Azərbaycan ssr elmlər akademġyasi tarġX Ġnstġtutu

208 
 
24. И. М. Дьяконов. Ассиро-вавилонские..., səh. 326. 
25.  И.  М.  Дьяконов.  К  вопросу  о  судьбе  пленных  в  Ассирии.и  Урарту. 
ВДИ, 1952, № 1, səh. 96-97. 
26.  Ulxu-Urmiyə  gölünün  Ģimalında,  müasir  Mərənd  rayonu  yaxınlığında 
yerləĢir.  Bax:  Ulxu-Urmiyə  gölünün  Ģimalında,  müasir  Mərənd  rayonu 
yaxınlığında  yerləĢir.  Bax:  Г.  А.  Меликишвили.  Некоторые  вопросы 
социально-экономической  истории  Наири-Урарту.  ВДИ,  1951,  №  4,  səh. 
23. 
27. И. М. Дьяконов. Ассиро-Вавилонские..., səh. 317. 
28. Abdulla Fazili. Təbriz Ģəhərinin qədim tarixindən. 1971, № 20, səh. 72. 
29. Г. А. Меликишвили. Некоторые вопросы..., səh. 23. 
30. Ġqrar Əliyev. Göstərilən əsəri, səh. 213. 
31. И. М. Дьяконов. К вопросу..., səh. 99. 
32.  Г.  А.  Джидди,  О.  Ш.  Исмизаде.  Древнее  поселение  близ  города 
Тeбризе. 
«ДАН Азерб. ССР», т. XXIV, 1968, № 2, стр. 84-87. 
33.  «Tarix  əl-Yəqubi.  Beyrut,  II  cild,  səh.  371;  Təbəri.  Tarix  əl-üməm-vəl-
müluk, I cild, səh. 30; əl-Bəlazuri, Fütuh əl-boldan, Leyden, səh. 331; ibn əl-
Fəqih. Kitab əl-boldan, səh. 284. 
34. Təbrizdə baĢ verən zəlzələlər haqqında ətraflı məlumat almaq üçün bax: S. 
M.  Onullahi.  Təbrizdə  baĢ  verən  zəlzələlər  haqqında.  «Azərb.  SSR  EA 
Məruzələri»,  1976,  №  1,  səh.  98-101;  yenə  onun.  Уточнение  каталога 
сильных  землетрясений  в  зоне  Азербайджана.  Материалы  конференции 
по  изучению  сейсмичности  и  глубинного  строения  Азербайджана  (Баку, 
март, 1973). Баку, 1974, Ин. геологии  им. акад. И. М. Губкина, стр. 160-
164. 
35. Əhməd Kəsrəvi. Azəri ya zəbane..., səh. 10. 
36. ġarden, II cild, səh. 412. 
37. Bax: «Mirat-ül-boldane Naseri», səh. 376. 
38. Nadir Mirzə. Göstərilən əsəri, səh. 15.  
39. «Təb» deyil ilk hərfi Təbrizin,  
Leyk  səhhət  verir  o  hər  nəfərə.  Gördün  o  ahunu  ki  miĢk  doğur,  Sahib  olmuĢ 
adilə hər hünərə. 
Bax: Xaqani ġirvani. Divan, səh. 68. 
40. «Əcayib əd-dünya», vər. 200 a. 
41. «Nüzhət əl-qülub», Tehran, 1958, səh. 85. 
42. Yaqut Həməvi. Möcəm əl-boldan, Tehran nəĢri, I cild, səh. 174. 
43. «Tarix əl- Yəqubi», II cild, səh. 371. 
44. Yenə orada, səh. 371. 
45. Məhəmməd  Hüseyn  ibn  Xələf  Təbrizi,  (Bürhan).  Bürhane  qate,  Kəlküttə, 
1860, səh. 17 (sonralar.: «Bürhane qate»). 

---

209 
 
46.  ġarden.  Göstərilən  əsəri,  II  cild,  səh.  414-415;        «Mirat      əl-buldane 
Naseri», səh. 356.  
47. Səid Nəfisi. Fərhəngname-ye Parsi, Tehran, 1319, səh. 79. 
48.  Favstos Buzand, səh. 113, 119. 
49. И. И. Березин. Путешествие  по северной Персии, Казань, 1852, т. II., 
səh. 53; (sonralar: Ġ.Ġ. Berezin. Göstərilən əsəri).  
50. М. А. Мамедов. О географическом названии Тeбриз. «Изв. АН Азерб. 
ССР, 
серия ЛФП», 1974, № 4, səh. 72-74. 
51.  Tarui-Tarmakis  müasir  Təbrizin  keçmiĢ  adıdır.  Bax:  И.  М.  Дьяаконов. 
Göstərilən əsəri, səh. 216; yenə onun. Ассиро-вавилонские иточники..., səh. 
335;  Ġqrar  Əliyev.  Göstərilən  əsəri,  səh.  213;  Əbdüləli  Karəng.  Qədimtərin 
məxəz  dər  bare-ye  name  Təbriz.  NDƏD,  1345,  Ģ.,  №2,  səh.  175;  Э.  А. 
Грантовский. Ранняя история иранских племен Передней Азии. М., 1970, 
səh. 280; Abdulla Fazili. Təbriz Ģəhərinin qədim tarixindən, 1971, № 20, səh. 
73:  s.  M.  QaĢqay.  Göstərilən  əsəri,  səh.  65..  Qeyd:  ġəmsəddin  Sami  heç  bir 
əsas  olmadan  yazır  ki,  Atropatenanın  mərkəzi  olan  Təbriz  Ģəhərinə  «Ğəraqə» 
deyilirdi,  Bax:  ġəmsəddin  Sami.  Qamus  əl-elam,  birinci  cild,  Ġstambul,  1306 
(1889), səh. 28. 
52. И. М. Дьяаконов. Ассиро-вавилонские иточники.. ВДИ, 1951, № 2-4. 
 
53.  И.  М.  Дьяаконов.  История  Мидии,  səh.  216;  Играр  Алиев.  История 
Мидии, səh. 213. 
54. И. М. Дьяаконов. Göstərilən əsəri, səh. 216; Э. А. Грантовский. Ранняя 
история иранских племен Передней Азии. M., 1970, səh. 280-283. 
55. Bax: “Səfərname-ye Klavixo”, səh. 161-162. 
56. Təbatəbai Məhəmmədrza. Tarix-i Ovlad əl-əthar, Təbriz, 1304 hicri (1886), 
səh. 132-133. 
57. Kontarini. Səfərnameha-ye veneziyan dər Ġran, səh. 135. 
58.  Tomas  Herbert.  Thomas  Herbert. Travels  in  Persia  (1627-1629)  Abridged 
and  ed.  by  sir  William  Foster,  London,  1928,  p.  312-314.  (sonralar:  Tomas 
Herbert); 
Адам 
Олеарии. 
Подробное 
описание 
путешествия 
Гольштинского  посольства  въ  Московию  и  Персию  въ  1633,  1636,  1639 
годах. Пер. с нем. Павелъ Барсов. М., 1870,  
59. В. Ф. Минорскии. Tarix-i Təbriz, səh. 9. 
60.  Yaqut  Həməvi.  Möcəm-əl-boldan  (ərəbcə),  I  cild,  səh.  174;  «Tarix  əl-
Yəqubi». Beyrut nəĢri, II cild, səh. 371; əl-Bəlazuri. Göstərilən əsəri, səh. 331; 
«Hüdud əl-aləm», səh. 158. 
61. Əbülfərəc Məhəmməd ibn Ġshaq ibn ən-Nədim (945-ci ildə vəfat etmiĢdir). 
Əl-föhrist, Qahirə, səh. 496. 
62. Təbəri (838-923). Tarix əl-üməm vəl-müluk, I cild, səh. 30. 
63. Yəqubi, III cild, səh. 356, 164; «Əcayib-əd-dünya», vər. 199-200. 

---

210 
 
64.  Ġbn  Miskəveyh,  səh.  68;  Ġzəddin  Əbül-Həsən  Əli  ibn  Məhəmməd  ibn  əl-
Əsir  (1160-1233).  Əl-kamil  fit-tarix,  Beyrut,  1966,  VIII  cild,  səh.  388-389; 
(sonralar: ibn əl-Əsir). 
65. «Hüdud əl-aləm», Tehran nəĢri, səh. 158. 
66. Ġbn Hövqəl. Kitab əl-məsalik vəl məmalik, Leyden, 1872, səh. 246, farsca 
tərcüməsi, səh. 92. 
67.  Əl-Müqəddəsi.  Əhsən-ət-təqasim  fi  mərifət  ül-əqalim,  səh.  378;  Divane 
həkim Qətran Təbrizi, səh. 208. 
68. Nasir Xosrov. Göstərilən əsəri, səh. 6; Ġbn əl-Əsir. Göstərilən əsəri, IX cild, 
səh. 513. 
69. Yenə orada, səh. 6. 
70. Divane həkim Qətrane Təbrizi, səh. 250-251. 
71. Əhməd Kəsrəvi. ġəhriyarane-qomnam, II hissə, Tehran, 1335 Ģ., səh. 205. 
72. Ġbn əl-Əsir. Göstərilən əsəri, IX cild, səh. 598. 
73.  З.  М.  Буниятов.  Государство  атабеков  Азербайджана  (1136-1225 
годы), Баку, 1978, səh. 73. 
74.  Məcid Vəhram. Coğrafiya-ye tarixi və asare bastani-ye Təbriz.  «Məcəlle-
ye «Bərrəsiha-ye tarixi», 1349, № 4, səh. 206. 
75. Rauf Məmmədov. Naxçıvan Ģəhərinin tarixi oçerki, Bakı, 1977, səh. 72-77; 
M. X. ġərifli. Göstərilən əsəri, səh. 312-313. 
76. З. М. Буниятов. Государство атабеков Азербайджана, səh. 188. 
77.Yaqut Həməvi. Möcəm-əl-boldan, Tehran, 1969, I cild, səh. 832. 
78.«Əcayib əd-dünya», vər. 199. 
 
ÜÇÜNCÜ FƏSĠL 
 
1. «Əcayib əd-dünya», vər. 199-200. 
2. Zəkəriyyə Qəzvini. Asar əl-bilad, səh. 327. 
3. Cəfər bin Məhəmməd. Tarix-i Yəzd, Tehran, 1338 Ģ., səh. 75. 
4. «Əcayib  əd-dünya»,  vər.  199-200;  Zəkəriyyə  Qəzvini.  Asar  əl-bilad,  səh. 
327;  Д.  З.  Буниятов.  Материалы...,  səh.  49;  З.  М.  Буниятов.  Государство 
атабеков Азербайджана, səh. 73. 
5. Kristen  Vilson.  Tarix-i  sənaye-e  Ġran,  tərcome-ye  Abdulla  Fəryar,  Tehran, 
1317  Ģ.,  (1938),  səh.  166;  (sonralar:  Kristen  Vilson.  Göstərilən  əsəri);  Ə.  Ə. 
Əlizadə. Göstərilən əsəri, səh. 111. 
6. Ġbn  əl-Əsir.  Əl-kamil  fit-tarix.  M.  Əfəndizadənin  Azərbaycan  dilinə 
tərcüməsi,  Bakı,  1959,  səh.  312  (sonralar:  Ġbn  əl-Əsir,  Bakı  nəĢri).  З.  М. 
Буниятов. Государство атабеков Азербайджана, səh. 114. 
7. Əta Məlik  Cüveyni. Tarix-i  CahanquĢay-i Cüveyni. Tehran, 1317 Ģ. (1938), 
səh. 108; Ə. Ə. Əlizadə. Göstərilən əsəri, səh. 111. 

---