Azərbaycan respublikasi səHİYYƏ naziRLİYİ azərbaycan tibb universiteti
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
65 pankreatitli xəstələrdə xəstəliyin inkişafının erkən mərhələlərində artıq əməliyyata qədər hiperkoaqulyasiya sindromu əlamətləri ilə təzahür edən hemostaz sistemi aktivasiyası müşahidə olunur. Əməliyyat travması və ümumi anesteziya hemostaz sisteminə mənfi təsir göstərir. Əməliyyat və anesteziya zamanı qanın laxtalanma sistemində dəyişikliklərə səbəb olan ən əhəmiyyətli faktorlar cərrahi stress (toxumaların zədələnməsi, qanitirmə), anestetiklərin təsiri, yeridilən dərman preparatlarıdır. Biz məqsədli olaraq bu faktorların hemokoaqulyasiya sisteminə təsiririnin müzakirəsindən imtina etdik, belə ki, bu məsələ müşayiət olunan işlərin gedişində kifayət dərəcədə işıqlandırılmışdır. Qarşımızdakı məsələ kəskin destruktiv pankreatitlər zamanı əməliyyata qədər və əməliyyatdan sonrakı dövrdə hemostaz sistemi vəziyyətinin tədqiqatı olmuşdur. Qeyd etmək vacibdir ki, yayılmış irinli peritonit və destruktiv pankreatit səbəbindən ağır vəziyyətdə olan xəstələrin dinamikası və xəstəliyin proqnozu təkcə cərrahi patologiya ilə deyil, həm də əhəmiyyətli dərəcədə POÇ-nın meydana çıxması ilə də müəyyən olunur. Bunu ağır vəziyyətdə olan xəstələrdə tərəfimizdən aparılan kliniki-laborator müayinələri sübut edir, hansılar ki xəstələrdə irinli ocağın sanasiyasına baxmayaraq əməliyyatdan sonrakı dövrdə intoksikasiyanın əhəmiyyətli dərəcədə qalmasına şahidlik edir. STA (süni tənəffus aparatı) keçirilməsinə tələb olunan bir sıra hallarda tənəffüs, ensefalopatiya,qaraciyər və böyrək və s. çatmamazlığı ilə birlikdə meydana çıxmışdır. Bu zaman intensiv terapiyaya, kompleks infuzion–dezintoksikasion terapiyaya baxmayaraq, qaraciyər fermentlərinin aktivliyini, sidik cövhərinin, kreatininin, bilirubininin miqdarını, endogen intoksikasiyanı əks etdirən məhsulların yüksəlməsi müşahidə olunur. Bu göstəricilər normal hüdudları 2-3 dəfə keçmişlərdi. Hemostaz sistemi vəziyyəti eyni zamanda ağciyər dəyişikliklərilə xarakterizə olunurdu. Yuxarıda göstərildiyi kimi, birinci qrup xəstələrinə standart müalicədən başqa dərialtına 4 dəfəyə sutkalıq doza olaraq 20000 TV heparin təyin edilmişdir. 66 Əməliyyatdan sonrakı dövrdə birinci qrup xəstələrində hemostaz sistemi göstəricilərinin dinamikası haqda məlumatlar cədvəl 3.5-də göstərilmişdir. Əməliyyatdan sonra 1-7 sutka ərzində xəstələrdə hemostaz sistemi göstəriciləri dinamikası qrup I Cədvəl 3.5 N Göstəricilər Norma 1 sutka 3-cü sutka 5-ci sutka 7-ci sutka 1 1 mkl-də trombositlərin sayı 275245± 26321 240432± 23074* 201576±24 172* 210730±2297 2* 229932±257 10* 2 ADF- trombositlərin aqreqasiaysı, % 65,4±6,9 74,6±7,8 * 55,7±6,8* 62,3±7,4 66,9±6,7 3 R+K,mm 37,3±3,6 31,7±3,7 * 30,4±3,5* 364,0,5±3,3 36,9±4,1 4 AHTV, c 34,3±3,5 30,2±3,3 * 29,1±3,2* 33,2±0,5* 33,7±3,2 5 Fibrinogen, q/l 2,8±0,3 3,8±0,4* 5,6±0,6* 5,2 ±0,5* 4,7±0,4* 6 PTİ, % 96,8±7,4 93,6±8,5 85,1±8,1* 86,2±8,2* 93,9±9,4 7 HFMK, vahid ekstr. 0,42±0,0 4 0,74±0,0 8* 1,12±0,14* 1,07±0,12* 0,85±0,08* 8 FPA, nq/ml 1,8±0,3 3,8±0,4* 8,7±0,5* 6,4±0,5* 2,8±0,3* 9 FDM, 4,7±1,8 12,7±2,3 46,3±7,7* 44,3±6,5* 17,4±3,0* 67 mkq/ml * 10 D-dimer, nq/ml 233,3±64 ,5 787,5±1 11,7* 985,2±122, 3* 823,9±119,1* 637,2±79,7* 11 AT-III,% 98,3±9,7 94,2±9,3 * 82,4±9,1* 85,1±9,2* 93,7±9,5 12 QFA,% 44,9±5,2 42,7±5,4 * 39,7±4,4* 41,7±4,9 42,5±5,1 *-p<0,05 normal göstəricilərlə müqayisədə Bu qrupun tədqiqatı zamanı biz ona kontrol qrup kimi baxdıq. Heparinoterapiyanın verilmiş sxeminin təyini klinik praktikada kifayət qədər geniş yayılmışdır. Bundan başqa, müasir ədəbiyyatda heparin istifadəsini tövsiyə edən işlərə rast gəlmədik. Buna görə də, heparinin təyini faktının özü deyil onun yeridilmə yolları və dozaları diskutabeldir. Əməliyyatdan sonra CRŞ-nə daxil olduqda ilk sutkalarda xəstələrdə sonrakı hemostaz sisteminin aktivləşməsini qeyd etmişdik. Trombositlərin sayı normal səviyyədən aşağı düşmüşdü, lakin onların aqreqasion aktivliyi, induksiya olunmuş ADF yüksək olaraq qalırdı-74,6±7,8% (n=65,4±6,9%, p<0,05). Heparinin təyininə baxmayaraq xronometrik koaqulyasiya müşahidə olunurdu-R+K göstəricisi normadan aşağı idi, bundan başqa AHTZ 30,2±3,3 (n=34,3±3,5 c. p<0,05) təşkil edirdi. Əməliyyatdan sonrakı dövrdə qanın laxtalanma sisteminin aktivasiyasını əməliyyat zamanı toxumaların massiv dağılması və qan dövranına böyük miqdarda toxuma faktorunun daxil olması, həm də kollagen liflərinin üzə çıxması ilə damarların intima qişasının zədələnməsi ilə izah etmək olar. Bundan başqa, mikrosirkulyasiya pozğunluqları və hipoksik dəyişikliklər üzə çıxdıqda subendotelial strukturların üzə çıxması ilə endotel qişasının zədələnməsi baş verir. Bu hemostazın plazma komponentinin aktivləşməsinə, həm də sonrakı trombositar trombların formalaşması ilə trombositlərin əlavə adgeziyasına səbəb olur. Yayılmış irinli Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|