam?» dedi. Peyğəmbər: «Mən onu başqasından dinləməyi daha çox sevirəm» deyə buyurdu. Mən də ən-Nisa surəsini oxumağa başladım. Nəhayət: Hər ümmətdən şahid gətirəcəyimiz və səni də onlara şahid təyin edəcəyimiz zaman (kafirlərin) halları nə cür olacaqdır». (ən-Nisa 41). Ayəsinə çatmışdım ki, Peyğəmbər: «Bu qədər kifayətdi» deyə buyurdu. Mən ona tərəf çöndükdə gördüm ki, gözləri yaşla dolub¹⁰⁸⁸. Bir gün Rəslullah - sallallahu aleyhi və səlləm – məscidin yanından keçərkən Əbu Musa əl-Əşari - radıyallahu anhu – nun Quran oxuduğunu eşidir, dayanıb ona qulaq asmağa başlayır. Səhəri Rəsulullah - sallallahu aleyhi və səlləm – Ona: «Dünən görsəydin, mən sənin qiraətinə qulaq asırdım...» deyə buyurdu. Əbu Musa: «Ya Rəsulallah, bilsəydim ki, mənə qulaq asırdın, (qiraətimi) Sənin üçün daha gözəl edərdim». «Əgər Biz bu Quranı bir dağa nazil etsəydik, sən onun Allahın qorxusundan (kiçildiyini) parça-parça olduğunu görərdin (halbuki ağıl və ruh sahibi olan insan onun öyüd-nəsihətlərindən ibrət almır)». (əl-Həşr 59). «Əgər Quranla dağlar hərəkətə gətirilsə, yaxud yer parçalansa və ya ölülər danışsaydılar (onlar yenə də iman gətirməzdilər)». (ər-Rəd 31). «(Bu kafirlər) ona da (Qurana da) inanmayandan sonra daha hansı kəlama inanacaqlar?!». (əl-Mursələt 50). Həsin b. AbdurRahman deyir ki, Əbu Bəkr - radıyallahu anhu – nun qızı Əsmə - radıyallahu anhə – dən soruşdum: «Quran oxuyarkən Rəsulullah - sallallahu aleyhi və səlləm – in səhabələri və Əhli Beyti nə edərdi?». O: «Allahın Quranda buyurduğu kimi idilər. Gözlərindən yaş axar və vücudları titrəyərdi» deyə cavab verdi. Ona: «Bizdə Quran oxuyan zaman özlərindən gedən kimsələr var» dedim. Əsmə: «Şeytandan Allaha sığınıram» dedi. Sad bə Əbu Vaqqas - radıyallahu anhu – deyir ki, Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm – Quran vəhy olunduğu zaman O, Quranı insanlara oxuyardı. İnsanlar: “Ya Rəsulullah! Sən bizə (maraqlı) hadisələri danış” dedilər. Allah bu ayəni nazil etdi: “Əlif, Lam, Ra! Bunlar açıq-aydın Kitabın (Quranın) ayələridir! (Ey Məkkə əhli!) Biz onu ərəbcə bir Quran olaraq nazil etdik ki, (mənasını ) anlayasınız. (Ya Rəsulum!) Biz bu Quranı sənə vəhy etməklə sənin üçün ən gözəl hekayəti (qissəni) danışırıq. Hərçənd ki, sən əvəlcə (ondan) əsla xəbərdar deyildin”. (Yusuf 1-3). Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm – bundan sonra yenə də uzun müddət Quranı insanlara oxumağa başladı. İnsanlar: “Ya Rəsulullah! Sən bizə hər hansı bir hekayəni danışsaydın” dedilər. Allah ayə nazil etdi: “Allah sözün ən gözəlini (Quranı, ayələri) bir-birinə bənzər, (xəbərləri və hekayətləri, əmrləri və qadağanları, vədləri və təhdidləri) təkrarlanan bir kitab şəklində nazil etdi...”. (əz-Zumər 23)¹⁰⁸⁹.
SAQQAL

