Avtomobil transporti muxandisligi

9.4 Transport vositalarining texnik diagnostikasiga qo‘yiladigan talablar
Texnik diagnostika o‘zining vazifalarini bajarishi uchun quyidagi shartlarni
ta’minlashi kerak:
1. Tizimning tarkibiy elementlari holati to‘g‘risida eng haqqoniy axborot
beradigan, qayd etish va o‘lchash uchun qulay bo‘lgan chiqish jarayonlari para-
metrlari majmuyini aniqlash.
2. Chiqish jarayonlari parametrlari eng ko‘p darajada kerakli axborot beradigan
transport vositasi ishi tartibotlarini aniqlash va ajratib olish;
3. Transport vositasi yurgan yo‘lning funksiyasi sifatida parametrlarning
o‘zgarish qonunlarini aniqlash va ularning boshlang‘ich chegaraviy va ruxsat etilgan
miqdorlarini topish (ishonchlilik xususiyatlari shartlari bo‘yicha).

---

61
4. Tegishli texnik diagnostika vositalarini tanlash va ularni diagnostik
axborotni olishda hamda tizim elementlari texnik holatining belgilariga aylantirishda
qo‘llash.
5. Elementlar va tizim nosozliklarini aniqlashning maqsadga muvofiq
strategiyasini aniqlash.
Nazorat savollari
1. Texnik diagnostikaning maqsadi nima?
2. Texnik holat bo‘yicha diagnostika qo‘yish qanday axborotlarga asoslanadi?
3. Ekspluatatsiya davrida qanday holatlarda diagnostikalash o‘tkaziladi?
4. Transport vositasi texnik holatini diagnostikalash bo‘yicha chet el tajribasi
nimalarga asoslangan?
5. Texnik diagnostikaga qanday talablar qo‘yiladi?
Mavzu-10. Diagnostikalashning asosiy tushunchalari va ta’riflari-2soat
Reja:
10.1 Nuqson va uni aniqlash.
10.2 Diagnostikalash tizimining tarkibi.
10.3 Nazorat va diagnoz qo’yish.
10.4 Diagnostika ob’ektlari modellari.
10.5 Nazoratga yaroqlilikni baholash ko’rsatkichlari.
10.1 Nuqson va uni aniqlash
Nuqson – bu Ob’ektning berilgan, talab etiladigan yoki undan kutiladigan
xususiyatiga mos kelmasligini bildiradi.
Nuqsonni topish – bu Ob’ektda haqiqatan ham nuqson bor yoki yo‘qligini
aniqlash.
Nuqsonni qidirish – bu Ob’ektda nuqsoni bor joyni berilgan aniqlik bilan
ko‘rsatishdan iborat.
Diagnostika - bu belgi (simptom)lar orqali nosozliklarni kuzatib borish,
bilimlarni qo`llash va tekshirish natijalarini tahlil qilish [7].
Nazorat – bu Ob’ektning texnik holatini aniqlash maqsadida axborot yig‘ish va
unga ishlov berish jarayonini o‘z ichiga oladi.
Diagnostikalash tizimi diagnostik Ob’ekt, diagnostik vosita va algoritm
majmuyini o‘z ichiga oladi.