199
29 May - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Aytəkin Məmmədovun anadan
olmasının 50 illiyi, (1967-1991)
Aytəkin Məmmədov Gədəbəy rayonunun Göyəlli kəndində anadan
olmuşdur. 1974-1984-cü illərdə orta məktəbdə oxumuşdur. 1985-ci ildə hərbi
xidmətə çağırılımışıdır. 1987-ci ildə ordudan tərxis edilmişdir. 1991-ci ildə DİN-
nin Xüsusi Təyinatlı Polis dəstəsinə daxil olmuşdur. 1991-ci il Xanlar
rayonu erməni işğalçıları tərəfindən hücuma məruz qalanda Aytəkin erməni
yaraqlılarını məhv edərkən düşmən gülləsinə tuş gəlmiş və qəhrəmancasına həlak
olmuşdur. Subay idi. Göyəlli kənd qəbristanlığında dəfn edilmişdir.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 8 oktyabr 1992-ci il tarixli 264 saylı
fərmanı ilə Məmmədov Aytəkin İsrayıl oğluna ölümündən sonra Azərbaycanın
Milli Qəhrəmanı adı verilmişdir.
Gədəbəy rayonunun Göyəlli kənd orta məktəbi onun adını daşıyır, qəhrəmanımızın
büstü qoyulmuşdur.
Onunla yanaşı
Gədəbəy rayonundan olan digər üç Milli
Qəhrəman - İsgəndər Aznaurov, İlham Əliyev və Məzahir Rüstəmovun həyat və
döyüş yollarından bəhs edən "Alınmaz qalanın qəhrəmanları" sənədli-bədii
film (2013-cü ildə) çəkilmişdir.
Ünvansız ölənləri
Axı, necə unudum?
Bir naməlum əsgərin
Qəbri üstdə sükutum –
Hərbi andımdır mənim
Ələmdar Quluzadə
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq
200
İyun
Əlamətdar tarixi günlər və bayramlar
1 İyun - Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günü, (1950)
1 İyun - Ümumdünya Süd Günü, (2001)
3-4 İyun - Beynəlxalq Su Hövzələrinin Təmizlənməsi Günü, (1955)
4 İyun - Beynəlxalq Aqressiya Qurbanı olan Uşaqlar Günü, (1982)
5 İyun - Ümumdünya Ətraf Mühitin Mühafizəsi Günü, (1972)
8 İyun - Ümumdünya Okeanlar Günü, (1992)
14 İyun - Beynəlxalq Blogger Günü, (2004)
15 İyun - Milli Qurtuluş Günü, (1993)
15 İyun - Ümumdünya Külək Günü
17 İyun - Tibb İşçiləri Günü, (2001)
18 İyun - Beynəlxalq Atalar Günü, (1909)
23 İyun - Dövlət Qulluqçularının Peşə Bayramı Günü, (2006)
23 İyun - Beynəlxalq Olimpiya Günü, (1948)
26 İyun - Silahlı Qüvvələr Günü, (1918)
26 İyun - Narkomaniyaya və Narkobiznesə qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü
Yubilyar yazıçı və şairlər
Yazıçı Afaq Məsudun 60 illiyi, (03.06.1957)
Dramaturq Həsən Qasımovun 105 illiyi, (05.06.1912 - 08.05.1977)
Şair Taleh Həmidin 65 illiyi, (19.06.1952 - 01.11.2016)
Yazıçı Cabbar Məcnunbəyovun 105 illiyi, (20.06.1912 - 01.02.1967)
Şair Eldar Baxışın 70 illiyi, (22.06.1947 - 22.05.1996)
Yazıçı Hüseynbala Mirələmovun 70 illiyi, (25.06.1945)
Maarifçi Həsənbəy Zərdabinin 175 illiyi, (28.06.1837 - 28.11.1907)
Dramaturq, filosof Mirzə Fətəli Axundovun 205 illiyi, (30.06.1812 - 10.03.1878)
İncəsənət
Xalq artisti Fidan Qasımavanın 70 illiyi, (17.06.1947)
Xalq artisti Bülbülün 120 illiyi, (22.06.1897 - 26.09.1961)
Xalq artisti Sona Hacıyevanın 110 illiyi, (25.06.1907 - 24.012.1979)
Tarzən Mirzə Mənsurun 130 illiyi, (1887 - 1967)
Milli qəhrəmanlar zirvəsi
Məmmədov Mövsüm Şahin oğlu, (06.06.1967)
Şahverdiyev İsrafil Şahverdi oğlu, (11.06.1952 - 13.01.1994)
Behbudov Səfiyar Abuzər oğlu, (18.06.1967 - 21.03.1992)
Əsədov Malik Hamil oğlu, (27.06.1962 - 18.01.1992)
Fərəcov Ənvər Səyyad oğlu, ( 28.06.1952 - 11.09.1991)
201
Əlamətdar tarixi günlər və bayramlar
1 İyun - Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günü, (1950)
“Uşaqlar bizim gələcəyimizdir, gələcəyimizi nə cür tərbiyə edəcəyiksə, ölkəmizin,
millətimizin, dövlətimizin sabahı bundan asılı olacaqdır!”
Ümummilli lider Heydər Əliyev
1 İyun - Uşaqların Beynəlxalq
Müdafiəsi
Gününün
(International
Children's Day) qeyd olunması 1950-ci ildə
BMT Baş Assambleyası tərəfindən qərara
alınıb. Həmin gün təşkil olunan Qadınların
Beynəlxalq
Konfransında
uşaq
hüquqlarının təmin edilməsi ilə bağlı
təkliflər səslənib və elə həmin tədbirdə də 1
iyun
tarixini
uşaqların
beynəlxalq
müdafiəsinə həsr etmək qərarı verilib. Bu
gün dünyanın əksər ölkələrində olduğu
kimi, bu gün Azərbaycanda da qeyd edilir.
Bu bayramla yanaşı, BMT-nin Baş
Assambleyası
tərəfindən
20
noyabr
tarixində Ümumdünya Uşaqlar Günü də qeyd olunur. Ümumdünya Uşaqlar Günü
1954-cü ildə BMT -nin Baş Assambleyasının № 836 (IX) saylı qətnaməsində
1956-cı ildən bütün dövlətlərdə uşaqların şərəfinə keçirilməsi tövsiyə edilən
bayram kimi qeyd olunub.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Azərbaycan
Respublikasında uşaqlara dövlət qayğısının gücləndirilməsi, uşaq problemlərinə
vətəndaş cəmiyyəti qurumlarının diqqətinin artırılması və ölkənin uşaqlarla bağlı
demoqrafik perspektivlərinin müəyyənləşdirilməsi məqsədi ilə 22 dekabr 2008-cil
tarixli sərəncam imzalamışdır. Sərəncama görə, 2009-cu il "Uşaq ili" elan
olunmuşdur. 1924-cü ildə ilk dəfə olaraq Uşaqların hüquqlarını təmin edən
Bəyənnamə qəbul edilmişdir. Bu bəyənnamədə deyilirdi ki, "bəşəriyyət
məcburdur ki, uşaqları ən yaxşı şeylərlə təmin etsin". Həmin bəyənnamənin
qəbul edilməsi ilə bağlı ilk işlər Eglantyne Djebb tərəfindən görülmüşdür. O, bacısı
Doroti Bakstonun köməyi ilə 1919-cu ildə uşaqlara yardım göstərmiş, onların
müdafiəsini təmin etmək üçün Londonda Uşaqlara Yardım Fondunun əsasını
qoymuşdur.
İnternetdə:
www.books.google.com