Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi
Yüklə 3,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 20 Yanvar - Şair Bədri Seyidzadənin anadan olmasının 135 illiyi, (1882-1945)
- Ədəbiyyat. Əhmədov Teymur - “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik məlumat kitabı, Bakı, 2011.
- 26 Yanvar - Yazıçı Əzizə Əhmədovanın anadan olmasının 85 illiyi, (1932-2003)
- Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur - Azərbaycan yazıçıları” (XX-XXI yüzillikdə) Ensiklopedik məlumat kitabı, Bakı, 2011.
21
Bədrəddin Kərbəlayı Mircavad oğlu Seyidzadə Bakı quberniyasının Keşlə kəndində anadan olmuşdur. İlk təhsilini kənd məktəbində, sonra mədrəsədə almışdır. ―Seyid‖ təxəllüsü ilə şeirlər yazan dayısı onu da yazmağa həvəsləndirmiş, klassik poeziya ilə tanış etmişdir. Kiçik yaşlarından bədahətən şeir deməsi ilə fərqlənmişdir. 1906-1920-ci illərdə ―Həyat‖, ―Səda‖, ―Açıq söz‖, ―Bəsirət‖, ―Babayi-Əmir‖, ―Tuti‖ və s. qəzet və jurnallarda lirik şeirlərini ―Bədri‖, Ənqa‖, ―Hüseyni‖, ―Bədrəddin Hüseyni‖, satirik şeirlərini isə ―İynə‖, ―Sancaq‖, ―Bayquş‖, ―Bərqi-əyyar‖ və s. təxəllüsləri ilə çap etdirmişdir. Bədri Seyidzadə 1909-ci ildə ―Nəşri-maarif‖ darülmüəllimində təhsilini davam etdirmişdir. Şeirlərində (―Bizə nə!..‖, ―Şükür, xudaya‖ və s.) Sabir satiralarının ideya və bədii xüsusiyyətlərindən bacarıqla bəhrələnmişdir. Bədri Seyidzadə əruzun müxtəlif bəhrlərində qəzəl, müxəmməs, tərkibbənd və s. yazmış, Nizami, Sədi və Füzulidən təxmislər etmişdir. M. F. Axundovun Puşkinin ölümünə həsr etdiyi ―Şərq poeması‖nı farscadan doğma dilə çevirmişdir. 1918-ci ildə Azərbaycanda milli istiqlal hərəkatının qələbəsindən sonra Bədri Seyidzadənin yaradıcılığında sosial- demokratiya ideyalarını tərənnüm edən poetik nümunələrə rast gəlinir. Dövrün poeziyasında olduğu kimi, şairin yaradıcılığında da azad Vətən, müstəqillik rəmzi olan üçrəngli milli bayrağın tərənnümü mühüm yer tutur. Şair ―Vətən‖ (―Azərbaycan‖ qəzeti, 1919, 7 avqust) şerində də vətəni yüksəkdə duran və əbədiyyətədək enməyəcək bayraqlı bir diyar kimi vəsf etmişdir. Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra poetik yaradıcılığını davam etdirmiş, dövri mətbuatda (―Maarif və mədəniyyət‖, ―Şərq qadını‖, ―Füqəra füyuzatı‖ və s.) qəzəl, qoşma, tərkibənd, müxəmməs, təxmis, qitə, beytlər və hekayələri müntəzəm çap olunmuşdur. Bədri Seyidzadə 1945 - ci ildə Keşlə kəndində vəfat etmişdir. Kitabları:‖Bir ömrün yadigarı‖ (1984) , ―Bizə nə‖, ―Şükür, xudaya‖, ―Vətən‖
məlumat kitabı, Bakı, 2011. İnternetdə: www.books.google.com 22
anadan olmasının 125 illiyi, (1892- 1971) İbrahim Zakir Cənubi Azərbaycanın Ərdəbil mahalında, Şeyx Kəlxoran kəndində, yoxsul kəndli
ailəsində doğulmuşdur. Bədii yaradıcılığa gənc yaşlarından başlayan Zakirə ―Molla Nəsrəddin‖ məcmuəsinin böyük təsiri olmuşdur. 60 ildən çox bədii yaradıcılıq yolu keçmiş İbrahim Zakir M.Ə.Sabir və M.Ə.Möcüz satira məktəbinin layiqli davamçılarındandır. Gənc yaşlarından məşrutə hərəkatında iştirak edən Zakir 1916-cı ildə yazdığı ―Mənə nə‖, ―Ara həkimləri‖ adlı satirik şerləri ilə öz yaradıcılıq yolunu müəyyənləşdirmişdir. "Fəryad edirəm", "Novruz bayramı" adlı şeirləri Rəşt qəzetlərində çap olunmuşdur. Sonralar o, satirik şerlərinə və siyasi fəaliyyətinə görə yurdundan sürgün edilmişdir. Onun satiralarında feodal-patriarxal münasibətlərin, faşizmin, mövhumatın və geriliyin ifşası əsas yer tutur. Şair bütün yaradıcılığı boyu zəhmətkeş xalqın səadəti uğrunda çalışmış, beynəlmiləlçiliyi, sülhü və xalqlar dostluğunu tərənnüm etmişdir. İ. Zakir 1941-1945-ci illərdə Cənubi Azərbaycanda başlamış milli-azadlıq hərəkatında fəal iştirak etmiş, fədai başçısı olmuşdur. 1945-ci ilin dekabrında Azərbaycanda Demokrat Hökuməti qurulduqdan sonra o, məsul partiya vəzifəsində işləmişdir. 1946-cı ilin dekabrında Cənubi Azərbaycan demokrat dövləti şah istibdadı və imperializm ağaları tərəfindən boğulduqdan sonra Zakir də minlərlə təqib olunan soydaşımız kimi Sovet Azərbaycanına pənah gətirmiş, ömrünün son 25 ilini burada keçirmişdir. Bu dövrdə onun yaradıcılığı forma və məzmun cəhətdən daha da zənginləşmişdir. Şair ―Mənə nə‖, ―Ara həkimləri‖, ―Fəryad edirəm‖, ―Novruz bayramı‖, ―Vətən, ey vətən‖, ―Azər‖, ―Qürbətdə‖, ―Təbriz‖, ―Mən aşiqi-hürriyyətəm‖, ―Şanlı xalqımız‖, ―Zahid və Şair‖, ―Mənim öz dilim var‖, ―Qardaşlıq köməyi‖ adlı şerləri ilə də Cənubi Azərbaycan xalqının qəlbini fəth etmişdir.