Bilindiyi kimi bu gün çox müsəlmanlar saqqal qırxmaq xəstəliyinə tutulmuşlar. İslam ümmətinin tarixində belə bir şey görünməmiş, müsəlmanların hidayət imamlarından saqqalını qırxan bir fərd də belə yoxdur. Bu sapıq adət bizə qeyri müsəlman ölkələrindən və ya aramızdan onların ölkələrinə gedib, saleh keçmişlərinin yolundan üz çevirərək özlərini təmamən onlara bənzədən, özlərinə möminlərin yolundan başqa yollar seçən kimsələr vasitəsiylə gətrilmişdir. «Peyğəmbər sizə nə verirsə onu götürün, nəyi qadağan edirsə, ondan əl çəkin. Allahdan qorxun. Həqiqətən, Allahın cəzası çox şiddətlidir». (əl-Həşr 7). İbn Kəsir – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «Sizə nə əmr edirsə onu yerinə yetirin və sizə hər nəyi qadağan edərsə ondan uzaq durun. Çünki o, ancaq xeyirli olanı əmr edir və ancaq şər olanı qadağan edir». «Hər kəs özünə doğru yol aşkar olduqdan sonra Peyğəmbərlərdən üz döndərib möminlərdən qeyrisinin yoluna uyarsa, onu istədiyi (özünün yönəldiyi) yola yönəldər və Cəhənnəmə varid edərik. Ora necə də pis yerdir». (ən-Nisa 115). «Allah və Peyğəmbəri bir işi hökm etdiyi zaman heç bir mömin kişiyə və qadına öz işlərində başqa yol seçmək yaraşmaz. Allah və onun Peyğəmbərinə asi olan şəxs şübhəsiz ki, haqq yoldan açıq-aydın azmışdır». (əl-Əhzab 36). «Aralarında hökm vermək üçün Allahın və Peyğəmbərinin yanına çağrıldıqları zaman möminlərin sözü ancaq eşitdik və itaət etdik deməkdən ibarətdir. Nicat tapanlar da məhz onlardır». (ən-Nur 51).

Saqqal - Bığdan başqa, çənə, iki çənə sümüyünün altı, iki yanaq və boyunun iki yanında bitən üz tükləri saqqal adlanır. Saqqal saxlamaq hər bir həddi buluğa çatan müsəlman kişi üçün fərzdir. İbn Ömər - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Bığlarınızı qısaldın və saqqalarınızı uzadın (buraxın)»¹⁰⁹⁰.

Kafirlərə Bənzəmək - Əbu Hureyrə - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Şirk əhli bığlarını uzadır və saqqallarını qırxırlar. Onlara müxalif olun. Saqqalınızı uzadın və bığlarınızı qısaldın»¹⁰⁹¹. Əbu Hureyrə - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Saqqalınızı uzadın və bığlarınızı qısaldın. Yəhudi və Nəsranilərə oxşamayın»¹⁰⁹². İbn Ömər - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Müşriklərə müxalif olun. Saqqalı uzadın və bığları qısaldın»¹⁰⁹³. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – saqqal qırxmağın müşriklərin adəti olduğunu və müsəlmanları onlara müxalif olmalarını əmr etmələrini və onlara bənzəməməklərini bildirmişdir. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Kim bir qövmə bənzəməyə çalışarsa o, da onlardandır»¹⁰⁹⁴. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Başqasının sünnəti (adət ən-ənələri) ilə əməl edən bizdən deyildir»¹⁰⁹⁵. Bir Məcusi Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – in yanına gəlir. Onun saqqalı qırxılmış və bığları uzadılmış vəziyyətdə idi. Peyğəmbər: «Bu nədir?» deyə buyurdu. O: «Bu bizim dinimizdir» dedi. Peyğəmbər: «Lakin bizim dinimizdə bığlarımız qısaldılır və saqqalımız uzadılır»¹⁰⁹⁶. Kisranın Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – in yanına göndərdiyi iki elçisinin ikisi də saqqallarını kəsmiş və bığlarını uzatmışdılar. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – bu insanlar üzünə də baxmaq istəmədi və onlara: «Vay sizin halınıza! Sizə bunu kim əmr etmişdir» deyə buyurdu. Onlar: «Bizə bunu Rəbbimiz (yəni Kisra) əmr etmişdir» dedilər. Peyğəmbər: «Lakin Rəbbim mənə saqqalımı uzatmağımı və bığlarımı qısaltmağı əmr etmişdir» deyə buyurdu¹⁰⁹⁷. Vay! Saqqalını qırxan müsəlmanın halına. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – onun üzünə baxmaqdan çəkinirsə o, nə cavab verəcəkdir? Hətta üzünü ona belə deyərək çevirərsə nə cavab verəcəkdir? «Vay sənin halına! Sənə bunu kim əmr etmişdir».

Saqqal saxlamaq Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – in əmridir. Əmrə uyan savab, uymayan isə cəza görür. «Allaha və Onun Peyğəmbərinə asi olanları Cəhənnəm odu gözləyir. Onlar orada həmişəlik qalacaqlar». (əl-Cinn 23). Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – isə uzun və gur saqqalı idi.

Qadınlara Bənzəmək – Açıq-aydın bir həqiqətdir ki, Allah kişiləri qadınlardan fərqli olaraq yaratmışdır. Bu fərqlərdən biri də saqqaldır. Bunun qırxılması da kişilərin qadınlara bənzəməsi meydana gəlir. Kişilərdən qadınlara bənzəmək istəyənləri isə Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – dili ilə lənətlənmişdir. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Kişilərdən qadınlara bənzəməyə çalışanlar lənətlən-mişlər»¹⁰⁹⁸. Saqqalın kişilər üçün bir çox faydaları vardır ki, bunlardan: Kişinin zinətidir, kişini heybətli edir, qadından fərqləndirir və s.

Saqqalın Qırxılması Fitrətə Müxalifdir – «(Ya Muhəmməd!) Üzünü Allahın pak dininə tərəf tut. Allah fitrəti ilə insanları fitrət üzərə yaratmışdır». (ər-Rum 30). Fitrət – Sünnət. Yəni Allahın insanları yaratdığı saf, təmiz halı. Fitrətin əsli – xilqətin (yaradılışın) başlanğıcıdır. İbn Əsir – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Fitrət Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – in əməl etmək üçün əmr etdikləri sünnətlərdir»¹⁰⁹⁹. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «On şey fitrətdəndir: Bığları qısaltmaq və saqqalı uzatmaq…»¹¹⁰⁰.

Allahın Yaratdığını Dəyişdirməkdir - «Allah ona lənət etdi. O, isə dedi: «Əlbətdə mən sənin bəndələrindən müəyyən qismini ələ alacağam. Onları hökmən sapdıracağam, xülyalara salacaq, heyvan-ların qulaqlarını kəsməyi və Allahın yaratdıqlarına dəyişikliklər verməyi əmr edəcəyəm. Allahı atıb şeytanı özünə dost tutan şəxs əlbətdə açıq-aşkar ziyana uğramışdır». (ən-Nisa 118,119). «Allahın xəlqini (xəlq etdiyi sifəti) dəyişmək olmaz». (ər-Rum 30). Bu dəlillər açıq-aydın, şəri bir izn olmadan Allahın yaratdığını dəyişdirməyin, şeytanın əmrinə itaət olduğunu göstərməkdədir. Saqqalı qırxmaq isə şeytanın sevdiyi və əmr etdiyi bir yaradılışı pozma əmri olduğunda heç bir şübhə yoxdur. Abdullah b. Məsud - radıyallahu anhu – deyir ki: «Allah döymə (nakolka) döyən, döymə döydürən, qaşlarını aldıranlara, gözəllik üçün Uca Allahın xilqətini (Allahın verdiyi surəti) dəyişdirərək dişlərini hamarlandıraraq incələdən qadınlara lənət etmişdir. Bu sözlər Abdullahın evində olan Umm Yaqub kimi tanınan Əsəd övladlarından olan bir qadına çatdı. Abdullahın yanına gələrək belə dedi: «Mənə xəbər verildiyinə görə sən filan-filan sözləri demisən». Abdullah: «Peyğəmbərin - sallallahu aleyhi və səlləm – in lənət etdiyi və Uca Allahın Kitabında da (lənətlə) yad edilmiş kimsələri mən nəyə görə lənətləməməliyəm?» Qadın: «Məndə heç şübhə yoxdur ki, Quranı başdan axıra qədər oxumuşam və bilirəm. Sənin bu dediyini orada görməmişəm». Abdullah: «Əgər sən Quranı həqiqətən oxumuş olsaydın onu tapardın və: «Peyğəmbər sizə nə verirsə onu götürün, nəyi qadağan edirsə, ondan əl çəkin» buyurduğunu orada oxumamısanmı?». Qadın oxuduğunu təsdiq etdikdə, Abdullah dedi: «Peyğəmbərin - sallallahu aleyhi və səlləm – bu dediklərini qadağan etmişdir». Qadın: «Məncə sənin ailən də bunu edir» dedi. Abdullah: «Get, bax!» dedi. Qadın getdi, lakin dediyi kimi bir şey görmədi. O, qayıdaraq: «Xeyr, dediyim kimi bir şey görmədim, deyincə, Abdullah: «Əgər dediyin kimi olsaydı bizimlə birlikdə olmazdılar»¹¹⁰¹. Saqqal qırxmaq da gözəllik üçün Allahın yaratdığını pozmaq olduğunda şübhə yoxdur. Saqqal qırxmaq Allahın yaratdığına etiraz etmək deməkdir və bu əməl də yuxarıda qeyd olunduğu kimi lənəti gətirən səbəblərdəndir. Çünki Allah insanı ən gözəl, mükəmməl bir surətdə yaratmışdır. «Sizə surət verdi və surətlərinizi gözəl yaratdı». (ət-Təğabun 3). «Biz Adəm övladını şərəfli və hörmətli elədik». (əl-İsra 70). «Biz insanı ən gözəl biçimdə yaratdıq». (ət-Tin 4). «Bu hər şeyi yerli-yerində edən Allahın gördüyü işdir». (ən-Nəhl 88). Şübhəsiz ki, saqqalı kəsilməsi (qırxılması) bu böyük neməti inkar etmək mənasına gəlir.

Sələf İmamlarının Bu Barədə Sözləri – «Ey anam oğlu! Saçımdan, saqqalımdan tutma. Doğrusu sənin: «İsrail oğulları arasında ayrılıq saldın, sözümə baxmadın! – deyəcəyindən qorxdum» (Ta ha 94). Şingiti – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Bu ayə saqqalın saxlanılmasının lazım olduğunu bildirən ayədir». Cabir b. Səmura - radıyallahu anhu – deyir ki: «Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – in saqqalının tükləri sıx-sıx idi»¹¹⁰². Həmçinin Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – zöhr və əsr namazlarında Quran oxumasını saqqalının tərpənməsindən bilirdilər. Əbu Bəkr, Ömər, Osman və Əli - Allah onlardan razı olsun - saqqallarının çox və sıx olduğu qeyd edilmişdir¹¹⁰³. İbn Teymiyyə – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Səhih hədislərdən bilindiyinə görə saqqal qırxmaq haramdır. Kimsə mübah görməmişdir»¹¹⁰⁴. Hənəfilərdən İbn Abidin – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Kişinin saqqalını qırxması haramdır»¹¹⁰⁵. İmam Şafii – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Saqqal qırxmaq haramdır»¹¹⁰⁶. İbn Abdul Bərr – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Saqqal qırxmaq haramdır və bunu kişilərdən qadınlara bənzəyənlərdən başqası etməz»¹¹⁰⁷. Cəmil Zeynu - Allah Ondan Razı Olsun - deyir ki, Məkkədə Məscidul haramda dərs deyirdim. Hacılara Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm – in saqqal saxlamağı və bığları qısaltmağı tövsiyə edirdim. Dərsdə olanlardan bir nəfər ayağa qalxaraq məndən bunun vacibliyinə dair Qurani Kərimdən dəlil gətirməyimi xahiş etdi. Mən də ona: «Peyğəmbər sizə nə verirsə onu götürün, nəyi qadağan edirsə, ondan əl çəkin» ayəsini oxu dedim və sonra Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm – in saqqal saxlamağı əmri vardır» dedim. O, da: «Doğru söylədin» dedi.
İSBAL

(İZARIN, PALTARIN UZUN OLMASI)

Burada söhbət geyimin topuqdan aşağı olmasından gedir. Bəzilərinin geyimləri yerə sürtülür, digərlərinin isə arxaları ilə sürünür. «Lakin təqva libası daha yaxşıdır (xeyirlidir)». (əl-Əraf 26). Əbu Zərr - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Üç kimsə vardır ki, Qiyamət günü Allah onlarla danışmaz, onlara nəzər salmaz (baxmaz), onları təmizə çıxarmaz və onlar üçün şiddətli bir əzab vardır. Bunlar Paltarının ətəklərini yerlə süründürən (Başqa rəvayətdə: «İzarın topuqdan aşağı olan qismi atəşdədir», «Möminin paltarı baldırının yarısına qədərdir. Bundan topuğa qədər olsa da bunda bir eyb yoxdur. Lakin bundan daha aşağı olan hissə atəşdədir»), verdiyi şeyi başa qaxan və yalan andlarla malını satan kimsə»¹¹⁰⁸. Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Hər kim təkəbbürlük edərək paltarının ətəklərini yerlə sürükləyərsə Allah ona Qiyamət günü baxmaz». Əbu Bəkr: «Ya Rəsulullah! Mən əgər diqqət etməsəm izarım yerlə sürünür onda necə» deyə soruşdu. Peyğəmbər: «Sən bunu təkəbbürlənərək edənlərdən deyilsən» deyə buyurdu¹¹⁰⁹. Əbu Hureyrə - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Geyimin topuqlardan aşağı keçən hissəsi Cəhənnəmdədir»¹¹¹⁰. İbn Ömər - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Hər kim təkəbbürlük edərək paltarının ətəklərini yerlə sürükləyərsə, köynəyinin qollarını və (başında olan) çalmanı uzadarsa Allah ona Qiyamət günü baxmaz»¹¹¹¹. Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – Əbu Curey Cabir b. Suleym - radıyallahu anhu – ya nəsihət edərək buyurdu: «Geyimin ətəklərini diz qapaqlarının yarısına qədər qaldır. Əgər belə etmək istəməsən topuqlarına qədər qaldır. Nə badə bundan aşağı salasan. Çünki bu təkəbbürlük əlamətidir. Allah da təkəbbürlüyü sevməz»¹¹¹². Əbu Hureyrə - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, bir nəfər ətəyi yerdə süründüyü halda namaz qıldı. Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Get dəstəmaz al». Adam gedib dəstəmaz alıb qayıtdı. Peyğəmbər: «Təkrar get dəstəmaz al» deyə buyurdu. Adamlardan biri: «Ya Rəsulullah! Nəyə görə ona dəstəmaz almasını əmr etdin və səbəbini də demədiniz» deyə soruşdu. Peyğəmbər: «O kişi ətəklərini yerlə süründürərək namaz qıldı. Allah ətəklərini yerlə süründürən kimsənin namazını qəbul etməz»¹¹¹³. İbn Ömər - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, bir gün Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – in yanına gəldim. İzarım bir az aşağı enmişdir. Peyğəmbər: «Ey Abdullah! Geyimini yuxarı çək!» deyə buyurdu. Mən də çəkdim. Sonra: «Bir az da çək» deyə buyurdu. Mən bir az da çəkdim. Mən də izarımın uzunluğuna diqqət etdim. Cəmaatdan biri: «(Geyimini) haraya qədər qaldırım» dedi. Mən: «Diz qapaqlarımın yarısına qədər» dedim¹¹¹⁴. İbn Ömər - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Hər kim təkəbbürlüklə paltarını yerlə sürükləyərsə Allah Qiyamət günü onlara nəzər salmaz». Ummu Sələmə - radıyallahu anhə – dedi: «Qadınlar ətəklərini nə şəkildə edəcəklər». Peyğəmbər: «Onlar ətəklərini bir qarış uzadırlar» deyə buyurdu. Ummu Sələmə: «O, zaman qadınların ayaqları açılır» dedi. Peyğəmbər: «Bir qarış da uzadın, artıq yox» deyə buyurdu¹¹¹⁵.

«Ey qövmümüz! Allahın dəvətçisinə icabət edin». (əl-Əhqaf 31). Allahın və Rəsulunu sevən müsəlman qardaşım! Bu sözün sahibi olan Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – ə müxalif olmaqdan çəkin: «Kim mənim sünnəmdən üz çevirərsə məndən deyildir»¹¹¹⁶. Paltarını uzatdığın zaman kafirlərə bənzəmiş olursan ki, bu da Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – in bu sözünə bənzəmiş olursan: «Kim bir qövmə bənzəməyə çalışarsa o da onlardandır»¹¹¹⁷. Ey Allahın qulu sənə bu hədisi də xatırlatmaq istəyitrəm! Əşaş b. Suleym xalasından rəvayət edir ki, əmim belə dedi: «Mədinədə gedərkən arxamdan bir insan: «İzarını yuxarı qaldır, belə təqvaya daha yaxındır» deyə buyurdu. Bir də gördüm ki, (söləri söyləyən) Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – dir. Mən: «Ya Rəsulullah! Bu uzun bir əbadır» dedim. Peyğəmbər: «Mən sənin üçün gözəl bir nümunə deyiləmmi» deyə buyurdu. İzarına baxdım dizi ilə topuqları arasında idi»¹¹¹⁸.

Ey geyimini uzadan, yerlə sürükləyən müsəlman! Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – sənə belə dediyi zaman nə edəcəksən? Mən sənin üçün gözəl bir nümunə deyildimmi? Daima axirəti düşün və keçici fitnələr diyarı olan dünya həyatına aldanma. Çünki dünya keçici, axirət isə əbədidir.

Saqqal Və İsbal Barəsində Digər Məzhəblərdə Keçən Hədislər - Saqqal saxlamaq yalnız Əhli Sünnə kitablarinda deyil digər məzhəb kitablarında da mövcuddur. «Saqqalı qırxmaq Allahın yaratdığını dəyişməkdir. Kim Allahın yaratdığını dəyişərsə Allah ona lənət etsin!»¹¹¹⁹. Müstədrək kitabında Müddəssir surəsinin 4-cü, «Paltarınıı təmizlə» ayəsinin təfsirində belə deyilir: Ayənin mənası paltarı qısa geyinmək deməkdir¹¹²⁰. Muhəmməd b. Əli «Müddəssir» surəsinin 4-cü, «Paltarını təmizlə» ayəsi haqda soruşulduqda belə cavab vermişdi: «Yəni paltarını qısalt». Sonra isə dedi: «Paltarın topuqlarından aşağı düşməsin. Çünki paltarı topuqdan aşağı geyinmək Bənu Umeyyənin əməlindəndir»¹¹²¹.

Uzun paltar geyməyi və paltarın qollarının uzun olmasını məzəmmət ediblər xüsusilə hədisdə gəlib ki, paltarı təkəbbür üzündən yerlə sürükləyənlər və həmçinin paltarı topuqdan aşağı geyinənlər Cəhənnəm odundadırlar¹¹²². Əli - radıyallahu anhu - köynək geydiyi zaman köynəyinin qollarını yuxarı çəkər, barmaqlarından irəli çıxan hissəsini götürərdi¹¹²³. Nəql edilir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – Əbu Zərr - radıyallahu anhu - ya buyurdu: «Hər kim təkəbbür üzündən paltarını yerlə süründürərsə Allah Qiyamət günü ona rəhmət nəzərini salmaz»¹¹²⁴. Həmçinin bu cür geyim Lut qövmünün əxlaqındandır. İmam Cəfər Sadiq – rahmətullahi aleyhi - rəvayət edir ki, Əli - radıyallahu anhu - bir gün bazara gedir və özü üçün əşrəfiyə üç paltar alır. O, belə idi: «Köynəyi qolunun biləyinə qədər, fitəsi baldırının yarısına qədər, əbası ön hissəsindən döşünə qədər və arxadan kəmərdən aşağı idi. Həzrət evinə qayıdana qədər əllərini göyə qaldırıb bu nemətə görə Allaha həmd etdi»¹¹²⁵.

Bığı azaltmaq çox təkid olunmuş bir qanundur. Bu iş insandan qəmi və vəsvəsəni yox edər¹¹²⁶. Bığı dəriyə qədər azaltmaq daha yaxşıdır. Həql edilir ki, İmam Cəfər Sadiq – rahmətullahi aleyhi - bığını həmən miqdarda azaldardı¹¹²⁷. İmakan yaratma ki, bığın çox uzansın, çünki bu halda şeytan orada özünə yer tapıb gizlənər¹¹²⁸. Bir cümədən digər cüməyə dırnaq tutmaq və bığı azaltmaq insanı xora xəstəliyindən qoruyar və ruzisini çoxaldar. Cümə günü bu işi edərkən bu duanı oxuyun: «Bismilləhi Və Billəhi Və Alə Sunnəti Muhəmmədin Və Alə Əli Muhəmməd»¹¹²⁹.