Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Akad. Z. M. Bünyadov adına ġərqĢünaslıq Ġnstitutu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
58 Əl-AfĢin qoĢunları nizama salıb, Babəkin sərkərdələrindən Adinin tutduğu yüksəkliyi mühasirəyə aldırdı. Əbu Səid Məhəmməd ibn Yusif, Cəfər əl-Xəyyat və Əhməd ibn əl-Xəlil kimi sərkərdələr müxtəlif istiqamətlərdən hücuma keçdilər. Əbu Səid öz əsgərləriylə qabağa düĢdü və onlar həmləyə keçdilər. Adin dağın baĢında ağır və iri daĢlarla yüklənmiĢ arabalar düzmüĢdü, elə ki ərəb əsgərlər hücuma keçdilər, o, arabaları aĢağıya yuvarlatdı. Ərəblər baĢıaĢağı gələn arabaları görüb aralandılar. Babək görəndə ki, ərəb əsgərləri onu hər tərəfdən mühasirəyə alıblar, arabalardan istifadə hiyləsi də baĢ tutmadı, o, Əmirəlmöminindən aman almaq və bu barədə danıĢıqlar aparmaq üçün öz adamını əl-AfĢinin yanına göndərir. Əl- AfĢin bunu Babəkə vəd edir, lakin ondan girov istəyir. Elə bu vaxt əl-AfĢinə xəbər gəlir ki, ərəblərin bayraqları artıq əl-Bəzzdə dalğalanır və Babəkin sarayları üzərinə sancılıb. Babəkin dörd sarayında isə onun altı yüz adamı gizlənmiĢdi. Birdən saraylarda gizlənənlər qapıları açdılar və Babəkin burda gizlənən əsgərləri bayıra çıxıb ərəbləri qırmağa baĢladılar. Babəkin özü isə bu vaxt artıq qaladan qaçıb, bir dərədə gizlənmiĢdi. Əl-AfĢin neftatanlara (naffatin) və baĢqa əsgərlərinə əmr etdi ki, Ģəhəri və sarayları od vurub yandırsınlar. ġəhərdə nə var idisə hamısı yandı, uçub-dağıldı, Ģəhər dümdüz səhraya çevrildi. Babəkin saraylarda və əl-Bəzzdə qalan döyüĢçülərinin hamısı son nəfərədək öldürüldü. Babəkin uĢaqları və arvadları əsir alındı. Babək (səh. 349) Ərminiyəyə tərəf qaçdı. Əl-AfĢin ətrafda olan hakimlərə və batriklərə məktublar göndərib əmr etdi ki, onlar öz vilayətlərindəki yollara nəzarət edib heç kəsi buraxmasınlar, saxlayıb kimliyini öyrənsinlər. Əl-AfĢinin yanına cəsuslar gəlib xəbər gətirdilər ki, Babək filan yerdə, dərədədir, bu sıx kol və ağaclarla örtülü böyük bir dərə idi. Onun bir tərəfi Ərminiyəyə, digəri isə Azərbaycana çıxırdı. Atlı adam üçün bu dərə keçilməz idi, Babək isə qalın meĢəlikdə, bataqlıqda gizlənmiĢdi. Əl-AfĢin bütün yolları 400-500 atlı əsgəri olan dəstələrlə kəsdirmiĢdi. Bu vaxt xəlifə əl-Mütəsimin qızıl möhürlü fərmanı gəldi. Bu, Babəkə aman verilməsi barədə fərman idi. Əl-AfĢin adam çağırıb, fərmanı Babəkə çatdırmağı əmr etdi. Lakin Babəkin nə uĢaqlarının, nə də döyüĢçülərindən heç birinin bu fərmanı Babəkə çatdırmaq cürəti olmadı. Onda iki nəfər qalxıb dedi: «Bizə söz ver ki, ailələrimizin dolanacağını təmin edəcəksən!» O da bunu vəd etdi. Onlar fərmanı götürüb Babəkin yanına getdilər. Babəkin böyük oğlu da onlarla atasına öz məktubunu göndərdi. O, baĢ vermiĢ hadisələri ona çatdırıb xahiĢ edirdi ki, Babək onu xilas edəcək amanı qəbul etsin. Babək oğlunun məktubu ilə tanıĢ olandan sonra məktubu gətirənin boynunu vurdu. Xəlifənin fərmanını isə heç açmayıb, sinəsi üstə qoydu və ikinci elçiyə dedi: «Oğlumun yanına get (səh. 350) və bu sözləri ona çatdır: Bir gün hökmdar kimi yaĢamaq qırx il qul qalmaqdan daha yaxĢıdır!» 