etdiyi hallarda heyvanların vaksinasiyasına, parazitəleyhinə vasitələrdən və ya terapevtik
baytarlıq vasitələrindən istifadəyə icazə verilir;
b) fitoterapevtik (antibiotiklər daxil deyil), homeopatik və ya ayurvedik məhsullara və
ya mikroelementlərinə kimyəvi allopatik baytarlıq vasitələrinə və antibiotiklərə nisbətən
daha çox üstünlük verilməlidir, bir şərtlə ki, əgər onların müalicəvi effekti bir çox heyvan
cinsləri və onların müalicə şəraitləri üçün effektivdir;
c) əgər yuxarıda qeyd olunan məhsullar xəstəlik və zədələrə qarşı effektiv olmazsa,
kimyəvi allopatik dərmanlar və ya antibiotiklər baytarın nəzarəti və cavabdehliyi şərtilə
işlədilə bilər; dərmanların sorulma (karantin) dövrü qanunvericilikdə tələb olunduğu
müddətə nəzərən iki dəfə uzadılmalıdır və minimum 48 saat olmalıdır;
d) profilaktika məqsədilə kimyəvi allopatik dərmanların və antibiotiklərin işlədilməsi
qadağandır.
22. Hormonal müalicə ancaq terapevtik müalicə məqsədilə işlədilməlidir və baytarın
nəzarətilə aparılmalıdır.
23. Boy stimulyatorları və ya istehsalı və böyüməni tənzimləmək üçün maddələrin
istifadəsi qadağandır.
Heyvanlarin bəslənməsi, daşinma və kəsim
24. Heyvanların bəslənilməsi və saxlanılması canlı varlıqlara olan qayğı, məsuliyyət və
hörmət hissi ilə müşayiət olunmalıdır.
25. Çoxaltma metodları aşağıdakı ekoloji təsərrüfatçılıq prinsiplərini nəzərə alaraq tətbiq
edilməlidir:
a) cinslər və növlər yerli şəraitdə ekoloji sistem altında saxlanılmağa uyğun olmalıdır;
b) təbii metodlarla çoxaltmaya üstünlük verilməlidir, həmçinin süni yolla mayalandır-
madan da istifadə edilə bilər;
c) rüşeym yayan texnikadan və hormonal müalicə vasitələrindən istifadə edilə bilməz;
d) genetik mühəndislik vasitələrindən istifadə edən seleksiya üsullarına icazə verilmir.
26. Heyvanların quyruğuna elastik rezin bağlamaq, quyruqları bir-birinə bağlamaq,
dişlərin, dimdiklərin, dırnaqların və buynuzların kəsilməsinə, ümumiyyətlə, ekoloji
idarəetmə sistemində icazə verilmir. Ancaq bu sadalananlardan GABA-da bəzi müstəsna
hallarda heyvanların sağlamlığını qorumaq və rifahlarını yaxşılaşdırmaq naminə icazə
verilir. Bu cür əməliyyatlar müvafiq yaşlarda həyata keçirilməlidir və heyvanların hər cür
əzab-əziyyəti minimuma endirilməlidir. Ağrıkəsici və keyləşdiricilərdən lazımı hallarda
istifadə edilməlidir.
Məhsulun keyfiyyətini və ənənəvi istehsal praktikasını saxlamaq məqsədilə (ətlik
donuzları, buğalar, ətlik axta xoruzlar və s.) fiziki axtalamaya ancaq bu şərtlər daxilində
icazə verilir.
27. Yaşayış şəraiti və ətraf mühitlə davranma heyvanların təbii ehtiyaclarını nəzərə almaq
baxımnından aşağıdakılara əməl edilməlidir:
− kifayət qədər hərəkət azadlığı və təbii ehtiyacları ödəmək üçün imkan;
− digər heyvanlarla, xüsusilə də öz növündən olan heyvanlarla ünsiyyət;
− qeyri-normal hərəkətlərin, zədələnmələrin və xəstəliklərin qarşısının alınması;
− fövqəladə hadisələrdən məsələn yanğından, vacib xidmət mexaniki vasitələrinin
sıradan çıxmasından və təminatın pozulmasından sığortalama.
