Azərbaycan Respublikasının Mülki Prosessual Məcəlləsi

58.2. Hüquq varisi prosesə daxil olana qədər prosesdə edilmiş bütün hərəkətlər, onun əvəz 
etdiyi şəxs üçün məcburi olduğu kimi, hüquqi varisi üçün də məcburidir. 
M a d d  ə  5 9 .  Başqa şəxslərin  hüquqlarını və  dövlət mənafeyini müdafiə  etmək  üçün 
məhkəməyə müraciət etmə 
59.1. Qanunla nəzərdə tutulmuş hallarda dövlət orqanları, ayrı‐ayrı fiziki və hüquqi şəxslər 
başqa şəxslərin hüquqlarının, azadlıqlarının və qanunla qorunan mənafelərinin müdafiəsi üçün 
onların xahişi ilə və yaxud digər şəxslərin mənafelərinin müdafiəsi üçün iddia ilə məhkəməyə 
müraciət edə bilərlər. Fəaliyyət  qabiliyyəti olmayan və ya yetkinlik yaşına çatmayan şəxslərin 
mənafelərinin müdafiəsi üçün maraqlı şəxslərin xahişi olmadan iddia qaldırıla bilər. 
59.2.  Başqa  şəxslərin  mənafelərinin  müdafiəsi  üçün  iddia  qaldıran  şəxslər  barışıq  sazişi 
bağlamaq  hüququndan  başqa  iddiaçının  bütün  prosessual  hüquqlarından  istifadə  edir  və 
vəzifələrini  daşıyırlar.  Həmin  şəxslərin  və  orqanların  iddiadan  imtina  etməsi,  xeyrinə  iddia 
qaldırılmış şəxsi işə mahiyyəti üzrə baxılmasını tələb etmək hüququndan məhrum etmir. 
59.3. Mənafeyi naminə iş  başlanmış şəxs  tələbdən  imtina etdikdə məhkəmə iş  üzrə  icraata 
xitam verir. 
M a d d  ə  6 0 .   Dövlət  orqanlarının  və  yerli  özünüidarə  orqanlarının  rəy  vermək  üçün 
prosesdə iştirakı 
Qanunla  nəzərdə  tutulmuş  hallarda  birinci  instansiya  məhkəməsi  qətnamə  çıxaranadək 
onlara tapşırılmış vəzifələrin həyata keçirilməsi, fiziki şəxslərin hüquqlarının, azadlıqlarının və 
qanunla qorunan mənafelərinin, habelə dövlət və ictimai mənafelərin müdafiəsi məqsədi ilə iş 
üzrə  rəy  vermək  üçün  dövlət  orqanlarını  və  yerli  özünüidarə  orqanlarını  prosesdə  iştirak 
etməyə cəlb edə bilər. 
M a d d  ə  6 1 .  Prosesin digər iştirakçıları 
İşdə  iştirak  edən  şəxslərdən  başqa  prosesdə  şahidlər,  ekspertlər,  mütəxəssislər, 
tərcüməçilər, nümayəndələr və vəkillər iştirak edə bilərlər. 
M a d d  ə  6 2 .  Şahid 
62.1.  Məhkəmə  tərəfindən  mübahisənin  düzgün  həlli  məqsədi  ilə  işin  halları  barədə 
məlumatı olan hər bir şəxs şahid qismində dindirilə bilər. 
62.2. Şahid qismində məhkəməyə çağırılan şəxs məhkəməyə gəlməyə və iş üzrə ona məlum 
olan məlumatları və halları bildirməyə borcludur. 
62.3. Şahid düzgün ifadə verməyə, hakimlərin və prosesdə iştirak edən şəxslərin suallarına 
cavab verməyə borcludur. 
62.4.  Şahid  bilərəkdən  yalan  ifadə  verməyə  və  ifadə  verməkdən  boyun  qaçırmağa  görə 
cinayət məsuliyyəti daşıyır. 
M a d d  ə  6 3 .  Ekspert 
63.1. Xüsusi biliyə malik olan, bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallarda rəy verməsi zəruri 
hesab edilən və məhkəmə tərəfindən təyin edilən şəxs məhkəmədə ekspert qismində çıxış edə 
bilər. 
63.2.  Ekspertizanın  aparılması  tapşırılan  şəxs  məhkəmənin  çağırışı  üzrə  gəlməyə  və 
qarşısına  qoyulan  suallar  barədə  obyektiv  rəy  verməyə  borcludur.  Ekspert  onun  üzərinə 

