52
Xarici ədəbiyyat
7 Fevral - İngilis yazıçısı Çarlz Dikkensin anadan olmasının 205 illiyi,
(1812-1870)
Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi kimi
tanınan Çarlz Dikkens Böyük Britaniyanın Lendport -
Portsmut şəhərində doğulmuşdur. Ç. Dikkens ingilis
ədəbiyyatında tənqidi realizmin banisi olmaqla yanaşı,
həm də tanınmış yumor və satira ustasıdır. Onun
yaradıcılığının ilkin dövrünə aid olan "Pikkviks klubunun
qeydləri" adlı əsərində patriarxal İngiltərə təsvir olunur.
―Oliver Tvistin macəraları‖ adlı romanında yazıçı
yoxsulların həyatını təsvir etmişdir. Əsərlərinin əksəriyyəti
dövrü mətbuatda çap olunmuşdur. O, əsərlərini hissə-hissə
yazmışdır. Dikkensin əsərləri nəsrinin mükəmməlliyi və
xarakterlərin bənzərsizliyi ilə bir çox görkəmli yazıçıların diqqətini cəlb
etmişdir. Çarlz Dikkensin uşaqlığı sakit bir dövrdə keçmişdir. Vaxtının çoxunu
açıq havada mütaliə etməklə keçirmişdir. Atasının həbs olunmasından bir qədər
əvvəl 12 yaşlı Çarlz gündə on saatlıq bir işə başlamışdır. Sonralar o,
avtobioqrafik roman olan ―Devid Koperfild‖də bu barədə yazmışdır. 1827-ci
ilin mayında Dikkens hüquq bürosunda işə başlamışdır. 1828-ci ilin
noyabrınadək burada xidmət göstərmişdir.1833-cü ildə özünün ilk hekayəsi
olan ―Qütb gəzintisində nahar‖ı Londonda nəşr etdirmişdir. 1836-cı ildə ―Boz‖
təxəllüslü Dikkens özünün ilk romanını – ―Pikvik qəzetləri‖ni nəşr etdirməyə
başlamışdır. Sonralar o ―Oliver Tvist‖, ―Nikolas Niklbay‖, ―Devid Kopperfild‖
və s. əsərlərini yazmışdır. 1842-ci ildə ABŞ və Kanadaya səyahət etmişdir.
1867-1868-ci illərdə yenidən Amerikaya səyahət etmiş, Emerson Fildz və
başqaları ilə tanış olmuşdur. 1870-ci il iyun ayının 9-da vəfat etmişdir.
Onun bədii yaradıcılıq üsulu fantastika və realizmin birləşməsindən
ibarətdir.
Yaratdığı
surətlər
ingilis
ədəbiyyatının
ən
yaddaqalan
surətlərindəndir. Əbəs deyildir ki, bir çox yazıçılar onu ―ağır artilleriya ustası‖
adlandırılar. Müəllifin müxtəlif əsərlərində avtobioqrafik elementlərə rast
gəlinir.
Kitabları: ―Oliver Tvistin macəraları‖, ―Böyük ümidlər‖, ―Nikolas Niklbay‖,
―Devid Kopperfild və s.
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq
53
17 Fevral
-
Amerikalı fantast yazıçı Elis Meri Nortonun 105 illiyi,
(1912-2005)
Amerikalı fantast-yazıçı Elis Meri Norton (daha sonralar Andre Elis Norton)
Ohayo ştatının Klivlend şəhərində anadan olmuşdur. Məktəb illərindən mütaliəyə
böyük maraq göstərib, divar qəzeti üçün ilk hekayələrini yazıb. 20 il Klivlend
İctimai kitabxanasında işləmişdir. İlk kitabı olan ―Şahzadənin əmri‖ hərbi roman
janrında idi və 1934-cü ildə çap olunmuşdur. Həmin ildə naşirlərin məsləhəti ilə
kişi adı olan Andre Norton təxəllüsünü götürmüşdür. Onların fikrincə bu, kişi
oxucu auditoriyasını cəlb etməli idi. Sonradan yazıçı rəsmi şəkildə Andre adını
əlavə edərək adını dəyişmişdir.
A.Norton fantastika janrında 1947-ci ildən yazmağa başlamışdır (―Krater
adamları‖). Bütünlükdə o, 130 roman yazmışdır. Nortonun ən məşhur romanları
arasında ―Ulduz qapıları‖ fantastik romanı, ulduz tacirləri haqqında ―Günəş
kraliçası‖ kosmik opera seriyası, ―Cadugərlik dünyası‖ və ―Əlf Trilogiyası‖
silsiləsi vardır.
Andre Norton 2005-ci il martın 17-də Tennessi ştatında vəfat etmişdir.
İnternetdə:
www.books.google.com
54
22 Fevral - Psixoloq, yazıçı Yekaterina Muraşovanın anadan olmasının
55 illiyi, (1962)
Rus ailə psixoloqu, yazıçısı, yeniyetmələr üçün kitabların müəllifi
Yekaterina Vadimovna Muraşova Leninqradda (indiki Sankt-Peterburq) anadan
olmuşdur. İlk təhsilini Leninqrad Dövlət Universitetində embrioloq ixtisası üzrə
alan Y.Muraşeva ikinci təhsili kimi psixoloq ixtisasını seçmişdir. Daha sonra
yeniyetmə və ailə psixoloqu kimi ixtisaslaşmışdır. Onun ilk əsəri 1989-cu ildə
çapdan çıxmış ―Dostluq‖ toplusunda ―Talisman‖ povesti olmuşdur. Uşaqlar üçün
macəra, valideynlər üçün elmi-populyar və hər iki qrup oxucular üçün tarixi-
macəra romanları yazır.
2010-cu ildə Astrid Lindqren adına Beynəlxalq ədəbi mükafatın laureatlığına
namizədliyi irəli sürülmüşdür. ―O geri qayıtmayacaq‖, ―Hər zaman açıq qapı‖,
―Bütün ömür üçün bir möcüzə‖, ―Korreksiya sinifi‖ və s. əsərlərin müəllifidir.
Onun ―Korreksiya sinifi‖ müasir rus ədəbiyyatında içində çox seçilən bir əsərdir.
Bu kitab oxuculara əsərin qəhrəmanlarını duymaq, təsvir olunanları yaşamaqla
özünü insan, şəxsiyyət, vətəndaş kimi dərk etməyə kömək edir. Y.Muraşova bədii
ədəbiyyatla yanaşı, valideynlər üçün uşaq psixologiyası üzrə də kitabların
müəllifidir.
İnternetdə:
www.books.google.com