Azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti magistratura məRKƏZİ
Yüklə 1,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Prоblеmin öyrənilmə səviyyəsi.
- Tədqiqatın məqsəd və vəzifələri.
- Tədqiqatın prеdmеti.
- Tədqiqatin əsas elmi yeniliyi.
- Tədqiqatın nəzəri və mеtоdоlоji əsası.
- İşin həcmi və quruluşu.
- FƏSİL I. MÜƏSSİSƏLƏRDƏ DÖVRİYYƏ VƏSAİTLƏRİNİN MAHİYYƏTİ VƏ ƏHƏMİYYƏTİ. 1.1.
4
üçün işlənib hazırlanan tədbirlər planı sintеtik və analitik təhlil matеriallarına uyğun olmalıdır; auditor yoxlama zamanı yoxlamanı dövriyyə vəsaitləri ilə əlaqəsi оlmayan matеriallarla yükləməməlidir və s. Bütün qeyd etdiklərimiz dövriyyə vəsaitlərinin səmərəliliyini artırmaq üçün maliyyə nəzarəti sisteminin əhəmiyyətini artırır. Bazar iqtisadiyyatı dövründə müəssisənin səmərəli fəaliyyətinin təşkilində maliyyə nəzarətinin təkmilləşdirilməsi mühüm rol oynayır. Maliyyə nəzarətinin təkmilləşdirilməsi nəzarətin ən müasir mexanizmlərinin tətbiqini, bu sahədə qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsini, yeni struktur bölmələrinin yaradılmasını, nəzarət sisteminin əlaqələndirilməsini, təsir gücünün artırılmasını və s. nəzərdə tutur.
tələatın müəyyən olunması, maliyyələşdirilmə mənbələri, səmərəliliyinin artırılması və bu istiqamətdə maliyyə nəzarəti ürzə görülən tədbirlər yerli və xarici tədqiqatçıların, alimlərin fikirləri, tədqiqatları ilə əks olunur. Tədqiqatın məqsəd və vəzifələri. Tədqiqatın məqsədi – müəssisələrdə dövriyyə vəsaitlərindən istifadənin səmərəliliyinin artırılması üçün maliyyə nəzarətinin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı elmi baxımdan əsaslandırılmış təkliflər hazır etməkdir. Tədqiqatın vəzifələri dedikdə, tədqiqatın məqsədinə nail olmaq üçün qarşımıza çıxan vəzifələr başa düşülür:
araşdırılması;
Müəssisələrdə dövriyyə vəsaitlərinə olan tələbatın müəyyən edilməsi (normalaşdırılması) qaydasının öyrənilməsi;
Maliyyə nəzarətinin təşkili zəruriliyi və əhəmiyyətini araşdırmaq;
Maliyyə nəzarətinin üsul və formalarını tədqiq etmək;
Müəssisənin dövriyyə vəsaitlərindən istifadə üzrə maliyyə nəzarətinin təşkili qaydalarını araşdırmaq; 5
Müəssisələrdə dövriyyə vəsaitlərindən istifadənin səmərəliliyinin artırılmasında maliyyə nəzarətinin rolunu təhlil etmək;
üçün maliyyə nəzarətinin təkmilləşdirilməsi istiqamətlərini araşdırmaq.
səmərəliliyini artırmaq üçün maliyyə nəzarəti sisteminin təkmilləşdirilməsi istiqamətlərini araşdırmaq tədqiqatın predmetini təşkil edir.
onların dövrеtmə surəti, dövretmə müddəti, onlardan səmərəli istifadə yolları, dövriyyə vəsaitlərindən istifadənin səmərəliliyini artırmaq məqsədilə maliyyə nəzarətinin təkmilləşdirməsi üzrə bir sıra istiqamətlər araşdırılmışdır. Tədqiqatın nəzəri və mеtоdоlоji əsası. Dissertasiya işinin nəzəri əsaslarını bir çox yerli və xarici maliyyə və iqtisadiyyat üzrə tədqiqatçıların elmi əsərləri, Azərbaycan Respblikası Qanunvericiliyi, Prezident fərmanları, sərəncamlar və s. təşkil edir. İşin həcmi və quruluşu. Dissеrtasiya işi giriş, 3 fəsil, nəticə və təkliflər və istifadə еdilmiş ədəbiyyat siyahısından ibarət olmaqla, 86 səhifə həcmində yerinə yetirilmişdir.
6
FƏSİL I. MÜƏSSİSƏLƏRDƏ DÖVRİYYƏ VƏSAİTLƏRİNİN MAHİYYƏTİ VƏ ƏHƏMİYYƏTİ. 1.1. Müəssisələrdə dövriyyə vəsaitlərinin iqtisadi mahiyyəti, tərkibi və quruluşu
Müəssisənin istənilən istehsal prosesi əsas və dövriyyə kapitalını təmsil edən istehsal vasitələri ilə işçi qüvvələrinin birləşməsinin nəticələridir.
Dövriyyə vəsaitləri istehsalın mühüm ünsürüdür.Onlar yenidən nağd pula çevrilə bilən və bir il ərzində istifadə olunan vəsaitlərdir. O,istehsalı zəruri maliyyə resursları ilə təmin edir, müəssisənin fəaliyyətinin fasiləsizliyinə şərait yaradır.
Müəssisənin ahəngdar, davamlı və məhsuldar fəaliyyəti onun dövriyyə vəsaitlərinin sabitliyindən asılıdır. Vəsaitlərin çatışmazlığı müəssisənin də fəaliyyətinin məhdudlaşdırılmasına, icrası nəzərdə tutulan, lakin icra olunmamış proqramların sayının artmasına gətirib çıxara bilər.
Əvvəllər dövriyyə vəsaitlərinin tərkibinə yalnız əmək əşyaları və digər material dövriyyə aktivləri daxil edilirdi. Bazar iqtisadiyyatına keçidlə əlaqədar olaraq onların tərkibi də genişləndi və qısamüddətli qiymətli kağızlar, qısamüddətli borclar kimi yeni növlər də onun tərkibinə daxil olundu. Bu dövriyyə vəsaitləri istehsalla birbaşa bağlı olmayıb P-P 1 sxeminə əsasən dövr edirlər. Burada P – dövriyyənin əvvəlində pul vəsaitlərini, P' – dövriyyənin sonunda pul vəsaitlərini ifadə edir. Yəni, qeyd olunan dövriyyə vəsaitləri yalnız tədavül sferasında və pul formasında mövcud olurlar.
Məlumdur ki, dövriyyə aktivlərinin başlıca əlaməti forma dəyişdirməsidir. Lakin artıq bu xüsusiyyət vacib əhəmiyyət daşımır, çünki pul vəsaitləri kimi dövriyyə vəsaitləri dövr edən zaman forma dəyişdirmirlər.
Bəzi iqtisadi ədəbiyyatlarda bir çox hallarda dövriyyə aktivləri və dövriyyə kapitalı anlayışları eyniləşdirilir. Onların fərqini mühasibat balansında görmək olar. Belə ki, dövriyyə aktivləri məntiqi baxımdan mühasibat balansının aktivlərində öz Yüklə 1,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|