---

qoyulan  vəzifəni  yerinə  yetirmək  üçün  zəruri  biliyə  malik  olmadıqda,  rəy  verməkdən  imtina 
etməlidir. 
63.3.  Rəy  vermək zəruri  olduqda,  ekspert  iş  materialları  ilə  tanış  olmaq,  məhkəmə 
iclaslarında iştirak etmək, suallar vermək, əlavə materialların təqdim edilməsini məhkəmədən 
xahiş etmək hüquqlarına malikdir. 
63.4. Ekspert bilə‐bilə yalan rəy verməyə görə cinayət məsuliyyəti daşıyır.
43 
M a d d  ə  6 4 .  Mütəxəssis 
64.1. İşə baxılarkən məhkəməyə kömək etmək üçün zəruri texniki, digər bilik və düşüncəyə 
malik olan şəxs məhkəmədə mütəxəssis qismində çıxış edə bilər. 
64.2.  Mütəxəssis  qismində  məhkəməyə  çağırılmış  şəxs  məhkəməyə  gəlməyə, məhkəmənin 
və tərəflərin verdiyi suallara cavab verməyə, şifahi və yazılı məsləhətlər və izahatlar verməyə, 
zəruri hallarda məhkəməyə texniki kömək göstərməyə borcludur. 
M a d d  ə  6 5 .  Tərcüməçi 
65.1.  Dilləri  bilən,  tərcümə  etmək  üçün  zəruri  biliyə  malik  olan  və  bu  Məcəllədə  nəzərdə 
tutulmuş hallarda məhkəmə tərəfindən təyin edilmiş şəxs tərcüməçi hesab olunur. 
65.2. Tərcüməçi proses iştirakçıları tərəfindən təklif olunan şəxslərdən təyin oluna bilər. 
65.3.  Prosesin  digər iştirakçıları  dilləri  bilsələr də, tərcüməçi  vəzifəsini  öz  üzərinə  götürə 
bilməzlər. 
65.4. Tərcüməçi məhkəmənin çağırışı üzrə gəlməyə, tam, dəqiq və vaxtında tərcümə etməyə 
borcludur. 
65.5.  Tərcüməçi  tərcüməni  dəqiqləşdirmək  üçün  proses  iştirakçılarına  suallar  verməyə 
haqlıdır. 
65.6. Tərcüməçi bilə‐bilə yanlış tərcüməyə görə cinayət məsuliyyəti daşıyır. 
44 
M a d d  ə  6 6 .  Vəkil 
Azərbaycan  Respublikasının  ərazisində  mülki  prosesdə  vəkil  kimi  Azərbaycan 
Respublikasında müəyyən olunmuş qaydada səlahiyyəti təsdiq olunmuş vəkillər iştirak edirlər. 
M a d d  ə  6 7 .  Vəkilin_prosesdə_məcburi_iştirakı_45'>Vəkilin prosesdə məcburi iştirakı 
45 
67.1. Kassasiya və əlavə kassasiya şikayətləri, habelə məhkəmə aktına yeni açılmış hallar 
üzrə yenidən baxılması haqqında ərizələr yalnız vəkil tərəfindən tərtib edildikdə icraata qəbul 
edilir.  Kassasiya  və  əlavə  kassasiya  qaydasında,  habelə  məhkəmə  aktına  yeni  açılmış  hallar 
üzrə  yenidən  baxıldıqda  işdə  iştirak  edən  şəxslər məhkəmə  iclaslarında  yalnız  vəkillə  birgə 
iştirak edirlər. 
67.2. Bu Məcəllə ilə vəkilin prosesdə məcburi iştirakı tələb olunduğu hallarda işdə iştirak 
edən şəxslərin vəkilin xidmətlərini ödəmək üçün kifayət qədər vəsaiti olmadıqda, məhkəmə 
aktını qəbul etmiş məhkəmə işdə iştirak edən şəxslərin yazılı müraciəti əsasında vəkilin 
prosesdə iştirakını təmin edir. 
M a d d  ə  6 8 .  Vəkilin hüquq və vəzifələri 
68.1. İş məhkəmə baxışına hazırlandıqda və həmin işə məhkəmədə baxıldıqda vəkil ixtisaslı 
hüquqi yardım göstərməyə borcludur. 

---