28. Diri heyvanların daşınması sakit və mədəni şəkildə aparılmalıdır ki, heyvanları stresə,
zədəyə və əzaba məruz qoymasın: səlahiyyətli şəxslər və ya qurumlar bu vəzifələrin
düzgün həyata keçirilməsi üçün xüsusi tələblər və maksimum nəqliyyatda daşınma
müddəti müəyyən etməlidir. Heyvanların daşınması zamanı elektrik stimulyatordan və ya
allopatik sakitləşdiricilərdən istifadəyə icazə verilmir.
29. Heyvanların kəsilməsi elə tərzdə həyata keçirilməlidir ki, bunlar milli qaydalara
müvafiq həyata keçirilsin, stress və əzab minimum olsun.
Tövlə və azad hərəkət şəraiti
30. İqlim şəraiti heyvanların açıq havada saxlanmasına imkan verən yerlərdə onların
tövlədə saxlanması məcburi deyil.
31. Tövlə şəraiti bioloji və heyvanların davranış ehtiyaclarını ödəməklə aşağıdakı şərtlərə
də cavab verməlidir:
− yem və suya asan yol;
− izolyasiyası, isitmə, soyutma sistemi və heyvanların sağlamlığı üçün təhlükə
olmamasına təminat vermək üçün otaqlarda hava mübadiləsi, tozun dərəcəsi, hərarət,
havanın nisbi rütubəti və qaz konsentrasiyasını nizamlayan ventilyasiya;
− kifayət qədər təbii ventilyasiya və işıq;
32. Bəzi hallarda heyvanların sərbəst həyat tərzinə məhdudiyyətlər qoyula bilər. Bu isə
onların sağlamlığı, təhlükəsizliyi və rahatlıqları təhlükə altında olduğu hallarda və yaxud
bitki, torpaq və suyun keyfiyyətini qorumaq naminə edilir.
33. Binalarda heyvanların yaşam sıxlığı aşağıdakı tələblərə müvafiq olmalıdır:
− növlər, cinslər və heyvanların yaşları nəzərə alınmaqla onlar üçün rahatlıq və rifah
təmin edilməlidir;
− heyvan qruplarının ölçüsü və cinsləri nəzərə alınmaqla onların təbii davranış
ehtiyaclarının təmin edilməsi;
− təbii halda dayanmaları, asanlıqla uzanmaları, ətrafa dönmələri, özlərinə qulluq etmək
və bütün təbii hərəkətləri yerinə yetirmək üçün, məs., dartınmanı, qanadların hərəkətini
sərbəst həyata keçirmələri üçün onlara kifayət qədər ərazi ayrılmalıdır.
34. Qarşılıqlı yoluxucu infeksiyaların və xəstəlikdaşıyıcı orqanizmlərin qarşısını almaq
üçün yaşayış yeri, daldanacaq yerləri, avadanlıq və alətlər təmiz olmalı və dezinfeksiya
edilməlidir.
35. Sərbəst davranış, açıq havada gəzmək üçün ərazilər və ya açıq havada qaçışlar, və
əgər vacibdirsə, yağışdan, küləkdən, günəşdən və ekstremal temperaturlardan kifayət
qədər müdafiə zolağı yaratmalı.
36. Otlaqda, çöllərdə və ya digər təbii və ya yarımtəbii yaşayış yerlərində heyvanların
sıxlığı lazımi qədər seyrək olmalıdır ki, həm torpağı deqradasiyadan, həm də çox
otarılmadan qorusun.
Məməlilər
37. Bütün məməlilərin otlağa və ya açıq hava məşğələlərinə - gəzintilərinə, qaçış üçün
əraziyə çıxışı olmalıdır, bu sahələrin bir hissəsi bağlı da ola bilər. Onlar bu ərazidən
heyvanların psixoloji vəziyyətlərini, hava şəraitini və torpağın vəziyyətini nəzərə alaraq
istifadə etməlidir.
38. GABA aşağıdakı müstəsnalıqlara icazə verə bilər:
− öküzlərin otlaqlara çıxışı, qış dövründə inəklərin açıq hava gəzintilərinə, qaçış üçün
əraziyə çıxışı;
− son kökəltmə fazası.