Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Lənkəran Dövlət Universiteti
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
135 3 Ən sadə həndəsi fiqurlar və onların xassələri 4 Həndəsi fiqurların bərabərliyi anlayışı. Parça və bucaqların müqayisəsi 5 Parça və bucaqların ölçülməsi 6 Dərəcə ölçülərinə görə bucaqların növləri 7 Müstəvi üzərində iki düz xəttin qarşılıqlı vəziyyəti. 8 Perpendikulyar düz xətlər. Düz xətlərin paralellik əlamətləri 9 Çoxbucaqlı anlayışı. Qabarıq çoxbucaqlılar və onların ən sadə növləri. 10 Üçbucaq və onun elementləri. Üçbucağın daxili və xarici bucaqları haqqında təkliflər. Üçbucağın tərəflərinə və bucaqlarına görə siniflərə bölünməsi 11 Üçbucaqların bərabərlik əlamətləri 12 Bərabəryanlı üçbucağın xassələri 13 Üçbucağın tərəfləri və tərəfləri ilə bucaqları arasında münasibətlər. Düzbucaqlı üçbucaqların bəzi xassələri 14 Qabarıq dördbucaqlılar. Onların növləri və əsas xassələri. İxtiyari qabarıq n -bucaqlının daxili bucaqlarının cəmi. Paraleloqram, romb və onların xassələri 15 Düzbucaqlı və onun xassələri. Kvadrat və onun xassələri. 16 Trapesiya, onun növləri və xassələri. Trapesiyanın orta xəttinin xassəsi. 17 Çevrə və onun elementləri. Dairə və onun hissələri 18 Fiqurun sahəsi anlayışı. Sahə vahidləri və onlar arasındakı əlaqələr 19 Düzbucaqlının, paraleloqramın və üçbucağın sahəsi. 20 Rombun, trapesiyanın və dairənin sahəsi. 21 Düzgün çoxbucaqlılar. Daxilə və xaricə çəkilmiş düzgün çoxbucaqlılar. 22 Koordinat metodu və ona aid bəzi sadə məsələlər 23 Fəza fiqurları anlayışı. Çoxüzlü səth və çoxüzlü anlayışı. Ən sadə çoxüzlü fiqurlar. Paralelepiped,onun səthinin sahəsi və həcmi. 24 Prizma, onun səthinin sahəsi və həcmi. Piramida, onun səthinin sahəsi və həcmi. 25 Fırlanma səthi anlayışı. Silindrik səth və silindr. Düz dairəvi silindrin səthinin sahəsi və həcmi 136 26 Konik səth və konus. 27 Konusun səthinin sahəsi və həcmi. 28 Sferik səth və kürə 30 Silindrin səthinin sahəsi və həcmi. Sferanın səthinin sahəsi və kürənin həcmi Çalışmalar Məsələ həlli- 0-5 bal 1. a) Uzunluğu 30 sm olan parça iki daxili nöqtəsi qeyd olunmaqla üç parçaya bölünmüşdür. Kənar parçaların orta nöqtələri arasındakı məsafə 18 sm-dir. Ortadakı parçanın uzunluğunu tapın. b) AB və AC düz xətləri mərkəzi O nöqtəsində olan çevrəyə B və C nöqtələrində toxunur. 0 30 OAB , AB=5 sm olduqda BC-ni tapın. 2. a) MN düz xətti üzərində MN parçasına aid olmayan P nöqtəsi verilmişdir. MN=20 sm, MP və NO parçalarının uzunluqları nisbəti 3:2 kimidir. MP və NP parçalarının uzunluqlarını tapın. b) Çevrə xaricindəki A nöqtəsindən çevrəyə AB toxunanı çəkilmişdir. OB=3 sm, OA=6 sm olduqda AB-ni tapın. 3. a) ABC üçbucağının perimetri 30 sm-dir. BC tərəfi AB tərəfindən 4 sm böyük, AB tərəfi isə AC tərəfindən 2 sm kiçikdir. Bu üçbucağın tərəflərini tapın. b) Dairə daxilinə çəkilmiş düzgün üçbucağın tərəfləri üzərində kvadrat qurulmuşdur. Dairənin radiusu 3 dm olarsa, kvadratın xaricinə çəkilmiş dairənin radiusunu tapın. 4. a) Uzunluğu 40 sm olan parça 4 parçaya bölünmüşdür. Kənar parçaların orta nöqtələri arasındakı məsafə 32 sm-dir. Qalan iki parçanın orta nöqtələri arasındakı məsafəni tapın. b) Çevrə daxilinə çəkilmiş düzgün üçbucağın perimetri 18 sm-dir. Bu çevrənin daxilinə çəkilmiş kvadratın tərəfini tapın.. 5. a) Oc şüası 150 0 -yə bərabər olan AOB bucağının daxili şüasıdır. OD şüası isə COB bucağının daxili şüasıdır. AOC bucağının tənböləni ilə DOB bucağının tənböləni arasındakı bucağın 110 0 olduğunu bilərək COD bucağının dərəcə ölçüsünü tapın. b) Düzgün dördbucaqlı prizmanın diaqonalı 25 sm, yan üzünün diaqonalı isə 20 sm olarsa, prizmanın hündürlüyünü tapın. 6. a) Bərabəryanlı üçbucağın oturacağı 10 sm-dir. Yan tərəfə çəkilmiş median bu üçbucağı, birinin perimetri o birinin perimetrindən 4 sm böyük olan iki üçbucağa ayırır. Verilmiş üçbucağın yan tərəfini tapın. b) Düzbucaqlının eni 2 sm, uzunluğu 3 sm-dir. uzunluğu ətrafında fırlanmasından alınan fiqurun həcmini tapın. 7. a) Perimetri 20 sm olan üçbucağın medianı onu perimetrləri 15 sm və 17 sm olan iki üçbucağa ayırır. Bu medianın uzunluğunu tapın. b) Konusu həcmi 27 sm 3 -dir. Bu konusun ox kəsiyi düzbucaqlı üçbucaq olarsa, onun hündürlüyünü tapın. 8. a) Oturacağı AC olan ABC bərabəryanlı üçbucağında AD tənböləni çəkilmişdir. 0 50 C olarsa, ADC -ni tapın. b) Oturacağın sahəsi 64 olan konusun doğuranı 10 -dur. Konusun həcmini tapın. 9. a) Tərəfi 20 sm olan ABC bərabərtərəfli üçbucağın BC tərəfinin orta nöqtəsindən AC düz xəttinə DM perpendikulyarı çəkilmişdir. AM parçasının uzunluğunu tapın. b) Konusun doğuranı 12 sm, doğuran oturacaq müstəvisi ilə 60 o -li bucaq əmələ 137 gətirir.Konusun həcmini tapın. 10. a) Bərabəryanlı üçbucağın yan tərəfləri arasındakı bucaq 120 0 -dir. Üçbucağın yan tərəfinə çəkilmiş hündürlüyün 7 sm olduğunu bilərək, onun oturacağını tapın. b) Konusun ox kəsiyi tərəfləri 13 sm, 13 sm, 10 sm olan üçbucaqdır. Konusun həcmini tapın. 11. a) Perimetri 40 sm olan bərabəryanlı üçbucağın üçüncü tərəfinə paralel orta xətti 5 sm-dir. Bu üçbucağın tərəflərini tapın. b) Konusun doğuranı 2 5 sm, ox kəsiyinin təpə bucağı 90 o -dir.Konusun həcmini tapın. 12. a) Bərabəryanlı trapesiyanın böyük oturacağı 27 sm, yan tərəf 10 sm, onlar arasındakı bucaq isə 60 0 -dir. Bu trapesiyanın kiçik oturacağını tapın. b) Kürənin mərkəzindən 3 sm məsafədə keçirilmiş kəsiyin radiusu 4 sm -dir. Kürənin həcmini tapın. 13. a) Tərəfləri rombun tərəflərinin orta nöqtələri olan düzbucaqlının sahəsi 20 sm 2 -dır. Rombun sahəsini tapın. b) Silindrin oturacağının çevrəsinin uzunluğu 10 sm, hündürlüyü 0,4 sm olarsa, yan səthi tapın. 14. a) Düzbucaqlının sahəsi 60 dm 2 -dır. Tərəfi bu düzbucaqlının tərəflərinin orta nöqtələri olan rombun sahəsini tapın. b) Silindrin oturacağının radiusu 4, hündürlüyü 6 olarsa, ox kəsiyinin diaqonalını tapın. 15. a) Paraleloqramın sahəsi 30 sm 2 -dır. Diaqonalların kəsişmə nöqtəsi tərəfləri saxlayan düz xətlərdən 3 sm və 4,5 sm məsafədədir. Bu paraleloqramın perimetrini tapın. b) Silindrin yan səthinin sahəsi 4 sm 2 -dir.Onun ox kəsiyinin sahəsini tapın. 16. a) Hündürlükləri 3 sm və 4 sm, perimetri isə 28 sm olan paraleloqramın sahəsini tapın. b) Konusun ox kəsiyinin təpə bucağı 60 o və doğuranı 6 sm olarsa, yan səthinin sahəsini tapın. 17. a) Bərabəryanlı trapesiyanın kor bucaq təpəsindən çəkilən hündürlük5 sm-ə bərabər olub oturacağı böyüyü 9 sm olan iki parçaya ayırır. Bu trapesiyanın sahəsini tapın. b) Silindrin ox kəsiyinin diaqonalı 17 sm , hündürlüyü 15 sm -dir. Silindrin oturacağının sahəsini tapın. 18. a) Düzbucaqlının diaqonalı 12 sm-dir. Bu diaqonal düzbucaqlının bucağını 1:2 nisbətində bölürsə, düzbucaqlının tərəflərini tapın. b) Konusun doğuranı 5sm, oturacağının radiusu 4 sm-dir. Onun ox kəsiyinin sahəsini tapın. 19. a) Katetləri 5 sm və 12 sm olan düzbucaqlı üçbucağın hipotenuzuna çəkilmiş hündürlüyü tapın. b) Konusun oturacağının radiusu 4 sm -dir. Hündürlüyün ortasından oturacağa paralel keçirilən kəsiyin sahəsini tapın. 20. a) Diaqonalları 12 sm və 16 sm olan rombun tərəfini və hündürlüyünü tapın. b) Konusun 4 sm olan doğuranı oturacaq müstəvisi ilə 60 o -li bucaq əmələ gətirir. Ox kəsiyinin sahəsini tapın. 21. a) Hündürlüyü 12 sm, kiçik diaqonalı isə 13 sm olan rombun sahəsini tapın. b) Kəsik konusun oturacaqlarının radiusları 11 sm və 8 sm-dir. Onun hündürlüyü 4 sm olarsa, doğuranı tapın. 22. a) ABC üçbucağında AB=13 sm, BC=20 sm, AC=21 sm olarsa, BD hündürlüyünü tapın. b) Konusun oturacağının radiusu 6 sm-dir.Konusun yan səthini yarıya bölən oturacağa Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|