Biz dünyanın bioloji müxtəlifliyinə real, ölçülə bilən



Yüklə 1,62 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə44/50
tarix17.01.2018
ölçüsü1,62 Mb.
#21063
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   50

BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK:  Xəzərin  əsrarəngiz  balıqları

  / 


BIODIVERSITY: A m a z  i ng  C a s p ia n   F is h e s

BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK:  Xəzərin  əsrarəngiz  balıqları  /  BIODIVERSITY: A m a z in g   C a s p ia n   F ish e s

peraturda isə bu balıqlar qidalanmır və 

qeyri - aktiv həyat tərzi sürürlər.

Payız  aylarında  dənizdə  yaşayan 

naqqaların  bir  çoxu  Kürün  aşağı 

hissələrinə daxil olaraq oradakı çökək­

liklərdə qışlayırlar. Vətəgə-lərdə ovla­

nan  naqqaların  uzunluğu  70-100  sm, 

kütləsi  3,7-10,5  kq,  bəzi  fərdlərin  isə 

uzunluğu  250  sm-ə,  kütləsi  100  kq-a

The  migration  into  the  Kura  River 

occurs all year round.  Mass migration 

coincides with a water temperature  o f 

18  to  20°C.  At  temperatures  below 

5°C,  the catfish  becomes  inactive  and 

stops  feeding.  In  autumn,  som e 

individuals  enter the lower courses  o f 

the  Kura  River  from  the  sea  an d  

occupy  holes  in  the  bottom  fo r 

wintering.

çatır.  Cinsi  yetişkənlik  hər  iki  cinsdə 

eyni vaxtda,  3-4 yaşında olur, bu zaman 

erkək  və  dişi  fərdləri  bir-birindən 

fərqləndirmək çətindir.

Əvvəllər ovda 25 yaşlı naqqalara da 

təsadüf  etmək  olurdu.  Hər  bir  dişi 

balığın verdiyi kürünün miqdarı 

40- 


450  min  ədədə  qədər  olur.  Naqqalar 

mayın  əvvəlindən  başlayaraq  iyula 

qədər,  suda  temperatur  18-22,5  °C 

olduqda kürü tökürlər.

Naqqa yırtıcı balıqdır. İri naqqaların 

əsas  qida  obyekti  balıqlardır  (çapaq, 

poru,  ilanbalığı,  dənizdə  isə  mərsin

Some individuals may be 250 cm  long 

and  weigh  up  to  100  kg.  M ore 

typically,  the  body  length  in  catches 

varies from 70 to  100 cm at a weight o f

3.7  to  10.5  kg.  Maturity  is  reached  a t 

the age of three or four, by which time 

males  and  females  are  not  distin­

guishable.  In  the  past,  25-years-old 

individuals could be found in catches.

The fertility of the species varies  from 

40 to 456 thousand eggs. The spawning 

period  is  extended  from  early  M ay 

through July at water  temperatures in 

the 18-22.5°C range.

132

balığı).  Xırda  naqqalar  balıqların 

sürfələri,  suda yaşayan  və  ya  havadan 

suya düşən həşaratlarla qidalanır.

Əvvəlki  illərdə  naqqalar Azərbay­

canın  balıq  ovunda  əhəmiyyətli  yer 

tuturdu.  Son illərdə onların ovu kəskin 

şəkildə azalmışdır.

The catfish  is  a  predator.  Adults  feed 

primarily  on  fish  (white-eye,  bream, 

lamprey  and,  in  the  sea,  roach).  The 

young feed on fish larvae, aquatic and 

other  insects  that  may  be  found  in 

water.


In terms of catches, the catfish used to 

occupy  a  prominent  place  among 

minnows  in  water  bodies  of Azerbai­

jan.  In  recent  years,  catfish  catches 

have gone down.

TİKANBALIĞIKİMİLƏR - STICKLEBACKS

Gasterosleidae

Kiçik cənub tikanbalığı  -  Southern nine-spined sticklebask

Piwgitius platygaster

Kiçik  cənub  tikanbalığı  Cənubi  The  small  stickleback  inhabits  Great 

Xəzərdə  əsasən  Böyük  və  qismən  and  partially  Small  Kyzyl-Agachskiy 

Kiçik  Qızılağac  körfəzində  yayıl-  bays  in  the  southern  part  of  the



r

mışdır.  Xırda  balıqdır.  Dişi  balığın  Caspian  Sea.  The  body  length  of the 

uzunluğu  3,73-5,06  sm,  kütləsi  0,67-  small  stickleback  varies  from  3.73  to 

2,35q, erkək balığın uzunluğu 3,6-4,45  5.06 cm and its mass varies from 0.67 to

sm, kütləsi isə 0,7-1,4 q-dır. 

2.35 g, for females, and from 3.6 to 4.45



133


BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin  əsrarəngiz  balıqları  I BIODIVERSITY: A m a z in g   C a sp ia n   Fishes

Bu  balıqlar  yırtıcı  həyat  tərzi 

keçirir,  başqa  balıqların  kürüsünü  və 

sürfəsini  yeməklə  onların  ehtiyatının 

azalmasına  səbəb  olurlar.  Vətəgə 

əhəmiyyəti yoxdur.

cm and from 0.7 to  1.4 g, respectively, 

for males.