İbrahim Zakir 1971-ci il oktyabr ayının 27-də Bakı şəhərində vəfat etmiş və burada dəfn olunmuşdur. Kitabları: ―Mənim andım‖ (1950), ―Günəşin qələbəsi‖ (1951), ―Zəfər günəşi‖ (1951), ―Mübariz gənclər‖ (1955), ―Şerlər‖ (1956), ―Savalan xatirələri‖ (1961), ―Vətən nəğmələri‖ (1964) və ―Məni susdurmayacaq‖ (1967) və s.
məlumat kitabı, Bakı, 2011. 23
26 Yanvar - Yazıçı Əzizə Əhmədovanın anadan olmasının 85 illiyi, (1932-2003)
Əzizə Əhmədova Bakıda anadan olmuşdur. Orta təhsilini şəhər məktəbində almış, Bakı Pedoqoji Texnikumunu bitirmişdir (1951). Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indi- ki Bakı Dövlət Universitetinin) jurnalistika şöbəsində təhsilini davam etdirmiş, oranı bitirdikdən sonra ―Uşaqgəncnəşr‖ də redaktor işləmişdir (1956-1966). Ədəbi fəaliyyətə həmin dövrdə başlamışdır. ―Qorxmazın səhvi‖ adlı ilk mətbu hekayəsi 1957-ci ildə ―Pioner‖ jurnalında dərc olunmuşdur. Yaradıcılığında uşaq hekayələri və pyeslərlə yanaşı, tərcüməçilik də başlıca yer tutur. Dünya xalqları ədəbiyyatından çoxlu tərcümələr etmişdir. V.Hauf, A.Kuprin, A.Qaydar, İ.Franko, S.Magilevskaya, C. Barri, M.Prilejayeva, A.Rıbakov, A.Lindqren və onlarla başqalarının əsərləri məhz azərbaycanlı yazıçının tərcüməsində yeni ömrünü yaşamış, yeni oxucular qazanmışdır. Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasında böyük redaktor, ―Gənclik‖ nəşriyyatında direktor olmuşdur (1967-1987). SSRİ Yazıçılar və Jurnalistlər İttifaqı plenumunun və Azərbaycan EA Terminologiya Komitəsinin üzvü seçilmişdir. Eyni zamanda SSRİ ―Dövlətnəşrkom‖u uşaq ədəbiyyatı şurasının üzvü olmuşdur (1970-1990). Əzizə Əhmədova həm də dramaturq idi. Pyesləri teatrlarda, televiziyada tamaşaya qoyulurdu. Müxtəlif cizgi filmləri üçün ssenarilər yazırdı. İctimai həyatın, ədəbi məclislərin ən fəal iştirakçılarından biri idi. Uzun müddət "Gənclik" nəşriyyatının direktoru vəzifəsində işləyən Əzizə Əhmədova bir naşir kimi də uğurlu fəaliyyət göstərmişdir. O dövrdə həqiqətən də uşaq və gənclər üçün mükəmməl kitablar işıq üzü görürdü. 1985-ci ildə Əzizə xanımın yeni kitabı olan "Damda yaşayan Karlsonla bacada yaşayan Damdabacanın macəraları" böyük əks- səda doğurdu. İlk dəfə idi ki, Azərbaycan yazıçısının macəra üslubunda orijinal kitabı işıq üzü görürdü. Ədəbi tənqid də Əzizə Əhmədovanın bu kitabı haqqında müsbət rəylər söylədi. Yazıçı xidmətinə görə medalla təltif olunmuşdur. Əsərləri keçmiş SSRİ və xarici ölkə xalqlarının dillərinə tərcümə edilmişdir. Əzizə xanım 2003 -cü il avqustun 24-də Bakıda vəfat etmişdir. Kitabları: ―Xınalı qayalar‖ (1967), ―Yaz qarı‖ (1970), ―Onu çiçəklər sevdi‖ (1977), ―Bir ürək sındırmışam‖ (1980), ―O günlərə baxıram‖ (1982), ―Damda yaşayan Karlsonla bacada yaşayan Damdabacanın macəraları‖ (1985), ―Çiçəklərim‖ (1988), ―Bir məhəbbət burulğanı‖ (1990) və s.
Yüklə 3,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|