331.2. Tərəflərin razılaşmasında əqdin formasının uyğun gəlməli olduğu əlavə tələblər
(müəyyən formalı blankda tərtibetmə, möhürlə təsdiqləmə və i.a.) müəyyənləşdirilə bilər
və bu tələblərə riayət edilməməsinin nəticələri nəzərdə tutula bilər. Belə nəticələr nəzərdə
tutulmadıqda əqdin sadə yazılı formasına riayət edilməməsinin nəticələri (maddə 333.1.)
tətbiq edilir.
331.3. Əqdlərin bağlanması zamanı mexaniki və ya başqa surətçıxarma vasitələrinin
köməyi ilə imzanın faksimilesindən, elektron-rəqəmli imzadan və ya şəxsi imzanın başqa
analoqundan istifadə edilməsinə tərəflərin razılaşmasında nəzərdə tutulan hallarda və
qaydada yol verilir. Elektron imzadan istifadə etmə qaydaları qanunvericiliklə müəyyən
edilir.
331.4. Əgər fiziki şəxs bədən qüsuruna, xəstəliyinə və ya savadsızlığına görə əqdi özü
imzalaya bilmirsə, əqdi onun xahişi ilə başqa fiziki şəxs imzalaya bilər. Başqa fiziki
şəxsin imzası əqdi bağlayanın özünün imza edə bilməməsinin səbəbləri göstərilməklə,
notarius tərəfindən və ya bu cür notarial hərəkəti etməyə hüququ çatan digər vəzifəli şəxs
tərəfindən təsdiqlənməlidir.
331.5. Əqdlərin elektron formada bağlanması ilə bağlı məsələlər elektron ticarət
haqqında və elektron sənəd dövriyyəsinə dair Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi ilə tənzimlənir. (
9
,
11
,
15
,
23
)
Maddə 332. Sadə yazılı formada bağlanan əqdlər
332.1. Sadə yazılı formalı əqdin etibarlı olması üçün əqddə iştirak edən şəxslərin imzaları
kifayətdir. Notariat qaydasında təsdiqlənməsi tələb edilən əqdlər istisna olmaqla,
aşağıdakı əqdlər sadə yazılı formada bağlanmalıdır:
332.1.1. hüquqi şəxslərin öz aralarında və fiziki şəxslərlə əqdləri;
332.1.2. fiziki şəxslərin öz aralarında müəyyənləşdirilmiş şərti maliyyə vahidi
miqdarından azı 50 dəfə çox olan məbləğə, bu Məcəllə ilə nəzərdə tutulmuş
hallarda isə əqdin məbləğindən asılı olmayaraq, bağladıqları əqdlər.
332.2. Bu Məcəlləyə uyğun olaraq şifahi bağlana bilən əqdlər üçün sadə yazılı formaya
riayət edilməsi tələb olunmur. (
12
)
Maddə 333. Əqdin sadə yazılı formasına riayət edilməməsinin nəticələri
333.1. Əqdin sadə yazılı formasına riayət edilməməsi mübahisə halında əqdi və onun
şərtlərini təsdiq etmək üçün tərəfləri şahid ifadələrinə istinad etmək hüququndan məhrum
edir, lakin yazılı və digər sübutlar təqdim etmək hüququndan məhrum etmir.
333.2. Bu Məcəllədə və ya tərəflərin razılaşmasında birbaşa göstərilmiş hallarda əqdin
sadə yazılı formasına riayət edilməməsi onun etibarsızlığına səbəb olur.
333.3. Xarici iqtisadi əqdin sadə yazılı formasına riayət edilməməsi əqdin etibarsızlığına
səbəb olur. (
12
)
Maddə 334. Əqdin notariat qaydasında təsdiqlənməsi
334.1. Əqdin notariat qaydasında təsdiqlənməsi bu Məcəllənin 331-ci maddəsinin
tələblərinə uyğun gələn sənəddə notariusun və ya bu cür notarial hərəkəti yerinə
yetirməyə hüququ çatan digər vəzifəli şəxsin təsdiqləyici qeyd etməsi yolu ilə həyata
keçirilir.
334.2. Əqdin notarial təsdiqlənməsi qaydası notariat haqqında qanunla müəyyənləşdirilir.
334.3. Əqdlərin notariat qaydasında təsdiqlənməsi aşağıdakı hallarda məcburidir:
334.3.1. bu Məcəllədə göstərilmiş hallarda;
334.3.2. bu Məcəllə ilə həmin növlü əqdlər üçün bu forma nəzərdə tutulmuş
olmasa da, tərəflərdən hər hansı birinin tələbi ilə. (
12
)
Maddə 335. Əqdin notarial formasına riayət edilməməsinin nəticələri
335.1. Əqdin notarial formasına riayət edilməməsi onun etibarsızlığına səbəb olur. Bu cür
əqd əhəmiyyətsiz sayılır.
335.2. Əgər tərəflərdən biri notariat qaydasında təsdiqlənməsi tələb olunan əqdi tamamilə
və ya qismən icra etmişsə, digər tərəf isə əqdin notariat qaydasında təsdiqlənməsindən
boyun qaçırırsa, əqdi icra etmiş tərəfin tələbi ilə məhkəmənin əqdi etibarlı saymaq
ixtiyarı vardır. Bu halda əqdin sonradan notariat qaydasında təsdiqlənməsi tələb edilmir.