The  stickleback  feeds  mainly  on 

tendipeds,  Cladocerae  and  to  a  large 

degree on the spawn of other fish. The 

stickleback is a noncommercial fish.



Üçiynəli tikanbahq - Three-spined Stickleback

Gasterosteus aculeatus

İlk  dəfə  Xəzər  dənizində  tikanba- 

lığıkimilər  sinfinə  daxil  olan  üçiynəli 

tikanbalığına  1984-cü  ildə  təsadüf 

olunub  və  bundan  sonra  az  müddət 

ərzində  o,  Orta  və  Cənubi  Xəzərdə, 

həm də Dəvəçi limanında geniş yayılıb.

Çox xırda balıqlardır, uzunluğu 5-6, 

az  hallarda  10  sm-ə  çatır.  Dəvəçi 

limanında  tədqiq  olunmuş  üçiynəli 

tikanbalığının  uzunluğu  4,5-6,1  sm, 

kütləsi  1,4-4,3 q olmuşdur.  Bir yaşında 

cinsi  yetişkənliyə  çatır.Kürütökmə 

aprel ayından iyul ayınadək davam edir.

Kürütökmə  prosesi  olduqca  ma­

raqlı  keçir.  Erkəklər  su  bitkilə-rindən 

xüsusi  girişi  və  çıxışı  olan  yuva 

düzəldirlər.  Dişi  balıqlar öz  kürülərini 

həmin  yuvaya  tökür  və  kürüdən 

sürfələr çıxanadək yuvanı qoruyurlar.

Tikanbalıqları  xırda  xərçəng-kimi- 

lər, həşarat sürfəsi, dibdə yaşayan orqa­

nizmlər və başqa balıqların kürü və sür­

fələri  ilə  qidalanırlar.  Müşahidə  yolu 

ilə  müəyyən  edilmişdir  ki,  bir  ədəd 

tikanbalığı  5  saat  ərzində  uzunluğu  6 

mm olan 74 ədəd enlibaş balıq körpəsi 

yemişdir.

Never lived in the Caspian; first began 

to  be  found  in  1984  the  three-spined 

stickleback  shortly  became  common 

near the eastern and western coasts of 

the Middle and South Caspian, as well 

as in the Divichi inlet.

This is a tiny fish 5 to 6, rarely  10 cm. 

The  length  of  the  stickleback  inha­

biting the Divichi inlet varies from 4.5 

to  6.1  cm  at  a  weight  of  1.4  to 4.3  g. 

Maturity  is  reached  at  the  age  of one 

year.  The  spawning  period  is  from 

April  through  July.  The  spawning 

habit  is  rather  peculiar:  males  build 

nests  in  which  females  lay  eggs.  The 

nest  remains  intact  until  the  young 

leave it.

The  stickleback  feeds  on  benthic 

organisms,  tiny  crustaceans,  insect 

larvae, worms, fish eggs and fry. A case 

was reported when a single stickleback 

ate  74  young  ides  6  mm  long  over  a 

period  of five  hours.  The  life  span  o f 

the species is three to four years.

In  some  seas  with  sizable  stickleback 

populations, the species is harvested in



134

BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: X əzərin  əsrarəngiz  balıqları  I  BIODIVERSITY: A m a z in g   C a s p ia n   F ish es

Üçiynəli  tikanbalığı  qısa  ömür-  large  quantities  for  rendering  the  fat 

lüdür, 3-4 il yaşayır. 

and  preparing  fish  meal  as  bird  and

animal food.

Ondan  təbabətdə  istifadə  olunan  The fat extracted from the stickleback 

müalicə əhəmiyyətli  yağ, quşçuluq  və  is considered  have curative  properties 

heyvandarlıq  təsərrüfatları  üçün  un  and is used in medicine, 

istehsal olunur.

KEFALKİMİLƏR - GRAY MULLETS

Mugilide

Kefal balıqlarının  Xəzər dənizində 

2 növü yaşayır - qızılı kefal (singil) və 

sivriburun  kefal.  Hər  iki  növ  1930-cu 

illərdə  Qara  dənizdən  gətirilərək 

Xəzərə  buraxılmışdır.  Xəzər  dəni­

zinin  iqlim  və  qida  şəraiti  həddindən 

artıq əlverişli olduğu üçün kefallar qısa 

müddətdə  yeni  şəraitə  uyğunlaşaraq 

Xəzərin hər yerində geniş yayılmışlar.

Bu  tədbirdə  məqsəd  Xəzərin 

ixtiofaunasının  növ  tərkibini  dəniz 

balıqları  hesabına  zənginləşdirilməsi 

olmuşdur.  Vətəgə  əhəmiyyəti  olan bu

There are two gray mullet species in the 

Caspian  Sea:  golden  and  leaping.  In 

the thirties, gray mullets were brought 

from  the  Black  Sea  and  acclimatized 

here.  The purpose of the  exercise was 

to  enrich  the  local  ichthyofauna  with 

sea forms. The favorable environment 

and abundance of food organisms plus 

ideal  breeding  conditions  in  the 

Caspian  were conducive  to  rapid  and 

extensive  proliferation  of  mullets 

throughout the sea. Subsequently, they 

had become important objects of local 

fisheries.



135


Yüklə 1,62 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   50




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə