4-tema: Tálim dizimin tartipke salıwshı nizamlar hám nizam astı hújjetleri Reje

Oqıw baǵdarlaması oqıw jobası tiykarında hár bir oqıw páni ushın dúziledi. Oqıw baǵdarlaması hár bir oqıw pánin oqıtıw ushın ajıratılǵan bilim kólemi, sisteması hám ideyalıq-siyasiy baǵdarın anıqlap beretuǵın hújjet bolıp tabıladı.
Oqıw baǵdarlamasında oqıw jılı dawamında hár bir klassta jeke pánler boyınsha oqıwshılarǵa beriletuǵın ilimiy bilim, kónlikpe hám yepliliklerliń kólemi belgilep beriledi. Baǵdarlamada hár bir oqıw pánleriniń mazmunı izshillik penen ashıp beriledi hám oqıtılatuǵın temalar arqalı kórsetiledi.
Belgili bir temalar júzesinen oqıwshı ózlestiriwi dazım bolǵan bilim, kónlikpe, yeplilik qısqasha bayanlap beriledi.
Oqıw baǵdarlaması úsh bólimge bólinedi:
— túsindiriw xatı (úyrenilip atırǵan pánniń) maqseti hám wazıypaları;
— mazmunlıq (tiykarǵı) bólim;
— bilim, kónlikpe hám yepliliklerdi bahalawda metodikalıq kórsetpe, oqıtıwdıń kórgizbeli hám texnikalıq quralları sanı, usınıs yetilgen ádebiyatlar dizimi.
Sabaqlıq – oqıw ádebiyatlarınıń tiykarǵı túri. Onda ilim hám mádeniyattıń zamanagóy jetiskenlikleri, anıq tarawdaǵı bilimler tiykarında sistemalı ráwishte bayan yetiledi.
Sabaqlıq bilimlendiriwdiń tiykarǵı maqseti hám wazıypalarına, anıq jastaǵı sotsiallıq topardıń rawajlanıwına hám tárbiyalanıwına juwap bereldi.
Sabaqlıq oqıwshılardıń yekinshi «muǵallimi». Óytkeni ol yeń dáslep oqıwshı ushın zárúr qollanba bolıp tabıladı.
Hár bir oqıw pániniń mazmunı sabaqlıqta keń túrde hár tárepleme tolıq ashıp beriledi. Sabaqlıq tiyisli pánge baylanıslı ilimiy bilim tiykarların baǵdarlama hám didaktika talaplarına muwapıq bayan yetiwshi kitap bolıp tabıladı.
Sabaqlıq penen bir qatarda ayırım oqıw pánleri júzesinen oqıw qollanbaları dúziledi. máseleler hám shınıǵıwlar toplamı, atlaslar, xrestomatiyalar, sózlik kitapları hám basqalar.
Bilimlendiriw mazmunın belgilewshi mámleketlik bilimlendiriw standartları hám oqıw baǵdarlamaların jetilistiriw, tálim-tárbiya nátiyjeliligin arttırıw maqsetinde ulıwma orta bilimniń mámleketlik bilimlendiriw standartları hám oqıw baǵdarlamalarınıń jetilistirilgen variantları islep shıǵılıp, 2014-2020 jıllarda basqıshpa-basqısh tájiriybe-sınawdan ótkizildi.
Ulıwma bilim pánleri boyınsha orın alǵan MBSları jańadan redaktsiyalanıp, oqıw baǵlarlamaları modernizatsiyalandı. Qırǵız, qazaq, tájik, túrkmen, qaraqalpaq tili hám ádebiyatarı, 8-klasslarda pus ádebiyatı, 4 hám 8-klasslarda miynet táliminiń 5 baǵdarı, informatikadan, ”Tarbiya” sabaǵınan 5-7 klasslarda MBS qaytadan jaratıldı. Baslawısh klasslarda bilim, kónlikpe, yeplilik ólshemleri islep shıǵıldı.
Barlıq ulıwma bilim pánlerinen MBSlar jańa redaktsiyalan ótkizilgende tómendegi ózgerisler kirgizildi:
1. Mámleketlik bilimlendiriw stanlartları boyınsha oqıwshılar ózlestiriliwi lazım bolǵan bilim, kónlikpe, yeplilikler hár bir klass ushın óz aldına belgilep berildi.
2. Mámleketlik bilimlendiriw standartları boyınsha bilim, kónlikpe, yeplilikler bir-birinen ajıratıldı.
Jańa redaktsiyadaǵı MBS hám modernizatsiyalanǵan oqıw baǵdarlamaları basqıshpa-basqısh tájiriybe-sınaqtan ótkiziw belgilendi.