335.3. Əqdin notariat qaydasında təsdiqlənməsindən əsassız boyun qaçıran tərəf əqdin
bağlanmasının ləngidilməsi nəticəsində dəyən zərərin əvəzini digər tərəfə ödəməlidir.
(
12
)
Maddə 336. Əqdlərdən əmələ gələn hüquqların qeydə alınması tələbinə riayət edilməməsinin
nəticələri
336.1. Əgər tərəflərdən biri əqddən əmələ gələn hüququn dövlət qeydiyyatına
alınmasından boyun qaçırırsa, onda qeydiyyat digər tərəfin ərizəsi ilə məhkəmənin qərarı
əsasında həyata keçirilir.
336.2. Zərərin əvəzinin ödənilməsi ilə bağlı digər hüquqlar toxunulmaz qalır. (
12
)
14-cü f
əsil. Əqdlərin etibarsızlığı
Maddə 337. Əqdlərin etibarsızlığı anlayışı və onun nəticələri. Mübahisə edilən və əhəmiyyətsiz
əqdlər
337.1. Bu Məcəllədə müəyyənləşdirilmiş şərtləri pozmaqla bağlanmış əqd etibarsızdır.
Etibarsız əqdlər mübahisə edilən əqdlər və ya əhəmiyyətsiz əqdlər ola bilər.
337.2. Əqd barəsində mübahisə edildikdə, əqd bağlandığı andan etibarsızdır.
Müqavilənin mübahisə edilməsi müqavilənin digər tərəfinə iradə ifadəsinin bildirilməsi
yolu ilə həyata keçirilir. Digər tərəfə münasibətdə həyata keçirilmiş birtərəfli əqd həmin
şəxsə qarşı mübahisə edilir.
337.3. Əhəmiyyətsiz əqd məhkəmə tərəfindən etibarsız sayılıb-sayılmamasından asılı
olmayaraq özlüyündə etibarsız olan əqddir. Əhəmiyyətsiz əqdin etibarsızlığı nəticələrinin
tətbiq edilməsi tələbini hər bir maraqlı şəxs irəli sürə bilər. Məhkəmənin bu cür nəticələri
öz təşəbbüsü ilə tətbiq etmək ixtiyarı vardır.
337.4. Etibarsız əqd onun etibarsızlığı ilə bağlı nəticələr istisna olmaqla, hüquqi
nəticələrə səbəb olmur. Bu cür əqd bağlandığı andan etibarsızdır.
337.5. Əqd etibarsız olduqda, əgər bu Məcəllədə onun etibarsızlığının ayrı nəticələri
nəzərdə tutulmayıbsa, tərəflərdən hər biri əqd üzrə aldıqlarının hamısını digər tərəfə
qaytarmağa, alınanları eyni ilə qaytarmaq mümkün olmadıqda isə (o cümlədən alınanlar
əmlakdan istifadədə, görülmüş işdə və ya göstərilmiş xidmətdə ifadə olunduqda) onun
dəyərini pulla ödəməlidir. (
12
)
Maddə 338. Bu Məcəllə ilə müəyyənləşdirilmiş qaydaları və qadağanları pozan əqdin
etibarsızlığı
Bu Məcəllənin tələblərinə uyğun gəlməyən və ya bu Məcəllə ilə müəyyənləşdirilmiş
qaydaları və qadağanları pozan əqd, əgər bu Məcəllədə bu cür əqdin əhəmiyyətsiz olduğu
müəyyənləşdirilməyibsə və ya pozuntunun digər nəticələri nəzərdə tutulmayıbsa,
etibarsızdır. (
12
)
Maddə 339. Hakimiyyətdən sui-istifadə nəticəsində, aldatma, zorakılıq, hədə təsiri altında, bir
tərəfin nümayəndəsinin digər tərəflə pis niyyətlə razılığa gəlməsi və ya şəxsin ağır vəziyyətə
düşməsi nəticəsində bağlanmış əqdin etibarsızlığı
339.1. Hakimiyyətdən sui-istifadə, bir tərəfin nümayəndəsinin digər tərəflə pis niyyətlə
razılığa gəlməsi nəticəsində bağlanmış əqd, habelə şəxsin ağır vəziyyətə düşməsi və digər
tərəfin bundan istifadə etməsi nəticəsində həmin şəxsin özü üçün son dərəcə əlverişsiz
şərtlərlə bağlamağa məcbur olduğu əqd (ağır şərtli əqd) zərərçəkən tərəfindən
mübahisələndirilə bilər.
339.2. Şəxs əqd bağlanması məqsədi ilə aldadıldıqda, həmin əqdi mübahisələndirə bilər.
Belə mübahisələndirmə əqdin aldatma olmadan bağlana bilməyəcəyinin aşkar olduğu
hallarda həyata keçirilir. Əgər tərəflərdən biri aşkar edilsəydi, digər tərəfin əqd
bağlamayacağı hallar barəsində susmuşsa, aldadılmış tərəf əqdi mübahisələndirə bilər.
Barəsində susulan hallar barəsində məlumat vermək vəzifəsi yalnız o zaman ola bilər ki,
digər tərəf vicdanla bunu gözləsin.