59 Babək azuqəsi qurtaranadək qalın meĢəlikdə qaldı. Əl-AfĢinin silahlı dəstələri ona tərəf gedən yol-cığırlara nəzarət edirdilər. Artıq Babəkə aclıq üz vermiĢdi. Bir gün o tərəfə-bu tərəfə baxıb, yamacda iki öküz sürən əkinçi gördü. Öz qulamına dedi: «Bu əkinçinin yanına get və özünlə dinar apar. Çörəyi olsa, al!» Əkinçinin bir Ģəriki də var idi. O uzaqdan görür ki, bir nəfər onun yoldaĢından çörək alır və fikirləĢir ki, yəqin həmin adam zor iĢlədir. O, keĢikçilərin yanına gedib, onları baĢa salır ki, yanlarına bir nəfər gəlmiĢdi. KeĢikçilərin baĢçısı atına minir və hadisə Səhl ibn Sumbatın dağlarında baĢ verdiyi üçün onun yanına gedir. Səhl ibn Sumbat və onun adamları atlanıb Babək olan yerə gedirlər. Səhl atdan düĢüb Babəkin ayaqları altında yeri öpür və deyir: «Ey, mənim ağam! Yolun harayadır? Babək cavab verir ki, Rumadır. Səhl ibn Sumbat deyir: «Səni məndən yaxĢı heç kəs baĢa düĢə bilməz. Xəlifənin bizim münasibətlərimizə heç bir dəxli yoxdur. Mənim yanıma heç kəs gəlmir, sən özün mənim vəziyyətimi yaxĢı bilirsən. Bu qıĢı mənim yanımda, qalamda keçir, sonrasına da baxarıq, görək nə edirik. Mən sənin qulunam!» Babək Səhl ibn Sumbatın vədlərinə inanıb onun qalasında qaldı (səh. 351). Səhl ibn Sumbat əl-AfĢinə yazıb ona bildirdi ki, Babək və adamları onun yanındadır, qardaĢı Abdullah isə ibn Ġstifanusun qalasındadır. 146 Əl-AfĢin ona cavab verdi: «Əgər bu doğrudursa, o zaman məndən və Əmirəlmöminindən nə istəsən alarsan!» Əl-AfĢin yaxın adamlarından birinə Babəkin xarici görkəmini təsvir edib, onu Səhl ibn Sumbatın yanına göndərdi. Səhl ibn Sumbata xəbər verdi ki, onun yanına Babəki tanıyan bir adamı göndərir. Səhl ibn Sumbat bu adama deyir: «Sən onu yalnız səhər yeməyi vaxtında görə bilərsən. Elə ki gördün biz səhər yeməyini tələb edirik, sən bizim aĢpazların paltarını geyib gələrsən və nə tələb etdiyini öyrənərsən.» Bu adam belə də etdi. Babək üzünü döndərib bu adamı tanımadı və soruĢdu: «Bu adam kimdir?» Səhl ibn Sumbat cavab verdi: «Bu, Xorasandan gələn bir xaçpərəstdir və filan ildən bizdədir». Babək soruĢdu: «Bəs səni burada saxlayan nədir?» O cavab verdi: «Mən burada evlənmiĢəm!» Babək dedi: «Haqlısan, çünki məsəl var, deyərlər: «Birindən soruĢurlar haralısan, o, cavab verir ki, «arvadım olan yerdən!» Sonra bu adam Əl-AfĢinin yanına qayıdıb, gördüklərini ona danıĢır. Əl- AfĢin Əbu Səidlə Buzbaranı məktubla Səhl ibn Sumbatın yanına göndərir. Onlara əmr edir ki, Səhl ibn Sumbatın heç bir sözündən çıxmasınlar. Onlar belə də edirlər. Səhl ibn Sumbat onlara yer və kifayət qədər ərzaq verir. Bundan sonra o, Babəkə (səh. 352) deyir: «Sən bu qalada nəsə dilxor görünürsən! Yaxınlığımızda gözəl bir vadi var. Əgər etiraz etmirsənsə, biz bu vadiyə enək, özümüzlə də Ģahin və qırğı götürək, nahara qədər ov edək!» Babək deyir: «Əgər istəyirsən gedək» Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|